Morgunblaðið - 15.09.1993, Blaðsíða 44

4
ÓSKAÍr LÍFEYRIR
«ð þínu víili!
$mf
SÍHií 91-692500
VISA LEIÐIN UM
EVRÓPU TST ■■■
FARKLÚBBUR VISA Simi 91-671700
MORGUNBLAÐIÐ, KRINGLAN 1 103 REYKJA VÍK
Slm 691100, SÍMBRÉF 691181, PÓSTHÓLF 3040 / AKUREYRl: HAFNARSTRÆTl 83
MIÐVIKUDAGUR 15. SEPTEMBER 1993
VERÐ í LAUSASÖLU 125 KR. MEÐ VSK.
Afli utan landhelg'i í þjóðhagsáætlun
__
Utflutningsverð-
'mætið nemur
1,5 milljarði kr.
VINNA við nyja þjoðhagsáætlun stendur nú yfir en í henni verður
reiknað með verðmæti afla sem veiddur er utan landhelginnar.
Varlega áætlað mun þessi afli nema rúmlega 2% af útflutningverð-
mæti ársins í ár eða um 1,5 milljörðum króna. Hlutfallið gæti hækk-
að töluvert ef veiðar í Smugunni halda áfram á svipaðan hátt og
verið hefur. Sé það gefið sem forsenda nemur aflinn utan land-
helgi 3% af útflutningsverðmætinu í ár. í fyrra nam þessi afli rúm-
lega 1% af útflutningsverðmætinu þannig að vægi hans mun tvöfald-
ast milli ára.
Fiskistofa hefur sapt Þjóðhags-
stofnun yfirlit um afla utan land-
helginnar. I þeim tölum er tekinn
saman þorskafli sem rússneskir,
færeyskir og þýskir togarar hafa
landað hér, úthafskarfinn sem
veiðst hefur, rækjuaflinn á
Flæmska hattinum og þorskafli ís-
lensku togaranna í Smugunni. Sam-
tals nemur þessi afli hátt í 20.000
þorskígildistonn en hvert prósent í
útflutningsverðmætum er talið vera
um 7.000 þorskígildistonn miðað
v~^ið að heildarútflutningsverðmæti
ársins verði 70 milljarðar króna.
Veiðar í Smugunni gætu breytt
dæminu
Ásgeir Daníelsson, hagfræðingur
á Þjóðhagsstofnun, segir að fyrr-
greindar tölur miði við að landanir
rússneskra og annarra erlendra
skipa á þorski nemi um 6.000 tonn-
um, að úthafskarfaaflinn í ár nemi
20.000 tonnum, að rækjuafli ís-
lenskra skipa utan landhelgi og
landanir erlendra skipa, einkum
grænlenskra, verði á svipuðum nót-
um og í fyrra, eða 3.500 tonn. Auk
þess er lagt til grundvallar að þorsk-
afli íslenskra skipa í Smugunni sé
orðinn nær 2.000 tonn.
„Við förum varlega í að áætla
vægi þessa afla í útflutningsverð-
mætum en það er ljóst að það nem-
ur að minnsta kosti rúmlega 2%,“
segir Ásgeir. „Erfiðara er að segja
til um þróunina fram til áramóta í
veiðum í Smugunni og áhrif þeirra
á útflutningsverðmætið. Ef við gef-
um okkur að átta skip stundi þar
veiðar og dagsafli þeirra sé 15 tonn
í þær tíu vikur sem eru fram að
áramótum er komið eitt prósent til
viðbótar í útflutningsverðmæti.
Þetta er hlutur sem við verðum að
meta í vinnunni við hina nýju þjóð-
hagsáætlun. Hinar aflatölurnar sem
nefndar voru liggja nokkuð ljósar
fyrir."
Morgunblaðið/Golli
Jakob Pálmason svíður lappir af kappi og segir þær vinsælar i
kunningjahópnum, en þær eru borðaðar soðnar, súrar og í sultu
eftir smekk hvers og eins.
Svíður
lappir
af kappi
JAKOB Pálmason á Gilsbakka-
veginum á Akureyri hefur ver-
ið önnum kafinn síðustu daga
við að sviða lappir. „Eg hef
gert þetta nokkur undanfarin
haust, fyrir okkur hérna heima
og kunningjana," sagði Jakob
í spjalli við Morgunblaðið í gær.
Jakob sagði að mikil vinna
væri við þetta verk, það þyrfti að
sækja lappirnar í sláturhúsið og
flytja heim, hreinsa og svíða. „Það
er óttalegt skak við þetta, en þeg-
ar maður er orðinn eins gamall
og ég, þá finnst manni ágætt ef
hægt er að dunda við eitthvað
svona, þó lítið sé,“ sagði Jakob,
sem er 77 ára gamall.
Hann sagði að mikilvægt væri
að tíð væri þokkaleg, helst logn
og alls ekki rigning því hann
væri með aðstöðu úti við.
Sælgæti
„Þetta er ljómandi góður mat-
ur, ég er alinn upp í sveit og ég
man að okkur þótti það hreint
sælgæti að fá lappir þegar ég var
krakki," sagði Jakob, en hann
sagði misjafnt hvað menn gerðu
við lappimar, sumir byggju til
sultu og settu í súr og aðrir súrs-
uðu lappimar án þess að gera
sultu og eins væri líka hægt að
sjóða lappimar. „Ég hefur prófað
þetta allt saman og þykir gott.“
Miklilax í Fljótum leitar nauðasamninga vegna 800 milljóna skulda
Tekjur í fyrra 71 millj. en
rekstrargjöld 145 millj.
Byggðastofnun á 562 milljóna kröfu sem að mestu hefur verið afskrifuð
Ríkislög-
-maðurgaf
ekkiálit
RÍKISLÖGMAÐUR neitaði í
gær að verða við ósk utanríkis-
ráðherra um að gefa álitgerð
um lögmæti innflutnings á
svínakjöti, sem Hagkaup er eig-
andi að og innflutningsleyfi
hefur ekki fengist fyrir.
í svari ríkislögmanns kemur fram
að hann geti ekki gefið álitsgerð
um efnisatriði málsins og er vísað
til þess að þessi ágreiningsatriði
muni koma til kasta dómstóla.
„Við höfum þegar fengið jákvæð
” viðbrögð við fyrirspurnum okkar til
útgerðarmanna um áhuga þeirra á
FISKELDISFYRIRTÆKIÐ
Miklilax í Fljótum hefur fengið
leyfi héraðsdóms Norðurlands
vestra til að leita nauðasamn-
inga við lánardrottna sína um
að kaupa þessi skip,“ segir Jónas.
„Þetta eru ekta línu- og netabátar
upp á gamla mátann og henta vel
niðurfellingu skulda. Fyrirtæk-
ið skuldar 800 milljónir króna
en bókfært verðmæti eigna er
655 miIU. Stjórn Byggðastofn-
unar hefur gefið skilyrt sam-
á vertíð hérlendis."
Auglýst víða
Að sögn Jónasar eru stjórnvöld
á Nýfundnalandi nú að leita allra
leiða til að minnka fiskiskipastól
sinn í kjölfar hruns á veiðistofnum
á miðunum við landið. Skipin sem
LÍÚ er að auglýsa til sölu hér eru
auglýst víðar í Evrópu, meðal ann-
ars hjá dönskum skipamiðlurum.
þykki fyrir þvi að afskrifa eða
breyta í víkjandi lán um 440
milljónum af 562 millj. kröfu
stofnunarinnar í fyrirtækið en
í þeim umleitunum sem eru að
hefjast verður farið fram á eft-
irgjöf á stórum hluta þeirra 120
miiy. sem eftir standa. Sam-
kvæmt ársreikningi Miklalax
árið 1992 voru tekjur fyrirtæk-
isins það ár 71 milljón króna
en rekstrargjöld 145 milljónir
króna, þar af 45 millj. vegna
afskrifta.
Á síðasta ári samþykkti stjórn
Byggðastofnunar á fundi sínum
að afskrifa 562 milljón króna
skuldir Miklalax hjá stofnuninni
niður í 180 milljónir króna, 60
milljónir af því í víkjandi lánum,
að því tilskildu að samningar næð-
ust við aðra kröfuhafa. Það gekk
ekki eftir en Brynjar Níelsson
umsjónarmaður með nauðunga-
samningum sagði í samtali við
Morgunblaðið að ef forða eigi fyr-
irtækinu frá gjaldþroti þurfi
Byggðastofnun að samþykkja að
leggja einnig þær 120 milljónir
sem eftir standa undir nauða-
samning. Brynjar sagði að hins
sama verði farið á leit við aðra
veðkröfuhafa en Atvinnuleysis-
tryggingasjóður á 28 milljón króna
veð og Islandsbanki um 20 milljón-
ir.
14 starfsmenn
Þá á Búnaðarbanki íslands 109
milljóna króna veð í birgðum fyrir-
tækisins, sem metnar eru á 146
millj. kr. en aðrar eignir eru í fast-
eignum sem byggðar hafa verið í
tengslum við reksturinn og tækj-
um. Forgangskröfur vegna
ógreiddra launa eru taldar nema
5 milljónum króna en samnings-
kröfur eins og þær sem venjulega
væri fjallað um í nauðasamningum
um 60 milljónum. Um fjórtán
starfsmenn hafa starfað hjá
Miklalaxi, sem er fyrirtæki í eigu
einstaklinga í Fljótunum.
Brynjar Níelsson sagði forráða-
menn Miklalax telja að tekjur þess
gætu aukist til mikilla muna í
haust og á næsta ári eftir að skipt
var um stofn í stöð Miklalax. Þar
er nú ræktaður lax af norskum
stofni með 2-3 falt meiri vaxtar-
hraða en íslenski stofninn.
Stjórnvöld á Nýfundnalandi leita liðsinnis LÍÚ
Fj ögur sérhæfð línu- og
netaskip boðin til sölu
*^!TJÓRNVÖLD á Nýfundnalandi hafa beðið LÍÚ að annast fyrir
sig sölu á fjórum sérhæfðum línu- og netaskipum. Er auglýsing
þess efnis í Verinu, aukablaði Morgunblaðsins í dag. Jónas Har-
aldsson, skrifstofusijóri LÍÚ, segir að mjög hagstætt verð sé á
þessum skipum, eða 100-150 milljónir fyrir hvert, og því kjörið
tækifæri fyrir eigendur línu-og netabáta hérlendis að yngja upp
skip sín en skipin sem auglýst eru til sölu voru smíðuð á árunum
1987-1989 og eru 486 brúttótonn að stærð.