Morgunblaðið - 18.01.1994, Blaðsíða 29

Morgunblaðið - 18.01.1994, Blaðsíða 29
28 MORGUNBLAÐIÐ ÞRIÐJUDAGUR 18. JANUAR 1994 Útgefandi Framkvæmdastjóri Ritstjórar Fulltrúar ritstjóra Fréttastjórar Ritstjórnarfulltrúi Árvakur h.f., Reykjavík Flaraldur Sveinsson. Matthías Johannessen, Styrmir Gunnarsson. Björn Jóhannsson, Árni Jörgensen. Freysteinn Jóhannsson, Magnús Finnsson, Sigtryggur Sigtryggsson, Ágúst Ingi Jónsson. Björn Vignir Sigurpálsson. Kringlan 1, 103 Reykjavík. Símar: Skiptiborð 691100. Auglýsingar: 691111. Áskriftir 691122. Áskriftargjald 1400 kr. með vsk. á mánuði innanlands. í lausasölu 125 kr. með vsk. eintakið. Evrópuför Clintons íslendingar hafa nú gengið til samstarfs við 17 Evrópuríki á evrópska efnahagssvæðinu. Ný viðhorf í Evrópusamstarfi egar Bill Clinton tók við emb- ætti -Bandaríkjaforseta í byrjun árs 1993 ríkti mikil óvissa um hver yrði stefna hans og áherslur í utanríkismálum. I kosn- ingabaráttunni hafði Clinton fyrst og fremst lagt áherslu á innanrík- ismál og raunar lýst því yfir að kominn væri tími fyrir Banda- ríkjamenn til að horfa í eigin barm. Utanríkismál höfðu verið í brennidepli hjá forverum hans í embætti, Ronald Reagan og George Bush, og voru margir bandarískir kjósendur sammála því mati að vegna breyttra að- stæðna á alþjóðavettvangi væri kominn tími til að Bandaríkin sjálf yrðu meginviðfangsefni stjórn- valda. Efnahagsmál, uppstokkun á heilbrigðiskerfinu og önnur innan- ríkismál voru því efst á baugi er Clinton hóf störf í Hvíta húsinu. Utanríkismálin hafa hins vegar orðið fyrirferðarmeiri síðustu mánuðina. I fyrsta lagi hefur for- setanum ekki gengið jafn greið- lega að ná fram hinum róttæku áformum sínum á mörgum sviðum og orðið að hverfa frá ýmsum áætlunum. í öðru lagi hafa komið upp mörg mál utan landamær- anna sem kallað hafa á afskipti Bandaríkjamanna af ýmsum ástæðum, s.s. vegna hernaðar- legra skuldbindinga (Sómalía), landfræðilegrar nálægðar (Haítí) eða efnahagslegra þagsmuna (NAFTA og GATT). í mörgum þessum málum einkenndist stefna Bandaríkjastjórnar af lítilli festu framan af og voru forsetinn og menn hans gagnrýndir fyrir að vilja gera allt og ekkert á sama tíma. Með tímanum - hefur for- gangsröðun verkefna hins vegar orðið skýrari og framkvæmd stefnunnar markvissari. í tengslum við leiðtogafund Atlantshafsbandalagsins í Brussel í síðustu viku hélt Clinton til Evr- ópu í fyrsta skipti frá því að hann náði kjöri og ríkti nokkur spenna í Evrópu í kringum ferðina. Á nýliðnu ári höfðu bandarísk stjómvöld ítrekað gefið í skyn að vægi Evrópu í utanríkisstefnu Bandaríkjamanna færi dvínandi. Hagvöxtur væri mestur í heimin- um í suð-austurhluta Asíu og myndu ríkin þar að öllum líkindum verða mikilvægustu viðskiptaaðil- ar Bandaríkjamanna í framtíð- inni. Taka yrði tillit til þessarar þróunar við mótun utanríkisstefnu Bandaríkjanna. Þá höfðu margir evrópskir stjórnmálamenn einnig efasemdir um þekkingu Clintons á alþjóðamálum og hæfni hans til skynsamlegrar stefnumótunar á þeim vettvangi. í vikulangri ferð sinni, þar sem hann kom við í sex ríkjum, virðist Clinton hafa tekist að slá á þessar efasemdarraddir. Á NATO-fund- inum þótti hann sýna mikla for- ystuhæfileika og óx hann í áliti jafnt meðal þeirra er sátu fundinn sem þeirra er fylgdust með hon- um. Bandaríkjaforseti ítrekaði skuldbindingar Bandaríkjamanna gagnvart Evrópu í varnar- og ör- yggismálum en lýsti jafnframt yfir stuðningi við áform um aukið frumkvæði Evrópumanna á þessu sviði. Hápunktur ferðar Clintons var undirritun tveggja samninga í Moskvu, þar sem annars vegar er kveðið á um að Rússar og Bandaríkjamenn hætti að beina kjarnorkuflaugum hvorir að öðr- um á friðartímum og hins vegar að Úkraínumenn afsali sér kjarn- orkuvopnabúri sínu. Mikilvægi þessara samninga er í sjálfu nokkuð óljóst. Fyrri samn- ingurinn hefur fyrst og fremst táknrænt gildi, jafnt vegna þess að ógerlegt er að fylgjast með því að honum sé framfylgt auk þess sem það tekur ekki langan tíma að stilla inn skotmörk á ný með nútíma tölvutækni. Þá er alls óvíst hvort Úkraínumenn afhendi Rúss- um kjarnaflaugar sínar eins og Leoníd Kravtsjúk, forseti Úkra- ínu, hefur skuldbundið þá til með undirskrift sinni. Þetta er ekki í fyrsta skipti sem gert er sam- komulag um úkraínsku kjarnorku- vopnin og.sýnir reynslan að taka ber öllum yfirlýsingum Úkraínu- stjórnar með varúð þar til þingið hefur staðfest þær. Clinton hét Rússum jafnframt verulegri efnahagsaðstoð en éftir á að koma í ljós hve mikið af henni mun skila sér þegar upp er staðið. Fyrri fyrirheit um Tjár- hagsaðstoð til handa Rússum hafa ekki öll gengið eftir þar sem fjár- veitingavaldið í viðkomandi ríkj- um hefur ekki alltaf verið reiðu- búið til að fallast á þær háu upp- hæðir, sem forystumenn fram- kvæmdavaldsins höfður lofað. Bandaríkjaþing hefur ekki síst verið tregt til að taka á sig miklar alþjóðlegar skuldbindingar á sama tíma og verið er að skera niður útgjöld heima fyrir. Þetta á ekki aðeins við um fjárhagslegar skuld- bindingar heldur lýsir sér einnig í því hversu hikandi menn hafa verið við að taka afstöðu til að- ildarumsókna þeirra fyrrum Var- sjárbandalagsríkja, sem vilja inn í NATO. Evrópuför Clintons hefur þrátt fyrir allt verið árangursrík. Þótt Moskvuyfirlýsingin hafi fyrst og fremst táknrænt gildi er hún til marks um þær gífurlegu breyting- ar sem orðið hafa í samskiptum Rússa og Bandaríkjamanna á ör- fáum árum. Á vettvangi NATO hefur einnig náðst málamiðlun milli þeirra sem vilja að Varsjár- bandalagsríkin fái strax aðild að bandalaginu og þeirra, sem telja að slíkt yrði vatn á myllu rúss- neskra harðlínumanna. Enn á eft- ir að koma í ljós hversu miklu fundur Clintons og Assads Sýr- landsforseta mun skila á endanum en yfirlýsingar að honum loknum gefa tilefni til bjartsýni um að unnt reynist að koma á frekari viðræðum um frið í Mið-Austur- löndum. eftirBjörn Bjarnason Hinn 5. maí 1993 ályktaði Al- þingi með 53 samhljóða atkvæð- um, að í framhaldi af gerð samn- ingsins um evrópska efnahags- ' svæðið skyidu teknar upp viðræður við Evrópubandalagið um tvihliða samskipti þess og Islands, einkum með hliðsjón af því að Austurríki, Finnland, Noregur og Svíþjóð hefðu sótt um aðild að bandalag- inu. Því fól Alþingi ríkisstjórninni að undirbúa slíkar viðræður um hugsanlegan tvíhliða samning og tilkynna framkvæmdastjórn Evr- ópubandalagsins þennan vilja Al- þingis. Með þessari ályktun, sem var flutt af öllum nefndarmönnum i utanríkismálanefnd Alþingis, var mörkuð framtíðarstefna íslands gagnvart Evrópubandalaginu, sem breyttist í Evrópusambandið (ES) eftir gildistöku Maastricht-sam- komulagsins í nóvember 1993. Hinn 1. janúar 1994 kom evrópska efnahagssyæðið (EES) til sögunn- ar. Þar er um að ræða markaðs- svæði 372 milljónum íbúa í 6 aðild- arríkjum Fríverslunarsamtaka Evrópu (EFTA) og 12 ES-ríkjum. Deilur um aðild íslands að EES voru í senn langvinnar og harðar á Alþingi. Þegar greidd voru at- kvæði um lögfestingu EES-samn- ingsins var ágreiningur innan allra þingflokka nema Alþýðubanda- lagsins. Þingmenn þess voru ein- huga í andstöðu sinni, þótt þar hafi síðan verið lagður grunnur að flokksstefnuskrá, sem er kennd við útflutning. Þessi stefnuskrá er marklaus nema tryggður sé jafn- greiður aðgangur að mörkuðum og gert er með EESaðildinni. I ljósi hinna hörðu átaka á Al- þingi í EES-umræðunum var mik- ilvægara en ella að leita víðtæks pólitísks samkomulags um stefnu Islands í Evrópumálum í framhaldi af gerð EES-samningsins. Það tókst prýðilega með ályktun Al- þingis frá 5. maí 1993. Nauðsyn árvekni í ályktun Alþingis felst krafa um árvekni við gæslu íslenskra hagsmuna í evrópsku samrunaþró- uninni. Ályktunin byggist á þeirri staðreynd, að Island á ekki sam- Ieið með EFTA-ríkjunum fjórum, sem nú semja um aðild að Evrópu- sambandinu. Tímamörk þeirra við- „Sérstaða okkar má ekki verða til þess að við einangrumst eða látum undir höfuð leggjast að halda mál- stað okkar fram á hin- um evrópska samstarfs- vettvangi. I því felst ekki síður áhætta að ákveða að standa utan ES en sækja um aðild.“ ræðna eru skýr, ef tekið er mið af ákvörðun leiðtogafundar ES-ríkjanna. Ætlunin er, að samningsniðurstaða liggi fyrir 1. rnars 1994, þannig að ríkin geti gerst aðilar 1. janúar 1995. Niðurstaðan í GATT-viðræðun- um á síðustu sólahringunum fyrir 15. desember 1993 sýnir, að unnt er með eindregnum vilja að brúa bil á skömmum tíma, sem áður virtist ógerlegt. Þá staðfesti at- kvæðagreiðsla á Bandaríkjaþingi um Fríverslunarsamtök Norður- Ameríku (NAFTA) um miðjan nóv- ember hið gamalkunna, að ekkert er endanlega vitað um pólitískan stuðning við flókna viðskiptasamn- inga frekar en annað fyrr en at- kvæði eru talin. Áður en GATT- samkomulagið náðist og NAFTA hlaut stuðning bandarískra þing- manna var því almennt spáð, að hvorugt næði fram að ganga. Samningaviðræður EFTA-ríkj- anna við ES eru erfiðar. Þegar niðurstaða í þeim liggur fyrir þarf í senn að samþykkja hana í þjóðar- atkvæðagreiðslu í umsóknarríkj- unum fjórurn og af þjóðþingum þeirra og ES-ríkjanna 12 auk ES- þingsins. Á þessari stundu veit enginn hvort EFTA-rikjunum fækki né hvenær. Gerist það á hinn bóginn breytast formleg tengsl íslands við Evrópusamband- ið. Fyrir okkur skiptir mestu að halda hinum mikla efnislega ávinn- ingi, sem EES-samningurinn veitir okkur. Samhljóða ályktun Alþingis snýst einmitt um slíka hagsmuna- gæslu. Engin endastöð Hinar gífurlegu breytingar, sem hafa orðið á alþjóðavettvangi und- anfarin misseri, minna á þá stað- reynd, að þar er allt breytingum undirorpið. Samningurinn um evr- ópska efnahagssvæðið er rammi utan um samstarf milli EFTA-ríkj- anna og ES, sem á eftir að þróast og breytast. Fyrir Alþingi og til úrlausnar hjá ríkisstjórn eiga eftir að koma mörg málefni til að fylla út í EES-rammann. Á vettvangi Alþingis er nú verið að móta starfsreglur til að þar megi sinna með sem bestum hætti nýjum verkefnum vegna EES- aðildarinnar. Þannig þurfa margar stofnanir, fyrirtæki og einstakling- ar að laga sig að nýrri ábyrgð og réttindum. Nánari kynni af Evr- ópusamstarfinu munu ráða miklu um hug okkar til þess. í umræðum á Alþingi um Evr- ópuályktunina frá 5. maí 1993 kom fram, að hvorki bæri að líta á hana sem höfnun á aðild íslands að ES né umsókn um slíka aðild. Hún útilokar ekki aðild að ES en á hinn bóginn ríkir mikil óvissa um hvort og hvenær ES opnar aðildardyrnar að nýju, eftir að EFTA-ríkin fjögur hafa komist inn fyrir þær. íslenska ríkisstjórnin er hin eina í Evrópu, sem ekki hefur lýst vilja sínum til að vinna í anda hinna pólitísku markmiða Maastricht- samkomulagsins og gerast aðili að Evrópusambandinu. Þessi stað- reynd er kunn forystumönnum í evrópskum stjórnmálum og þeir hafa orð á henni í viðræðum við íslenska starfsbræður. í sjálfu sér er ekki erfitt að skýra forsendur þessarar sérstöðu. í henni felst engin óvild í garð þeirra, sem að- hyllast hina mörkuðu ES-stefnu. Hún tekur mið af íslenskum hags- munum og stjórnmálaviðhorfi. Sérstaða okkar má ekki verða til þess að við einangrumst eða látum undir höfuð leggjast að halda málstað okkar fram á hinum evrópska samstarfsvettvangi. í því felst ekki síður áhætta að ákveða að standa utan ES en sækja um aðild. Hvorki EFTA né Norður- landasamstarfið mun hafa sama gildi og áður fyrir okkur gagnvart Evrópusambandinu, ef EFTA leys- •ist upp og EES-samstarfið tekur á sig nýja mynd. I Evrópuumræð- um á islenskum stjórnmálavett- vangi kann að vera nauðsynlegt að líta til nýrra átta með sam- starfsríki utan Evrópusambands- ins í huga. Eigum við samleið með nýfijálsu Mið- og Austur-Evrópu- ríkjunum eða Möltu og Kýpur? MORGUNBLAÐIÐ ÞRIÐJUDAGUR 18. JANUAR 1994 29 Fjárhagsáætlun Reykjavíkurborgar 1994 Merkar nýjungar í skólamálum í borginni Hafin bygging nýs framhaldsskóla í Borgarholti eftirMarkús Örn Antonsson Heildarframlag Reykjavíkurborg- ar til skólamála, reksturs og nýbygg- inga nemur rúmum 2.000 milljónum á þessu ári samkvæmt frumvarpi að fjárhagsáætlun borgarinnar. Kostnaður borgarinnar við rekstur skólamála áætlast 1.578,3 milljónir króna á árinu og er það um 1,8% hækkun frá áætlaðri útkomu liðins árs. Á þessu ári sækja 13.048 nem- endur skyldunámsskóla sem borgin rekur í 27 skólum, en alls eru 14.048 skyldunámsnemendur við nám í borginni auk 152 fimm ára barna. Nemendum í grunnskólum hefur fjölgað um 138 frá síðasta skólaári. Reikna má með stöðugri fjölgun nemenda á næstu 5 árum og að nemendafjöldinn muni aukast um 1.200 fram til ársirís 1998. Heilsdagsskóli hefur gefist mjög vel Af einstökum nýjungum í skóla- starfi í Reykjavík ber rekstur heils- dagsskólans hæst, en frj. síðastliðnu hausti var honum komið á í öllum grunnskólum sem Reykjavíkurborg rekur. í verkefninu felst, að nemend- um á aldrinum 6-9 ára býðst aðstoð við heimanám og ýmis þroskandi viðfangsefni frá kl. 7.45-17.15. Starfið er rekið á ábyrgð hvers skóla, en er ekki samræmt af Skólaskrif- stofu, sem þó hefur eftirlit með verk- efninu, veitir faglega ráðgjöf og ger- ir sér far um að fylgjast grannt með þróun þess. Tíu ára nemendum og eldri býðst lengd viðvera í flestum skólum borgarinnar, yfirleitt í tvær til þijár stundir eftir að hefðbund- inni kennslu lýkur. Þar fer fram aðstoð við heimanám, klúbbstarf- semi af ýmsu tagi og önnur afþrey- ing. Viðtökur við þessari nýjung hafa verið mjög góðar og samkvæmt út- tekt, sem gerð var nýlega, nutu um 2.000 börn þjónustunnar. Kostnaður við heilsdagsskóla er áætlaður tæplega 85 milljónir króna, þar af greiða foreldrar tæplega 50 milljónir. Kostnaður vegna gæslu yngri barna, sem greiddur hefur verið undanfarin ár, sparast og hag- kvæmni í rekstri skóladagheimila kemur til með að aukast og nýting þeirra að batna. Þjónustugjöldum vegna þess verkefnis er stillt í hóf og er greiðsla fyrir skammtímavistun 110 krónur á klukkustund, en há- marksgreiðsla á mánuði fyrir barn er 6.500 krónur og síðan er veittur 50% afsláttur til heimila, ef kostnað- ur fer umfram þá upphæð, þ.e.a.s. ef börn frá sama heimili eru fleiri en eitt. Efling rannsókna- og þróunarstarfa í skólum Fyrirhuguð er sérstök fjárveiting, 9,3 milljónir króna, til þróunarverk- efna, rannsókna- og tilraunastarfs í skólunum og er það nýr liður í fjár- hagsáætlun borgarinnar. Gert er ráð fyrir að Lions Quest námsefnið verði áfram kennt 2 viku- stundir í 7. og 8. bekk grunnskól- annna og því svipuðu fjármagni var- ið til þessa forvarnastarfs og á liðnu ári, eða rúmlega 15 milljónum króna. Áfram verður skólarnir tengdir ís- lenska menntanetinu, en kostnaður vegna þessa hefur aukist um 500 þúsund krónur vegna virðisauka- skatts, sem nú þarf að greiða af þeim viðskiptum. í íjárhagsáætlun er gert ráð fyrir að veija 10 milljónum króna til list- kynningar í skólum, sem er hækkun um 3 milljónir frá síðasta ári. Þessi starfsemi hefur þótt heppnast með ágætum og vera til menningarauka í starfsemi reykvískra grunnskóla. Viðeyjarskóli skemmtileg viðbót Viðeyjarskóli, sem nú hefur verið endurbyggður, fær fjárveitingu í því skyni að koma þar á skipulagðri fræðslu um sögu staðarins og borg- arinnar og lífríki nánasta umhverfis. Gert er ráð fyrir að 11 ára börn eigi þess kost að komast þangað dag- langt og njóta þessarar fræðslu. I frumvarpi að Ijárhagsáætlun 1994 er gert ráð fyrir að veija 80 milljónum króna til sérstakra end- urbóta- og viðhaldsverkefna í skólum borgarinnar auk 76,3 milljóna til venjulegs viðhalds skólahúsa, eða alls 156,2 milljónum króna. Á liðnu hausti var 2. áfangi Húsa- skóla tekinn í notkun, stjórnunar- álma ásamt 6 kennslustofum, og lokið var við að steypa upp 3. áfanga skólans. Þá var hafin kennsla í Rima- skóla í 9 færanlegum kennslustofum, en bygging 1. áfanga skólans er hafin og stefnt er að því að taka hann í notkun næsta haust. Tekið var í notkun íþróttahús við Ártúns- skóla og við Selásskóla var í byijun liðins árs tekið í notkun íþróttahús, en síðar á árinu tengibygging með samkomusal, tónmenntastofu og kennslueldhúsi. Undir lok ársins var félagsálma Hlíðaskóla tekin í notk- un. Loks er einnig um þessar mund- ir verið að ljúka við byggingu félags- aðstöðu við Seljaskóla. Til reksturs tónlistarskóla er áætl- að að veija 237 milljónum króna, auk þess sem tveir skólar er veita tónlistarkennslu hafa verið á styrkja- skrá. Aukin aðsókn að Vinnuskólanum Fjárveiting til Vinnuskólans er tæplega 173 milljónir króna, sem er tæplega 14% hærra en áætlað var á liðnu ári, enda hefur aðsókn aukist. Gert er ráð fyrir að þeir sem eru á 14. aldursári vinni í 4 klukkustundir á dag, en eldri aldursflokkurinn í 8 klukkustundir. Á fundi sínum 21. desember síðastliðinn samþykkti borgarráð tillögu stjórnar Vinnuskól- Markús Örn Antonsson „Af einstökum nýjung- um í skólastarfi í Reykjavík ber rekstur heilsdagsskólans hæst, en frá síðastliðnu hausti var honum komið á í öllum grunnskólum, sem Reykjavíkurborg rek- ur.“ ans um samstarfsverkefni grunn- skólanemenda í hlutastarfi sem nefnt hefur verið Samheijar. Nýframkvæmdir við Rimaskóla og Húsaskóla Skólabyggingar hafa löngum dregið til sín stóran hluta af árlegu framkvæmdafé borgarsjóðs, eins og við er að búast í vaxandi borg. Svo verður enn um sinn, þótt segja megi að á þessu ári gefist stund milli stríða. Framlag börgarsjóðs til skóla- bygginga vegna grunnskóla Reykja- víkurborgar verður 'tæplega 425 milljónir króna í ár, en kostnaður af byggingaframkvæmdum við fjöl- brautaskólann í Borgarholti er áætl- aður um 200 milljónir króna. Af einstökum framkvæmdum við grunnskóla ber fyrst að nefna smíði fyrsta áfanga Rimaskóla sem hófst í haust. Húsið er tvílyft, samtals 2.500 fermetrar og verður neðri hæðin með 10 kennslustofum tekin í notkun næsta haust, ásamt fullfrá- genginni lóð. Efri hæðin verður þá tilbúin undir tréverk og verður frá- gangi hennar lokið 1995. Á þessu ári verður ennfremur lok- ið við miðrými Húsaskóla og lokið bráðabirgðafrágangi við göngugötu við íþróttahús skólans. Að þvi verki ^ loknu snemma á næsta ári verður íþróttahúsið aðgengilegt áhorfend- um og aðstaða íþróttafélagsins Fjölnis þar með komin í viðunandi horf að þessu leyti. Smíði færanlegra kennslustofa og frágangi skólalóða verður haldið áfram og varið til þess samtals 60 milljónum króna, en rétt er að minna á sérstakt átak í þessum efnum í fyrra. Þá voru smíðaðar 13 kennslu- stofur fyrir samtals 70 milljónir króna og framlag til frágangs skóla- lóða var hækkað úr 30 í 50 milljón- ir króna í tengslum við atvinnuskap- ” andi verkefni. 1.000 nemenda framhaldsskóli í Borgarholti Hinn 28. janúar í fyrra, eða fyrir um það bil ári, gerðu Reykjavíkur- borg, menntamálaráðuneytið, ijár- málaráðuneytið og Mosfellsbær með sér samning um byggingu nýs fram- haldsskóla í Borgarholti á Grafar- vogssvæðinu, í svonefndum Kjarna. Fullbyggður er skólinn ætlaður 900- 1.000 nemendum sem þar geta valið urn verknám og bóknám. í fyrra var unnið að undirbúningi byijunarfram- kvæmda, en byijað var að veita fé á fjárlögum til skólans í hitteðfyrra og nema samanlögð framlög á fjár- lögum áranna 1992-1994 tæplega 220 milljónum króna. Samkvæmt fyrrgreindum samningi greiðir ríkis- sjóður 60% framkvæmdakostnaðar, borgarsjóður 28% og Mofellsbær 12%. Fyrsta húsið sem rís á lóð skól- ans verður tilbúið um næstu áramót og er ætlað til kennslu í verklegum greinum. Miklar vonir eru bundnar við þennan framhaldsskóla, ekki síst með hliðsjón af þörfinni á bættri stöðu til verknáms. Sérstök byggingarnefnd hefur ' umsjón með undirbúning og fram- kvæmdum, en þessi samvinna um stofnun Borgarholtsskóla er enn eitt dæmið um hið mikla sairístarf, sem tekist hefur með sveitarfélögunum á höfuðborgarsvæðinu. Höfundur er borgarsljóri i Reykjavík. Þetta var ein stærsta stund- in í lífi mínu - segir Olafur Arni Bjarnason um frumraunina í Carnegie Hall á sunnudag ÓLAFUR Árni Bjarnason tenór söng fyrir fullu húsi í Carnegie Hall í New York' síðastliðinn sunnudag. Var Ólafur beðinn um að koma fram sem leynigestur í 60 ára afmæli Marilyn Horne mezzósópransöng- konu að beiðni hennar. Hann segir stundina í Carnegie Hall hafa ver- ið stóra, ekki síst þegar Luciano Pavarotti kom að máli við hann bak- sviðs og óskaði til hamingju með fallega rödd. Ólafur segir tildrög þess að hann söng í afmælinu þau að nokkrum dög- um eftir söngkeppni í New York, sem hann tók þátt, í 4. og 5. þessa mánað- ar, hafi hann farið út að borða ásamt Marilyn Horne, sem var í dómnefnd- inni, og fleirum. Við það tækifæri hafi hún spurt hvort hann vildi syngja í afmæli hennar. Ólafur lenti í þriðja sæti í keppninni eins og greint var frá í Morgunblaðinu. „Hún ákvað að halda nokkurs kon- ar „divu“ kvöld þar sem bestu vinkon- ur hennar myndu syngja, til dæmis Montserrat Caballé, Ruth Ann Swen- son, Frederike von Stade og fleiri stjörnur og bað mig að koma fram sem leynigest eftir hlé. Eg sló hend- inni ekki á móti því og fyrst söng ég Dein ist mein ganzes Herz úr Land des Liichelns eftir Lehár. Undirtekt- irnar voru mjög góðar og því bað Marilyn Horne mig, þar sem ég stóð á sviðinu, að taka annaðrtag og þá söng ég Questea o quella úr óperunni Rigoletto.“ Ólafur segist hafa tekið vel í það enda líði honum hvergi betur en á sviði. Hann segir hins vegar að sennilega hefði hann verið örlítið taugaóstyrkur ef hann hefði vitað að Pavarotti væri meðal áheyrenda, auk James Levine sem einnig hafi verið meðal viðstaddra. „Ég var ekki eini leynigesturinn því Samuel Ramey kom og söng Old Man River. Svei mér þá, ég held að hann Ólafur Árni Bjarnason ásamt Margréti Ponzi, eiginkonu sinni, og börnunum Bjarna Jósef og Ástríði Jósefínu. sé einn besti bassa bariton í heimi. Svo þú sérð að ég var ekki í slæmum félagsskap. Þetta var alveg yndislegt en svolítið langt, þrír og hálfur tími.“ Ólafur segir að einnig hafi verið gaman þegar afmæliskveðja barst frá Bandaríkjaforseta undir lok veislunn- ar. „I lok veislunnar barst svo afmæl- iskveðja frá Bill Clinton, skeyti sem var lesið upp. Síðan var sungið Hún á afmæli í dag, sem allir auðvitað kunna. Konsertinn var tekinn upp og ég veit að eitthvað af þessu verður gefið út þótt ég viti ekki hvað. Það eru miklar líkur á því að annað hvort þeirra laga sem ég söng verði sett á geisladisk. En þetta var ein stærsta stundin í mínu lífi, hvað sem öðru líð- ur.“ Ólafur segir að þegar dagskránni lauk hafi hann farið baksviðs til að skipta um föt á þá hafi Pavarotti kastað á hann kveðju. „Ég vissi ekk- ert af því að hann væri á staðnum því Marilyn Horne sagði mér ekki af því. Hann sagði við mig „bella voce“, þ.e. hrósaði mér fyrir fallega rödd og var mjög indæll, en ég er feginn að ég skyldi ekki vita af honum fyrir- fram. Annars er mjög gott að syngja í Carnegie Hall, salurinn er mjög fall- egur og hljómburðurinn frábær. Fólk var komið þarna til þess að hlusta á fallegan söng og mjög jákvæðir straumar úti í s_al svo þetta var ekk- ert mál,“ segir Ólafur Árni að lokum
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56

x

Morgunblaðið

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.