Morgunblaðið - 01.06.1995, Blaðsíða 41

MORGUNBLAÐIÐ
FIMMTUDAGUR 1. JÚNÍ1995 41
_____MIWWIMGAR__
HELGAINGIBJÖRG
MA GNÚSDÓTTIR
+ Helga Ingi-
björg Magnús-
dóttir fæddist í
Reykjavík 22. okt-
bóber 1918. Hún
lést á Borgarspíta-
lanutn 23. maí síð-
astliðinn. Fyrrver-
andi eiginmaður
Helgfu er Þorgeir
Karlsson og áttu
þau þrjá syni:
Gunnar Karl,
kvæntur Margréti
Böðvarsdóttur, Vil-
berg Kjartan,
kvæntur Guðrúnu
Björk Jóhannesdóttur, og Sig-
urð, kvæntur Rut Olsen. Sam-
býlismaður Helgu var Þór
Hólmkelsson og slitu þau sam-
vistum en hann lést 1984. Þau
eignuðust tvær dætur, Magneu
Vilborgu, gift Jóni K. Guð-
mundssyni, og Jósefínu Hólm-
fríði, en hún lést 1966. Barna-
börnin eru 15 og barnabarna-
börnin eru 5.
Helga var jarðsungin frá
Keflavíkurkirkju 31. maí sl.
NÚ ER vor í lofU og kallar það
allt til lífs á ný. Ég hélt að fátt
gæti skyggt á sólina, annað en
skýin, en nú er raunin önnur. Það
var þann 23. maí, sem
þú elsku amma mín,
fórst yfir móðuna
miklu. Auðvitað veit
ég að sú stund rennur
upp, allir vitji Drottins
síns, en þú fórst svo
snöggt. Undanfarið
hef ég verið að rifja
upp allar þær stundir
er við áttum saman.
Við gátum setið
klukkutímunum sam-
an og spilað annað
hvort lönguvitleysu
eða talað saman.
Nú ert þú farin en
ég á allar þessar dýrmætu minning-
ar sem gleðja mig, jafnvel á sorgar-
stundu sem þessari. Ég veit að nú
ert þú fijáls sem fuglinn og unir
þér vel á meðal ættingja og vina.
Þetta er mín hinsta kveðja og
því segi ég: „Hvíl þú í friði.“ Takk
elsku amma fyrir allt og allt.
Allt eins og blómstrið eina
upp vex á sléttri grund
fagurt með fijóvgun hreina
fyrst um dags morgunstund,
á snögp augabragði
af skorið verður fljótt,
líf og blöð niður lagði,-
líf mannlegt endar skjótt.
(Hallgrimur Pétursson.)
Birgitta María Vilbergsdóttir.
GUÐMANN
HANNESSON
+ Guðmann
Hannesson
fæddist á Áshóli í
Holtahreppi í
Rangárvallasýslu
8. janúar 1912.
Hann lést á Borg-
arspítalanum 25.
desember 1994.
Foreldrar hans
voru Hannes Jó-
hannsson frá Mörk
á Landi, f. 12.12.
1871, d. 15. nóvem-
ber 1914, og Sig-
ríður Sigurðar-
dóttir frá Leiru-
bakka í Landsveit, f. 2. septem-
ber 1871, d. 17. apríl 1968.
Systkini Guðmanns voru: Vikt-
oría Sigríður, f. 16.8. 1906, d.
8.6. 1971, Sigríður Guðmunda,
f. 17.11. 1908, d. 24.5. 1974, og
Jóhannes, f. 18.9. 1910, d. 4.2.
1986.
Fyrri sambýliskona Guð-
manns var Rannveig Filippus-
dóttir, f. 6.10. 1900, d. 29.1.
1953. Börn þeirra eru Filippus
Svavar, f. 26.11. 1929, d. 19.06.
1945, Sigríður Hanna, f. 18.6.
1932, og Rúnar f. 14.7. 1939.
Eftirlifandi sambýliskona Guð-
manns er Bryndís Leifsdóttir,
f. 29.1. 1925. Hennar börn eru:
Ragnar Leifsson, 1.12. 1943,
og Þröstur H. Elíasson, f. 21.6.
1945. Guðmann vann lengst af
þjá vörubílastöðinni Þrótti.
Útför Guðmanns fór fram í
Fossvogskapellu 6. janúar.
OKKUR langar með fáeinum orð-
um að minnast afa okkar. Alltaf
yar jafn gott og gaman að koma
í heimsókn til afa og ömmu í Hlíðar-
gerðið. Oftar en ekki enduðum við
mni stofu og þar var spjallað sam-
an um lífið og tilver-
una. Inn á milli sagði
afi okkur svo sögur frá
því er hann var ungur.
Alltaf gaf hann sér
tíma fyrir okkur og
bar hag fjölskyldunn-
ar fyrir brjósti. Eftir
að hafa unnið víða og
ferðast mikið um ís-
land, má segja að
hann hafi nánast
þekkt hvern bæ og
hverja þúfu, svo fróður
var hann um landið
okkar fallega. Um
árabil ferðuðust afi og
amma til Kanaríeyja. Þegar heim
var komið var okkur hóað saman
og haldið myndakvöld. Út frá því
voru þau strax farin að tala um
næstu utanlandsferð.
Afi var veiðimaður mikill og ófá-
ar voru ferðirnar sem hann fór með
ömmu og félögum sínum norður í
Vatnsdal og var þá gist í Flóð-
vangi. Undirrituð fór í nokkrar
ferðir með þeim og á ánægjulegar
minningar frá þeim tíma.
Guðmann afi var kristinn maður
og gerðist meðlimur KFUM á sín-
um yngri árum. Þar vann hann
mikið og óeigingjarnt starf fyrir
félagið.
Elsku afi, hafðu þökk fyrir allt,
allt sem þú kenndir okkur að virða
og meta í lífinu. Guð veri með þér
og hvíl í friði.
Hver minning er dýrmæt perla
að liðnum lífsins degi,
hin Ijúfu og góðu kynni
af alhug þakka hér.
Þinn kærleikur í verki var gjöf,
sem gleymist eigi,
og gæfa var það öllum,
er fengu að kynnast þér.
(Ingibj. Sig.)
Bryndís og Felix.
Blab allra landsmanna!
VORSÓLEY og ólaufgaður birkikvistur.
VORSÓLEY
Ranunculus Ficaria
Á MEÐAN ég hef ver-
ið að velta fyrir mér
blómi vikunnar að
þessu sinni hefur
ómað í huga mér hálf-
gleymd þula, sem ég
lærði sem smástelpa.
Misminni mig ekki
stórlega stendur í þul-
unni:
Þar situr hún María mey
man ég hvað hún söng:
Ég er að vinna í vorið
vetrarkvöldin löng.
Ef að þormar ullin vel
og ekki gerir stórfelld él,
sendi ég þér um sumarmálin
sóley í varpa,
föpr er Harpa.
Sóley og rós eru líklega þau
blómaheiti, sem eru íslendingum
kærust, enda notum við þau nöfn
óspart og skiptir þá minnstu,
hvort um „raunverulegar" rósir
eða sóleyjar sé að ræða. Um eina
þessara sóleyja verður skrifað
núna, þótt ekki sé það sóleyjan,
sem Theodóra Thoroddsen hafði
líklega í huga, þegar hún kvað
þuluna Tunglið, tunglið taktu
stórum blómum (var.
grandifiorus). Blöðin
líkjast hins vegar ekki
blöðum brennisóleyj-
ar, heldur miklu frek-
ar blöðum hófsól-
eyjarinnar, sem ekki
er raunveruleg sóley.
Þau eru dökkgræn og
gljáandi, líkust hjarta
í laginu. Þegar
blómgun er lokið
myndar laufið fallega
þekju fram eftir
sumri. Vorsóleyjan
gerir ekki miklar
kröfur til ræktunar-
staðar. Hún kýs þó
myldinn jarðveg, en
þrífst ágætlega í venjulegri garð-
mold. Eins og aðrar sóleyjar
finnst henni gott að vaxa á frekar
rökum stað, en setur það þó ekki
sem skilyrði.- Nafnið Ranunculus
er einmitt dregið af nafni frosks
á latínu, en það vísar aftur á
móti til kjörlendis sóleyjanna,
deigra svæða. Vorsóleyjan þolir
BLOM
VIKUNNAR
308. þáttur
Umsjón Ágústa
Björnsdóttir
vel skugga og er því tilvalin und-
ir runna, sem laufgast seint. Þar
nýtur hún birtu framan af vori,
laufskrúðið þekur jörðina undir
runnanum og ekki kemur að sök
að það visnar og hverfur á miðju
sumri. Þá kemur í ljós skýringin
á seinna orðinu í latneska nafninu
— ficaria. í yfirborði moldarinnar
sjást litlir hnúðar, sem með góð-
um vilja má segja að hafi fíkjulög-
un. Þetta er forðahnúðar, líkt og
kartöflurnar eru, en þeir myndast
við blaðfæturnar. Danir kalla
þessa jurt einmitt vörturót. í þess-
um forðahnúðum er safi sem áður
var kreistur á vörtur til að brenna
þær burt. Allar sóleyjar innihalda
biturefni, sem valdið geta sviða
og ertingu á hörundi. Skepnur
bíta ekki brennisóley, eins og sést
oft í beitarhólfum síðla sumars,
þar sem sóleyjarbrúskar standa
óhreyfðir á annars nauðbitnu
landi. Nú minnast margir sóleyj-
argulra túna bernskunnar, sem
nú sjást ekki lengur nema þá
helst á eyðibýlum og hugsa hvern-
ig taðan hafi þá nýst. Við þurrk
breytist einmitt þetta biturefni
brennisóleyjarinnar og verður
skepnum óskaðlegt og heyið því
lystugt.
Vorsóleyjan fjölgar sér með
þessum forðahnúðum, auk þess
sem hún fjölgar sér með sáningu.
Þar sem hnúðarnir sitja í yfirborð-
inu, er auðvelt að dreifa þeim
óviljandi og getur hún verið kom-
in vítt um garðinn ef ekki er sýnd
smávegis aðgæsla, en bót er í
máli að auðvelt er að fjarlægja
hana segi flökkueðlið til sín. Dan-
ir telja vörturótina versta illgresi,
sem ekki eigi heima í görðum, en
telja fyllta afbrigðið R. ficaria
flore pleno þó görðum hæft. Til
er hvítt afbrigði af vorsóley. Ég
hef hvorki séð hvíta né fyllta af-
brigðið og held að þau séu ennþá
sjaldgæfari í ræktun hérlendis en
sjálf aðaltegundin af vorsóley.
S.Hj.
mig.
Sóleyjan mín heitir því ljúfa
íslenska nafni vorsóley en Ran-
unculus ficaria á latínu. Bæði
þessi nöfn segja okkur nokkuð
um jurtina. Vorsóleyjan blómstrar
allra sóleyja fyrst, a.m.k. í mínum
garði. Latneska nafnið segir að
þetta sé raunveruleg sóley, þ.e.
tilheyri sóleyjarættkvíslinni og
ficaria vísar til fíkjulögunar á ein-
hveijum hluta jurtarinnar.
Sóleyjarættkvíslin er útbreidd
um jörðina, en einkum vaxa með-
limir hennar á norðurhveli. Þeir
eru milli 250-300, bæði einærir
og fjölærir og þar af eru átta
sóleyjartegundir, sem vaxa villtar
á íslandi. Sóleyjar þær, sem á
annað borð hafa náð sessi sem
garðplöntur, eru flestar auðveldar
í ræktun. Þeim er best að fjölga
með skiptingu áður en jurtin fer
að blómstra. Vorsóleyjan litla hef-
ur lítið verið ræktuð á íslandi, en
þrífst þó ágætlega hér,' enda vex
hún villt um alla Evrópu, að ís-
landi og Azoraeyjum undanskild-
um.
Öll er jurtin lágvaxin, verður
þetta 10-15 cm á hæð þegar
best lætur. Blómin eru eitt og
eitt á stöngli. Liturinn er eins og
á brennisóley, sterkgulur, krónu-
blöðin eru 8, bæði lengri og mjórri
er á brennisóleyjunni, bikarblöðin
eru hins vegar aðeins þijú, gul-
græn að lit, fræflarnir margir og
gulir og frævan í miðjunni græn
og samsett. Blómin eru allstór
miðað við hæð jurtarinnar í heild,
algeng stærð er 2,5-3 cm þótt
til séu afbrigði með allt að 4 cm
- kjarni málsins!
SHIQ auglýsingor
Konur athugið.
Aglow er kristið kvennastarf.
Júnífundurinn er i kvöld kl. 20.00
í kristniboðssalnum, Háaleitis-
braut 58-60. Ræðukona kvölds-
ins er Katrín Söebech. Fundur-
inn er opinn öllum konum.
Verið hjartanlega velkomnar.
Þátttökugjald er 500 krónur.
FERÐAFÉLAG
ÍSIANDS
MÖRKINNI 6 SÍMI 682533
Hvítasunnuferðir Ferða-
félagsins 2.-5. júní:
Brottför kl. 20.00 föstudagl
1) Snæfellsnes - Snæfellsjökull.
Gengið á jökulinn (7-8 klst.).
Farnar skoðunarferðir út fyrir
nes. Gist í svefnpokaplássi á
Görðum í Staðarsveit.
2) Öræfajökull - Skaftafell.
Gengið á Öræfajökul (2119 m).
Tekur gangan um 14 klst. fram
og til baka. Fá sæti laus. Gist í
svefnpokaplássi á Hofi í Öræfa-
sveit.
3. -5. júnf - brottför kl. 8.00
laugardagsmorgun.
3) Þórsmörk/Langidalur. Þessi
ferð er sérstaklega sniðin fyrir
fjölskyldufólk með útiveru,
gönguferðum og leikjum.
4) Fimmvörðuháls - Þórsmörk.
Gengið yfir hálsinn á laugardeg-
inum (7-8 klst. ganga). Gist í
Skagfjörðsskála.
Farmiðasala og upplýsingar á
skrifstofu Fi.
Brottför frá Umferðarmiðstöð-
inni, austanmegin.
Dagsferðir um hvítasunnu:
4. júní kl. 13.00: Húshólmi -
Gamla-Krýsuvík.
5. júní kl. 13.00: Arnarfell -
Þingvellir.
Ferðafélag (slands.
Hvftasunnukirkjan
Völvufell
Almenn samkoma kl. 20.30.
Allir hjartanlega velkomnir.
Hjálpræðis-
herinn
Kirkjustræti 2
Halleluja brúðkaup kl. 20.30.
Daníel Óskarsson stjórnar.
Allir velkomnir.
Hvítasunnukirkjan
Fíladelfía
í kvöld kl. 20:30 er unglingasam-
koma með þátttöku fólks úr
ýmsum samfélögum. Það verður
mikið sungið, vitnisburðir ofl.
Ungt fólk á öllum aidri er hvatt
til að koma og fagna vori og
próflokum.
Hallveigarstíg 1 •simi 614330
Dagsferð mánud. 5. júní
Kl. 10.30: Frá Gjábakka að Þing-
völlum. Brottför frá BSÍ, bensín-
sölu, miðar við rútu. Einnig uppl.
í Textavarpi bls. 616.
Ferðir um hvitasunnuna
2.-5. júní: Öræfajökull
2. -5. júní: Skaftafell - öræfa-
sveit.
3. -5. júní: Breiðafjarðareyjar -
Flatey.
Upplýsingar og miðasala á skrif-
stofu Útivistar.
Útivist.