Morgunblaðið - 12.08.1995, Blaðsíða 42

42 LAUGARDAGUR 12. ÁGÚST 1995
MORGUNBLAÐIÐ
Matur og matgerð
íslenskt Blómkál
Hér segir Kristín Gestsdóttir hvar og hvenær
fyrst var ræktað blómkál í Evrópu og gefur
okkur uppskriftir með kálinu.
HAFIÐ ÞIÐ nokk-
um tímann lyktað
af nýuppteknu
blómkáli?
íslenska blómkálið er komið á
markaðinn og vonandi ilmar það
vel, þegar við kaupum það, en
nýupptekið heilbrigt blómkál ilm-
ar. Best er það þegar það er þétt
og þakið einskonar flaueisáferð
eða slikju. Blómkál er fagurt sem
blóm enda heitir það blóm-kál.
Vandi er að sjóða blómkál þannig
að ilmur þess og útlit haldist.
Hætt er við að það ofsjóði áður
en leggirnir eru fullsoðnir. Gott
er að skera raufar upp í legginn
eða hola hann út. Síðan þarf
blómkálið að liggja i saltvatni í
nokkrar mínútur með legginn upp
til að ná úr því skordýrum, ef
einhver eru, en yfirleitt er ekki
mikið um þau í íslensku blómkáli.
Fyrstu sagnir af' blómkáli em
frá 6. öld f.Kr. 3 tegundir blóm-
káls voru ræktaðar á Spáni á 12.
öld. Á Englandi er getið um blóm-
kál árið 1586 og það kallað Kýp-
urkál. Síðar var það kallað cauli-
flower (kálblóm) og er svo enn.
G. Schierbeck landlæknir getur
um ræktun blómkáls í Garðyrkju-
kveri sínu fyrir rúmlega einni öld
eða árið 1891. Þar segir hann
m.a.: „Það er sjálfsagt óvíða á
jarðhnetti vorum, að síðari hluti
sumars sje eins hagstæður fyrir
blómkál eins og á Islandi." Enn
segir G.Schierbeck síðar í grein-
inni: „í ágústmánuði og septemb-
ermánuði em þá blómkálhöfuðin
orðin svo stór, að alls eigi þarf
að skammast sín fyrir þau, þótt
borin sjeu fram á hveija helzt
matjurtasýningu sem er.“ G.
Schierbeck landlæknir var með
mikla ræktun í Bæjarfógeta-
garðinum við Aðalstræti í
Reykjavík.
Uppáhalds blómkáls-
rétturinn minn
1 meðalstórt blómkálshöfuð
1-2 dl vatn
'h tsk. salt
1 msk. smjör
3 msk. matarolía
1 tsk. karrí
1 dl brauðrasp
smábiti soðin ýsa (t.d. afgangur)
1. Hitið bakaraofn í 200°C.
2. Skolið kálið vel eða látið það
liggja í salt-
vatni, sjá hér að ofan.
3. Setjið 1-2 dl af vatni í pott,
sem rétt rúmar blómkálshöfuðið.
Holið út legginn eða skerið upp
í hann. Setjið kálhöfuðið ofan í,
leggurinn snúi niður. Stráið salt-
inu yfir. Sjóðið við hægan hita í
7 mínútur; Takið höfuðið upp úr
pottinum með spaða og setjið á
eldfast fat.
4. Setjið smjör og matarolíu á
pönnu, setjið karrí saman við,
brúnið örlítið, setjið þá rasp út í
og myljið fiskinn út í. Brúnið
örlítið, en hellið síðan yfir blóm-
kálshöfuðið á fatinu.
5. Setjið í heitan bakaraofninn
og bakið í 5-7 mínútur.
Meðlæti: Ristað brauð.
Næsta uppskrift er úr bók
minni Minna mittismál.
Blómkál með
grænmetissósu
'h ferskur eldpipar (chilipipar)
______1 stór græn papríka_____
1 meðalstórlaukur
1 dl vatn
'A tsk. salt í vatnið
3 meðalstórirtómatar
1 meðalstórt blómkálshöfuð
'h tsk. saltyfir kálið
1. Kljúfið eldpiparinn, takið úr
honum hvert einasta fræ, skerið
allar æðar innan úr honum. Sker-
ið hann síðan í sneiðar.
2. Afhýðið og saxið laukinn, tak-
ið steina og stilk af papríku, sker-
ið síðan lauk og papríku frekar
smátt. Setjið vatn og salt í lítinn
pott, sjóðið lauk, papríku og eld-
pipar í vatninu í 7-10 mínútur.
Hellið vatninu af en látið græn-
metið vera í pottinum.
3. Hellið sjóðandi vatni á tómat-
ana, látið þá standa í því í eina
mínútu, íjarlægið þá hýðið en
setjið tómatana með hinu græn-
metinu í pottinn. Hrærið saman.
4. Skiptið blómkálinu í greinar,
þvoið þær en leggið síðan ofan á
grænmetismaukið í pottinum.
Stráið salti yfir kálið. Setjið
hlemm á pottinn og sjóðið við
hægan hita í 7 mínútur.
ÚTSAM - ÍJTS
/ vesturkjnllimiinini
• Flest á hálfviröi
• Fataefni á hörn og fulloröna
• Bútasaumsefni og gardínuefni
Opið: Mánudaga - föstudaga
frð kl. 10.00-18.00.

VIRKA
Mörkin 3
við Suðurlandsbraut.
I DAG
Hlutavelta
ÞESSAR duglegu stúlkur héldu hlutaveltu til
styrktar Rauða krossi Islands og varð ágóðinn
1.333 krónur. Þær heita Helga, Sara og Sonja.
Með morgunkaffinu
VISSIRÐU að nú
. stendur til að hækka
húsaleiguna enn eina
ferðina?
ÉG ætla að láta ykkur AFSAKIÐ, herra hers-
vita það, drengir mín- höfðingi!
ir, að þetta er einka-
strönd.
VELVAKANDI
Svarar í síma 569 1100 frá 10-12 og 14-16
frá mánudegi til föstudags
Lýst eftir konu
LÝST ER eftir konu sem
var úti að ganga með
svartan, lausan hund sl.
miðvikudagskvöld á
milli kl. 20 og 20.30 á
Miklatúni. Hundurinn
varð þess valdandi að
ung stúlka datt af hjóli
og meiddi sig. Konan er
vinsamlega beðin að
hringja í síma 551 1628.
Tapað/fundið
Þjóðhátíð
RAUÐUR bakpoki með
regngalla, myndavél,
vasadiskói og fleiru
tapaðist á Þjóðhátíð ’95.
Finnandi er vinsam-
legast beðinn um að
hafa samband í síma
552 5703. Fundarlaun í
boði. v
Ur
tapaðist
KVENMANNSÚR með
svartri leðuról tapaðist
á laugardag-snóttina
einhvers staðar á leið-
inni úr Þjóðleikhús-
kjallaranum og niður í
miðbæ. Finnandi vin-
samlegast hafí samband
í síma 552 1696.
BRIDS
U m s j ö n G u ð m . P á 11
Arnarson
ÍTÖLSKU Evrópumeistar-
arnir Lorenzo Lauria og
Alfredo Versace spila
heimasmíðað kerfí, sem
byggist á margræðum og
nokkuð fijálslegum opnun-
um. í viðureign ítala og
ísraelsmanna opnaði
Versace á einum spaða á
spil vesturs hér að neðan,
kannski vegna þess hvað
röðin var faiieg.
Vestur gefur; AV á
hættu.
Norður
♦ Á3
T 3
♦ ÁKDG3
♦
108753
Vestur Austur
♦ DG109 ♦ K2
V - llllll V D987652
♦ 764 111111 ♦ 1095
♦ KDG642 ♦ Á
Suður
♦ 87654
¥ ÁKG104
♦ 82
♦ 9
Vestur Norður Austur Suður
Versace Zeligman Lauria Birman
1 spaði 2 grönd* 3 tíglar** Pass
PassU Pass Pass
* Láglitir.
** Hjartalitur og áskorun í geim.
Sagnir tóku ekki þá stefnu
sem Versace var að Vonast
eftir þegar hann opnaði á
spaða. Makker með hjartalit
og riorður með minnst fimm
lauf. Þetta gat ekki endað
nema með ósköpum, hugsaði
hann, en ákvað að vara
makker við frekari sögnum
með því að passa þtjá tígla!
Zeligman gerði sér auðvitað
grein fyrir því að einhvers
staðar var maðkur í mys-
unni, en bæði er hann frið-
samur maður og svo sá han
fram á væna tölu í þremur
tíglum, svo hann passaði
bara líka. Bakkanum var
rúllað yfir á hinn helming
borðsins og þar settu tveir
menn upp fýlusvip: Lauria,
því hann hélt að Versace
væri að gleyma kerfinu, og
Birman, því hann vissi að
doblið var gullnáma.
Lauria slapp reyndar þijá
niður. Út kom lauf, sem hann
átti á ásinn heima. Hann
trompaði hjarta og spilaði
spaða. Ásinn upp og kóngur-
inn undir. Nú reyndi norður
lauf, sem ■ Lauria trompaði
með tíu, fór inn í borð á
spaða og trompaði annað
lauf með níu. Spilaði síðan
tígli og vömin varð að vanda
sig að gefa honum aðeins
einn slag í viðbót.
Hinum megin spilaði vest-
ur þijú lauf dobluð, tvo nið-
ur, svo ítalir unnu 5 IMPa
á spilinu.
Víkverji skrifar...
VÍKVERJI hefur löngum harm-
að það að á íslenzkum krám
skuli ekki fást dökkur maltbjór,
„stout“ svokallaður, beint af kútn-
um. Ein og ein krá á Guinness-
bjór í flöskum, en hann er flatur
og óspennandi, miðað við freyðandi
og dulúðugan dökkan Guinness
beint úr krananum. Það má reynd-
ar undrum sæta að í pöbbaflórunni
í Reykjavík skuli ekki hafa sprott-
ið upp T'rsk krá með hefðbundnu
sniði; áheyrilegri tónlist og al-
mennilegum bjór. Slík stofnun
gæti áreiðanlega náð gífurlegum
vinsældum og myndi eiga vís
traust viðskipti þeirra, sem til
dæmis hafa verið búsettir á Bret-
landseyjum eða vanið þangað kom-
ur sínar og vanizt á dökka bjórinn.
Víkveiji veltir því fyrir sér hvort
væntanlegt frelsi í innflutningi og
heildsölu áfengis geti ekki orðið til
þess að einstakar krár, eða nokkrar
saman, taki sig til og flytji inn
nokkra kúta af dökkum bjór, til
dæmis Guinness eða Murphy’s, í
reynsluskyni. Viðtökumar yrðu ör-
ugglega til þess að framhald yrði á.
xxx
M VERZLUN ARM ANN A-
helgina lagði Víkveiji meðal
annars leið sína í skógræktina í
landi Hánefsstaða í Svarfaðardal.
Þar plantaði Eiríkur Hjartarson
fyrr á öldinni af mikilli eljusemi
út þúsundum plantna, sem nú eru
orðnar að myndarlegum skógi.
Eiríkur gaf Skógræktarfélagi Ey-
firðinga reitinn, en því miður virð-
ist sem hinn nýi eigandi hafi ekki
hirt um hann sem skyldi. Skógur-
inn hefur lítið verið grisjaður,
þannig að hann er á köflum hálf-
gert myrkviði, göngustígar eru
fáir og aðstaða fyrir gesti engin.
Skógræktin myndi að sjálfsögðu
nýtast almenningi miklu betur ef
hún væri gerð aðgengilegri með
grisjun og merktum stígum, tjald-
stæði afmörkuð og aðstaða þeim
tilheyrandi sett upp. Eins og nú
háttar til, virðist sem merkilegt
starf frumkvöðuls nýtist ekki sem
skyldi.
XXX
TVEIR kunningjar Víkveija
hafa sagt honum svipaða
sögu af viðskiptum sínum við Bif-
reiðaskoðun íslands. Báðir kunn-
ingjarnir eru það, sem kalla mætti
Evrópusinna og höfðu límt þar til
gerða límmiða með Evrópufánan-
um, merki Evrópuráðsins og Evr-
ópusambandsins, á þar til gerða
upphleypta fleti á númeraplöturnar
á bílum sínum. Þegar þeir mættu
með bílana til skoðunar hjá Bif-
reiðaskoðuninni var hins vegar
vitnað í einhveija reglugerð dóms-
málaráðherra, sem kveður á um
að einungis megi hafa skjaldar-
merki kaupstaða eða sýslna á bíl-
númerunum, nema hvað einnig
megi einfaldlega hafa flötinn
lengst til vinstri á númeraplötunni
auðan. Urðu kunningjarnir að fjar-
lægja límmiðana, vildu þeir fá
skoðun á bílinn. Annar beygði sig
fyrir reglugerðinni og límdi miða
með skjaldarmerki fæðingarbæjar
síns á númersplötuna (þótt hann
búi reyndar annars staðar) en hinn
var fljótur að finna sér nýtt par
af Evrópufánum til að líma á bíl-
inn. Lögreglan hefur enn ekki
stöðvað hann fyrir reglugerðarbrot
og hann þykir ekki tiltölulega
hættulegur í umferðinni.
Víkveija er spurn af hverju
þurfi að skylda menn til að merkja
sig með skjaldarmerkjum, sem
oftast er ekki hægt, að greina
nema menn standi þétt upp við
bílinn, en leyfist ekki að flagga
hinu auðþekkta tákni Evrópusam-
vinnunnar, sem sjá má á bílum
víða um Evrópu.