Morgunblaðið - 16.05.1996, Qupperneq 41

MORGUNBLAÐIÐ
FIMMTUDAGUR 16. MAÍ1996 41
a um íþróttaefni
Reuter
lensku sjónvarpi og hefur sam-
ía helgi var úrslitaleikur ensku
r sýnt úrslitaleikinn í beinni út-
more hjá Liverpool skallar í átt
ister eru til varnar.
JMUR
ÍNA
i hefur samkeppnin
m sjónvarpsstöðvam-
Lstundir á ári.
málið kemur fram
gjasér einkaréttá
hyggst einbeita sér
áður.
1960 Róm 67,967 US$
1964 Tokyó
1968 Mexíkóborg 1972 Munchen 1976 Monteral 1,000,000 US$ 1,745,000 US$ 4,550,000 US$
1980 Moskvu 5,652,500 US$
1984 LosAngeles 19,450,000 US$
1988 Seoul 1992 Barcelona 28,000,000 US$ 90,000,000 US$
1996 Atlanta 2000 Sydney 2004 250,000,000 US$ 350,000,000 US$ 394,000,000 US$

af því sem við höfum áður haft.“
Varðandi samkeppnina sagði Ingólfur
að framboð af vinsælasta efninu eins
og knattspyrnu ykist en það stæði
ekki nema takmörkuðum fjölda fólks
til boða. „Annars vegar nær það til
fólks sem getur náð útsendingum við-
komandi stöðva og hins vegar til þess
sem getur keypt aðgang að þeim. Síð-
an eru menn farnir að ganga skrefi
lengra eins og Stöð 3 hefur sagst
ætla að gera en það er að láta borga
sérstaklega fyrir hvern einstakan við-
burð en slíkt fyrirkomulag er farið
að ryðja sér víða til rúms. Hins vegar
er meiri samkeppni fagnaðarefni því
hún heldur mönnum vakandi og það
gerir engum gott að einhver logn-
molla sé í gangi.“
Heimir Karlsson, fyrrum íþrótta-
fréttamaður á Stöð 2 og RÚV, býr í
Englandi og var ráðgjafi Stöðvar 3
varðandi samninga á einkarétti á fyrr-
nefndu knattspyrnuefni stöðvarinnar.
Hann sagði að þegar RÚV og Stöð 2
voru ein á markaðnum hefði í raun
ekki verið um mikla samkeppni að
ræða. „Segja má að þegar Stöð 1 og
Stöð 2 voru einar á markaðnum var
gert óbeint þegjandi samkomulag um
ýmsa hluti og hvorug stöðin yfirbauð
í vinsælt efni á hinni stöðinni en þetta
landslag gæti breyst með fleiri stöðv-
um.“ Heimir sagði að Stöð 3 hefði
lagt áherslu á að fá ensku knattspyrn-
una. „Ástæðan er einfaldlega sú að
hún er að grunni til vinsælasta að-
keypta erlenda íþróttaefnið í íslensku
sjónvarpi."
Páll Baldvin Baldvinsson, fram-
kvæmdastjóri dagskrársviðs Stöðvar
2, sagði að ekki þýddi að bjóða íþrótta-
efni nema nánast í beinni útsendingu
og kostnaður við einkarétt hefði auk-
ist mikið.
„Samkeppnin á íslandi leiðir óhjá-
kvæmilega til þess að íþróttaefni
hækkar í verði, í það minnsta tíma-
bundið. Þeir sem selja efnið reyna að
spenna verðið upp eins hátt og þeir
geta,“ sagði hann. Páll Baldvin bætti
við að Stöð 2 ætti við sama vanda og
RÚV að etja varðandi rými í dag-
skránni til að geta boðið upp á íþrótta-
þjónustu á öllum sviðum og ma. þess
vegna væri gert ráð fyrir að Sýn sér-
hæfði sig að einhveiju leyti í íþróttaút-
sendingum. Hins vegar væri varla um
samvinnu stöðvanna að ræða til lang-
frama. „Mér sýnist þróunin vera í þá
átt að þó við höfum tekið að okkur
með skammtímasamningi að þjóna Sýn
kunni svo að fara að hlutar þeirrar
þjónustu detti út hver á fætur öðrum."
Laufey Guðjónsdóttir, dagskrár-
stjóri Stöðvar 3, sagði að samkeppni
um íþróttaefni væri hörð eins og um
annað efni en hún hlyti fyrst og fremst
að koma við RÚV. Stöð 3 hefði gert
samninga um efni sem ekki hefði ver-
ið á hinum stöðvunum og því væri
um viðbót að ræða. „Framboðið er
meira en áður og viðbrögðin eru mjög
jákvæð. Við gerðum hagstæða lang-
tímasamninga enda um efni að ræða
sem var frekar dautt sem söluvara á
Islandi en þegar samningarnir renna
út má gera ráð fyrir að verðið hækki
vegna þess að fleiri sjá sér leik á borði.
Því reikna ég með að bardaginn verði
meiri á næsta ári og 1998.“
Kostnaður trúnaðarmál
Vegna ríkjandi samkeppni vilja
sjónvarpsstöðvamar hvorki gefa upp
hvað greitt er fyrir einstaka þætti eða
samninga né heildarkostnað. Þess ber
líka að geta að yfirleitt eru allir samn-
ingar trúnaðarmál en Alþjóða ólymp-
íunefndin, IOC, greinir þó ávallt frá
hvað hún fær fyrir sölu sjónvarpsrétt-
ar. EBU hefur alltaf fengið einkarétt-
inn í Evrópu, greiddi 28 millj. dollara
í réttindagreiðslur vegna Olympíuleik-
anna í Seoul 1988, 90 millj. dollara
vegna Barcelona 1992 og 250 millj.
dollara vegna Atlanta 1996 en að
sögn Ingólfs verður heildarkostnaður
RUV vegna Ólympíuleikanna í sumar
um 45 milljónir króna. Hann sagði
ennfremur að heildarkostnaður vegna
Evrópukeppninnar í knattspyrnu yrði
um 16 milljónir króna en rekstar-
kostnaður íþróttadeildarinnar á liðnu
ári var um 56 miiljónir króna.
Aðrar tölur fengust ekki staðfestar
en samkvæmt heimildum Morgun-
blaðsins eru réttindagreiðslur vegna
beinnar útsendingar frá knattspyrnu-
leik í Englandi, Þýskalandi, á Spáni
og Ítalíu að meðaltali um 80.000 kr.
til 100.000 kr., en síðan bætist við
annað eins eða meira vegna tækni-
og þjónustukostnaðar auk launa.
Samkvæmt þessu getur kostnaður við
einn leik verið um 200.000 kr. til
250.000 krónur. Réttindagreiðslur
vegna annarra viðburða eru yfirleitt
eitthvað lægri og því má áætla að
grunnkostnaður íslensku sjónvarps-
stöðvanna vegna íþróttaefnis sé kom-
inn vel yfir 100 milljónir króna á ári
fyrir utan stórviðburði.
Viðmælendur sögðu að þó verð á
efni til stóru, erlendu einkastöðvanna
hækkaði þyrfti það ekki endilega að
leiða til hækkunar á íslandi heldur
væri hækkunin vegna samkeppni ís-
lensku stöðvanna um vinsælt efni.
„Það er óskadraumur sölumannsins
að þrír aðilar vilji kaupa af honum
efni,“ sagði Páll Baldvin. „Sölumenn,
sem selja erlent efni til Islands, hafa
þráð það augnablik í mörg ár að þrír
kaupendur standi fyrir framan þá og
opni veski sín.“
Reuter
BOB Dole fagnar sigri í forkosningum í Kaliforníu ásamt eiginkonu sinni Elisabeth í lok marsmánaðar.
Dole reynir að
höfða til kvenna
Eigi Bob Dole að geta sigrað í bandarísku
forsetakosningunum í haust verður hann að
auka fylgi sitt meðal kvenna. Kelly Fitzpatrick
heitir konan sem á að snúa þróuninni honum
í vil o g ræddi Stephen Robinson, blaðamaður
The Daily Telegraph við hana.
EITT stærsta vandamál Bob
Dole, sem að öllum líkind-
um verður forsetaefni
repúblikana í bandarísku
forsetakosningunum í haust, er að
hann á ekki mjög auðvelt með að
höfða til kvenkjósenda. Vandinn sem
Dole stendur frammi fyrir er ekki
svo lítill. Hvernig á að sannfæra
konur um að 72 ára gamall forseta-
frambjóðandi, sem vill banna fóstur-
eyðingar með lögum og er oftast
umkringdur miðaldra mönnum í
dökkum jakkafötum, sé þeirra fram-
bjóðandi?
Svarið hefur verið að ráða hina
ljóshærðu, tuttugu og níu ára gömlu
Kellyanne Fitzpatrick, stofnanda og
eiganda nýs og vinsæls skoðana-
kannanafyrirtækis repúblikana. Hún
er einn fárra sérfræðinga í Washing-
ton sem heldur því fram án þess að
blikna að Dole geti sigrað Bill Clint-
on forseta í kosningunum.
Samkvæmt skoðanakönnunum
hefur Clinton tuttugu prósentustiga
forskot á Dole og heldur bilið milli
þeirra áfram að stækka. Þrátt fyrir
að aðstoðarmenn Doles hafi heitið
gagnsókn eftir slæmt gengi hans í
fyrstu forkosningunum hefur lítið
farið fyrir henni til þessa. Ef eitt-
hvað er þá virðist kosningabarátta
Doles vera í enn meira uppnámi nú
en fyrr í vetur.
Aldurinn ekki vandamál
Fitzpatrick, sem nýlega var ráðin
til starfa af Repúblikanaflokknum,
til að móta ímynd Doles gagnvart
konum, lætur þetta lítið á sig fá. „Ég
lít á þetta á eftirfarandi hátt,“ segir
Fitzpatrick. „Dole getur ekkert gert
varðandi aldur sinn og Clinton getur
ekkert gert varðandi persónuleika
sinn. Staðan er því jöfn og hugsan-
lega Dole í hag.“
Fitzpatrick hefur rannsakað nið-
urstöður fjölda skoðanakannana og
viðtala við markhópa meðal kjósenda
og telur sig geta fært sönnur á að
kjósendur hafi meiri áhyggjur af
persónuleikabrestum frambjóðanda
en aldri.
Þróunin hefur verið sú í Bandaríkj-
unum að í kosningabaráttu einbeita
menn sér í auknum mæli að sértæk-
um kynjahópum eða fólki af ákveðn-
um uppruna í stað þess að reyna að
höfða til hins hefðbundna Banda-
ríkjamanns eða „þögla meirihlut-
ans“. Frambjóðendur ráða sérfræð-
inga á borð við Fitzpatrick til að
komast að óskum hópa á borð við
velmegandi, kaþólskar konur er búa
í úthverfum og eru hlynntar fóstur-
eyðingum.
Konur eru nú í meirihluta meðal
bandarískra kjósenda (53%) og það
mun því ráða úrslitum í nóvember
hvernig þær veija atkvæði sínu.
Munurinn milli kynja hefur aldrei
verið meiri í bandarískum forseta-
kosningum og er það talið veikja
stöðu Doles.
Verður að brúa bilið
Hvítir karlmenn eru
flestir með miklar efa-
semdir í garð Clintons for-
seta en einungis þriðjungur
kvenna segist gera ráð fyrir að kjósa
Dole í haust. Ef hinu væntanlega
forsetaefni repúblikana tekst ekki
að brúa þetta bil mun hann tapa
kosningunum. Það er skoðun Fitz-
patrick að staðan sé alls ekki
jafnslæm fyrir Dole og hún virðist
við fyrstu sýn og að stuðningur Clint-
ons við fóstureyðingar geri það alls
ekki að verkum að hann sé öruggur
með að hljóta atkvæði kvenna.
Fitzpatrick er sannfærð um að
nýleg ákvörðun Clintons um að beita
neitunarvaldi gegn frumvarpi er átti
að útiloka fóstureyðingar á síðari
stigum meðgöngu muni koma honum
í koll. „Fólk var mjög undrandi á
því að fóstureyðingar af þessu tagi
væru yfirhöfuð löglegar," segir
Fitzpatrick, sem er kaþólikki og and-
víg fóstureyðingum undir öllum
kringumstæðum, jafnvel þegar líf
móðurinnar er í hættu.
í raun fellur hún sjálf nákvæmlega
inn í þann hóp sem Dole verður að
höfða til í ríkara mæli: ung, ein-
hleyp, hefur náð frama í starfi og
er hámenntuð
Flíkar kvenlegri útgeislun
Olíkt því sem gengur og gerist
meðal kvenna í Washington er hún
ófeimin við að flíka kVenlegri útgeisl-
un sinni og ber ekki dul á að að
starfsframi hennar er einungis tíma-
bundið ástand til að halda henni
upptekinni þar til að hún uppfyllir
hið raunveruiega markmið sitt: að
giftast og eignast börn.
Fitzpatrick er sannfærð um að
fylgi Clintons sé ofmetið í skoðana-
könnunum þessa stundina og að
Hillary eiginkona hans gæti orðið
að byrði þegar kosningabaráttan fer
í gang vegna þess að hún hefur glat-
að virðingu eiginkvenna og margra
kvenna í atvinnulífinu.
Á hinn bóginn er Elisabeth
„Liddy“ Dole, eiginkona Bob Doles,
framakona er hefur náð langt upp á
eigin spýtur og gæti gert Dole mikið
gagn í baráttunni. Hefur hún m.a.
verið formaður Rauða krossins í
Bandaríkjunum og tvívegis gegnt
ráðherraembætti. „Liddy
Dole verður áberandi í
kosningabaráttunni. Hún
gerir Dole mannlegri og
persónugerir hann,“ segir
Fitzpatrick. Hún er sann-
að Clinton liggi vel við
Konur eru 53%
bandarískra
kjósenda
færð um
höggi þar sem að honum hefur ekki
tekist að vinna karlmenn, ekki síst
í suðurríkjunum, á sitt band.
í kosningunum fyrir ljórum árum
fékk Clinton 46% af atkvæðum kven-
kjósenda.
Fitzpatrick er livergi bangin: „Ef
repúblikönum tekst að ná einungis
einu til tveimur prósentum af at-
kvæðum kvenna til viðbótar miðað
við síðustu kosningar verður Bill
Clinton sendur aftur til Arkansas.“