Morgunblaðið - 23.07.1996, Blaðsíða 42

42 ÞRIÐJUDAGUR 23. JÚLÍ 1996
MORGUNBLAÐIÐ
FRÉTTIR
Með tilkomu nýrra lyfjalaga hefur apó-
tekum fjölgað og samkeppni aukist
Afsláttur af lyfj-
um nýtist misvel
FLEST apótek
bjóða nú upp á
fastan afslátt
einkum fyrir elli-
og örorkulífeyris-
þega, sem er á bil-
inu 5-20%. Auk
þess bjóða sum
apótek upp á
fastan stað-
greiðsluafslátt af
lyfjum.
Afslátturinn
nýtist þó misvel.
Þótt boðinn sé ríf-
legur afsláttur af
lyfi, fer það eftir flokkun lyfsins
hversu vel afslátturinn nýtist. Afslátt-
urinn nær aðeins til kostnaðarhluta
sjúklings og í þeim tilvikum þegar
Tryggingastofnun ríkisins greiðir nið-
ur mestan hluta af lyfjakostnaði sjúkl-
ings er afslátturinn oft hlutfallslega
Htill. Ef miðað er við að sjúklingur
beri 30% af kostnaði af lyfseðilsskyldu
lyfi og fái um 20% afslátt, nemur
afslátturinn um 6% af heildarkostnaði
lyfsins.
Nokkur flölgun hefur orðið á apó-
tekum og mun þeim fjölga enn. Lyfja
hf. opnaði 11. apríl sl. í Lágmúla og
Apótek Suðumesja opnaði nú í vor.
Lyíjabúðir ehf. munu opna apótek á
Smiðjuveginum í Kópavogi og Iðu-
felli í Breiðholti í haust. Fýrirtækið
hefur þegar tekið yfir rekstur Hafnar-
íjarðarapóteks frá 1. júlí. Samkvæmt
upplýsingum frá Heilbrigðisráðuneyt-
inu liggja nú fyrir 6-7 umsóknir um
lyfsöluleyfi.
Þegar Lyíja hf. opnaði var auglýst
20% afsláttarkynningartilboð af öllum
lyljum apóteksins. Vakthafandi apó-
tek í Reykjavík svöruðu þessu og
auglýstu afslátt af vörum.
Markmiðið að stuðla
að samkeppni
Svanhildur Sveinbjömsdóttir hag-
fræðingur hjá Lyflaverðsnefnd segir
að samkvæmt nýju lyijalögunum sé
ftjáls álagning á lausasölulyijum og
þar með hætt að gefa út verðskrá
með hámarksverði þeirra. „Birt er
verðskrá yfir hámarksverð lyfseðils-
skyldra lyfja og þar á meðai em lyf
sem seld eru í lausasölu, sem em
nauðsynlegur þáttur í meðferð sjúkl-
ings. Verðið er til viðmiðunar fyrir
Tryggingastofnun," segir Svanhildur.
Hún segir ennfremur að markmið
laganna sé að stuðla að samkeppni á
lyfjamarkaðnum.
Guðmundur Reykjalín, viðskipta-
fræðingur, sem er einn af stofnendum
Lyfjabúða ehf. segir að í Hafnarfjarð-
arapóteki sé gefinn 20% afsláttur af
öllum lausasölulyflum. Á næstu vik-
um sé ætlunin að fella niður afslátt-
inn og færa verðið niður um 20%.
Apótek. séu venjuleg fyrirtæki sem
hafi það hlutverk að dreifa ly§um.
í Reykjavíkurapóteki er fastur 15%
afsláttur til elli- og örorkulífeyris-
þega, en 5% staðgreiðsluafsláttur til
annarra. í Ingólfsapóteki í Kringlunni
er fastur 10% afsláttur fyrir elli- og
örorkulífeyrisþega og af og til em
tilboð á ýmsúm lausasölulyfjum.
Austurbæjarapótek býður elli-og ör-
orkulífeyrisþegum 20% afslátt af iyf-
seðilsskyldum lyfjum og 5% stað-
greiðsiuafsiátt af lausasölulyíjum.
Háaleitisapótek býður upp á 10%
staðgreiðsluafslátt fyrir eili- og öror-
kulífeyrisþega á öllum lyfjum. Lauga-
vegsapótek býður upp á 15% stað-
greiðsluafslátt fyrir félaga í Félagi
eldri borgara og 10% staðgreiðluaf-
slátt til annarra. Kópavogsapótek
býður elli-og örorkulífeyrisþegum
10% staðgreiðsluafsiátt af öllu en 5%
afslátt ef greitt er með greiðslukorti.
Hlutur sjúklings oftast
lítill hluti af heildarverði
Hjördís Claessen lyfjafræðingur í
Reykjavíkurapóteki segir að með tii-
komu nýju lyfjalaganna þurfi að
hafa margt í huga. „Með fijálsri
álagningu lausasölulyfja, er hægt að
hækka verð upp úr öllu valdi og
auglýsa síðan háan prósentuafslátt
til þess að laða viðskiptavini að, en
verðið verður ekki hagstæðara fyrir
viðskiptavininn," segir Hjördís.
„Hvað varðar lyfseðilsskyld íyf þá
eru þau flest greidd niður af Trygg-
ingastofnun og hlutur sjúklings að-
eins lítill hluti af heildarverðinu.
Hann borgar yfirleitt ekki meira en
3.000 krónur fyrir hveija lyfjaávísun.
Þannig að það er ósköp auðvelt fyrir
apótek að auglýsa t.d. 15-20% af-
slátt af sjúklingshluta lyfjakostnað-
ar. Elli- og örorkulífeyrisþegar borga
ekki meira en 800 krónur. 15-20%
af þeirri upphæð er 120-160 krónur
og svarar það varla kostnaði fyrir
gamalt fólk að gera sér sérstaka
ferð í apótek, fyrir þann sparnað.“
Samkvæmt flokkun Trygginga-
stofnunar eru lyfseðilsskyld lyf
flokkuð í fernt eftir hlutdeild sjúkl-
ings. Allt frá því að sjúklingur borgi
lyf sitt að fullu, til þess að Trygg-
ingastofnun greiði allan kostnað.
Algengast er þó að sjúklingur borgi
að hámarki kr. 1.500 eða kr. 3.000,
en Tryggingastofnun borgi afgang-
inn.
Apótek hluti af
heilbrigðisþjónustunni
Ingolf J. Pedersen, formaður Apó-
tekarafélags íslands og apótekari í
Mosfells apóteki, segir að með því
að gefa verðlagningu lausasölulyfja
fijálsa sé hætta á að verð á þeim
hækki. Nefndi hann sem dæmi þróun
sem hafi orðið í Finnlandi þar sem
verð á nokkrum Iausasölulyfjum hafi
hækkað allt að 70%, vegna hækkun-
ar í heild- og smásölu. Hann sagði
að lyfjaverð ætti að vera það sama
um allt land eins og aðrir þættir
heilbrigðisþjónustunnar því að lyfja-
sala væri einn þáttur hennar. „Hátt
prósentutilboð segir ekki allt um
endanlegt útsöluverð. Ég væri ekki
hissa á að auglýsingar og tilboð á
lyfjum auki neyslu og þar með út-
gjöld Tryggingastofnunnar," segir
Ingolf.
Tilboð auka ekki neyslu
Róbert Melax framkvæmdastjóri
apóteksins Lyfju hf. segir að 20%
kynningarafsláttur hefði verið á öllu
sem selt var í apótekinu fyrstu 2
vikurnar. Nú er 15% afsláttur af öll-
■ um lyfjum fyrir elli- og örorkulífeyr-
isþega og milli 5-10% afsláttur af
lyfjum fyrir aðra. Segir harin að
Tryggingastofnun greiði hlutfalls-
Iega meira fyrir elli- og örorkulífeyr-
isþega og þess vegna sé mögulegt
að veita þeim meiri afslátt. Apótekið
muni yfirleitt vera með einhver tilboð
í gangi á einni eða fleiri vörutegund-
um hveiju sinni og allt upp í 20%
afslátt af lausasölulyfjum. Aðspurður
sagði Róbert að ekki væri hægt að
segja að lyfjaauglýsingar og tilboð
hefðu aukið lyfjaneyslu, þó að það
hefði aukið söluna. „Margir nota
tækifærið og kaupa lyf þegar þau
eru á hagstæðu verði. Þá nær lyfja-
salan hámarki en svo dettur salan
niður á meðan fólk er birgt af lyfj-
um, enda er mjög lítil sala þessa
dagana," segir Róbert.
I DAG
VELVAKANDI
Svarað í síma 569 1100 frá 10-12 og 14-16 frá mánudegi til föstudags
Netfang: lauga@mbl.is
■ram
Gullpenni
tapaðist
FÍNLEGUR Parker-blek-
penni með áletruðu nafn-
inu „Guðlaug Sig.“ tapað-
ist fyrir nokkrum mánuð-
um. Viti einhver hvar
penninn er niðurkominn er
hann beðinn að hringja í
Velvakanda í síma
569-1323. Fundarlaun.
Sólgleraugu
- fundust
SÓLGLERAUGU fundust
á gangstéttinni við
Kringlumýrarbraut, ná-
lægt Háaleitisbraut, sl.
fimmtudag. Upplýsingar í
síma 552-8702.
Fríhafnarpoki
tapaðist
FRÍHAFNARPOKI var
tekinn í misgripum í rút-
unni við Loftleiðir síðdegis
7. þ.m. Upplýsingar í síma
568-7093.
Armband
tapaðist
ARMBAND, sem er blár,
smelltur hringur, tapaðist
um miðjan júní. Finnandi
vinsamlega hringi í síma
565-8596.
Myndavél fannst
MYNDAVÉL fannst í
Laugarásnum sunnudag-
inn 14. júlí sl. Upplýsingar
í síma 568-1031.
Drengjareiðhjól
tapaðist
HVÍTT, 16“, 18 gíra
drengjareiðhjól af gerðinni
Hunter Arrow tapaðist frá
Kóngsbakka 16 fyrir
nokkrum vikum. Finnandi
vinsamlega hring í síma
557-4212.
Penni tapaðist
SVARTUR Lamy-penni
tapaðist á Miklatúni fyrir
u.þ.b. viku. Pennanum er
hægt að breyta í skrúfblý-
ant. Hafi einhver fundið
hann er hann beðinn að
hringja í síma 561-0528.
Lyklakippur
töpuðust
TVÆR lyklakippur töpuð-
ust í Miðbæ Reykjavíkur
sl. helgi. Önnur kippan var
merkt Glitni og var með
bíllyklum merktum Toy-
ota, en hin merkt götuheiti
hér í bæ. Finnandi er vin-
samlega beðinn að skila
kippunum til óskilamuna-
deildar lögreglunnar.
Gæludýr
Kettlingar
TVEIR fallegir kettlingar
fást gefins, kassavanir og
barngóðir. Upplýsingar í
síma 554-1701.
Perla er týnd
SVÖRT læða með hvíta
bringu og hvítar loppur
hvarf frá Álfhólsvegi 90
fyrir þremur vikum. Hún
var með rauða 61 og appel-
sínugult merkispjald.
Finnandi vinsamlega
hringi í síma 554-2932.
Kisi er týndur
KISI er hvítur með blá
augu og er heymarlaus!
Hann er eyrnamerktur,
G-4054, og tapaðist sl.
hvítasunnuhelgi. Hann
gæti verið hvar sem er.
Hans er sárt saknað og ef
þú getur veitt einhveijar
upplýsingar - um ferðir
hans, vinsamlega hafið
samband við okkur eða
Kattholt. Takk fyrir.
Haukur og Ásta, sími
555-0801 og 897-8284.
SKÁK
Umsjón Margeir
l’étursson
Hvítur leikur
og vinnur
STAÐAN kom upp á opna
skákmótinu í Kaupmanna-
höfn sem lauk fyrr í þessum
mánuði. Enski stórmeistar-
inn Jonathan Speeiman
(2.625) var með hvítt og
átti leik gegn Finnanum
Koskinen (2.230).
26. Hxd5! og svartur gafst
upp. Eftir 26. — Dxd5 27.
Df6+ - Kd7 28. Dxf7+ -
Kc8 29. Ba6+ - Kd8 30.
Hg8+ verður svartur manni
undir og eftir 26. — cxd5
getur hvítur
valið um tvær
vinningsleiðir:
27. Df6+ -
Kd7 28. Dxf7+
- De7 29.
Bb5+ - Kd8
30. Hg8+
vinnur mann,
en laglegri leið
er 27. Bb5! -
Hg8 28. Dh4+
- Kf8 29.
Db4+! og
svartur verður
að gefa drottn-
inguna til að
forða máti.
Boðsmót Taflfélags
Reykjavíkur hefst mið-
vikudaginn 24. júlí kl. 19.30
og stendur til 12. ágúst.
Teflt er á mánudögum, mið-
vikudögum og föstudögum.
Umhugsunartíminn er 1 ‘A
klst. á 30 leiki en síðan
hálftími til að ljúka skák-
inni. Skráning er í símum
félagsins á kvöldin.
BRIDS
Umsjón (iuómundur l’áll
Arnarson
SUÐUR spilar fjóra spaða.
Vörnin byrjar á því að taka
þijá fyrstu slagina og þegar
suður kemst loks að í flórða
slag, þarf hann að velja
réttu trompíferðina:
Austur gefur; allir á hættu.
Norður
♦ 8642
V Á952
♦ KD
♦ KD4
Suður
♦ ÁD1053
r 6
♦ G10842
♦ 93
Vestur Norður Austur Suður
1 tígull 1 spaði
2 lauf 4 spaðar Pass Pass
Pass
Utspil: tígulnía.
Austur tekur fyrsta stag-
inn á tíguglás og skiptir
yfir í lauftvist. Vestur drep-
ur á laufás og spilar aftur
laufi, sem austur trompar.
Austur spilar tígli, en sem
betur fer fylgir vestur lit. í
íjórða slag spilar sagnhafi
trompi úr borði og austur
fylgir með níunni. Á að
stinga upp ás, svína drottn-
ingunni eða jafnvel tíunni?
Austur á varla opnun án
spaðakóngs, svo það kemur
alltént ekki til greina að
stinga upp spaðaás. En
hvort á að svína drottningu
eða tíu? Lítum á: Austur á
eitt lauf og flórða tígla. Það
með átta spil í hálitunum.
Og þessi spil hljóta að skipt-
ast 4-4, því austur hefði
ella opnað á fímm-spila
hálit. Ergó: Það er 100%
öruggt að svína tíunni:
Norður
♦ 8642
V Á952
♦ KD
♦ KD4
Vestur Austur
♦ - lm II ♦ KG97
V G1073 r KD84
♦ 93 ♦ Á765
* ÁG108765 * 2
Suður
♦ ÁD1053
V6
♦ G10842
+ 93
Víkveiji skrifar...
ETNAÐARLEYSI íslenzkra
kaupsýslumanna í sambandi
við notkun íslenzkrar tungu er sí-
fellt undrunarefni. Fyrir skömmu
var fjallað hér í Morgunblaðinu um
auglýsingar á strætisvögnum á
ensku. Enn aka strætisvagnar um
og auglýsa kvimyndina: „Mission
Impossible“ með orðunum „expect
imgossible".
Á horni Bústaðavegar og Reykja-
nesbrautar er rekinn hamborgara-
staður, sem nefnist „Vibon _grill“.
Þar er þjónusta góð og framkoma
starfsmanna til fyrirmyndar. Gestir
eru boðnir velkomnir með skiltum
á íslenzku. Þegar hins vegar ekið
er að lúgu, þar sem greiðsla og
afgreiðsla fara fram blasa við þessi
orð:„Place bills under change cup“
og „please don’t forget your
change".
Eigendur „Vibon grill“ mundu
ekki hafa mikið fyrir því að snúa
þessum orðum yfir á íslenzku og
koma skiltum með þeim fyrir í af-
greiðslulúgunni. Hvers vegna er það
ekki gert? Væntanlega eru lang-
flestir starfsmenn og viðskiptavinir
íslenzkir. Telja þeir að íslendingar
skilji betur ensku?!
xxx
ORYSTUMENN í atvinnulífinu
geta haft mikil áhrif á þessa
þróun, ef þeir beita sér. Þess vegna
er æskilegt og raunar nauðsynlegt
að þeir aðilar, sem lögum sam-
kvæmt bera ábyrgð á vernd tung-
unnar leiti eftir samstarfi við hin
ýmsu samtök atvinnulífsins um að
útrýma eins og kostur er notkun
erlendra tungumála í auglýsingum
og í margvíslegu kynningarefni.
Það þarf að virkja Vinnuveit-
endasambandið, Samtök iðnaðar,
Verzlunarráð íslands svo að nokkur
dæmi séu nefnd í baráttu gegn
þeim ósóma, sem ítrekað er fjallað
um hér í Morgunblaðinu og er ekki
bara vandamál fyrii strætisvagna
heldur alla auglýsingamiðla, sem
sí og æ eru að takast á við viðskipta-
menn sína vegna notkunar á er-
lendu tungumáli í auglýsingum og
öðru slíku.
Sameiginlegt átak málverndar-
manna og samtaka atvinnulífsins
getur fengið miklu áorkað í þessum
efnum.
xxx
FYRIR nokkrum árum var birt
í Reykjavíkurbréfi Morgun-
blaðsins samtal á milli flugfólks,
sem opnaði augu manna fyrir því,
að erlendar slettur og þá fyrst og
fremst enskar og amerískar voru
orðnar yfirþyrmandi í fagmáli flug-
manna og annarra starfsmanna við
flug.
Ung kona, sem vinnur við kvik-
myndagerð, hafði orð á því við Vík-
veija, að hið sama væri að gerast
í heimi kvikmyndamanna. Dagleg
samtöl þeirra í milli, þegar unnið
er við töku nýrrar kvikmyndar er
uppfullt af enskum og amerískum
slettum.
Þeir sem vinna að málvernd ættu
einnig að snúa sér að því verkefni
að búa til nýyrði yfir ýmiss konar
tækniorð, sem notuð eru af kvik-
myndagerðarmönnum.