Morgunblaðið - 09.11.1996, Blaðsíða 26

26 LAUGARDAGUR 9. NÓVEMBER 1996
MORGUNBLAÐIÐ
AÐSENDAR GREINAR
Hraðbraut-
nýr framhaldsskóli
Stúdentspróf á 2 árum
STOFNAÐUR hefur verið nýr
framhaldsskóli, Hraðbraut. Mark-
mið með rekstri skólans er þríþætt:
1. Að veita hæfileikaríkum
framhaldsskólanemendum tæki-
færi til að ljúka stúdentsprófi á
skemmri tíma en kostur er á í
öðrum framhaldsskólum. í fyrstu
verður boðið upp á nám til stúd-
entsprófs á einungis tveimur árum.
2. Að reka menntastofnun með
grundvallaratriði gæðastjórnunar
að leiðarljósi, þannig að framhalds-
skóianemendum verði gefinn kost-
ur á kennslu sem verður sambæri-
leg eða betri en það besta sem
þekkist annars staðar í íslenskum
framhaldsskólum.
3. Að reka menntastofnun þar
sem nemendur fá að nema og
þroskast við verðug verkefni í and-
rúmslofti sem mótað verður af
gagnkvæmu trausti og virðingu
nemenda, kennara og skólastjórn-
enda.
Stúdentspróf nemenda í Hrað-
braut verður miðað við þær kröfur
til stúdentsprófs sem gerðar eru
samkvæmt námskrá menntamála-
ráðuneytisins.
Skólinn er ætlaður fyrir duglega
nemendur sem hafa sýnt og sann-
að með vinnubrögðum sínum og
námsárangri, að þeir eru tilbúnir
að leggja á sig þá miklu vinnu sem
af þeim verður krafist.
Stúdentspróf á tveimur árum?
Svarið við þessari spurningu er
þríþætt:
1. Margir nemendur
fá ekki verkefni við
hæfi í framhaldsskól-
unum í dag. Ástæðan
er sú að þær kröfur
sem gerðar eru, miðast
við getu ,meðal nem-
anda“ í námsmanna-
hópnum. En hlutfall
ungs fólks sem fer í
framhaldsskóla hefur
vaxið mikið á undan-
förnum árum. Því hef-
ur þeim fjölgað í hópn-
um sem litla námsgetu
hafa og sérstakt tillit
verður að taka til við
kennslu. í kjölfarið
hafa kröfur til nem-
endahópsins alls minnkað eitthvað.
Við þessar aðstæður fær ekki hluti
nemenda, sem býr yfir mestri
námsgetu, verkefni þar sem hæfi-
leikar og geta þeirra er nýtt að
fullu. Með því að fara hraðar yfir
námsefnið fá þessir nemendur
verkefni sem hæfa þeim betur en
nú er.
2. Nemendur sem hafa mikla
námsgetu verða fyrir óeðlilegum
töfum í framhaldsskólum í dag.
Þó að áfangakerfið sé að ýmsu
leyti sniðið að þörfum nemenda
sem vilja fara hratt yfir, þá er það
svo að flestir skólar setja nemend-
um takmarkanir sem sporna gegn
því að þeir nýti sér kosti áfanga-
kerfisins til fullnustu. Námstími
duglegra nemenda er því oftast
a.m.k. 4 ár. Það skal þó tekið fram,
að það þekkist að nemendur ljúki
stúdentsprófi á 3 eða
jafnvel 3 árum, en
stúdentspróf á 2 árum
þekkist vart eða alls
ekki. Brýnt er að veita
duglegum nemendun-
um tækifæri til að
ljúka stúdentsprófi á
skemmri tíma en nú
er.
3. Ljúki nemendur
framhaldsskóla á
tveimur árum í stað
fjögurra ára, má gera
ráð fyrir að þeir komi
út á vinnumarkaðinn
tveimur árum fyrr en
ella. Fjárhagslegan
ávinning hvers nem-
anda af því má meta í milljónum
króna. Það er því tii mikils að
vinna. Fjárhagslegur ávinningur
þjóðfélagsins af þessu er einnig
umtalsverður.
Hvernig verður
náminu háttað?
Fyrirkomulag námsins verður
blanda af bekkjarkerfi og áfanga-
kerfi. Reynt verður að nýta bestu
eiginleika hvors kerfis. Til að byija
með verður einungis boðið upp á
nám til stúdentsprófs á einni braut
þar sem áhersla verður lögð á ís-
lensku, ensku og stærðfræði. Þeg-
ar fram líða stundir verður boðið
upp á stúdentsnám á tveimur
brautum, tungumálabraut og nátt-
úrufræðabraut.
Fyrirkomulag námsins verður
eins og í bekkjarkerfi að því leyti
ÓlafurH.
Johnson
að sami hópurinn (bekkurinn)
verður saman allan námstímann.
Hver hópur verður lítill, að há-
marki um 20 nemendur. Þannig
eiga nemendur þess kost að mynda
traust félagsleg tengsl við skólafé-
lagana með sama hætti og í bekk-
jarkerfisskólum. Þar með verður
sniðinn af einn helsti agnúi áfanga-
kerfísins, en hann er einmitt sá
að óframfærir nemendur eiga oft
erfítt með að mynda vinatengsl í
áfangaskólum vegna síbreytilegs
hóps „bekkjarfélaga" eftir því í
hvaða áfanga stundað er nám
hveiju sinni.
Fyrirkomulag námsins verður
eins og í áfangakerfi að því leyti
að próf, sem tekin verða í lok
hverrar annar, verða sambærileg
við próf í áfangaskólum (t.d. ísl-
103, Stæ-103 o.s.frv.).
Námið fer fram á 15 önnum sem
hver verður fímm vikur. Kenndir
verða þrír þriggja eininga áfangar
í senn. Hver önn verður fjórar vik-
Markmiðið er, segir
Olafur H. Johnson, að
veita tækifæri til að
ljúka stúdentsprófi á
skemmri tíma en nú er.
ur í kennslu og síðan taka við próf
sem taka eina viku. Nemendur
munu því ljúka 9 einingum á hverri
önn.
Kennslutími
Kennt verður einungis þijá daga
í viku, þ.e. mánudaga, miðviku-
daga og föstudaga. Kennt verður
frá kl. 8-15.30. Mætingarskylda
verður 100%. Nemendur hafa því
ekki heimild tii þess að sleppa allt
að 30% kennslustmda svo sem
víða er heimilt í framhaldsskólum.
Kennt verður á svipuðum hraða
og í kvöldskólum framhaldsskól-
anna og kennslutími verður álíka
mikill, þ.e. kennslutími í hverri
námsgrein verður um helmingur
þess tíma sem nemendur venju-
legra dagskóla fá. Kennslustundir
verða 60 mínútur hver. Það er
samdóma álit þeirra sem reynt
hafa þessa lengd kennslustunda
að nýting þeirra við kennslu sé
töluvert betri en 80 mínútna
kennslustunda sem víðast eru í
framhaldsskólunum. Kennslu-
stundin nýtist öll vel við kennslu,
en slíkt verður varla sagt um 80
mínútna kennslustundir, því síð-
ustu mínútur þeirra eru nemendur
oft orðnir svo þreyttir að kennslan
skilar ekki tilætluðum árangri.
Þá daga vikunnar sem ekki verð-
ur kennt, munu nemendur einnig
hafa mætingarskyldu. Þá munu
þeir vinna ,heimavinnuna“ sína.
Komið verður upp vinnuaðstöðu
fyrir nemendur í kennslustofum
skólans. Þar verður eftirlit til þess
að tryggja góðan vinnufrið. Einnig
mun bjóðast hjálp við heimanám
þessa daga.
Verður námið sambærilegt?
Já, námið verður sambærilegt
við annað framhaldsskólanám.
Kröfur verða í engu minni en þær
kröfur sem gerðar eru við aðra
framhaldsskóla. Við kennslu,
stjórnun og rekstur skólans verður
stuðst við grundvallaratriði í gæða-
stjórnun. Því verður ekkert því til
fyrirstöðu að aðrar menntastofn-
anir meti námið.
Undirritaður stendur einn að
rekstri skólans. Ég er viðskipta-
fræðingur frá HÍ og með próf í
uppeldis- og kennslufræðum frá
KHÍ. Ég hef því full réttindi til
kennslu og stjórnunar á framhalds-
skólastigi. Að auki hef ég 15 ára
reynslu af kennslu og skólastjóm-
un.
Enn sem komið er hafa kennar-
ar ekki verið ráðnir, en þegar að
því kemur verða gerðar til þeirra
miklar kröfur. Stefnt er að því að
þeir verði úr hópi færustu fram-
haldsskólakennara landsins.
**%}*'* FLÍSAR

TTTTÍ
51
nasriruujLLU
Lf-n i m i i
±t
Stórhöfða 17, við Gullinbrú,
sími 567 4844
Amerískar fléttimottur.

VIRKA
Mörkinni3, s. 568 7477.
Æ?) SILFURBÚÐIN
Kringlunni 8-12» Sími 568 9066
- Þar fceröu gjöfina -
Slegið á rangar nótur
INGVI Þór
Kormáksson skrifar
gréin sem birtist
Morgunblaðinu þann
31. október s.l. undir
fyrirsögninni „Illgresi
eða vaxtarbroddur," og
á hún að vera svar við
grein minni sem bar
fyrirsögnina „íslensk
tónlist. Afturábak eða
áfram.“
Ingvi Þór svarar
hvorki einu né neinu í
grein minni heldur kýs
hann að túlka einn
hluta greinarinnar á
sinn eigin hátt og gera
sér þannig upp ágrein-
ing við skrif mín. Að fenginni þess-
ari niðurstöðu fínnst honum að upp
séu komnar forsendur til að hella
úr skálum reiði sinnar yfir mig og
íslensk útgáfufyrirtæki.
Það sem virðist fara fyrir bijóst-
ið á Ingva Þór er sú staðreynd sem
sett er fram í grein minni að vax-
andi hlutdeild einheijaútgáfu í
heildarútgáfunni hafí ekki verið ís-
lenskri útgáfu til framdráttar sé á
heildina litið. Hvað gæðahliðina
varðar virðist hann vera sammála.
Hvað söluhliðina varðar þá er fyrir-
liggjandi að tæplega þreföldun hef-
ur átt sér stað í útgáfu íslenskra
hljómplatna á undanfömum árum,
þ.e.a.s. úr 70-80 titlum í rúmlega
200 á síðasta ári. Þrátt fyrir þessa
miklu aukningu á fjölda titla kemur
aðeins óveruleg magnaukning fram
í heildarsölu síðasta árs. Samkvæmt
heildaruppgjöri fyrstu níu mánaða
ársins í ár er heildarsala íslensks
efnis í eintökum talið um 2% minni,
samanborið við síðasta ár. í nefndu
uppgjöri kemur einnig fram að sala
erlends efnis er 20%
hærri, samanborið við
síðasta ár. Þetta era
truflandi staðreyndir
fyrir alla þá sem vilja
veg íslenskrar útgáfu
sem mestan. Ef Ingvi
Þór vill halda því fram
að slöku gæðaeftirliti
þeirra fyrirtækja sem
sinna þessari starfsemi
sé um að kenna, veður
hann í villu. Þessi
sprenging í auknum
titlafjölda liggur utan
starfsemi þeirra og
innan aukinnar útgáfu
einheija á eigin efni.
Ingvi Þór kýs að
túlka varnaðarorð mín um þessa
þróun sem árás á einheijaútgefend-
ur. Hann lætur liggja að því að ég
vilji meina að allt sem útgáfufyrir-
tækin gefí út sé „gott“ en allt sem
einherjarnir gefí út sé „vont“ Þetta
eru helstu forsendur hans fyrir
greinarskrifunum sem verða þannig
afskaplega mikill útúrsnúningur á
þeim staðreyndum sem fram koma
í grein minni.
Ég tel útgáfu einstaklinga á eig-
in efni eða annarra nauðsynlegan
hlut af starfsemi heildarmarkaðar-
ins og oft og tíðum fijóan jarðveg
fyrir vöxt og viðgang hans. í grein
minni er hvergi alhæft um, né veist
að þeim sem í standa í slíkri starf-
semi. Gagnrýni á offramboð efnis
í þessum hluta útgáfustarfseminnar
hlýtur þó að eiga rétt á sér þar sem
fyrirliggjandi er að sú þróun hefur
náð að skaða heildarmarkaðinn.
Ingvi Þór hefur horn í síðu starf-
andi útgáfufyritækja og reynir í
löngu máli að kenna starfsemi
þeirra um þá erfíðleika sem einheij-
Heildarútgáfa á nýjum
íslenskum hljómplötum,
segir Steinar Berg
Isleifsson, er rekin
með tapi.
ar þurfa oftast að ganga í gegnum
vegna eigin útgáfu. Ákvörðun ein-
staklinga um útgáfu eigin efnis
hefur oft þær afleiðingar að þessir
aðilar verða fyrir fjárhagslegum
skaða. I grein minni sem birtist
fyrr á þessu ári, kom fram að heild-
artap á nýjum íslenskum útgáfum
árið 1994 var rúmar fimmtíu millj-
ónir og að það tap er að mestu
borið af einstaklingum. Miðað við
þróun mála síðan er ljóst að sá fjár-
hagslegi skaði sem útgáfa á ís-
lensku efni veldur einstaklingum
er því miður vaxandi. Mig tekur
sárt að sjá menn lenda í slíkri
reynslu sem verður oftar en ekki
vegna þess að kapp er meira en
forsjá. Eg hef nokkra reynslu í því
að vel meint varnaðarorð til slíkra
aðila eru túlkuð sem neikvæð gagn-
rýni. Þetta virðist einmitt vera raun-
in hvað greinaskrif Ingva Þórs varð-
ar og er það miður.
í grein minni er núverandi
stefnumótun íslenskra fjölmiðla
gagnrýnd og beðið um að heildar-
stefnumörkun eigi sér stað. Ingvi
Þór atyrðir dagskrárgerðarfólk
einkarekinna útvarpsstöðva en sér
ástæðu til þess að bera blak af
Ríkisútvarpinu vegna spilunar á ís-
lenskri tónlist. Ingva Þór og öðrum
til upplýsingar fullyrði ég að sú
stefna sem fylgt er í Ríkisútvarpinu
er þeirri ágætu stofnun til algjörrar
skammar. Ég gæti fært rök fyrir
því í nokkuð löngu máli en læt
nægja að nefna eftirfarandi stað-
reyndir. Fyrir nokkrum árum var
Rás 2 veitt viðurkenning frá ís-
lenskum höfundum fyrir allt að 25%
hlutfall íslenskrar tónlistar af heild-
artónlistarflutningi, þ.e. 75% var
erlend tónlist. Þessi viðurkenning
sem átti að vera til hvata virðist
hafa haft öfuga verkun. Þannig að
t.d. á síðasta ári var hlutdeild ís-
lenskrar tónlistar á Rás 2 17.67%
sem jafngildir tæplega 30% minnk-
un á sama tíma og titlafjöldi útgáf-
unnar hefur nær þrefaldast. Sé
einnig tekið tillit til þeirrar stað-
reyndar að sala íslenskrar tónlistar
var á sama tíma 42% af heildarsölu
hljómplötumarkaðarins, þá er ljóst
að varla er hægt að kalla tónlistar-
stefnu þessarar tónlistarrásar upp-
byggilega fyrir íslenska útgáfu,
nær væri að tala um hana sem
skaðvænlega.
Hvað um þær aðdróttanir Ingva
Þórs að peningasjónarmið ráði öllu
hvað mat útgáfufyrirtækjanna á
tónlist varðar? Þær eru réttar að
því leyti að útgáfufyrirtækin leitast
við að hafa rekstur sinn réttum
megin við strikið. Eins og áður kom
fram er heildarútgáfa á nýjum ís-
lenskum hljómplötum rekin með
tapi. Það er því oftar en ekki að
útgáfufyrirtækin niðurgreiða þann
hluta starfsemi sinnar með öðrum
rekstri.
Invi Þór kýs svo að kóróna grein-
arskrif sín um gæðaeftirlit útgáfu-
fyrirtækjanna með því að reyna að
tala af fýrirlitningu um fyrirtæki
mitt Spor ehf. sem hefur gefíð út
piötu með Hljómsveit Þorsteins
Guðmundssonar eða Steina spil.
Hér reynir hann að leiða lesendur
Steinar Berg
ísleifsson