Morgunblaðið - 20.02.1997, Blaðsíða 37

MORGUNBLAÐIÐ
MIIMNINGAR
FIMMTUDAGUR 20. FEBRÚAR 1997 37
HELGI
JÓNSSON
HAFÞORINGI
MAGNÚSSON
+ Helgi Jónsson fæddist í
Rangárvallasýslu 31. ágúst
1937. Hann lést af slysförum
12. janúar siðastliðinn _og fór
útför hans fram frá Ábæjar-
kirkju, Austurdal, 21. janúar.
Endurminning um gamla eftir-
lætislesningu kemur nú upp í hug-
ann þegar minnast skal óvæntra
kaflaskipta á þeim stað þar sem
hrikaleiki náttúrunnar nær sér hvað
hæst í íslenzkri mannabyggð. Það
var hinn mikilvirki rithöfundur Guð-
mundur Gíslason Hagalín sem með
bók sinni „Konan í dalnum og dæt-
urnar sjö“ hafði allt í einu fært
bóndabæinn Merkigil í Skagafirði
inn í vitund alþjóðar, þrátt fyrir
afskekkta legu, en bókin hafði kom-
ið út árið 1954 og náð geysilegri
útbreiðslu. Ekkjan Monika Helga-
dóttir, sem af óbilandi elju og trú
á lífíð, hélt nú áfram að bjóða erfíð-
leikunum birginn ásamt börnum
sínum, var orðin þjóðkunn mann-
eskja fyrr en varði og margir litu
á hana sem drottningu þessa dals
fyrir þrautseigju hennar. Þar kom
þó að tíminn hafði talið niður æviár
hennar nær því til ýtrustu marka,
að minnsta kosti hvað starfsþrek
snerti, og einhver umskipti urðu
ekki umflúin. Og þá gerist það þjóð-
hátíðarárið 1974 að Helgi Jónsson
kemur inn í sögu Merkigils. Sú saga
er fjöidanum SI'ðan kunn. Helgi
gerðist ráðsmaður og síðan eigandi
jarðarinnar og þar átti gamla hús_-
móðirin upp frá því öruggt skjól. Á
Helga var síðan margoft minnzt
sem bóndann í dalnum og að lokum
eina sóknarbamið og það hlutverk
hans að vera kirkjuhaldari hinnar
afskekktu kirkju að Ábæ og gest-
gjafi við hina árlegu messu þar var
löngu orðið hljóðbært um byggðir.
Nafn Helga á Merkigili hljómaði
kunnuglega og menn settu sér fyr-
ir sjónir þá nærfellt ótrúlegu nátt-
úrusköpun sem umhverfí hans í
hinum nýlegu heimkynnum óneit-
anlega var.
Það gætu verið svo sem tvö til
þrjú ár síðan góðkunningi minn einn
kvaðst hafa talað við Helga bónda
í síma og leitað eftir lýsingu hans
á aðstöðu til ferðar á þessar slóðir,
og rómaði hann alúð hins bláókunn-
uga manns við að gefa sem
greinabezta lýsingu á náttúrufari
og vegalengdum. Sjálfur var ég þá
á þessum síðari árum farinn að
hafa vemlegan áhuga á að kynnast
svæðinu og þá einna helzt með því
að vera viðstaddur Ábæjarmessu.
Fyrsta viðleitni mín í þá átt var
að eiga tal við séra Ólaf á Mæli-
felli, sem lýsti öllu eins vel og tök
vom á. En samtal okkar leiddi af
sér áhrifameira framhald og flýtti
því að sú för yrði farin. Presturinn
hafði nú fregnað að í byggðum
mínum á Mýmm vestur, í Borgar-
nesi og grennd, starfaði blandaður
kór, og nokkru fyrir messuna 1995
var afráðið að hluti hans færi norð-
ur og annaðist söngþjónustu við
messuna. Og nú var það næsta og
sjálfsagðasta skrefið að tala við
Helga bónda áður en áætlunin um
ferðina væri algerlega mótuð.
Fyrsta símtal okkar var hið ánægju-
legasta, eins og öll hin, sem á eftir
fóru, og Helgi lagði á það megin-
áherzlu að við fæmm nægilega
snemma af stað, með því að vega-
lengdin væri svo geysileg sem allir
vissu og sums staðar gæti verið
seinfarið, sér í lagi ef til vætu kynni
að draga. Og er ekki að orðlengja
það að reynt var í hvívetna að hafa
þessar ráðleggingar í heiðri. Ekki
var sá kosturinn síztur er við nutum
í því að hafa með í förinni mann
sem þekkti þarna allt eins og heima
hjá sér, séra Gísla H. Kolbeins, en
hann þjónaði þá um eins árs bil
hluta þess svæðis þar sem umrædd-
ur kór á búsetu. Og í ferðinni gekk
allt eins og bezt mátti verða, sól-
skin og blíða sem mest getur orðið
á miðsumri, og við vomm lent spöl-
korn frá kirkjunni hálftíma fyrir
boðaðan messutíma. Var þá fáni
þegar við hún hjá sáluhliði og all-
margir komnir á staðinn. Vinaleg
en sérkennileg lítil kirkja blasti við,
fyrirferðarmikill kross upp af fram-
stafni, gluggi sem hluti af boga-
fleti upp af dymm og annar mun
stærri á kórgafli, á svipaðri grunn-
mynd en með tólf rúðum. Fólk dreif
að í sífellu, og gaman var að sjá
að minnsta kosti tvo koma ríðandi.
Við gengum svo heim, og var ég í
engum vandræðum með að þekkja
Helga af myndum er ég hafði séð.
Hitt kom mér kannski eilítið meira
á óvart hve hár og karlmannlegur
hann var, og var vel hægt að láta
lýsingu sögualdargarpa koma sér í
hug, þar sem auðséð var að frá-
bært áræði bjó honum í huga við
hvert það hlutverk sem til fram-
kvæmdar var hverju sinni.
Þegar prestur var mættur gekk
Helgi þegar til þess starfs sem
meðhjálpari að skrýða hann, en
vegna smæðar kirkjunnar hentaði
betur að sú athöfn færi fram úti,
við syðra bakhom hennar. Ekki var
hljóðfæri fyrir hendi á staðnum, og
var komið með þægilegt hljómborð
sem staðið gat á borði gegnt alt-
ari, en söngfólk tók sér stöðu þar
fyrir innan, framan við altaristöfl-
una. Eitthvað átti organistinn í örð-
ugleikum fyrst í stað með uppstill-
ingu söngbóka fyrir messuna og
bar það atriði upp fyrir Helga, sem
ekki var lengi að átta sig á hvemig
úr því mætti bæta. Hinn fyrrnefndi
hafði handtösku meðferðis og hugði
gott til að láta hana halda kirkju-
söngsbókinni í skorðum, en taskan
hafði reynzt of létt. Helgi skálmaði
þegar út og kom að vörmu spori
með mátulega stóran stein sem
hann lagði þar á ofan, en hann
gerði hvort tveggja að halda tösk-
unni fastri og veita nótnabókum
bakstuðning. Messan fór svo fram
með hátíðleika og lauk með því að
sungið var „ísland ögrum skorið".
Álitum við að þar hefðu kirkjugest-
ir úti jafnt sem inni tekið undir af
lífi og sál í samræmi við helgiblæ
stundarinnar.
Viðstaddir tæknimenn, sem
höfðu tekið messuhaldið upp til
útsendingar, tóku Helga tali góða
stund og áður en menn skildu á
staðnum höfðu þeir fært honum
að gjöf eintak af segulbandsupp-
töku messunnar sem hann fagnaði
mjög. Spurði hann síðan hvort við
værum ekki tilbúin að standa að
almennum fjöldasöng heima hjá
sér við kaffið, og var vandalaust
að játa því. Og leiðin lá frá Ábæ
að þessu sinni. Kirkjugestir, sem
nú reyndust eftir talningu í gesta-
bók hafa verið nokkuð á þriðja
hundrað og höfðust að meginhluta
við á grænni grund kirkjugarðs og
kirkjuflatar, undirbjuggu nú för
sína heim að Merkigili, þar sem
Helgi hélt stranglega þá hefð í
heiðri að bjóða upp á kirkjukaffi.
Litla kirkjan með iágu, vinalegu
garðhleðsluna til hliðar og að baki
var nú kvödd við skin síðdegissól-
ar, og umhverfið skartaði þeirri
tígulegu sjónmynd sem fyrir hendi
var, þar sem roða brá á fjallagníp-
ur, fell og hóla, en mildur gróður
kúrði í brekkum og á flötum.
„Hlaðkonsertinn" var hafinn
þegar þeir Helgi og presturinn
komu á staðinn og aðstaða til söngs
á Merkigilshlaði hin ágætasta í
góðviðrinu. Tók þarna fjöldi fólks
lagið, eins og nærri má geta í skag-
firzkri byggð enda þótt þess sé
jafnframt að geta að til Abæjar-
messu sækir fólk að jafnaði hvað-
anæva að. Hversu lengi var haldið
út með sönginn man sjálfsagt eng-
inn því tíminn var á þessari stundu
fjarlægt hugtak. En svo mikið er
víst að fá munu þau hafa verið
íslenzku ættjarðar- og alþýðulögin
sem hópurinn fékk ekki útrás i að
syngja hér. Og veitingarnar þáði
fólkið bæði inni og utan dyra eftir
því sem á stóð. En allir dagar eiga
sér kvöld og þá einnig hinn 6.
ágúst 1995. Horft var heim að
Merkigili yfir hrikagljúfur Jökuls-
árinnar þar til hvort tveggja var
að baki og nokkurra klukkutíma
heimferð fyrir höndum.
Vitað var að Helgi hugsaði með
fögnuði til hins árlega helgihalds.
Sömuleiðis var það kunnugt að
hann átti sér draum um endurbætur
á kirkjunni gömlu og hafði þegar
unnið nokkuð í því að koma því
máli í framkvæmd. Og sjálfsagt
hefur engum fundizt það nein tilvilj-
un er hann gerði kunnugt að hann
kysi sér legstað í þessum afskekkta
helga reit í fyllingu tímans, þó
hvorki hann né aðra óraði fyrir því
að til umskiptanna væri eins
skammt og raun varð á. Umsjón
Ábæjarkirkju var stór þáttur í and-
legu lífi Helga og honum mikið
metnaðaratriði að sem mest reisn
hvíldi yfír síðsumarshelginni góðu
þegar horfín saga nálgaðist okkur
að nýju við helgar tíðir.
Helgi var af sunnlenzkri rót og
afneitaði aldrei þeirri arfleifð þó
seinna umhverfið væri honum
hjartfólgið. í Holtunum lá bernsku-
slóðin og nokkra góðvini mína þar
þekkti hann að sjálfsögðu vel.
Kjarkur og hikleysi virtust vera
eins konar leiðarsteinar í skapgerð
hans og svaðilfarir aðeins eitthvað
sem þurfti að sigrast á. Landið
virtist víða bjóða upp á baráttu við
ögrandi aðstæður og sem dæmi
um það má nefna að fyrir fáum
árum skýrði Helgi frá því hvernig
hann hefði gabbað villiref með því
að ginna hann í skotmál bundinnar
byssu, en sjálfur hafði bóndinn
tengt garn við byssugikkinn. Var
þá ekki að sökum að spyija að
þegar hann kippti í snærið í allmik-
illi fjarlægð féll tófan fyrir hug-
kvæmni mannsins. Eins og öllum
er nú kunnugt lézt Helgi af slysför-
um á tólfta degi nýbyijaðs árs. Á
öðrum degi eftir næstsiðustu
Ábæjarmessu hafði hann símað til
mín suður, glaður eftir viðburðinn,
til þess að þakka fyrir síðast. Og
nú hafði ég símað til hans norður
með nýársósk viku áður en hann
dó, og bar ýmislegt á góma að
venju. Ábæjarmessur voru honum
svo ofarlega í huga að einnig í
þessu samtali minntist hann þeirra
sem sömu öndvegisviðburða og
ætíð fyrr.
Ég sé fyrir mér Austurdalinn á
lognkyrrum degi, þegar sól lengir
göngu sína á útlíðandi vetri og
boðar dýrðarfullan samruna í birtu
dags og nætur á svæðinu þar sem
Helgi á Merkigili fékk síðustu ósk
sína uppfyllta.
Með samúðaróskum til aðstand-
enda. Lifi minning hans.
Bjarni Valtýr Guðjónsson.
+ Hafþór Ingi Magnússon
fæddist á Akureyri 1. nóv-
ember 1978. Hann lést á heim-
ili sinu 11. febrúar síðastliðinn
og fór útför hans fram frá
Akureyrarkirkju 18. febrúar.
„Drottinn er minn hirðir, mig
mun ekkert bresta. Á grænum
grundum lætur hann mig hvílast.“
(Davíðssálmur 23:1-2)
Djúpt skarð hefur verið höggvið
í okkar ástkæra vinahóp. Haffi er
farinn frá okkur eftir mikil veik-
indi. Það er erfítt að skilja að við
munum ekki sjá hann aftur hér á
jörð.
Við kynntumst Haffa á mismun-
andi vegu, sumir í skóla, aðrir á
Ástjöm í Kelduhverfí og enn aðrir
á unglingafundunum á Sjónarhæð.
Hann var mjög rólegur og traustur
félagi og það var einkenni á honum
hversu skapgóður hann var. Það
var einnig alltaf stutt í gamanið
hjá honum.
Haffí byijaði að sækja unglinga-
fundina vorið 1990. Hann var einn
af þeim sem misstu mjög sjaldan
af fundi og tók virkan þátt í starf-
inu. Hann fór allar ferðir sem við
fórum saman, m.a. til Færeyja
tvisvar sinnum og einnig oft innan-
lands. Það er undarlegt að hann
muni aldrei framar koma á fund
eða taka þátt í starfínu og við
munum öll sakna hans sárt.
Öll vissum við að Haffí hafði
mjög mikinn áhuga á körfubolta
og svo mikill var áhuginn, að hann
sótti alla heimaleiki og nær alla
útileiki körfuboltaliðs Þórs síðastlið-
in þijú til fjögur ár. Hann ætlaði
að fara að æfa núna í haust, en
veikindin komu í veg fyrir það.
Haffi hafði einnig mikinn áhuga
á vörubílum og stefndi að því að
taka meirapróf síðar meir. Hann
átti gott safn muna um vörubíla
og draumabfllinn hans var vörubfll-
inn hans Stjána Júl. Haffí hafði því
mjög mikla ánægju af því þegar
honum bauðst að fara með eina
ferð _þegar verið var að flytja hús
til Ástjamar vorið 1994. Hann
geislaði af ánægju og naut þess að
fá að sitja við hlið bílstjórans og
fylgjast með honum að störfum.
Þegar við fréttum að hann væri
veikur grunaði okkur ekki að hann
færi frá okkur svo fljótt. Hann gerði
ekki mikið úr veikindum sínum og
þegar hann lá á sjúkrahúsinu bað
hann mikið fyrir konunni, sem lá
veik á sömu stofu. Haffí var góður
drengur og hugsaði fyrst og fremst
um aðra.
Við sendum Sólrúnu, Lofti,
Gunnari og Magnúsi okkar innileg-
ustu samúðarkveðjur og biðjum
góðan Guð að hugga þau í sorg
þeirra.
„Gæfa og náð fylgja mér alla
ævidaga mína og í húsi Drottins
bý ég langa ævi.“ (Davíðssálmur
23:6)
Kveðja frá unglingunum á Sjón-
arhæð.
Árni Hilmarsson
Það stóð ei þys né styr um þína vegi,
þú stilltir jafnan geði þínu í hóf
og því var bjart á þínum hinsta degi
þegar vetur líkklæði þér óf.
(Guðm. Guðm.)
Þessar ljóðlínur koma í hugann
þegar við minnumst Hafþórs Inga
frænda okkar. Hann háði baráttu
við hinn illvíga sjúkdóm krabba-
mein fullur lífsorku og lífsvilja en
varð að lokum að lúta í lægra haldi.
Elsku Hafþór, nú þegar þú ert
horfínn yfír móðuna miklu vonum
við að þér líði vel. Við trúum því
og treystum að afi hafí tekið á
móti þér og þið séuð saman núna.
Ég fel í forsjá þína,
guð faðir, sálu mína,
því nú er komin nótt.
Um ljósið lát mig dreyma,
og ljúfa engla geyma
511 bömin þ!n, svo blundi rótt.
(M. Joch.)
Hvfl þú í friði. Guð blessi þig,
Hafþór Ingi.
Elsku Maggi, amma, Solla, Loft-,
ur, Gunnar Þór og Gunnar, við '
sendum ykkur okkar innilegustu
samúðarkveðjur. Megi sá sem öllu
ræður gefa styrk og þerra tár í
ykkr.r mikla missi.
Föðursystrabörnin.
Handrit afmælis- og minningargreina
skulu vera vel frá gengin, vélrituð eða
tölvusett. Sé handrit tölvusett er æskilegt,
að disklingur fylgi útprentuninni. Auðveld-
ust er móttaka svokallaöra ASCII-ski-áa,
öðru nafni DOS-textaskrár. Ritvinnslu-
kerfin Word og Wordperfect eru einnig
auðveld i úrvinnslu. Senda má greinar til
blaðsins í bréfasíma 5691115, eða á netfang
þess þess Mbl@centrum.is en nánari upp-
lýsingar þar um má lesa á heimasíðum. Það
eru vinsamleg tilmæli að lengd greina fari
ekki yfir eina örk A-4 miðað við meðallinu- v '
bil og hæfilega linuleng — eða 2.200 slög.
Höfundar eru beðnir að hafa skirnarnöfn
sín en ekki stuttnefni undir greinunum.
Aðalfundur Flugleiða hf.
verður haldinn fhnmtudaginn
13. mars 19971 efri þingsölum
Hótels Loftleiða og hefst kl 14.00.
Dagskrá
1. Venjuleg aöalfundarstörf skv. 10. gr. samþykkta félagsins.
2. Önnur mál, löglega upp borin.
Tillögur ffá hluthöfum, sem bera á fram á aðalfundi, skulu
vera komnar í hendur stjórnarinnar cigi síðar en 7 dögum
fyrir aðalfund.
Dagskrá, endanlegar tillögur, svo og reikningar félagsins
munu liggja frammi á skrifstofu félagsins hluthöfum til
sýnis 7 dögum fyrir aðalfund.
Stjóm Flugleiða hf
Aðgönguraiðar, atkvæðaseðlar og
fundargögn verða afhent á
aðalskrifstofu félagsins,
Rey kj a víkurfl ugvel 1 i. hlutabrcfadeild á
1. hxðfrá og mcð 6. mars kl. 14.00.
Dagana 10. til 12. marsveróagögn
afgreidd írákl. 09:00 til 17:00 og
fundardagtilkl. 12:00.
Hlutliafar eru vinsamlegast beðnir að
vltja fundargagna sinna fyrir kl. 12:00
á fundardcgi.
FLUGLEIÐIR
Traustur íslenskur ferðofélagi