Morgunblaðið - 26.11.1997, Blaðsíða 4

.^í^rvT^

4 B MIÐVIKUDAGUR 26. NÓVEMBER 1997 fRfanTgllltlIilfltfrÍfr
ÓLAFUR K. MAGNÚSSON
Ólafur K. Magn-
ússon fæddist í
Reykjavík 12. mars
1926. Hann lést á
heimili sínu hinn 15.
nóvember síðastlið-
inn. Foreldrar Ólafs
voru Magnús Jó-
hannsson, skipstjóri,
f. 16.6. 1894, d. 27.2.
1928, og Kristín Haf-
liðadóttir, húsmóðir,
f. 9.10. 1896, d. 8.4.
1984. Bræður Ólafs
eru: Jóhann Magnús-
son, f. 15.7. 1918,
Hafliði Magnússon, f.
6.7. 1917. Gunnar Magnússon, f.
25.9. 1921, Sverrir Magnússon, f.
4.11. 1923, d. 14.11. 1978.
Ólafur giftist Evu Kristinsdótt-
ur, sjúkraliða, f. 19.5. 1931, hinn
10. mars 1956. Foreldrar Evu
eru: Ágústa Kristófersdóttir, f.
17.11. 1908, og Kristinn Magnús-
son, skipstjóri, f. 2.11.1895, d.
5.8. 1956. Börn Ólafs og Evu eru:
Kristinn Ólafsson, f. 24.1. 1960,
maki Laufey Gissurardóttir, f.
2.5. 1962, börn: Andri Már, f.
21.4. 1981, Eva Margrét, f. 1.12.
1985, Gissur Ari, f. 11.2. 1993.
Berglind Ólafsdóttir, f. 22.11.
Ljósmyndari þjóðarinnar
er látinn. Olafur K.
Magnússon, var ljós-
myndari Morgunblaðsins
í tæp fimmtíu ár, frá haustinu 1947,
er hann sneri heim frá námi í kvik-
myndagerð í Hollywood, til síðustu
áramóta en þá lét hann af störfum
sjötugur að aldri.
A þessum fimm áratugum var
Olafur í fararbroddi íslenskra
blaðaljósmyndara og raunar fyrst-
ur Islendinga til að helga blaðaljós-
myndun allt ævistarf sitt. Þrátt
fyrir að okkur blaðaljósmyndurum
ætti smám saman eftir að fjölga,
var Ólafur ætíð fremstur í okkar
flokki. Ein sérstaða hans var ein-
stakt lag á að fanga afgerandi
augnablik fréttnæmra atburða,
sem hann undirbyggði með næmri
og þjálfaðri formrænni skynjun. Þá
hafði Ólafur öll bestu einkenni góðs
blaðamanns og lagði oft og tíðum á
sig ómælt erfiði við að koma sem
vönduðustum ljósmyndum fyrir
augu lesenda Morgunblaðsins. En
Ólafur tók ekki bara fréttamynd-
ir.Hann sinnti öllu því sem þurfti
að mynda fyrir blaðið og í gífurlega
umfangsmiklu myndasafni hans
eru ótal perlur; myndir af merkum
listamönnum, flugsögulegar mynd-
ir og myndir af mannlífinu yfirleitt.
Það var ekki að ástæðulausu að
hann fékk viðumefnið „Ljósmynd-
ari þjóðarinnar."
Sjálfur kynntist ég Óla K. fyrst
vorið 1979 þegar ég kom í
starfskynningu á Morgunblaðið.
Þá vildi reyndar ekki betur til en
svo, að fyrsta myndin mín í blaðinu
var merkt honum. Vitaskuld voru
það mér mikil vonbrigði á þeim
tíma, en er stoltur af þeim mistök-
um í dag. Næstu árin var ég oft
með annan fótinn á blaðinu, kynnt-
ist Óla þá býsna vel og fékk ósjald-
an frá honum tilsögn um ýmislegt
sem tengdist ljósmynduninni. Þeg-
ar ég var síðan farinn að starfa á
deildinni hans, kynntist ég annarri
hlið á ljósmyndaranum Óla K., en
það var sögumaðurinn. Því þrátt
fyrir að hann væri góður kennari
og ég bæri mikla virðingu fyrir
honum og öllu því sem hann hafði
afrekað, þeim gömlu myndum sem
hann dró af og til fram og sýndi
okkur og sagði frá, þá eru það ekki
síst sögustundimar sem maður
saknar. Það varð nánast að hefð að
einhver okkar yngri ljósmyndar-
anna hlypi út í búð seinnipartinn
þegar búið var að ganga frá verk-
efnum dagsms og næði í kók og
vindil fyrir Óla, og þá gat sögust-
undin hafist. Óli K. var sögumaður
af Guðs náð og með ákaflega gott
minni á það sem hann hafði lesið
1961, maki Dag Hel-
ge Iversen, f. 2.11.
1962, börn: Edda og
Ylva, f. 2.2. 1997.
Anna Lóa Olafsdóttir,
f. 1.11.1964, börn:
Kristinn Frans Stef-
ánsson, f. 25.12. 1987,
Atli Dagur Stefáns-
son, f. 29.1. 1992.
Margrét Lind Ólafs-
dóttir, f. 13.10. 1967,
maki Jóhann Pétur
Reyndal, f. 24.3.
1967, börn: Ólafur
Alexander, f. 27.8.
1989, Tómas Gauti, f.
3.3. 1993. Magnús Sverrir Ólafs-
son, f. 12.3. 1970.
Ólafur lauk námi frá Ingimars-
skólanum og hélt síðan til New
York árið 1944 til náms í ljós-
myndun í eitt ár. Að því loknu
fór hann til Hollywood og lærði
kvikmyndun hjá Paramount Pict-
ures. Hann sneri til íslands árið
1947 og hóf þá störf sem Ijós-
myndari hjá Morgunblaðinu. Þar
starfaði hann í hartnær hálfa öld
eðaþartil 1.1. 1997.
Útför Ólafs fer fram frá
Kristskirkju í Landakoti í dag og
hefst athöfnin klukkan 15.
eða upplifað. Sögurnar snerust oft
um reynslu hans í starfi, flugmál
eða siglingar hans á bátnum sínum
hér heima eða erlendis, en einkum
var það heimsstyrjöldin síðari sem
hann hafði áhuga á og var hafsjór
af fróðleik um. Ekki lét hann
nægja að lesa sér til, heldur sóttist
hann eftir að ræða við þátttakend-
ur í styrjaldarátökunum, fór á
minjasöfn erlendis og gróf upp
ýmsan fróðleik sem var iðulega
miðlað hér í blaðinu eða nýttist
fræðimönnum kunningjum hans
sem hafa verið að skrifa bækur um
þessa tíma.
Síðustu árin voru Óla oft og tíð-
um erfið vegna veikinda, en hann
vann þó að því að því að flokka og
skrásetja hið umfangsmikla filmu-
safn sitt. Hann hélt einnig áfram
að mynda og naut þess að fara í
septemberbyrjun 1995 til Kaup-
mannahafnar að halda upp á fimm-
tíu ára afmæli áætlunarflugs milli
íslands og Danmerkur. Við það
tækifæri tók hann þá síðustu af
ótal útsíðumyndum sínum fyrir
Morgunblaðið; frumherji í íslenskri
blaðaljósmyndun myndaði frum-
herja í fluginu.
Þrátt fyrir að Óli léti af störfum
um síðustu áramót höfum við hald-
ið góðu sambandi, hringst á eða
hist og rætt um ljósmyndun og
daginn og veginn, og af og til hefur
það komið íyrir að Óli hefur haft
samband og bent á fréttnæma at-
burði. Nú síðast var það er gömul
flugvél, sú eina sinnar tegundar,
fórst í Englandi; nokkrum tímum
síðar voru komnar á borðið til mín
bækur með upplýsingum um vélina
og Ijósmyndir sem hann tók af
henni á flugsýningu í Englandi.
Við vinir og lærisveinar Óla K. á
ljósmyndadeild Morgunblaðsins
söknum nærveru hans á deildinni
sem hann byggði upp, við söknum
þess að fá ekki að sjá fleiri nýjar
myndir eftir hann, en ég sakna
þess einkum að geta ekld lyft sím-
tólinu og hringt eða farið í heim-
sókn til hans á Melabrautina og
heyrt þótt ekki væri nema eina
sögu enn.
En þrátt fyrir ótímabært fráfall
Óla eru þetta ekki sögulok í ævin-
týrinu um Ólaf K. Magnússon ljós-
myndara. Ég ber þá von í brjósti
að við eigum eftir að sjá ljósmyndir
hans á sýningum á komandi árum,
að myndir hans eigi eftir að koma
út í veglegum bókum og að íslend-
ingar framtíðarinnar fái þannig að
upplifa íslenskt samfélag síðustu
fimmtíu ára eins og ljósmyndari
þjóðarinnar upplifði það.
Einar Falur Ingólfsson.
MYND AF LANDSFÖÐURNUM
Ólafur K. Magnússon myndaði fjölmarga stjórnmálamenn sem settu svip á þjóðmálin. í þessari mynd af Bjarna
Benediktssyni ákvað Ólafur K. Magnússon að ná fram mildum landsfóður en halda jafnframt virðuleikanum.
Hann greip þá til síns fræga ráðs til að fá fyrirmyndirnar til að slaka á að hann lét Bjarna setjast á borðshornið
og taka af sér gleraugun. Um árangurinn þarf ekki að deila.
F J ALLKÓN GURINN
Þessi mynd er tekin í réttum og er dagsetning ókunn, þó líklegast ein-
hvern tíman um 1960. Ungar reykvískar stúlkur kyssa fjallkónginn.
Þetta eru systurnar Þuríður (til vinstri) og Ásdís Kvaran.