Morgunblaðið - 18.12.1997, Blaðsíða 34

34 FIMMTUDAGUR 18. DESEMBER 1997
LISTIR
MORGUNBLAÐIÐ
„GÓÐAR vættir“ eftir Jóhann Torfason.
Viðbætur við safnið
Nýjar bækur
• HVÍTVOÐUNGAR ogHvíta-
myrkurem eftir Ingimar Erlend
Sigurðsson, en nærri áratugur er
liðinn frá útkomu bókar eftir hann;
önnur þessara bóka er frumútgáfa
en hin endurútgáfa.
Nýja bókin heitir Hvítvoðungar,
og segja má að
hún sé eins konar
framhald af þeirri
endurútgefnu,
Hvítamyrkri.
í kynningu seg-
ir: „Nöfn bókanna
eru táknræn í dul-
hyggju; þegar
vissum áfanga er
náð í andlegum
skilnaði manns-
sálar við heims-
myrkrið, tekur við annars konar
myrkur: sú ofbirta sem byrgir
mennskum sjónum sýn að upp-
sprettu ljóssins, þar sem eðli og
sannleikur, samhengi heims og him-
ins, manns og guðs eru fólgin líkt
og opinn leyndardómur."
Utgefandi er Sigurjón Þorbergs-
son. Hvítvoðungar er 13. Ijóðabók
Ingimars oger 230 bls., en Hvíta-
myrkur er 215 bls. Verð bókanna
hvorrar um siger 1.990 kr.
• HRAÐSKEYTLUR ogfrétta-
ljóð er fyrsta Ijóðabók Hjalta Þórar-
inssonar, fyrrum prófessors og yfir-
læknis.
Eftir Hjalta liggur fjöldi ritsmíða
um læknisfræði, sem birst hafa á
innlendum og er-
lendum vettvangi,
svo og greinar um
margvísleg efni í
blöðum og tíma-
ritum.
í kynningu
segir að Hjalti
kveðji sér hljóðs á
nýjan hátt. Með
leiftrandi kímni
og skarpri ádeilu
varpi hann ljósi á broslega atburði
og brotalamir í íslensku samfélagi,
en yrki einnig af nærfæmi og hlýju
um land sitt og nánasta umhverfi.
Útgefandi erAlma Þórarinsson.
Bðkin er 148 bls. Bókin er unnin í
Prentsmiðjunni Odda hf. Teikningar
íbókinni eru eftir Halldór Þorsteins-
son.
Nýjar plötur
• KIRKJUTÓNAR er þverskurður
af tónlistariífi í Bústaðakirkju. Flytj-
endur eru bjöllukór, barnakór, æsku-
lýðshljómsveit, Kvennakórinn Glæð-
umar og Kirkjukór Bústaðakirkju.
Þá leikur organisti kirkjunnar, Guðni
Þ. Guðmundsson, einleiksverk fyrir
orgel fyrir Buxtehude.
Upptöku stjómaði Halldór Vík-
ingsson. Útgefandi er Fermata-
hljóðritun. Dreifing og sala erá veg-
um Bústaðakirkju. Verð: 1.499 kr.
Steinunn Bryndis Halla
Bima Ragn- Gylfadóttir
arsdóttir
Útgáfutónleik-
ar í Súfistanum
BRYNDÍS Halla Gylfadóttir selló-
leikari og Steinunn Bima Ragnars-
dóttir píanóleikari kynna nýútkomna
geislaplötu sína, Ljóð án orða, í Súf-
istanum, Laugavegi, föstudaginn 15.
desember kl. 20.
Á plötunni eru m.a. tuttugu róm-
antísk, frönsk og spænsk verk eftir
Schubert, Brahms, Chopin, Ravel og
Granados, o.fl. Bryndís Halla og
Steinunn Bima hafa áður gefið út
plötu með verkum eftir Beethoven,
Schumann, Fauré og Shostakovich,
árið 1994.
MYNPLIST
Kjarvalsstadir
MYNDLIST
NÝ AÐFÖNG
Opið alla daga frá 11-18TÍ121.
désember. Aðgangur 300 kr.
YFIRSKRIFT sýningarinnar „Ný
aðföng" er ekki líkleg til að vekja
mikla eftirvæntingu. Hér er sjónun-
um beint að starfsemi safnsins frek-
ar en starfi myndlistarmanna. Það
læðist að manni sá grunur að að-
standendur Kjarvalsstaða líti á sýn-
inguna bæði sem skyldu (sýna al-
menningi fjárfestingar safnsins) og
uppfyllingu (í jólamánuðinum þegar
fáir gefa sér tíma til að þeytast á
sýningar).
Kjarvalsstaðir em sá þáttur í
starfsemi Listasafns Reykjavíkur-
borgar sem er mest áberandi og
gegnir því hlutverki að vera al-
mennur sýningarsalur, sjá um sýn-
ingar á verkum Kjarvals, hafa um-
sjón með og sýna listasafn borgar-
innar, þar á meðal Erró safnið, og
svo má ekki gleyma byggingarlista-
safninu. Þáttur listasafnsins er
kannski sá sem verður mest útund-
an, því miður, því borgin á veglegt
og gott safn af íslenskri nútímalist.
Væntanlega verður vegur safnsins
meiri í fyrirhuguðu safnahúsi í
Hafnarhúsinu. En þá verður líka
að standa öðruvísi að málum. Ég
er ansi hræddur um að safnið verði
dauflegt ef ekki verður beitt meira
hugmyndaflugi en gert er hér.
Það má til sanns vegar færa að
verkin em mörg hver ágæt og kenn-
BÆKUR
Ljóö
GEGNUM EINGLYRNIÐ
eftir Harald S. Magnússon. Höfundur
gaf út. 1997 - 62 bls.
NÁTTÚRAN gegnir mikilvægu
hlutverki í ljóðum Haralds S.
Magnússonar í ljóðabók hans,
Gegnum einglyrnið. Vatnsföll, tré,
fjöll, fuglar, sjávardýr og önnur
dýr, jafnvel stjörnumerkin og norð-
urljósin; náttúran eins og hún legg-
ur sig. Öðrum þræðinum byggjast
kvæði hans þó á augnablikum úr
hversdagslífínu sem hann grípur
upp og reynir að miðla með ljóð-
myndum.
Skáldskapur Haralds er fremur
hófstilltur, frekar myndir en líking-
ar. Ljóðin era naum á orð og merk-
ingu og í sumum ljóðunum er jafn-
vel of lítið sagt, þannig að lesandi
veltir fyrir sér hveiju eiginlega
ir þar ýmissa grasa. Alls em verkin
40, og þar af tvær myndraðir. Elsta
verkið er líklega eftir Kristínu Jóns-
dóttur frá 1938 af Laufásveginum,
séð í átt til Bláíjalla, sýnist mér.
Tvö málverk og ein vatnslitamynd
eftir Kjarval, teljast varla til mikilla
tíðinda. Þarna er lika að finna verk
eftir abstraktkynslóðina, Þorvald
Skúlason, Guðmundu Andrésdótt-
ur, Hafstein Austmann, og ansi
gott málverk eftir Kristján Davíðs-
son. En þó er líklega mestur fengur
að þrískiptu verki eftir Hörð Ág-
ústsson, frá 1979, þegar hann var
á límbands-tímabilinu og sýndi ein-
mitt á Kjarvalsstöðum, ef ég man
rétt. Flest em verkin þó eftir kunn-
uglega listamenn, sem hafa verið
áberandi í sýningarsölum borgar-
innar á undanförnum ámm. Ég
ætla mér ekki að tíunda kosti og
galla einstakra verka úr þeirra hópi
hér. Ef leggja ætti dóm á það
hversu vel hefur tekist til við inn-
kaup á myndlist á síðustu misserum
þyrfti helst að skoða þau í sam-
hengi við eign safnsins, sem fáir
hafa nokkra yfirsýn yfir.
Það er áberandi lítið af verkum
eftir unga og minna þekkta mynd-
listarmenn. Þó em þama þrjú
skemmtileg málverk eftir Jóhann
Torfason, þar sem gert er góðlátlegt
gys að þjóðarrembingi íslendinga,
eins og í „Góðar vættir“, signerað
„H. Artmann", þar sem vættunum
úr skjaldarmerkinu bregður fyrir í
nýjum búningi. Safnið verður að
taka áhættu þegar kemur að yngri
listamönnum, sem ekki hafa öðlast
almenna viðurkenningu, því það er
ekki aðeins hlutlaus áhorfandi að
skáldið sé að miðla. Ljóðið Sunnu-
dagur er eitt þessara ljóða:
Sælt er
að minnast,
allt lék
í lyndi,
létt um grund
var stigið.
Lifi lengi
ljúfar hugsanir
frá sólbjðrtum
sumardegi.
Hér er eiginlega lítið sagt annað
en að það hafí verið gaman, engri
áþreifanlegri reynslu miðlað.
Hveijar voru t.a.m. hinar ljúfu
því sem fram fer í okkar litla list-
heimi, það er líka þátttakandi.
Hvernig skyldi annars standa á
því að það em engin skúlptúrverk
meðal nýrra aðfanga? Eru þau of
dýr, of plássfrek? Hefur borgin sett
upp útilistaverk einhvers staðar í
borginni sem vert var að minnast
á? Eina verkið sem er ekki hengt
upp á vegg er leirker eftir Rögnu
Ingimundardóttur, sem er ágætt
verk út af fyrir sig. En myndhöggv-
arar, m.a. Jón Gunnar Árnason og
Kristinn E. Hrafnsson, fá aðeins
inngöngu með litlar innrammaðar
myndir.
Listaverkagjöf bandaríska lista-
mannsins Larrys Bells er talsvert
áberandi, en myndröð hans telur
samtals 145 smámyndir. En því
miður fyrir safnið er þetta verk alls
ekki dæmigert fyrir þau verk sem
hann er þekktur fyrir. Ekki má
gleyma athyglisverðum teikningum
nokkurra íslenskra arkitekta, þar á
meðal Rögnvalds Á. Ólafssonar,
sem kallaður hefur verið fyrsti ís-
lenski arkitektinn. Sérstaka athygli
vekur lokaverkefni Hannesar Kr.
Davíðssonar frá skóla í Danmörku,
sem hann vann í stríðslok 1944-45,
í hámódernískum anda.
Sýningunni fylgir engin sýning-
arskrá, umfjöllun um verk eða upp-
lýsingar, aðrar en þær sem rúmast
á miðanum við hliðina á verkunum.
Listamenn hafa komið og rætt um
list sína, sem er ágæt hugmynd,
en það er ekki hægt að láta lista-
mennina alfarið sjá um að verk
þeirra séu meira en númer og nafn
í skrá safnsins.
Gunnar J. Árnason
hugsanir? Lesandi fær einungis
reykinn af réttunum svo að ljóðið
missir marks.
í sumum ljóðum tekst þó betur
upp. T.d. sýnir höfundur á sér
gamansamar hliðar í stöku orða-
leikjum. Kvæðið Kona miðlar ein-
um þeirra:
Minkaskinnið
í kápunni
klæðir eigandann.
Eiginmaðurinn
strýkur kápuna
mjúkum höndum.
Hún er rándýr.
Gegnum einglyrnið einkennist
Náttúra og
hversdagsleiki
Jólatónleik-
ar á Hellis-
sandi
Hellissandi. Morgunblaðið.
AÐ lokinni messu í Ingjaldshólskirkju
sunnudaginn 14. desember fóm fram
jólatónleikar Tónlistarskólans á
Hellissandi. Tónleikamir fóra fram í
nýja safnaðarheimilinu sem hentar
sérstaklega vel til slíkra tónleika.
Húsfyllir var á tónleikunum. Fjöldi
nemenda kom þar fram undir stjórn
skólastjórans Kay Wiggs Lúðvíksson
og léku nemendur á hin margvísleg-
ustu hljóðfæri. Þótti flestum aðdáun-
arvert hvað nemendur hafa náð góð-
um árangri og hvað tónlistarlíf eflist
hér hröðum skrefum. Það er mikill
menningarauki að slíkum tónleikum.
Meðan á tónleikunum stóð var
boðið upp á kaffiveitingar sem stuðn-
ingskonur tónlistarskólans stóðu að.
Var það af miklum myndarskap fram
borið. Þótt ekki sé langur tími liðinn
frá því að nýja safnaðarheimilið var
tekið í notkun, er þegar komið í ljós
hvað það ætlar að verða menningar-
lífi í sókninni til mikillar eflingar.
Fram-
kvæmda-
stjóri LR læt-
ur af störfum
TÓMAS Zoéga, framkvæmdastjóri
Leikfélags Reykjavíkurfrál975 hef-
ur sagt starfí sínu lausu.
Tómas afhenti uppsagnarbréf sitt
sl. þriðjudag og lætur af störfum
að liðnum þriggja mánaða uppsagn-
arfresti. Tómas segir að hann hafi
tekið ákvörðun um að skipta um
starfsvettvang í fullri sátt við sam-
starfsmenn sína, leikhússtjóra sem
aðra. „Hvað ég tek mér fyrir hendur
er enn óráðið en starfsvettvangur
minn gæti allt eins verið áfram inn-
an leikhússins. Gefið hefur verið í
skyn að uppsögn mín stafi af því
að ég sé ósáttur við störf leikhús-
stjóra en því fer víðsfjarri.
Sýningum lýkur
Gallerí Hornið
Sýningu Bjarna Þórs Bjarnason-
ar lýkur sunnudaginn 21. desember
kl. 18. Sýningin er opin frá kl.
11-23.30 alla daga.
Félagsheimilið MÍR,
Sýningu á verkum eftir Stanislav
Benediktov lýkur nú á sunnudag
kl. 18. Sýningin er opin virka daga
kl. 16—18, og um helgar kl. 14-18.
Gerðarsafn
Sýningum Guðnýjar Magnús-
dóttur, á neðri hæð safnsins, og
verk sem gefin hafa verið eða keypt
til Listasafns Kópavogs, á efri hæð,
lýkur um helgina. Safnið er opið
um helgina kl. 12-18.
Haraldur S.
Magnússon
af fremur hófstilltum myndum úr
hversdagslífi og náttúm. í sumum
kvæðum er kveðskapurinn full-
þróttlítill. í stöku ljóðum er þó ort
af meiri skerpu og sannast sagna
eru þau ljóð líklegri en önnur til
að fanga athygli lesenda.
Skafti Þ. Halldórsson