Morgunblaðið - 04.05.1999, Síða 40

Morgunblaðið - 04.05.1999, Síða 40
40 ÞRIÐJUDAGUR 4. MAÍ 1999 MORGUNBLAÐIÐ ______________UMRÆÐAN Grunnrannsóknir liggja í eðli háskóla ENGUM blandast hugur um að stofnun Háskólans á Akureyri markar þáttaskil í byggðasögu Islendinga. Auðvitað mætti hann í íyrstu sömu andstöð- unni og Menntaskólinn á Akureyri á sínum tíma. Mér er sérstak- lega minnisstætt að hugmyndin um hjúkr- unarnám á Akureyri mætti víða tortryggni. En Gauti Arnþórsson yfirlæknir var viss í sinni sök. Hann brýndi mig á því að Fjórðungs- sjúkrahúsið yrði ekki rekið til lengdar nema hjúkrun yrði kennd við Háskólann á Akureyri. Reynslan sýnir að hann hafði rétt fyrir sér. Við megum ekki hika við að setja markið hátt og hafa metnað íýrir Háskólann og sjúkra- húsið og samvinnu þeirra stofnana í framtíðinni. Nú er næsta skrefið að kenna dreifbýlislækningar á Akur- eyri. Af sama toga er sjálfstæð rann- sóknastarfsemi við Háskólann á Akureyri. Það er í sjónmáli að rann- sóknahús rísi á háskólalóðinni. Ég sé það fyrir mér að bærinn standi undir fjármögnun eins og hann hefur boðið fram. Háskólinn taki síðan þriðjung húsnæðisins á leigu við sanngjörnu verði með sama hætti og gert er syðra. Síðan mun fara vel um hinar ýmsu rannsóknastofnanir í öðrum hlutum hússins. Atvinnulífið mun með beinum hætti koma að þessum rekstri af því að hér erum við að tala um hagnýtar rannsóknir sem nýtast munu í daglegum rekstri fyrirtækja. Þá hafa fyrirtækin líka forsendur til þess að gera áætlanir fram í tímann um nýja fjárfestingu, nýtt vörufram- boð og nýja markaðssetningu. I nú- tímalegum rekstri er óhjákvæmilegt að gefa starfsfólki kost á að bæta við sína starfsþekkingu. Það skapar for- sendur íyrir því að greiða hærri laun en ella en mikil þörf er á því að bæta stöðu ófaglærðs fólks. Það verður að gefa því kost á að njóta starfsreynslu sinnar til þess að öðlast iðnréttindi, ef til vill takmörkuð. En auðvit- að verður að sannprófa hæfni þess og gefa því kost á að sækja nám- sjteið í sinni starfsgrein. Ég sé það íyrir mér að með góðri samvinnu at- vinnulífsins, Háskólans og Verkmenntaskólans sé hægt að ná miklum árangri á þessu sviði sem muni gagnast bæði starfsfólkinu og fyrir- tækjunum. Samhliða hagnýtum rannsóknum er óhjákvæmilegt að við Háskólann verði jafnframt unnið að undirstöðu- rannsóknum. Þetta tvennt hlýtur að Landsbyggðin Umhverfisrannsóknum á Norðurlandi, segir Halldór Blöndal, á að stjórna frá Háskólanum á Akureyri eða í nánum tengslum við hann. fara saman. Það liggur í eðli há- skólastarfsins. A föstudaginn gerð- ust þau ánægjulegu tíðindi að um- hverfisráðherra opnaði skrifstofu Norðurskautsráðsins um vernd gegn mengun hafsins á Norðurslóð- um. Aður hafði hann opnað á Akur- eyri skrifstofu Norðurskautsráðsins fyrir verkefni sem lúta að verndun gi’óðurs og lífvera á Norðurslóðum. Auk þess er stofnun Vilhjálms Stef- ánssonar á Akureyri. Og ekki má gleyma Akureyrarsetri Náttúru- fræðistofnunar. Þar er því smám saman að verða til alþjóðlegt rann- sóknaumhverfi eins og í öðrum há- skólabæjum á Norðurslóðum. Og auðvitað megum við þá ekki láta hlut okkar heimamanna eftir liggja. Við hljótum að leggja ríka áherslu á að við Háskólann eða í nánum tengslum við hann sé unnið að um- hverfisrannsóknum á Norðurlandi. Svæðið norðan jökla er einstakt og sérstakt og teygir sig norður að heimskautsbaug. Eða það kalla ég þó að mér sé sagt að vanti eina tólf metra upp á norður af Hraunhafnar- tanga. Ög það vitum við að minnsta kosti fyrir víst að baugurinn skar hjónanlmið á Básum í Grímsey í tvo hluta jafnstóra. Hér hef ég lagt áherslu á að um- hverfisþátturinn í rannsóknum Há- skólans á Akureyri eykur vægi hans. Breitt rannsóknasvið gefur líka ungu vel menntuðu fólki möguleika á að hverfa heim aftur að námi loknu. Með þessi sjónarmið í huga er óhjá- kvæmilegt að taka afstöðu til þess án fordóma hvaða rannsóknum eigi að stjórna fyrir norðan án tillits til þess hvai’ þær hafa verið hýstar hingað til. Náttúruvísindamenn úti á landi hafa sýnt það um áratugi að þeir eru traustsins verðh'. Ég minni á Stefán Stefánsson, Steindór Steindórsson frá Hlöðum, Hörð Kristinsson og Helga Hallgrímsson. Um leið og mennirnir eru nefndir leyfir enginn sér að segja að niðurstöður þeirra breyttust eftir búsetu í landinu. Eg hef leyft mér að segja að um- hverfisrannsóknum á Norðurlandi eigi að stjórna frá Háskólanum á Akureyri eða í nánum tengslum við hann. Ég hef ekki legið á þessari skoðun minni á undanförnum árum. Þess vegna liggur vel á mér í dag þegar ég sé að alþjóðlegum stofnun- um sem vinna að rannsóknum á ein- stökum þáttum í umhverfí Norður- slóða er að fjölga á Akureyri. Höfundur er samgönguráðherra. Halldór Blöndal Anna Kristín á þing EITT ÞAÐ helsta sem talsmenn Vinstra- græna framboðsins telja sér til tekna þessa dagana er það hvað þeir séu með afbrigðum heiðarlegir og að heil- indin séu þar öðru fremur í fyrirrúmi. Eft- ir að hafa hlustað á for- mann þeirra í sjón- varpi, sem ég þekki að vísu að öllu góðu, leggja ofuráherslu á þennan þátt í þeirra fari, þá slær það mann undarlega þegar hugs- að er til örstutts stjórn- málaferils Jóns Bjarna- sonar, efsta manns á lista Vinstra- græna í Norðurlandskjördæmi vestra. Heilindin á þeim stjórnmála- ferli eru að minnsta kosti ekkert sérstök. í prófkjöri Samfylkingar í byrjun febrúar á þessu ári fór fram prófkjör Samfylkingar á Norðurlandi vestra. Þar háðum við Jón Bjarnason ásamt öðrum fram- bjóðendum drengilega baráttu íyrir málefnum Samfylkingarinnar og ferðuðumst saman milli byggðar- laga til að bera út boðskapinn. Lítið sem ekkert bar á málefnaágreiningi og rómuðum við öll sem í framboði vorum þann einhug sem ríkti milli frambjóðenda, þótt við værum að sjálfsögðu að sækjast eftir sætum á lista okkar sameiginlega framboðs. Jón Bjamason vildi verða fyrsti forystumaður okkar samtaka á Norðurlandi vestra. Svo mikla trú hafði hann á málstað okkar að hann vildi standa í stafni og vera fremst- ur í vörn og sókn fyrir Samfylking- una. Hann fékk að vísu ágæta kosn- ingu, þótt hann hafnaði í fjórða sæti, því lítill atkvæðamunur var á efstu sætum. Kristján Möller og Anna Kristín Gunnarsdóttir fengu þó afgerandi kosningu í tvö efstu sætin. Hins vegar kom í ljós að með framboði sínu hafði Jón Bjama- son komið í veg fyrir sigur Önnu Kristínar í þessu prófkjöri, sem tapaði fyrsta sætinu með örfáum atkvæð- um. Þau koma bæði úr Alþýðubandalaginu, sem hefur mun meira fylgi í kjördæminu en Alþýðuflokkurinn, og bitust bæði um fyrsta sætið. Við Alþýðu- flokksmenn lögðum ekki slíka steina í götu hver annars. Skynsamleg uppröðun Það gefur augaleið að í sameigin- legu framboði, sem enn er ekki orð- ið að einum pólitískum flokki, þá skiptir máli fýrir útkomuna hvernig raðast á lista líkt og mönnum þykir mikilvægt að gæta jafnvægis milli byggðarlaga við listauppröðun. Stjórnmál Það var ánægjulegt að heyra að Kristján Möll- er og Anna Kristín, segir Jón Sæmundur Sigurjónsson, báru af í málflutningi sínum. Þannig var ég þeirrar skoðunar að Alþýðubandalagið ætti að fá efsta sæti listans, enda hafa þeir löngum haft mesta fylgið. Það kom líka í ljós að gífurleg vonbrigði urðu með- al Alþýðubandalagsmanna þegar það gekk ekki eftir, sem staðfestist síðan í skoðanakönnunum sem sýna að 50% fyrrum kjósenda Alþýðu- . Jón Sæmundur Sigurjónsson Davíð og góðærið EINHVER frambjóðenda stjórnarandstöðuflokkanna komst svo hnyttilega að orði á dögunum, að kosningabarátta Sjálfstæðis- flokksins snúist ekki nema um tvennt, - Davíð og góðærið. I þessu er mikill sannleikur. Davíð víkur sér undan að ræða málefni kosn- inganna við aðra stjómmálamenn á opinberum vettvangi. Hann hittir stórmenni heimsins í Washington og gefur sig út fyrir að vera þar í framvarðarsveit við að herja á Serba í Júgóslavíu og dóserar um það, sem hefði verið skynsamlegra að gera í fortíðinni í þeim efnum. Dælt er yfir þjóðina sjónvarpsaug- lýsingum þar sem hann er í aðal- hlutverki, með flatneskjulega orða- leppa um ekki neitt. Sjálfur sækir hann fámenna fundi sinna eigin flokksmanna úti um landið, þar sem hann getur rætt málin við sjálfan sig. Dæmi eru um slíka fundi, sem leit út fyrir að yrðu svo fámennir, að til vandræða þótti horfa og lið var fengið til að smala á mínútum fyrir fund. Morgun- blaðið er hætt að segja frá fundarsókn. Allt er þetta gott og blessað, en úr því að Sjálfstæðisflokkurinn vill láta kosningabar- áttuna snúast um Da- víð og góðærið, þá er rétt, að taka hvort tveggja til umræðu. Þegar litið er fram- hjá þeirri staðreynd, að Davíð reyndist skásti kostur sjálfstæðismanna til forystu í Reykjavík og til forystu flokksins á sínum tíma, ber jafn- framt að minnast þess, að ferli Da- víðs á báðum þessum stöðum hefur fylgt ein afgerandi fylgalgerlega óábyrg stjórn fjármála. Davíð réðst í ýmsar merkilegar og lofs- verðar framkvæmdir sem borgar- stjóri í Reykjavík. Sem dæmi af mismunandi sviðum má nefna, að hann lauk byggingu Borgarleik- hússins, hann stofnaði Soi’pu og það sem meira var: Hann lagði af stað í það stórvirki, sem nýtt frá- rennsliskerfi Reykjavíkur er, fram- tak, sem slagar hátt upp í hitaveit- una í samjöfnuði. Umdeilanlegra er framtak hans við að byggja Ráðhús Reykjavíkur,- punthús af því tagi, sem ætti ekki að vera forgangs- verkefni nokkurs stjómmálamanns und- ir lok hinnar tuttug- ustu aldar. Gallinn var bara sá, að ekkert af þessu lét Davíð borgarstjóri borgarbúa greiða fyr- ir. Hann var með glans endurkjörinn borgarstjóri út á að safna meiri skuldum á borgarsjóð en áður voru dæmi um. Hann skildi Reykjavíkur- borg fjárhagslega eftir sem sviðna jörð og eft- irkomendur hans, sem lentu í efnahag- skreppu í sinni stjórnartíð urðu að halda skuldasöfnuninni áfram. Sem forsætisráðherra hefur Da- víð haldið uppteknum hætti. Öll ár Davíðs í forsætisráðuneytinu hefur verið mikill halli á ríkissjóði. 1991- 1997 var þessi halli að meðaltali 14 milljarðar króna á ári. Jafnvel veltiárið 1998 verður beljandi rekstrarhalli á ríkissjóði. Það verð- ur einhver greiðsluafgangur, aðal- lega vegna sölu á eignum ríkisins og vegna mikilla tekna ríkissjóðs, sem eiga rætur sínar í stórhættu- legum viðskiptahalla við útlönd. Það er þess vegna aðeins einn rauður þráður, sem rekja má eftir endilöngum pólitískum ferli Davíðs Oddssonar og hann er pólitískt ábyrgðarleysi í fjármálum. Þessa ber fólki að minnast, þegar hann Stjórnmál Stj órnarflokkarnir reyna að slá pólitískar keilur út á þetta, segir Jón Sigurðsson, eins og góðærið sé orðið til fyr- ir þeirra tilverknað. flytur sínar landsfóðurlegu sjón- varpsauglýsingar. Niðurstaðan er sú, að Davíð Oddsson er pólitískur gallagripur og þeim mun 61410311 viðfangs sem slíkur, að honum hefur tekist að afla sér nokkurs lýðfylgis. Væntan- lega fjölgar þeim, sem í því efni sjá að sér, þegar þeim verður ljós sú skoðanakúgun, sem Davíð hefur beitt fréttastofu ríkissjónvarpsins eftir síðustu borgarstjómarkosn- ingar og þá ekki síður, þegar hann getur ekki einu sinni séð í friði einn prestling, sem í frístundum semur smásögur, rétt eins og Davíð fæst við sjálfur. En þá er það góðærið. Enginn mælir því í gegn, að hagvöxtur hef- ur verið mikill og almenn kaup- máttaraukning sömuleiðis, þótt henni sé óneitanlega talsvert mis- skipt. Stjórnarflokkarnir reyna að slá pólitískar keilur út á þetta eins og góðærið sé orðið til fyrir þeirra tilverknað. Þetta er hins vegar gróf Jón Sigurðsson tilraun tO senuþjófnaðar. Það var tímabundinn bati á álmarkaði, sem færði okkur stækkun Straumsvík- urálversins og álverið á Grundar- tanga ásamt með virkjunarfram- kvæmdunum, sem þeim fylgdu. Það var góð loðnuveiði og firnahátt verð á afurðum þeirrar vinnslu, sem gerði sitt. Það var stækkandi þorskkvóti, sem leyfður var og ekki síður stórhækkað verð á botnfiski erlendis, sem lagði sitt af mörkum. Það var sprengivöxtur hugbúnað- anítflutnings, sem gerði sitt. Síðast en ekki síst voiu það langtímaáhrif þjóðarsáttarinnar 1990 og afar slök afkoma sjávarútvegs fyrstu árin þar á eftir, sem héldu raungenginu lágu og sáu til þess almennt, að út- flutningsiðnaður, samkeppnisiðnað- ur og ferðaþjónusta gátu blómstr- að. Ekkert af þessu var árangur af neinum gerðum stjórnvalda. Þau stóðu í því að greiða reikninga fyrir kjarasamninga vinnumarkaðarins og gerðu það með almennum skattalækkunum, en miklu frekar með því að tekjutengja greiðslur eins og barnabætur og auka þar með stórlega jaðarskattavandann, sem síðustu misseri hefur étið upp drjúgan hluta af tekjuaukningu stórs hluta bai'nafólks í landinu, með sæmilegar tekjur. Þetta er glæsimyndin af Davíð og góðærinu, sem Sjálfstæðisflokkurinn býður landsmönnum upp á í kosningun- um, þegar umbúðirnar hafa verið teknar utan af. Sjálfstæðisflokkur- inn á skilið atkvæði allra þeiiTa, sem þykir þetta vera boðleg latína til kosninga, en ekki annarra. Grein þessi er samin að tilhlutan Frjálslynda flokksins. Höfundur er fv. framkvæmdustjóri.
Síða 1
Síða 2
Síða 3
Síða 4
Síða 5
Síða 6
Síða 7
Síða 8
Síða 9
Síða 10
Síða 11
Síða 12
Síða 13
Síða 14
Síða 15
Síða 16
Síða 17
Síða 18
Síða 19
Síða 20
Síða 21
Síða 22
Síða 23
Síða 24
Síða 25
Síða 26
Síða 27
Síða 28
Síða 29
Síða 30
Síða 31
Síða 32
Síða 33
Síða 34
Síða 35
Síða 36
Síða 37
Síða 38
Síða 39
Síða 40
Síða 41
Síða 42
Síða 43
Síða 44
Síða 45
Síða 46
Síða 47
Síða 48
Síða 49
Síða 50
Síða 51
Síða 52
Síða 53
Síða 54
Síða 55
Síða 56
Síða 57
Síða 58
Síða 59
Síða 60
Síða 61
Síða 62
Síða 63
Síða 64
Síða 65
Síða 66
Síða 67
Síða 68
Síða 69
Síða 70
Síða 71
Síða 72
Síða 73
Síða 74
Síða 75
Síða 76
Síða 77
Síða 78
Síða 79
Síða 80
Síða 81
Síða 82
Síða 83
Síða 84
Síða 85
Síða 86
Síða 87
Síða 88

x

Morgunblaðið

Beinleiðis leinki

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.