Morgunblaðið - 18.08.1999, Qupperneq 24

Morgunblaðið - 18.08.1999, Qupperneq 24
24 * MIÐVIKUDAGUR Í8. ÁGÚST 1999 MORGUNBDAÐIÐ LISTIR K<5r Öldutúnsskóla ásamt stjórnandanum Agli Friðleifssyni. Kór Öldutúnsskóla til Kína KÓR Öldutúnsskóla heldur á morgun, fímmtudag, áleiðis til Kína og tekur þátt í stóru alþjóð- legu kóramóti sem fram fer í Peking dagana 21.-27. ágúst. Það eru samtökin The Inter- nanional Society for Children’s Djasshátíð Reykjavíkur þjófstartað DJASSHÁTÍÐ Reykjavíkur verður þjófstartað í Tjamarsal Ráðhússins í hádeginu á morg- un, funmtudag, kl. 12, með tón- leikum dixflandsveitarinnar High Sierra Jazz Band frá Bandaríkjunum, en hátíðin verður formlega sett miðviku- daginn 8. september. Hljómsveitin er hér á ferð, meðal annarra hljómsveita, á skemmtiferðaskipi sem er á djasssiglingu um Norður-Atl- anshafið. Sveitina skipa Bryan Shaw á komett, Howard Miyata básúnu, Pieter Meijers kiar- inett og sópransaxófón, Brace Huddelstone píanó, Stan Huddleston banjó, Earl McKee súsafón og Charlie Ca- stro trommur. Þeir Howard og Earl syngja einnig. Einnig eru í djassáhöfn skipsins djass- og blússöngkonan Ruby Wilson og klarinettuleikarinn Bob Draga sem koma fram með hljómsveitinni. Nuddnám hefst l. sept. nk. Nuddnámið tekur eitt og háift ár. Útskriftarheiti er nuddfræðingur. Námið er viðurkennt af menntamálaráðuneytinu og Félagi íslenskra nudd- fræðinga. Upplýsingar f sfma 567 8921 virkadagakl. 13-17. Hægt er að sækja um í síma, á staðnum eða fá sent um- sóknareyðublað. Nuddskóli Guömundar Choral & Performing Arts, sem standa fyrir mótinu í samvinnu við The Chinese People’s Associ- ation for Friendship With For- eign Countries. Á mótinu koma fram 12 kórar hvaðanæva úr heiminum og verða þátttakendur um 600. Auk þess mun kórinn heimsækja vina- bæ Hafnarfjarðar í Kina, Baod- ing, sem er í nágrenni Peking. Stofnandi og stjórnandi Kórs Öldutúnsskóla er Egill Friðleifs- son. Guðrún og Martial á alþjóðlega flautuhátíð GUÐRÚN Birgisdóttir og Martial Nardeau taka þátt í alþjóðlegri hátíð flautuleik- ara í Atlanta í Bandaríkjun- um sem fram fer dagana 19.-22. ágúst. Hátíð þessi er haldin árlega í Banda- ríkjunum og er einn stærsti vettvangur flautuleikara og flaututónlistar í heimi en þátttakendur og gestir skipta þúsundum. Guðrún og Martial verða þess heiðurs aðnjótandi að koma fram á opnunartón- leikum hátíðarinnar. Munu þau flytja verk eftir Atla Heimi Sveinsson. Síðar á hátíðinni munu þau einnig leika dúett eftir Karólínu Eiríksdóttur sem nefnist Spil. Ennfremur munu þau, að ósk skipuleggjenda hátíðarinnar, flytja verk eftir bandaríska tón- skáldið John Cage. „Við erum mjög glöð yfir að geta komið íslenskum verkum á fram- færi þama því þetta er gríðarlega góður vettvangur," segir Guðrún í Guðrún og Martial verða þess heiðurs að- njótandi að koma fram á opnunartónleik- um háti'ðarinnar. samtali við Morgunblaðið. „Þama verða þúsundir flautuleikara meðal annars að leita sér að verkum. Auk þess er alveg dásamlegt fyrir okkur sjálf að geta blandað geði við allt þetta fólk sem er að hugsa um sömu hluti og við.“ Sólskinstónleikar á Klaustri TOIVLIST Kirkjuhvoll KAMMERTÓNLEIKAR Á KLAUSTRI Spohr: 6 sönglög f. sópran, klarínett og píanó; sönglög eftir Sigvalda Kaldalóns, Sigfús Einarsson, Skúla Halldórsson og Emil Thoroddsen í úts. Atla H. Sveinssonar; Brahms: Klarínettkvintett í h Op. 115. Sólrún Bragadóttir, sópran; Gerrit Schuil, pfanó; Guðni Franzson, klarínett; Sig- rún Eðvaldsdóttir, fiðla; Sigurlaug Eðvaldsdóttir, fiðla; Helga Þórarins- dóttir, víóla; Luc Tooten, selló. Sunnudaginn 15. ágúst kl. 15. ÞRIÐJU og síðustu tónleikar sum- arhátíðarinnar á Kirkjubæjarklaustri runnu upp í þvflíku sunnudagssól- skini, að ástæða virtist til að örvænta fyrir fram um aðsókn í ójafnri sam- keppni við guðsgræna náttúm. En tryggð áheyrenda við tónlistarvið- burð dagsins í félagsheimilinu Kirkjuhvoli reyndist engu að síður órofm, því hvert sæti var skipað þeg- ar Sólrún Bragadóttir, Guðni Franz- son og Gerrit Schuil hófu dagskrána með 6 sönglögum eftir þýzka snemm- rómantistann Louis Spohr. Lögin vom yfirleitt strófísk að gerð, þ.e. ítrekuð tónlist í hverju er- indi, og klarínettið ýmist fyllti upp í hljóminn eða lagði út af sönglínum milli hendinga, oftast með rísandi innkomu-„rakettum“ á brotnum hljómum, svipað og í Der Hirt af dem Felsen. Lögin vom tignarlega flutt, en sum kannski ívið of hægt (Zwiegesang, Sehnsucht og Wach auf), þar sem ljóðræn klassík Spohrs hefði mátt vera á ögn léttari nótum. Sólrún fór mjög vel með þýzka text- ann sem von var, en söngurinn var að smekk undirritaðs yfirleitt einum of ópemkenndur, eða a.m.k. óþarf- lega „grand“ fyrir létt og lýrísk við- fangsefni sem þessi. Þetta var dulítið eins og áð veiða spörva með fall- stykkjum. Hér sem á undangengn- um tónleikum var auk þess ekki laust við að meðvituð eða ómeðvituð dekking söngkonunnar á röddinni gæti verkað svolítið gervileg. í raun- inni virtist hún óþörf, enda hljóðfær- ið ljómandi gott í sjálfu sér. Sigrún Eðvaldsdóttir og Gerrit uppskám rífandi góðar undirtektir fyrir dugmikla meðferð þeirra á ís- lenzkum sönglagaútsetningum Atla Heimis Sveinssonar fyrir fiðlu og pí- anó; í þessu tflviki Mamma ætlar að sofna, Sofnar lóa, Smalastúlkan, Sofðu, sofðu góða og Búðarvísa. Það kann að kalla yfir mann reiðilestur hæstánægðra áheyrenda að játa hér, að þessar hljóðfæraútsetningar hafi einhverra hluta vegna aldrei höfðað til undirritaðs. I hans nösum hefur allt frá fyrstu kynnum stafað ákveð- in hraðsuðulykt af uppátækinu, sem ljær góðkunnu íslenzku söngperlun- um óverðskuldaðan ávæning af „Kitsch" - þrátt fyrir kröfuharða virtúósíska spretti hér og þar. Til sanns vegar ber þó að færa, að sú skoðun virtist eftir öllu að dæma í al- gjömm minnihluta meðal annarra hlustenda, er fognuðu líkt og þeir ættu lífið að leysa. Hið mikla og verðskuldað vinsæla meistaraverk Brahms, Kvintettinn fyrir klarínett og strengjakvartett, var síðast á dagskrá. E.t.v. það verk með slíkri áhöfn sem stendur næst Klarínettkvintett Mozarts að gæð- um, þó að óneitanlega sé meiri heið- ríkja yfir gimsteini Mozarts en margslungnu verki Brahms. Undir- rituðum er enn minnisstæður ógleymanlegur flutningm- á Brahms- kvintettinum í Bústaðakirkju í marz 1997 með sömu spilurum í efri strengjum og nú, en Einari Jóhann- essyni og Richard Simms á klarínett og selló. En þó að túlkun hópsins á Klaustri næði ekki alveg sömu hæð- um, var hún engu að síður meðal há- punkta hátíðarinnar. Klarínettblást- ur Guðna Franzsonar féll hér mun betur að heildarsamhljómi en í Moz- art-kvartettnum tveim dögum fyrr, þó að hæstu tónarnir væm enn stöku sinni í hvellara lagi. Eftir orkumikið Allegro (I.) hljómaði angurvær Adagioþátturinn sérlega fallega með dúnblíðum pp blæstri og fagurmót- uðum strengjaleik, og frískleg snerpa var yfir sveitasælulegum Andantino-þættinum (III.). Samstill- ing og innlifun náðu þó hæst í loka- þætti, Con moto, frábærlega unninni tilbrigðaröð, sem markaði eftir- minnilegt niðurlag á hinni velheppn- uðu 9. kammertónlistarhátíð á Kirkjubæjarklaustri. Ríkarður Ö. Pálsson TÖIVLIST Geislaplutur GREAT PIANISTS OF THE 20TH CENTURY Píanóverk eftir Bach, Beethoven, Brahms, Chopin, Liszt, Grieg, Scarlatti, Rachmaninoff, Debussy, Schumann, Granados, Prokoffiev o.fi. Einleikur: Géza Anda, Claudio Arrau, Alfred Brendel, Bruk & Taimanov, Edwin Fisher, Walter Gieseking, Myra Hess, Julius Katchen, Evgeny Kissin, Alicia de Larrocha, Dinu Lipatti, Arturo Bcnedetti Michelang- eli, Maria Joao Pires, Michail Pletnev o.fi. Útgáfa: Philips 462 699-2. Lengd: 2’33 (2 diskar). Vcrð 1.499 (Skífan) Stórsnillingar UM ÞESSAR mundir er að Ijúka einhverri viðamestu útgáfuröð sem um getur í sögu hljóðritaðrar tón- listar. Það er Philips sem stendur að útgáfunni sem nefnist Great Pi- anists of the 20th Century - Stórpí- anistar tuttugustu aldarinnar og koma 20 síðustu settin út í næsta mánuði. Útgáfan er studd af píanóv- erksmiðju Steinway & Sons og að henni standa, auk Philips, 25 önnur útgáfufyrirtæki. Það þykir tíðindum sæta að svo mörg fyrirtæki skuli hafa sameinast um þetta viðamikla verkefni. Langmest ber þó á þeim píanóleikumm sem stóru fyrirtækin EMI, Philips, Decca, BMG, Sony og Deutsche Grammophon hafa gefið út enda skarta vömmerki þeirra fyrirtækja umslög útgáfunnar - en hinna er getið neðanmáls. Þeir stóm gæta ávallt hagsmuna sinna. Alls verða útgáfurnar 100 tvöföld sett, alls 200 diskar með u.þ.b. 250 klukkustundum af tónlist. Píanist- amir em alls 74 af 15 þjóðemum og er Ignaz Paderewsky þeirra elstur (1860-1941) og Evgeny Kissin yngstur (f. 1971). Fjórðungur efnis- ins hefur aldrei verið gefinn út á geislaplötum og um 90 mínútur hafa aldrei borist eyrarn hlustenda. Eitt tónverk, Klavierstúcke op.ll eftir Arnold Schönberg í túlkun Mitsuko Uchida, var hljóðritað sérstaklega af þessu tilefni. Leiðandi tónlistar- fræðingar, píanóleikarar og aðrir hljómlistarmenn tóku að sér að velja þessa 74 snillinga og í lang- flestum tilvikum leikur enginn vafi á því að rétt hafi verið valið - menn standa vel undir því að teljast „great“ á þessu sviði. Þó undrast maður fjarveru margra góðra pí- anista svo sem Dmitri Alexeev, Jenö Jandó, Tatiana Nikolaievna, Rudolf Firkusny, Pascal Rogé, Pet- er Donohoe, Nikolai Demidenko Marc André Hamelin og af yngri kyslóðinni þá Olli Mustonen og Leif Ove Andsnes - fyrst Evgeny Kissin er tekinn með. En velta má fyrir sér hvort listamenn innan við þrítugt sem em að hefja feril sinn eigi yfir- leitt nokkurt erindi inn í svona safn. Undanfarnar vikur hef ég haft undir höndum það sem á útlensku kallast „sampler" eða sýnishoma- disk þar sem 68 píanóleikarar leika stutta kafla og brot úr stærri verk- um. Að hlusta á svona safn smá- stykkja í meðfomm jafnmargra af- burða píanóleikara er líkt og að opna Mackintosh-dós og uppgötva að í henni eru bara uppáhaldsmolar manns. Kannski of gott til lengdar, allt er eitthvað svo frábært og full- komið - að setja út á eitthvað væri bara bjánalegt. En sumt stendur samt upp úr. Upphafsverk fyrri disksins, Vals- inn frægi op. 70 nr. 1, í höndum Gésa Anda sem lést á besta aldri ár- ið 1976, er gersamlega ómótstæði- lega fallega spilaður. Hvflíkt mús- íkalítet! Brot út Haydn sónötu spil- ar Alfred Brendel af fágætri klass- ískri næmni. Píanódúettinn Bmk & Taimanov sem starfaði til 1971 og var nánast óþekktur utan Sovétríkj- anna hefur greinilega verið óvenju vel spilandi og samstilltur (Taima- nov er reyndar þekktari nú á dög- um fyrir að vera mikill skákmeist- ari) Dame Myra Hess og Edwin Fisher spila hvor sína píanóútsetn- inguna á Bach-kórölum, rómantískt og úr tísku, en á afar áhrifaríkan hátt. Sýnishornin af Brahms-upp- tökum þeirra Dinu Lipattis (sem hér spilar fjórhent með Nadiu Bou- langer), Claudios Arrau og Julius Katehen staðfesta að orðspor þeirra sem Brahmstúlkenda var ekki orð- um aukið. Þegar hlustað er á hrika- lega tækni Evgeny Kissin í Etýðu Prokoffievs er ekki að undra að menn hafi freistast til þess að telja hann með í þessum hópi útvalinna stórsnillinga píanósins á tuttugustu öldinni. Mikhail Pletnev sýnir líka nánast ofurmannlega tækni í tveim- ur atriðum úr Þyrnirósarballett Tchaikovskys í eigin útsetningu fyr- ir píanó. Þegar spænska píanótón- list ber á góma kemur nafn Alicia de Larrocha óhjákvæmilega upp í hugann. Hún spilar hér stutt stykki eftir Granados með fáheyrðum el- egans og fullkominni tilfinningu fyr- ir hinu spænska tónmáli. Nöfn Walter Giesekings og Arturo Bene- detti Michelangelis em tengd nafni Debussys álika órjúfanlegum bönd- um. Að lokum vil ég nefna portú- galska píanistann Maria Joao Pires sem leikur kafla úr Franskri svítu eftir Bach þar sem skemmtileg raddfærslulist Bachs fær notið sín til fulls í túlkun þar sem fágætt jafnvægi ríkir. Eins og áður var getið er hér al- gjört nammi á ferðinni og erfitt að velja. Hér hafa fáir einir verið nefndir en þessi „smökkun" er ákaf- lega lystaukandi og æpir á frekari neyslu. Verðið á hverri útgáfú er kr. 2.199 fyrir tvo diska og verður að teljast nokkuð gott fyrir svo vandaða vöra sem hér er á ferðinni. En sýnis- homadiskamir em nokkra ódýrari. Og að lokum þetta: Pappaumslög- in sem þessar geislaplötur koma í era ólíkt skemmtilegri en þetta hvimleiða plastdrasl sem tíðkast hefur hingað til. Vonandi eiga þess- ar nýju umbúðir eftir að ryðja sér til rúms. Valdemar Pálsson

x

Morgunblaðið

Direct Links

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.