Morgunblaðið - 30.11.1999, Blaðsíða 12

12 ÞRIÐJUDAGUR 30. NÓVEMBER 1999
MORGUNBLAÐIÐ
FRÉTTIR
Stefnt er að einföldun
matvælaeftirlitsins
RÍKISSTJÓRNIN hefur samþykkt
tillögu Sivjar Friðleifsdóttur um-
hverfisráðherra um að nefnd forsæt-
isráðherra um opinbera eftirlitsstar-
fsemi verði fengið það hlutverk að
skoða fyrirkomulag matvælaeftirlits
í samráði við hlutaðeigandi ráðuneyti
og gera tillögur um framtíðarskipan
matvælaeftirlits hér á landi, sem
miði að því að einfalda og bæta nú-
verandi fyrirkomulag.
Siv kynnti fyrir ríkisstjórninni
rannsóknir sem gerðar hafa verið á
útbreiðslu eampylobacter-sýkingai-
hér á landi og þær aðgerðir sem
gripið hefur verið til í framhaldi af
því.
„Þessi athugun á campylobacter-
sýkingum í matvælum sýnir m.a.
nauðsyn þess að einfalda og sam-
ræma framkvæmd matvælaeftirlits
hér á landi svo og löggjöf á matvæla-
sviði. Ég tel því brýnt að farið verði
sem fyrst út í endurskoðun á skipan
þessa mála. Flest rök hníga að því að
samræma matvælaeftirlit hér á
landi. Eftirlit með framleiðslu mat-
væla, dreifingu þeirra og öryggi er í
höndum þriggja ráðuneyta. Þá eru
þrjár ríkisstofnanir sem hafa yfirum-
sjón og að hluta til eftirlit með fram-
kvæmdinni og enn fleiri eftirlitsaði-
lar koma að málum í héraði. Ljóst er
að ýmis skörunarmál koma upp svo
og tvíverknaður í framkvæmd,“ seg-
ir í minnisblaði sem umhverfisráð-
heri'a lagði fyrir ríkisstjórnina.
Breytingar að verða
á Norðurlöndum
I minnisblaðinu kemur fram að
sambærileg skipan mála og er hér á
landi hefur verið við lýði á hinum
Norðurlöndunum. Á síðari árum hef-
ur á hinum Norðurlöndunum verið
unnið að því að samræma og einfalda
eftirlitið. Þannig er t.d. búið að gera
breytingar í þessa veru í Svíþjóð og
Danmörku, en tillögur um breyting-
ar hafa verið lagðar fram í Noregi og
Finnlandi.
Morgunblaðið/Guðmundur Jakobsson
Snjóbyssan að störfum í Hamragili á laugardaginn.
Hollustuvernd ríkisins gerir athugasemdir við samþykkt heilbrigðisnefndar
Ekki hægt að tryggja að kjúkl-
ingar verði án mengunar
HOLLUSTUVERND ríkisins hefur
sent frá sér eftirfarandi tilkynningu í
framhaldi af ákvörðun heilbrigðis-
nefndar Reykjavíkur 25. nóvember
1999 um sölu á kjúklingum.
„Fjölmiðlar og aðrir aðilar hafa
leitað álits Hollustuverndai' ríkisins
á ákvörðun heilbrigðisnefndar
Reykjavíkur um sölu á kjúklingum
og hvernig hún samræmist tillögum
um úrbætur sem umhverfisráðherra
kynnti fyrir skömmu.
Ákvörðun nefndarinnar var ekki
tekin að höfðu samráði við aðra eftir-
litsaðila eða þá sem stóðu að tillögum
um úrbætur vegna sýkinga af völd-
um campylobacter. Hollustuvernd
ríkisins telur óheppilegt að ekki sé
tekin samræmd afstaða til tillagna
um úrbætur, sem gildi fyrir landið
allt, áður en eitt eftirlitssvæði ákveð-
ur hvernig það vill standa að málum.
Heilbrigðisnefnd Reykjavíkur
byggii' niðurstöður sínar á þeim
rannsóknum og tillögum um úrbæt-
ur sem áður hafa verið kynntar. Hins
vegar eru að hluta til sett önnur skil-
yrði (t.d. frysting) um meðferð kjúkl-
inga þegar mengun alifugla í eldis-
hópum hefur verið staðfest í eftirliti.
Krafan er að engin mengun sé mæl-
anleg í ferskum kjúklingum á mark-
aði.
Heilbrigðisnefnd Reykjavíkur
sýnir metnað í baráttu gegn campyl-
obacter-sýkingum en Hollustuvernd
hefur áhyggjur af að neytendur túlki
þessa niðurstöður þannig að ferskir
kjúklingar á markaði verði án meng-
unar. Engar aðferðir geta þó tryggt
þetta. Neytendur verða því áfram að
fá skýr skilaboð um að hreinlæti og
fullnægjandi matreiðsla sé eina leið-
in til að tryggja að kjúklingar og
annað hrámeti valdi ekki sýkingum.
Með tillögum Landlæknis (sóttv-
arnalæknis), Hollustuverndar ríkis-
ins og yfirdýralæknis, sem umhverf-
isráðherra hefur kynnt, var m.a. sett
fram markmið um að frá og með ár-
inu 2000 mætti eampylobacter að
hámarki finnast í 10% eldishópa á
hverju kjúklingabúi. Þetta á ekki að
túlka þannig að stefnt sé að sölu á
menguðum afurðum, heldur er tilg-
angurinn að setja ströng en um leið
raunhæf mörk til að stuðla að betri
framleiðsluháttum og sem minnstri
mengun afurða. Heilbrigðisyfirvöld
annarra ríkja hafa ekki sett fram
jafn strangar kröfur til varnar
campylobacter-mengun í alifuglum.
Með því að setja ströng mörk, 10%
eða lægra, er dregið verulega úr
mengun alifuglaafurða og þar með
líkum á sýkingum í mönnum.
Til að ná þessu marki verða for-
ráðamenn alifuglabúa og sláturhúsa
að grípa til allra ráða sem þeir hafa
til að fyrirbyggja mengun. Aðgerðir
á búum verða í raun að vera þær
sömu og grípa hefði þurft til ef kraf-
an hefði verð sú að mengun ætti ekki
lengur að vera mælanleg.
Ef mengun í eldishópum verður
undir 10% eins og vonir standa til, þá
verður átsand mála hér á landi með
því besta sem gerist í heiminum. í
engu ríki hefur reynst að útrýma
campylobacter í kjúklingafram-
leiðslu.
Ekki er hægt að tryggja að kjúkl-
ingar á markaði, frosnir eða ferskir,
séu alfarið án mengunar. Sýni af eld-
ishópum er tekið þegar kjúklingar
eru 4 vikna og þeir fara til slátrunar
5 vikna. Mengun getur hæglega
komið fram frá því sýni er tekið og
þar til að slátrun kemur þ.e. í 5. viku
sem er um 20% eldistímans. Fari
mengun að vara í sláturhús getur
krossmengun átt sér stað og þó svo
sýni séu tekin í sláturhúsi liggur nið-
urstaða rannsókna ekki fyrir fyrr en
kjúklingar eru komnir á markað.
Framangreind atriði sýna að ekki
er hægt að tryggja að kjúklingar
verði án mengunar, en unnið er að
því að draga úr henni eins og unnt er.
Aðgerðir og ákvarðanir verða að
byggja á raunhæfu mati og þess
verður að gæta að neytendur fái ekki
röng skilaboð og þar með falska ör-
yggiskennd."
Góður árangur á Norðurlandameistaramoti í samkvæmisdönsum
Islending-
ar náðu
tveimur
meistara-
titlum
NORÐURLANDAMEISTARA-
MÓTIÐ í samkvæmisdansi var hald-
ið í Hróarskeldu í Danmörku sl.
sunnudag. Frá íslandi tóku 6 pör
þátt í mótinu.
Kepptu þau í fjórum aldurshóp-
um og sigruðu íslendingar í tveim-
urþeirra.
I aldurshópnum 14-15 ára sigr-
uðu þau Hilmir Jensson og Ragn-
heiður Eiríksdóttir, GuIItoppi, og í
aldurshópnum 16-18 ára sigruðu
þau fsak Halldórsson og Helga
Dögg Helgadóttir, Hvönn.
I aldurshópum 12-13 ára náðu
þau Hrafn Hjartarson og Helga
Björnsdóttir, Kvistum, 2. sætinu
eða silfurverðlaunum og í al-
dursfiokknum 14-15 ára náðu Grét-
ar Ali Khan og Jóhanna Berta
Bernburg, Kvistum, 3. sætinu eða
bronsverðlaunum. Aldrei hafa Is-
lendingar náð svona góðum árangri
á Norðurlandameistaramóti áður.
Morgunblaðið/Jón Svavarsson
Tekið var á móti Norðurlandameisturunum með blómvöndum við kom-
una til Islands. Frá vinstri: Ragnheiður Eiríksdóttir, Hilmir Jensson,
Helga Dögg Helgadóttir, ísak Nguen Halldórsson.
Erla Sóley Eyþórsdóttir, Árni
Þór Eyþórsson, Ragnheiður Eir-
íksdóttir, Hilmir Jcnsson, Birna
Bjarnadóttir, Helga Dögg
Helgadóttir, Eyþór Arnason, Is-
ak Nguyen Halldórsson, Sandra
Espersen og Helga Björnsdóttir.
Skemmst er að minnast sigurs Is-
aks frá því í fyrra en hann og fyrr-
verandi dansdama hans Halldóra
Ósk Reynisdóttir urðu Norður-
landameistarar í aldurshónum 14-
15 ára.
Snjógerð á
skíðasvæði
S
IR gæti stór-
bætt aðstöðu
keppnisfólks
NU hillir undir að hægt verði að
renna sér á skíðum á svæði ÍR-
inga í Hamragili á Hengilssvæðinu
því snjóframlciðsla hófst þar á
laugardag. Snjógerðarvélin var
stöðvuð rétt fyrir hádegi á sunnu-
dag vegna hlýinda eftir að hafa
verið í gangi í tæpan sólarhring.
Renna skíðamenn og þjálfarar
þeirra hýru auga til þeirra mögu-
leika sem opnast til að lengja æf-
ingatíma með snjóframleiðslunni.
„Loksins, loksins, nú er byrjað
að framleiða snjó í Ilamragili, eftir
mikla þrautagöngu og mikið sjálf-
boðastarf," sagði Auður Sigur-
jónsdóttir hjá skíðadeild ÍR. Er
snjóbyssan var stöðvuð var næst-
um þv/ kominn nægur snjór til að
setja barnalyftuna í gang en
snjótroðari dreifði snjónum jafnóð-
um og hann hrúgaðist upp. Byssan
var stöðvuð bæði vegna skorts á
fólki til að hafa auga með henni og
einnig vegna þess að lofthitinn var
kominn niður í frostmark, en æski-
legast er að Ijögurra stiga frost
eða meira sé þegar hún er í gangi
því þá eru afköst hennar mest.
„Hér er nóg af sírennandi vatni
til snjóframleiðslu og möguleikar
miklir til að lengja skíðavertíðina.
Við þjálfararnir hjá félögunum á
höfuðborgarsvæðinu rennum hýru
augatil þess sem verið er að gera á
IR-svæðinu því það gæti gjör-
breytt æfíngamöguleikum keppn-
isfólks. Nú þarf bara að ganga frá
því við fþrótta- og tómstundaráð
og Bláfjallanelnd að umsjónar-
maður ÍR-svæðisins geti keyrt
byssuna jafnhliða öðrum störfum
hans þarna efra,“ sagði Guðmund-
ur Jakobsson, yfírþjálfari skíða-
deildar KR.
Styðja
ákvörðun
HER
Á FUNDI Samtaka heilbrigð-
iseftirlitssvæða á íslandi, sem
er félag um samstarfsvettvang
allra heilbrigðiseftirlitssvæða á
landinu, 26. nóvember sl. var
eftirfarandi samþykkt sam-
hljóða:
„Aðalfundur Samtaka heil-
brigðiseftirlitssvæða á íslandi,
haldinn 26. nóvember 1999, lýs-
ir yfir stuðningi við ákvörðun
heilbrigðisnefndar Reykjavík-
ur um að stöðva beri sölu á
campylobacter menguðum ófr-
osnum kjúklingum frá og með
næstu áramótum."