Morgunblaðið - 16.03.2000, Qupperneq 22

22 FIMMTUDAGUR 16. MARS 2000
MORGUNBLAÐIÐ
NEYTENDUR
Sömu reglur gilda um verðlækkun á
matvöru og allri annarri vöru
Upprimalegt
verð
að koma
ÞEGAR matvörur eru auglýstar á
útsölu í fjölmiðlum er oft ekki getið
um upprunalegt verð þeirra. I
samkeppnislögunum segir að ef út-
sala er auglýst eða verðlækkun þá
þurfí slíkar upplýsingar að koma
Blöndunartæki
Rafeindastýrt, snertifrítt
blöndunartæki. Hentar sérlega
vel fyrir matvælaiðnað, læknastofur,
veitingastaði o.fl. Einnig fyrir heimili.
Geberit - Svissnesk gæði
T€nGI
Smiðjuvegi 11 • 200 Kópavogur
Sími: 564 1088 • Fax: 564 1089 • tengi.is
Viðvarandi
æska?
Ék
eilsuhúsið
Matarvenjur fslendinga
Þurfum að taka
inn meira
D-vítamín
fram.
samkeppn-
slögum segir w
að útsölu '»S\;
megi aðeins
auglýsa ef um
raunverulega
verðlækkun sé
að ræða,“ segir am
Anna Bima Hall-'^P'
dórsdóttir, for-
stöðumaður mark-
aðsmálasviðs hjá Sam-
keppnisstofnun. „Þá skal koma
skýrt fram hvert fyrra verð vör-
unnar var. Slíkt ákvæði hefur verið
í lögum allt frá árinu 1978. Til að
koma í veg fyrir að upplýsingar um
verð í auglýsingum séu villandi
voru á árinu 1995 settar nánari
reglur sem meðal annars tóku til
útsöluauglýsinga og þess að fyrra
verð væri birt í auglýsingum," seg-
ir Anna Bima.
Vilja fá skýrar reglur
„Þessu hefur ekki verið fram-
fylgt sem skyldi í verslunum hing-
að til en ef það em gerðar kröfur
um þetta þá bregðumst við að
sjálfsögðu við með því að birta
upprunalegt verð eins og á að gera.
Það hefur aldrei verið gerð athuga-
semd við þetta hjá okkur,“ segir
Jón Þorsteinn Jónsson, markað-
sstjóri Nóatúnsverslananna.
Jón Björnsson, framkvæmda-
stjóri Hagkaups segir að þetta hafí
verið upp og ofan hjá fyrirtækinu,
þ.e.a.s. engin sérstök regla. „Við
lækkum verð oft á dag. Samkeppn-
isstofnun hefur ekki vakið athygli
okkar á þessum reglum. Við viljum
fá skýrar reglur frá stofnuninni og
þá að sjálfsögðu birtum við þetta
eins og á að gera,“ segir Jón.
„Við auglýsum nánast eingöngu
í útvarpi," segir Sveinn Sigur-
bergsson, verslunarstjóri Fjarðar-
kaups. „Þar kemur ekkert verð
fram. Þá koma fram ákveðin tilboð
sem við emm að bjóða upp á
hverju sinni en ekkert verð. Nú er-
um við í helgartilboðum hjá Morg-
unblaðinu og þar koma þessar upp-
lýsingar fram sem reglur kveða á
um. Þegar við síðan auglýsum í
blöðunum þá að sjálfsögðu munum
við hafa þetta eftir settum
reglum,“ segir Sveinn.
Nýjar reglur ávallt kynntar
„Það er ekki skylda að verslan-
imar gefi upp verð í auglýsingum
en ef þær gera það verða þær að
fara eftir settum reglum. I þeim
tilvikum þar sem ekki er farið eftir
reglum beinum við tilmælum til
fyrirtækja að koma auglýsingum
sínum í rétt horf,“ segir Anna
Bima. Að hennar sögn berast
Samkeppnisstofnun ekki margar
kvartanir frá neytendum yfír mat-
vælaauglýsingum. „Skýrar reglur
em í gildi um útsölur og kaup-
mönnum ber að kynna sér reglur
sem um starfsemi þeirra gilda.
Samkeppnisstofnun kynnir ávallt
nýjar reglur fyrir kaupmönnum og
samtökum þeirra," segir Anna
Birna.
Það er alltaf verið að brýna
fyrir fólki að taka vítamín og
lifa heilbrigðu líferni. Hvað er
það í mataræðinu sem
við íslendingar
verðum að forð-
ast og hvaða
efni em það
sem skortir?
Þurfum við
að gæta að
einhverju
sérstak-
lega í því
sam-
bandi?
„Vegna
hnattstöðu
landsins
þurfum við
að taka inn
meira D-víta-
mín en það er að
finna í feitum fisk-
afurðum og í lýsi.
Þetta þurfum við að_
Skólavörðustíg, Kringlunni og Smáratorgi
nstian ±J íor
Má bjóða þér að
koma í verslanir
okkar og kynnast
nýju vorlitunum frá
Christian Dior
í dag og á morgun
föstudag frá
kl 13-18.
Snyrti-og
förðunarfræðingar
verða á staðnum og
veita faglega ráðgjöf.
Sjón er sögu ríkari.
Glæsilegir Dior
kaupauki.
(SNYRTIVÖRUVERSL.UNIN
GLÆS®Æ
Bylgjan,
Hamraborg.
hafa í huga að
minnsta kosti yfir
vetrartímann,“
segir Inga Þórsdóttir, prófessor í
næringarfræði við Háskóla Islands
og formaður Manneldisráðs.
„Vegna lítillar D-vítamínneyslu og
tengslum hennar við minni bein-
þéttni hefur Manneldisráð farið
fram á við mjólkurframleiðendur
að þeir D-vítamínbæti léttmjólk.
Þetta var gert sérstaklega vegna
ungra kvenna. Konur á barneignar-
aldri þurfa oft að taka inn aukalega
bæði B-vítamínið fólasín og sömu-
leiðis járn en við þurfum þessi efni í
blóðmyndunina. Því má bæta við að
C-vítamín eykur nýtingu á járni,“
segir Inga.
íslendingar borða minnst allra
Evrópubúa af grænmeti
„Fólasín er fyrst og fremst í
grænmeti og ávöxtum en Islend-
ingar borða minnst allra Evrópu-
búa af grænmeti. Vegna þessa er
lítið af ýmsum efnum sem græn-
meti inniheldur í fæðu okkar eins
og til dæmis sindurvörum og trefja-
efnum en sindurvarar eru meðal
annars taldir vinna gegn sumum
krabbameinum. Lítil inntaka á fól-
asíni íyrir og á meðgöngu er talið
auka líkur á fósturgöllum. Járn-
Oetker-
pítsur
Nýverið var hafinn innflutningur á
frosnum Oetker-pítsum sem eru
tilbúnar í ofninn eða örbylgjuna.
Hitunartími í ofni er ca 12 mín. í
um 200° hita.
Pítsurnar eru með þunnum botni
og fáanlegar með nokkrum áleg-
gstegundum.
skortsblóðleysi fyrirfinnst hjá ung-
um börnum hérlendis en er sem
betur fer ekki algengt. Járnbú-
skapur barna er þó at-
riði sem þarf að
huga að. A
ákveðnu stigi
er hætta á
að matar-
æði smá-
bama
verði
svolítið
ein-
hæft.
Þau eru
ekki far-
in að
borða
ýmsar
fæðuteg-
undir og þá er
ákveðin hætta á
því að jámbúskap-
ur verði lélegur.
Morgunbiaðið/Ásdís Til era hópar sem
Islendingar borða minnst allra
Evrópuþjóða af grænmeti.
borða mjög lítið
og hafa litla
matarlyst og
þurfa því að gæta að inntöku til
dæmis á C-vítamíni og má þar
nefna veikburða, gamalt fólk. E-
vítamínneysla íslendinga er heldur
ekki mikil. E-vítamín er fituleysið
vítamín og fylgir yfírleitt olíum og
feitmeti úr jurtaríkinu," segir Inga.
Fitna en borða minni fitu
„Víða í hinum vestræna heimi
sýna niðurstöður sölutalna mat-
væla að það sé minni fita í matvæl-
um á boðstólum. Við eram að búa til
fituminni matvæli af því við teljum
það æskilegt til að sporna gegn til
dæmis hjartasjúkdómum. Þegar
maður ber saman þróun líkams-
þyngdar í löndum og þróun matar-
æðis er niðurstaðan oft sú að fólk er
að borða minni fitu en samt sem áð-
ur er fólk í samfélaginu í heild að
þyngjast. Það er tvennt mikilvægt í
þessu samhengi. í fyrsta lagi hreyf-
um við okkur mun minna í hinu
daglega lífi. Þetta hefur reyndar
ekki verið mælt og metið hér á Is-
landi en það em margar erlendar
rannsóknir sem sýna að hin al-
menna, daglega hreyfing er minni
en áður þrátt fyrir að það sé mikill
áhugi á skipulagðri hreyfingu,“
segir Inga.
Hreyfíng og fítuminna fæði
„I öðra lagi verður að skoða
rannsóknir á einstaklingum á sama
tíma í sama samfélagi. Það er regla
að þeir sem eru of þungir borða
fituríkara fæði. Sögulegar niður-
stöður breyta ekki þeirri staðreynd
að aðalmeðferðin við offitu er
ásamt hreyfingunni fituminna fæði.
í rannsóknum kemur fram að þeir
feitari og þyngri era að borða fitu-
ríkara fæði en þó ekki endilega allt-
af meira af heildarkalóríum. Það
sama á við um meðferðarrannsókn-
ir en þá kemur í ljós að fituminna
fæði er árangursríkara við að
grenna sig,“ segir Inga.