Morgunblaðið - 16.07.2000, Blaðsíða 14
J 4 B SUNNUDAGUR 16. JÚLÍ 2000
DÆGURTONLIST
MORGUNBLAÐIÐ
/>
*
»
v/
HÖFÐINGJARNIR Kristján „KK" Kristjánsson ogMagn-
ús Eiríksson hafa gert nokkuð af því aó leiða saman
hljómhesta sína á undanfömum árum og í sameiningu
hafa þeirgefiðúttværhljóðversskífur. Hestunum var
svo rækilega brynnt hinn 19. mat á þessu ári í Salnum
í Kópavogi. tónleikastað sem rómaðurerfyrireinstök
hljómgæði, og léku þeirfélagar sérí sameiningu að
lögum hvor annars. Tónleikarnir þóttu takast dæma-
laust vel og voru gefnir út fyrir stuttu í formi hljómleika-
skífunnar „Lifað og leikið".
KK segir að þeir félagar hafi lagt sig alla fram við
þessa tónleika. „Það var virkilega gaman að
renna í gegnum görnul lög úr safni okkar beggja og
ekki spillti fyrir að fá að vinna þetta með meisturun-
um Þóri Baldurs og Ásgeiri Óskars. sem hjálpuðu til
meö slagverk og orgelhljóma/'
Það er ekki heiglum hent að standa að vel heppn-
aðri tónleikaskífu og því var valinn maður t hverju
rúmi. Meistari Jón Skuggi sá um upptökur en Jón
Ólafsson sá urn seinni tíma hljóðblöndun. Árang-
urinn er vissulega hreinasta afbragð, samhljómur
og flæði milli félaganna er næsta fullkomið og
hljómurinn á plötunni kristaltær. Að sögn KK er svo
allt opið fyrir frekara samstarf í framtíðinni.
„Ég var að vinna hjá Magga t Rín fyrir meira en
tuttugu árum og fékk þá hugmyndina að sameigin-
legri plötu, draumur sem varð að veruleika er vió
gáfum út „Ómissandi fólk" árið 1996. Við höfurh
verið afar sáttir við samstarfið okkar á milli síðan
og skjótum engum lokum fyrir að það eigi eftir að
halda eitthvað áfram. Hugmyndirnar streyma fram
um þessar mundir og rnálið er bara að fanga þær.“
HLJÓMSVEITIN Trompet gaf út
sína fyrstu plötu fyrir stuttu, sam-
nefnda sveitinni. Lítið fór fyrir út-
gáfunni en hljómsveitin hefur verið
starfandi í um tvö ár og hefur haldið
sig mestmegnis inni í skúr, eins og
ungsveita er siður.
Við höfum því miður verið frekar
uppteknir að undanfömu og því
hefur færi á spilamennsku verið lít-
ið,“ segir Grétar Þór Gunnarsson,
bassaleikari sveitarinnar. „Við héld-
um að vísu nokkuð veglega útgáfu-
tónleika og einnig spiluðum við á ný-
afstaðinni Tónlistarhátíð í Reykjavík.
Það stendur þó til að fara að auka
spilamennskuna og þeyta trompetinn
af fullum krafti á vetri komanda.“
Það er óneitanlega eftirtektarvert
hversu framúrskarandi góður hljóm-
urinn er á frumburði sveitarinnar,
það er engu líkara en þetta sé fimmta
plata sveitarinnar fremur en sú
fyrsta. „Sá árangur skrifast alger-
lega á hann Gunnar Smára Helgason,
upptökumann í Hljóðsmáranum,"
segir Grétar og tjáir mér að Gunnar
hafi lengi langað til að gefa út plötu á
vegum Hljóðsmárans, sem er eitt af
rótgrónari hljóðvinnsluverum lands-
ins. Hann hafi svo ákveðið að kýla á
það er hann heyrði í Trompetpiltum.
Annað sem vekur athygli eru text-
arnir, sem eru trúarlegir mjög. Grét-
ar dregur ekki dul á það að meðlimir
allir séu miklir guðsmenn en áréttar
að þeir hafi ekki viijað gera hljóm-
sveitina að trúboðstæki. „I textunum
erum við einfaldlega að syngja um
það sem okkur er kærast. Við sáum
enga ástæðu til að vera að blása það
út hvar einstakir meðlimir standa í
einhverri lífsspeki. Við viljum eðli-
lega að tónlistin tali sínu máli því að
hér er það hún sem skiptir höfuð-
máli.“
Hljómlist eður
svartigaldur?
Eflirköstin af
Utangarðsmönnum
í BANDARÍKJUNUM voru það Ramones. í Bretlandi
voru það Sex Pistols. Hér á landi voru það Utangarðs-
menn. Þrátt fyrir að stöku sveitir hafi verið búnar að
gæla við nýjasta, og hiklaust róttækasta form rokksins
til þessa, pönkið, voru það Utangarðsmenn sem keyrðu
það hvað miskunnarlausast inn í vitund landsmanna og
voru þeir óskoraðir leiðtogar íslensku pönksenunnar í
þann stutta tíma sem sveitin starfaði.
ÞUNGAROKKIÐ hefur alla tíð verið unglingum á öll-
um aldri hugleikið. Form þess eru ótal mörg, t.d.
naut dauðarokksafbrigðið ómældra vinsælda á fyrri hluta
síðasta áratugar. Þegar þær vinsældir tóku að dala um
hann miðjan hófu þeir sem una sér ekki öðruvísi en við
sterkan nið frá öfgafullu bárujárni að leita hófanna á nýj-
um svæðum. Fyrir marga endaði leitin í hinni svokölluðu
svartmálmsstefnu (e. black metal), sem upprunnin er í
Noregi, en sveitir þær sem starfa innan þess geira velta
sér mikið upp úr satanískri heimspeki og álíka viður-
styggð. Skemmst er t.d. að minnast hins alræmda Norð-
manns og svartmálmsgutlara Count Grishnack, leiðtoga
einsmannssveitarinnar Burzum, sem var varpað í stein-
inn fyrir mannsmorð og kirkjubrennur fyrir nokkrum ár-
um síðan. Oft hefur þessi lífssýn svartmálmsmanna
skyggt á sjálfa tónlistina, sem getur verið afar áhuga-
verð, vönduð bæði og melódísk.
Svartmálmsrokkið getur þó vissulega verið á stundum
illa unnið drasl, þar sem sjálfri tónlistinni er fómað á
altari áðumefndra hugsjóna. En nýlega hefur stefnunni
þó vaxið fiskur um hrygg sem fullbúin og þroskuð tónlist-
arstefna og hafa svartmálmssveitir eins og Emperor,
Immortal og At the Gates verið lofaðar af tónlistar-
gagnýnendum í hástert fyrir frumlega nálgun við hið sí-
gilda þungarokksform. Plata Emperor frá 1994, „In the
Nightside Eclipse“, þykir t.d. vera með helstu þunga-
rokksverkum tíunda áratugarins.
Nýlega gaf norska sveitin Ragnarok út skífuna „Dia-
bolical Age“ sem er afbragðsgott dæmi um þessa fram-
sæknu línu svartmálmsrokksins. Lögin era flest öll löng
og sinfónísk og einkennast af tíðum taktbreytingum og
flóknum hljómagöngum. Flutningur er einlægur með af-
brigðum og krafturinn aðdáunarverður, minnir söngurinn
einna helst á kvalaóp úr víti en textagerðin heggur eðli-
lega í sama knérann og áður er getið, sungið er um allra
handa illsku og ámóta djöfulgang. Það er og miður að of-
beldi og önnur óáran hefur verið þessari annars athyglis-
verðu tónlistarstefnu óþægur ljár í þúfu allt frá upphafi.
Ef miðað er við eðli og inntak stefnunnar er þó spuming
hvort hlutunum gæti nokkuð verið farið öðravísi.
pyrir stuttu tilkynnti sveitin að
■ hún hygðist taka upp þráðinn að
nýju, henda öðra sinni rækilega í
gang og spila á nokkram hljómleik-
um í sumar. í tengslum við þessa
endurkomu hefur svo verið gefin út
tvöfóld safnplata, „Fuglinn er flog-
inn“, sem hefur að geyma nokkrar
gersemar úr smiðju félaganna.
„Platan er bara
þrusugóð!" segir
vígreifur Mike
Pollock. „Nú er
líka í fyrsta skipti
hægt að nálgast
þröngskífumar
okkar tvær,
„Rækju-reggae“
og „45rpm“, sem
hafa verið ófáanlegar um margra
ára skeið“. Einnig er á plötunni áður
óútgefið lag, „915 connection in
Berlin“, sem er ensk útgáfa lagsins
„Sambönd í Berlín“, þannig að pakk:
inn allur er hinn myndarlegasti. „I
þetta sinnið fylgdumst við grannt
með öllum framgangi,“ segir Mike.
„Við völdum lögin sjálfir og sátum
eftlr Magnús
Thorodsen
sveittir yfir öllu
ferlinu. í bækl-
ingi plötunnar
má svo fmna
skemmtilegan
inngang eftir
Rásar 2 mann-
inn Óla Palla, og
einnig rifjaði ég
sjálfur upp hitt
og þetta sem tengist hverju lagi fyr-
ir sig.“
Eins og sönnum rokkhetjum
sæmir endaði samstarf Utangarðs-
manna með miklum látum. Sveitar-
menn voru metnaðargjarnir, örir og
ungir og orkan sem bæði Mike og
Bubbi bjuggu yfir var hættulega
mikil eins og átti eftir að koma í Ijós.
Þegar Mike er spurður að því hvem-
ig það sé að vinna aftur með baráttu-
bróðumum Bubba lýsir hann endur-
fundunum sem ánægjulegum.
„Bubbi hefur aldrei verið betri
Bubbi og það hefur verið gott and-
legt ferli fyrii- okkur alla að vera að
vinna að þessu. Ef eitthvað ósætti
hefur verið í gegnum tíðina hefur
apama niður hurðina.
lofi í gegnum tíðina. „Jú, maður hef-
ur svo sem verið neyddur til að horfa
á þessa staðreynd," segir Mike
grallaralegri röddu en bætir við öllu
alvarlegri í bragði: „Staðreyndin er
þó sú að hér var ein stór eyðimörk
áður en við byrjuðum. í eðli sínu er
rokkið fremur staðlað form og aðal-
málið var að hleypa nýjum anda inn í
það sem við og gerðum, spörkuðum
niður hurðina ef svo má segja. Við
státuðum auk þess af frábæram
textasmið sem söng um eitthvað
sem var raunveralegt, eitthvað sem
skipti máli. Áhrif Utangarðsmanna
era því sannarlega langvarandi. Við
kveiktum bál sem brennur enn.“
það allt bráðnað í burtu í þessu verk-
efni.“
„Nú viðgangast líka allt önnur
vinnubrögð en vora forðum og við
höfum reynt að vanda okkur við
þetta. Umhyggjan er til staðar, það
er ekki lengur: „1, 2, 3, let’s go and
we dont give a f*** about anything
else,“ segir Mike í gegnum miklar
hláturrokur. „Krafturinn er þó til
staðar eins og áður og það er það
sem skiptir mestu.“
Utangarðsmenn era, að öðram
sveitum ólöstuðum, líklega ein
áhrifamesta hljómsveit íslenskrar
rokksögu og það er ekki að ósekju að
hún hafi verið hlaðin gegndarlausu