Morgunblaðið - 16.09.2000, Blaðsíða 26

26 LAUGARDAGUR 16. SEPTEMBER 2000
ERLENT
MORGUNBLAÐIÐ
Segir Kúrsk
hafa orðið fyrir
tundurskeyti
Moskvu. AFP.
RÚSSNESKI þingmaðurinn Sergej
Zhekov sagði í fyrradag að rússneski
kafbáturinn Kúrsk, sem sökk í Bar-
entshafi í síðasta mánuði, hefði að
öllum líkindum orðið fyrir tundur-
skeyti frá rússnesku beitiskipi á her-
æfingu. Zhekov er í þingnefnd sem
rannsakar slysið.
Þingmaðurinn sagði að beitiskipið
Pétur mikli hefði skotið fimm tund-
urskeytum á æfingunni en aðeins
fjögur þeirra hefðu fundist eftir að
henni lauk.
„Svo virðist sem líklegast sé að
kafbáturinn hafi orðið fyrir tundur-
skeytinu sem er saknað og síðan lent
í árekstri við rússneskt skip þegar
hann reyndi að koma upp á yfirborð-
ið. Þetta skip var líklega Pétur
mikli,“ sagði Zhekov í viðtali við dag-
blaðið Vladívostok.
Staðhæfíngunni
vísað á bug
Öll áhöfnin, 118 manns, beið bana í
slysinu sem varð 12. ágúst.
Þýska dagblaðið Berliner Zeitung
Boeing 737
Fyrirmæli
um nýjan
stýribúnað
Wíishington. Reuters.
BANDARÍSKA loftferðaeftir-
litið, FAA, hefur ákveðið að
skylda Boeing til að gera breyt-
ingar á stýribúnaði Boeing 737-
farþegaþotna. Flugfélögum
verður einnig gert að setja nýja
búnaðinn í flugvélar sem eru nú
í notkun.
FAA tók þessa ákvörðun að
ráði sérfræðinganefndar sem
var skipuð til að rannsaka tvö
mannskæð flugslys í Banda-
ríkjunum á árunum 1991 og
1994. Ýmislegt þykir benda til
þess að flugslysin hafi orðið
vegna bilunar í hliðarstýrisbún-
aði Boeing 737-þotna.
Búist er við að fyrirmæli
FAA taki gildi í júlí á næsta ári
þegar Boeing hefur lokið end-
urhönnun búnaðarins. Líklegt
er að flugfélögin fái fimm ára
frest til að setja nýja búnaðinn í
þotur sínar.
Framleiðsla Boeing 737 hófst
árið 1965 og eru nú fleiri far-
þegaþotur af þessari gerð í
notkun í heiminum en af nokk-
urri annarri.
skýrði frá því í vikunni sem leið að
rússneska öryggislögreglan hefði
komist að þeirri niðurstöðu að kaf-
báturinn hefði sokkið eftir að hafa
orðið fyrir tundurskeyti frá Pétri
mikla. Stjórnvöld í Kreml sögðu þá
að ekkert væri hæft í frétt þýska
blaðsins og talsmaður rússneska sjó-
hersins, Igor Dygalo, vísaði einnig
staðhæfingu Zhekovs á bug á
fimmtudag.
Dygalo sagði að staðhæfing
Zhekovs byggðist á upplýsingum
sem ekki hefðu verið sannreyndar.
Ivan Shabanov, formaður rann-
sóknarnefndar þingsins, neitaði að
staðfesta kenninguna um tundur-
skeytið.
Rússneskir embættismenn hafa
sagt að kafbáturinn hafi líklega
sokkið eftir árekstur við erlendan
kafbát, líklega bandarískan eða
breskan. Zhekov, fyrrverandi liðs-
foringi í rússneska kafbátaflotanum,
sagði að opinbera skýringin á slysinu
væri „óverjandi". „Hún er mjög
hentug fyrir yfirmenn sjóhersins og
hönnuði Kúrsk,“ bætti þingmaður-
inn við.
Zhekov sagði að ná þyrfti kafbátn-
um af hafsbotninum til að hægt yrði
að upplýsa orsakir slyssins til fulls
en rússneska stjórnin hefur ekki enn
ákveðið hvort það verði gert. Stjórn-
in skýrði hins vegar frá því I gær að
reynt yrði að ná líkunum úr kafbátn-
um.
Vladímír Úrban, hermálasérfræð-
ingur fréttastofunnar AVN, lét í ljós
efasemdir um staðhæfingar Zhekovs
og sagði að heimildarmenn í hemum
hefðu alltaf sagt að beitiskipið hefði
ekki skotið neinum tundurskeytum
þennan dag. „Ef Pétur mikli hefði í
reynd skotið tundurskeytum þennan
dag gæti ég trúað því að eitt þeirra
hefði hæft Kúrsk. En það er ekki
hægt að hylma yfir slíkt. Um 800
manns eru í áhöfn Péturs mikla og
einhver þeirra myndi hafa ljóstrað
því upp,“ sagði Úrban.
Aftöku mótmælt í Róm
DEREK Roeco Barnabei, 33 ára
Bandaríkjamaður af ítölskum ætt-
um, var tekinn af lífi í Virginíu í
Bandaríkjunum í fyrrinótt.
Aftakan vakti mikla athygli á
Italíu og efnt var til mótmæla gegn
dauðarefsingum víða í landinu um
það leyti sem hún fór fram. Hæsti-
réttur Bandaríkjanna hafði tvisvar
hafnað beiðni um að aftökunni yrði
frestað þegar Barnabei var tekinn
af lífi með banvænni sprautu.
Barnabei var dæmdur til dauða
fyrir að myrða 17 ára námsstúlku
árið 1993. „Ég er saklaus af þessum
glæp,“ sagði fanginn í lokayfirlýs-
ingu sinni. „Sannleikurinn mun að
lokum koma fram.“
Italskir stjórnmálaleiðtogar mót-
mæltu aftökunni fram á síðustu
stundu og dagblaðið La Repubblica
birti opið bréf frá Giuliano Amato
forsætisráðherra þar sem hann for-
dæmdi dauðarefsingar.
Andstæðingar dauðarefsinga
mótmæla hér aftökunni við hring-
leikahúsið í Róm.
Gore og Bush ná sam-
komulagi um kappræður
Washington. Reuters, AFP.
AL Gore og George W. Bush, forsetaefni demókrata og repúblikana í for-
setakosningunum í nóvember, hafa náð samkomulagi um að etja kappi í
þrennum sjónvarpskappræðum í næsta mánuði. Lítill munur er á fylgi fram-
bjóðendanna samkvæmt skoðanakönnunum og talið er að kappræðumar geti
ráðið úrslitum um hvor þeirra fari með sigur af hólmi í forsetakosningunum.
Sonur Suharto grunaður
um sprengjutilræði
Jakarta. AFP, AP.
ABDURRAHMAN Wahid, forseti
Indónesíu, fyrirskipaði í gær hand-
töku yngsta sonar Suharto, fyrrum
forseta landsins, í
tengslum við
sprengjutilræði í
kauphöllinni í
Jakarta á mið-
vikudag. Telja
margir tilræðið,
sem varð 15
manns að bana,
tengjast réttar-
Tommy höldum yfir Su-
Suharto harto.
,Á ríkisstjórnarfundi... skipaði ég
lögreglu að handtaka Tommy Suhar-
to í tengslum við sprengjutilræðið,"
hafði íréttastofa BBC eftir Wahid
sem hafði áður sagst staðráðinn í að
finna sökudólgana. „Ég vil að lög-
reglustjórinn og ríkissaksóknari hiki
ekki við að bregðast við grunsemd-
um sínum, sama hver þjóðfélags-
staða hinna grunuð er. Það eru eng-
ar helgar kýr í þessu landi.“
Tugir slösuðust í tilræðinu á mið-
vikudag, auk þeirra sem fórust, en
atburðurinn átti sér stað degi áður
en réttað var yfir Suharto. Eru get-
gáturnar ekki hvað síst til komnar
vegna þess að sprengja hefur áður
sprungið í tengslum við réttarhöldin
yfir forsetanum fyrrverandi. Suhar-
to mætti þó ekki fyrir rétt á fimmtu-
dag og segja læknar hans ástæðuna
vera bágborið heilsufar hans. Hefur
dómari nú fyrirskipað að Suharto
skuli mæta í dómshúsið er næst
verður réttað í málinu 28. þessa
mánaðar.
Að sögn Wahid hafa borist upp-
lýsingar um að búast megi við fleiri
sprengjutilræðum en stjómin hefur
áður sakað andstæðinga lýðræðis-
legra endurbóta í iandinu um að
standa að baki ofbeldisverkum í því
skyni að grafa undan stjórninni.
Tommy, eða Hutomo Mandala
Putra eins og hann heitir fullu nafni,
er í hópi ríkustu manna Indónesíu.
Hann er yngstur af sex börnum Su-
hartos og efnaðist vel á valdatíma
föður síns.
Samkomulagið náðist á fundi full-
trúa forsetaefnanna í Washington í
fyrradag. Niðurstaða fundarins er
sigur fyrir A1 Gore varaforseta sem
hafði stutt tillögu sérstakrar kapp-
ræðunefndar stóra flokkanna
tveggja um að forsetaefnin efndu til
þriggja 90 mínútna kappræðufunda í
beinni útsendingu allra stærstu
sjónvarpsstöðva Bandaríkjanna.
Bush lagði hins vegar til að aðeins
yrði efnt til eins slíks fundar og að
forsetaefnin kæmu saman í tveimur
styttri sjónvarpsþáttum, „Meet the
Press“ hjá NBC-sjónvarpinu og
„Larry King Live“ hjá CNN. Bush
féll hins vegar frá þeirri hugmynd í
vikunni sem leið þegar ljóst var að
kjósendur styddu hana ekki.
Enn ósamið um tilhögun
kappræðnanna
Samkvæmt samkomulaginu verða
kappræðufundirnir haldnir 3. októ-
ber í Boston, 11. október í Winston
Salem í Norður-Karólínu og 17.
október í St. Louis.
Hver fundur á að standa í 90 mín-
útur og kappræðurnar verða sýndar
á öllum stærstu sjónvarpsstöðvun-
um. Varaforsetaefnin eiga einnig að
etja kappi á samskonar fundi 5. októ-
ber í Danville í Kentucky.
Paul Kirk, formaður kappræðu-
nefndarinnar, sagði að eftir væri að
semja um tilhögun fundanna í smá-
atriðum.
Nefndin hyggst einskorða fundina
við þá frambjóðendur sem fá meira
en 15% fylgi í skoðanakönnunum í
lok september. Gore og Bush eru
þeir einu sem hafa fengið svo mikið
fylgi til þessa og forsetaefni tveggja
smáflokka hafa leitað til dómstóla og
krafist þess að fá að taka þátt í kapp-
ræðunum. Dómstólarnir hafa ekki
enn úrskurðað í málinu.
Mikiðíhúfí
fyrir Bush
Flestar skoðanakannanir, sem
gerðar hafa verið að undanförnu,
benda til þess að Gore sé nú með
nokkurra prósentustiga meira fylgi
en Bush. Munurinn hefur þó yfirleitt
verið innan skekkjumarka.
Bandaríski stjórnmálaskýrandinn
George Edwards sagði að kappræð-
urnar væra mjög mikilvægar fyrir
Bush þar sem hann væri nú með
minna fylgi en Gore og ólíklegt væri
að varaforsetanum yrðu á mikil mis-
tök í baráttunni fyrir kosningarnar
eftir tæpa tvo mánuði. „Kappræð-
urnar era því fyrsta tækifærið til að
ná til mikils fjölda kjósenda og snúa
vörn í sókn, sem er einmitt það sem
Bush þarf,“ sagði Edwards.