Morgunblaðið - 24.12.2000, Blaðsíða 11

MORGUNBLAÐIÐ
SUNNUDAGUR 24. DESEMBER 2000 11
aifii

Sigríður er innt frekar eftir verk-
efninu á Auðar námskeiðinu og hug-
myndum um einkarekstur innan
heilbrigðisþjónustunnar. „Já, nám-
skeiðið reyndist mér gagnlegt í
tengslum við hugmyndir um einka-
rekstur í heilbrigðiskerfinu. Taka
verður skýrt fram að verkefnið er til
skoðunar á mörgum vígstöðvum
enda ekki á færi nokkurra einstak-
linga. Eins og stendur er engan veg-
inn Ijóst hver lokaniðurstaðan verð-
ur. Ein hugmyndin gengur út á að
nokkrar læknastofur verði reknar
undir sama þaki. Með því væri stuðl-
að að ákveðinni samnýtingu fyrir ut-
an augljósa hagkvæmni fyrir sjúk-
lingana. Hugsanlega yrði hægt að
bjóða upp á víðtækari þjónustu fleiri
heiibrigðisstétta í framtíðinni, t.d.
sjúkraþjálfara, sálfræðinga og ljós-
mæðra. Með tímanum myndi reynsl-
an skera úr um hvort gengið yrði
skrefi lengra með skammtímalegu
og/eða sjúkrahúslegu. Yfirstjómin
yrði í höndum fagfólksins og yfir-
Sigríður Snæbjörnsdóttir hef-
ur verið önnum kafin frá því
að hún lét af störfum hjúkr-
unarforstjóra Sjúkrahúss
Reykjavíkur.
byggingin lítil. Markmiðið yrði að
bjóða úrvals þjónustu á skilvirkan
og ódýran hátt,“ segir Sigríður og
tekur fram að þess misskilnings
hefði gætt að þjónustan yrði alfarið
greidd af sjúklingunum. „Við skul-
um átta okkur á því að einkarekstur,
sem hefur tíðkast lengi innan ís-
lenskra heilbrigðisstofnana, getur
þýtt allt frá því að neytandinn greiði
allan kostnað í að allur kostnaður sé
greiddur af hinu opinbera. Þessar
hugmyndir gera ráð fyrir að staðinn
verði straumur af kostnaði, t.d. með
þjónustusamningi við hið opinbera.
Ekki eru uppi hugmyndir um breyt-
ingar á núverandi kerfi. Hagur rík-
isins myndi felast í því að kaupa
Morgunblaðið/Jim Smart
góða þjónustu á lágu verði fyrir utan
að eðlilegt er að hafa í huga gíf-
urlegan kostnað ríkisins af löngum
biðlistum í aðgerðir á stóru sjúkra-
húsunum. Fleira kemur að sjálf-
sögðu inn í myndina eins og eðlilegt •
val og samkeppni við hið sameinaða
sjúkrahús. Einkareksturinn á vænt-
anlega eftir að sjá sér hag í því að
fylgjast vel með nýjungum og virka
með því hvetjandi á aðrar heilbrigð-
isstofnanir. Hið opinbera hefur
óneitanlega legið undir ámæli fyrir
að vera ekki í fararbroddi í nýsköp-
un og greiða ekki leið fyrir nýjung-
um.“
Forvitnast er um hvort gert sé
ráð fyrir að laun á einkarekinni
sjúkrastofnun verði árangurstengd.
„Já,“ segir Sigríður hiklaust. „Laun
þurfa að tengjast árangri og afköst-
um. Með slíku kerfi eru starfsmenn
sífellt hvattir til að vinna betur og ná
meiri afköstum. Aðlaga þarf mæli-
tæki íslenskum aðstæðum og ýmsar
hugmyndir eru uppi varðandi
hversu stór hluti launanna eigi að
vera árangurstengdur. Annars telja
margir að eðlilegt sé að miða við að
50% launanna séu föst og jafn hátt
hlutfall árangurstengt,“ segir hún
og varar við hvers kyns hræðslu-
áróðri. „Enginn er að tala um að
kom á einhvers konar „amerísku“
kerfi heldur er aðeins sjálfsagt og
eðlilegt að íslendingar nýti sér ár-
angursríkustu aðferðirnar vestan
hafs og austan. Eins verðum við að
temja okkur að sneiða hjá helstu
göllunum. Við erum ekkert að tala
um umbyltingu enda er íslenska
heilbrigðiskerfið að mörgu leyti al-
veg ágætt. Engu að síður er full
ástæða til að stuðla að eftirsóknar-
verðum umbótum - því tækifæri má
aldrei sleppa."
Þjónusta hér og nú
„Hugmyndin er að þróast," segir
Sigríður og viH ekki spá fyrir um
hvenær samnýting læknastöðvanna
gæti orðið að veruleika. „Mikil gerj-
un er í gangi. Hugmyndum hefur
verið varpað fram og kastað á milli
manna. Eg hef sjálf gaman af því að
vinna hugmyndavinnu með öðrum í
smáum og stórum hópum. Þannig
næst oft ótrúlega góður árangur í
erfiðum málum. Heilbrigðiskerfið
verður alltaf að vera að búa sig und-
ir framtíðina. Nútíminn er spenn-
andi og breytingamar verða sífellt
hraðari. Nægjusöm kynslóð foreldra
okkar kemur ekki aftur. Mín kyn-
slóð, x-kynslóðin, digital-kynslóðin
og hvað þær nú allar heita gera sí-
fellt ákveðnari kröfur um betri þjón-
ustu hér og nú.“
Jafnréttisbaráttan áhugamál
Sigríður er spurð að því hvort hún
haldi að sú staðreynd að hún sé gift
Sigurði Guðmundssyni, landlækni,
hafi haft neikvæð áhrif í tengslum
við ráðningu í starf hjúkrunarfor-
stjóra Landspítala - háskólasjúkra-
húss á sínum tíma. „Mér finnst
spurningin opinbera hvað konur
eiga enn langt í land í jafnréttisbar-
áttunni. Enginn spurði að því þegar
Sigurður sótti um stöðu landlæknis
á sínum tíma hvort komið gæti til
hagsmunaárekstra vegna stöðu
minnar á Sjúkrahúsi Reykjavíkur.
Að sjálfsögðu erum við tveir sjálf-
stæðir einstaklingar og alls ekki allt-
af sammála eins og öllum vinum
okkar er fullkunnugt um. Afar lang-
sótt er að halda því fram að allt sem
við tökum okkur fyrir hendur endi í
málamiðlun. Ef ég ætla mér eitthvað
spyr ég ekki landlækni," segir Sig-
ríður hlæjandi og dregur við sig að
svara því hvort hjónabandið gæti
hafa haft bein áhrif á að hún fékk
ekki stöðuna.
Hún er spurð að því hvort hún sé
mikil kvenréttindakona. „Já, eigin-
lega er hægt að segja að kvennabar-
áttan eða öllu heldur jafnréttisbar-
áttan hafi verið mitt helsta
áhugamál í gegnum tíðina. Alla tíð
hef ég átt ákaflega erfitt með að
þola mun á kröfum til karla og
kvenna svo ekki sé talað um misrétti
í garð kvenna. Okkur hefur því mið-
ur ekki miðað nægilega vel áfram
síðustu árin. Ég man svo sterkt eftir
tilfinningunni fyrir því, mitt í hópi
þúsunda kvenna á kvennafrídaginn,
að heimur inn væri okkar - tak-
markinu um fullkomið jafnrétti
kynjanna yrði fljótlega náð. íslensk-
ar konur voru ákaflega meðvitaðar
þegar ég fór til Bandaríkjanna árið
1978. Kvennalistinn var t.a.m. ný-
stofnaður. Andrúmsloftið var allt
annað og jafnréttisbaráttan ekki
komin eins langt í Bandaríkjunum.
Hins vegar urðu talsverðar breyt-
ingar til batnaðar á meðan ég dvald-
ist úti og sú tilfinning helltist yfir
mig þegar ég kom heim að tíminn
hefði staðið í stað. Hér á landi er því
miður ennþá langt í land að kynin
búi við fullkomið jafnrétti. Full þörf
er á því að fá nýtt, fersk afl inn í bar-
áttuna. Konur og karlar verða að
vinna saman enda kemur jafnrétti
báðum til góða,“ segir Sigríður.
Hún segir að staða jafnréttismála
innan íslenskra stjómmála hafi vald-
ið sér vonbrigðum. „Sjálfstæðis-
flokkurinn hefur brugðist með því
að standa sig illa í því að veita kon-
um raunveruleg tækifæri. Fram-
sóknarflokkurinn hefur aftur á móti
staðið sig betur í því að útnefna kon-
ur í valdastöður í flokknum. Við höf-
um hímt alltof lengi undir glerþak-
inu og verðum að komast þar í gegn
til að hafa raunveruleg áhrif í þjóð-
félaginu."
Annar heimiliskötturinn er greini-
lega ekki sáttur við að fá ekki að
taka þátt í umræðunum og stekkur
upp á sófann til spyrjandans. „Hann
er svolítið uppáþrengjandi, þessi,“
segir Sigríður og vísar honum
ákveðið frá. Hún segir að kettimir
tveir séu raunvemlega í eigu
tveggja dætra hennar í Bandaríkj-
unum þar sem önnur sé í framhalds-
námi í læknisfræði. Sigríður er
spurð að því hvort heilbrigðismál
beri oft á góma í fjölskyldunni. „Eft-
ir langan vinnudag njótum við hjón-
in þess að vera saman og viljum oft-
ast ræða flest annað. Hinu ætla ég
ekki að mótmæla að við tökum lang-
ar tarnir inni á milli. Við höfum bæði
fengið það veganesti úr æsku að
rökræður séu eðlileg leið að því að
komast að niðurstöðu í ákveðnum
málefnum. Hins vegar er ekkert
sáluhjálparatriði hjá okkur að vera
sammála í öllum málum. Eftir 30 ár
er nokkuð ljóst að málefnaágrein-
ingur mun ekki gera út um hjóna-
bandið.“
Eiga hjónin kannski annað sam-
eiginlegt áhugamál? „Jú, jú,“ segir
Sigríður. „Lífið er miklu meira held-
ur en heilbrigðismál. Við njótum
þess bæði að vera í góðra vina hópi
og erum mjög rík af vinum. Eins
höfum við yndi af því að hreyfa okk-
ur úti í náttúrunni, t.d. að fara í
gönguferðir og á gönguskíði hérna í
kring. Okkur finnst líka gaman að
fara saman upp á fjöll.“ Með eða án
farsíma? Svarið er ákveðið: „Án.“
STARFSFOLK
TE&KAFFI SENDIR
BESTU KVEÐJUR MEÐ
ÓSKUM GLEÐILEG JÓL
ÞOKKUM VIÐSKIPTIN A ARINU
i
i
í
!