Skírnir - 01.01.1906, Blaðsíða 13
Skírnir.
Kristján konungur IX.
13
allir og telja sælan. Danmörk hefir bætt sér margfaldega
missinn, þó enn blæði sú und, er slegin yar með skiln-
aðinum við Suður-Jóta, er mæla á danska tungu og elska
Danmörku sem ættjörð sína. Framfarir Danmerkur í mentun
og efnahag hafa verið stórvaxnar undanfarin 40 ár, og
heiðaræktunin á Jótlandi hefir aukið hið byggilega land
stórkostlega. Hann er nú að leggjast niður sá siður að
eigna konungum framfarir landsins í stjórnartíð þeirra,
en mikið fagnaðarefni hefir það verið fyrir konung, hvað
landið tók miklum framförum í hans tíð.
Með meiri rökum mætti segja það að framfarir vor
Islendinga á síðustu 30 árum séu konungi að þakka.
Konungur vor lét sér persónulega ant um það, að vér
fengjuin stjórnarhót vora svo ríflega úti látna, sem þá
þótti fært, á þúsund ára afmæli voru. Fjárforræðinu og
löggjafarvaldinu, sem vér þá fengum, eigum vér hvað
mest að þakka, að oss hefir þó skilað töluvert áfram.
Konungur vor sýndi og góðan huga sinn til vor, að
rýmka enn betur um sjálfsforræði vort, er því varð við
komið eftir sjjórnarfars-breytinguna í Danmörku. Þá var
það og, að konungur breytti skjaldmerki Islands og tók
upp fálkann islenzka í stað flatta þorsksins. Vissi hann
að það mundi gleðja oss Islendinga, en eigi hafði þvi
máli þá verið hreyft og haldið fram í sambandi við endur-
skoðun stjórnarskrárinnar.
En ástsæld konungs hér á íslandi stafar fyrst og
fremst frá komu hans á þjóðhátíðina 1874. Hann mun
að öllu hafa tekið það upp hjá sjálfum sér að fara þá
för. I blöðunum, sem þá komu út í Reykjavík, Víkverja
og Þjóðólfi, er rækilega sagt frá komu hans og veru hér
og ferð til Þingvalla og Geysis, og þær minningar hafa
verið rifjaðar upp hér við fráfall hans, og nægir að vísa
til þess. Þá stofnaði hann Styrktarsjóðinn, sem við hann
er kendur, í minningu um 1000 ára hátíðina, og margir
hafa fengið verðlaun úr. Er sá sjóður nú fullar 10000 kr.
Góðvild konungs í vorn garð kom jafnan fram í smáu
og stóru. Þegar harðærið mikla gekk yfir landið 1882