Skírnir - 01.12.1906, Blaðsíða 66

354
Stjórnarskrá Finna hin nýja.
Skirnir
að sleppa úr hendi sér öllum forréttindum í landsmálumr
er haft hafa þeir frá fornu fari, og áskilji sér enga sér-
stöðu, svo sem að skipa þingdeild sér, til varúðar gegn
ógætni og öfgum óbreyttra þjóðfulltrúa.
Þá nýlundu á þá þessi álfa í vændum á ári því, er
er nú fer í hönd, að sjá konur á þingmannabekk, ef til
vill með mönnum sínum eða bræðrum o. s. frv., og það í
einum landshluta Rússaveldis. Þess eru dæmi frá síðari
árum í hinum álfunum, svo sem á fáeinum stöðum £
Ameríku og í Astralíu. Ekki heflr það neinni bylting
valdið þar. Reynslan þykir hafa sýnt, að konur hagi sér
líkt og karlmennirnir, bæði um flokksfylgi og annað, nema
ef vera skyldi að þær séu öruggari og eindregnari í
baráttunni við áfengisbölið.
Ekki heflr þótt undir öðru eigandi annarsstaðar, þar
sem hætt hefir verið við að skifta þingi í deildir eftir
stéttum, oftast fjórar, en að hafa það þó tvískiít, að dæmí
Englendinga. En það hefir oft lánast miður en skyldi.
Þingdeildirnar eða málstofurnar ýmist verið helzti and-
vígar hvor annari, eða þá enginn munur á þeim að kalla,
og því ekki nema til tafar og kostnaðarauka að hafa þær
tvær. Þar kemur finska stjórnarskráin með alveg nýtt
ráð. Þeim, sem hana hafa til búið, hefir verið engu síður
ljóst en öðrum, að hvorttveggja er skaðræði: ofmikil tví-
drægni milli þingdeilda, og ofmikið einræði hvað lítils
meiri hluta sem er í óskiftu þingi.
Fyrst og fremst hafa þeir tekið ráð, sem nú er farið
að tíðkast víða um lönd til þess, að óhægra sá að beita
óbilgjörnu bolmagni við hvað fjölmennan minni hluta sem
er á þingi eða þá í þingnefndum. En það er hlutfalls-
kosning. Þeirri kosningaraðferð fylgir sá mikli kostur, að
þá er ekki sæmilegum minnihluta varnað máls. Hann
fær að komast að, ef eitthvað er í hann varið og hann
kann að vera samtaka. Og það kannast mestu lýðfrelsis-
menn við, að þó að 51 af 100 mönnum sé látnir ráða
úrslitum á þingi, þá er það alls ekki af því, að nein vissa