Norðurfari - 01.01.1849, Side 94

96
NORBIJRFAKI.
látinn sverja að liann í 6 fyrstu ár ei skyldi taka við neinu kon-
unglegu embætti, því svo eru lög um þá, sem fyrstir verða þing-
menn á Magyaralandi: “aldrei um æfl”, kvað Kossuth og hann
hefur halðið það enn
Ferdínandurkonungur setti 11. Ndvembcrhið síðasta þing í Presz-
borg, því þar höfðu Austurríkis keisarar viljað halda það, en ei á
hinum fornu slóðum við Buda. Fyrsta verk þingsins var að velja
Stefán erkihertoga til palatinus í stað föður hans Jósephs, sem þá
var dáinn og lengi hafði haft það embætti á Ungverjalandi og staðið
dyggilega I; en ekki reyndist sonur hans eins vel, þó hann sværi
þegar hann var valinn að fara æfinlega að sem sannur föðurlands-
vinur. þ»að helzta, sem á þessu þingi átti að tala um var að
flytja þingið til Pesthar, veita trúarbragðafrelsi fullkomið, gefa
Gyðingum jafnrjetti, um fjárhag landsins, að aftaka prentunarbann
og fleiri lög, sem Austurríkis keisarar á ólöglegan hátt höfðu
látið dæma eptir á Ungverjalandi, svo það gat vel verið að óeirðir
hefðu risið út af þessu þingi þó byltingin aldrei hefði orðið í Ví-
narborg. Kossuth var oddviti frjálslynda flokksins við stjettaborðið,
en Ladislás greifi Teleki, sem nú er sendiherra Ungverja í
Parísarborg, við höfðingjaborðið. Kossuth hjelt 3. Marz merkilega
ræðu um fjárhag Austurríkis; hann sýndi hve það drægi mestan
styrk sinn úr Ungverjalandi án þess að giöra nokkuð fyrir landið;
að Austurríki væri í 1200,000000 Fl. skuld, og ætti þó enga
alminilega skóla, engan iðnað, engan skipastól og ekkert nema
metnaðargjarna ráðgjafa. f>á heimti hann og að þingið skyldi
senda menn til Vínarborgar og biðja að konungur tæki sjer
öldungis ungverskt ráðaneyti og að öll landstjórn yrði flutt til
Pesthar, og 15. fór hann með 400—500 manna sendiförina til
keisarans. Sama dag höfðu menn lika krafist þessa í Pesth sjálfri,
og einkum að hin ungverska stjórn í Vínarborg væri aftekin; því
yfir landstjórnarráðinu í Pesth hafði þangað til staðið hið svo
nefnda “ungverska hirðstjórnarráð” í Vínarborg. Fyrir því var
þá einn af þjónum Metternich’s Apponyi, ungverskur maður enn
illa liðinn, því góðu mennirnir vildu aldrei gefa sig í þjónustu
einvaldsins. Ferdínandur konungur samþykkti allt og kaus
Loðvík Batthyany til æðsta ráðgjafa síns 23. Marz; þessir
voru hinir í ráðaneytinu: Kossuth (járstjórnar-, Szemere
innanríkis-, Széchenyi erfiðis og búnaðar-, Klanzal verzlunar
og iðnaðar-, Deak lögstjórnar-, Eötvös barón sið og kenn-
slustjórnar-, Meszaros herstjórnar- og Páll fursti Eszterhazy
utanrikis-ráðgjafi iVínarborg; honum til aðstoðar var settur undir-
ríkisskrifari einn, Franz Pulszky, duglegasti maður. A meðan og
eptir hjelt þingið áfram starfa sínum, og lauk á stuttum tima og
með frábærri föðurlandsást frá allra hlið við stjórnarbótina; höfð-
ingjar og göfugir menn afsöluðu sjer öllum ósanngjörnum ein-
karjetti með gleði, og hinir endurguldu þeim með virðingu sinni,
og hjeldu þeirri skipan að þingi væri tvískipt eins og á Englandi