Þjóðólfur - 18.04.1885, Blaðsíða 2

sú er skuldbandinginn flytrtit erfingja fétt-
þegjans við réttþegjann, utan vilja þeirra og
vitundar, sé ólögmæt skuldfærsla.
Yfirdóminum »virðist« hón heimil og lög-
mæt, með því hann notar hana sem aðal-
ástæðu og máttarstoð undir dómsorði sínu.
4. Lögfróðir ménn kenna, að réttindi land-
seta gagnvart landsdrottni þrjóti þá er land-
setinn verðr sjálfr eigandi að leigubóli sínu,
fyrir þá sök að landsetaréttrinn renni sam-
an við eðr hverfi í eignréttinn.
þessu neitar yfirdómrinn gjörsamlega.
ð. Lögfróðir menn kenna, að eignréttrinn
sé alsherjarréttr manns eðr hin fylstu yfir-
ráð hans yfir líkamlegum hlut, og fyrir því
só hverr hlut-réttr annars svo sem afkvist-
aðar greinar af þessum alsherjarstofni meg-
inhlutréttarins, það er af eignréttinum.
þessu neitar yfirdómrinn og álltr að und-
anfarandi leiguliðaréttr manns til leigubóls-
ins sé fyllri og víðtækari en eftirfarandi eign-
réttr sama manns til sömu jarðar.
6. Lögfróðir menn kenna, að hvar þess er
forkaupsréttr á sér stað, sé og jafnframt gefið
að tveir menn sé til hið fæsta; er annar
þeirra hafandi hinn innandi forkaupsréttar.
þessu neitar yfirdómrinn og kennir það
tvítýli, að þá er maðr var leiguliði með for-
kaupsrétti að leigubóli sínu,en gjörðist síðan
eigandi þess, haldi hann áfram að vera það
tvent í einu : hafandi og innandi forkaups-
réttar á einni og sömu jörðu, þar til jörð sú
tæmist í arf eftir konu hans, skiftist þá svo
til, að erfingi konunnar vérði innandi for-
kaupsróttar á arfahluta sínum í jörð þeirri,
en hinn hafandi forkaupsréttar að honum.
7. Bftir þessari kenning yfirdómsins getr
einn og hinn sami maðr verið það tvent í
einu: 1. leiguliði á heilli jörðu, og 2. jafn-
framt eigandi sjálfr að allri hinni sömujörðu
á sama tíma.
En slíkt telja talnfræðingar ómögulegt,
rökfræðingar (logici) óhugsanlegt, guðfræð-
ingar leyndardóm, eðlisfræðingar óskapnað,
og lögfræðingar axarskaft (absurdum).
Arnljótr Ólafsson.
Skýrslur um súrheys-vcrkun1.
I.
þ>egar rosinn var sem mestr í sum-
ar sem leið, og útlit fyrir, að heyfengr
ætlaði að verða bæði lítill og illr, kom
mér til hugar að reyna að búa til súr-
hey, ef ég með því gæti bjargað ein-
hverju af heyi því, sem ég þá átti úti
og sem helzt leit út fyrir að verða
mundi með öllu ónýtt. f»etta sama
gjörðu allmargir hér í sýslu, og hefir
það orðið bæði mér, og að því ég hef
heyrt, öðrum, sem reyndu það, að góðu.
I) Oss væri mikil þága i að fá skýrslur um þetta
éfuí, fáorðar en gagnorðar, sem víðást að. Bitstj.
Ég hef f vetr verið að vofiasí eftir, að
einhverjir, sem þetta gjörðu, mundu
verða til þess að skýra opinberlega
frá því, hvernig þeir hefðu hagað að-
ferð sinni við súrheysgjörðina og hvern-
ig það hefði reynzt til fóðrs í vetr.
Slíkar skýrslur eru mikilsvarðandi og
geta mikið gott af sér getið, enda hafa
menn þegar séð, að það er skoðun
eins ins búfróðasta manns á landi voru,
að nauðsynlegt sé, að þeir, sem reynzlu
hafa í þessu efni, skýri frá reynzlu
sinni. Eg vil því leyfa mér að skýra
frá, 'hvernig ég fór að við súrheys-
gjörðina og hvernig mér hefir reynzt
það.
Ég tók gamla hesthústóft, sem að
nokkru leyti var grafin f hól. Hún
var 15 fet á lengd og rúm 7 fet á
breidd, en á dýpt var hún 2 x/2 al.
Tóftina jafnaði og sléttaði ég að innan
svo sem hægt var, en gat þó ekki
gjört veggina eins slétta og ég vildi,
því þeir vóru hlaðnir meðfram úr grjóti.
Á botninn á tóftinni dreifði ég þurum
rudda ; byrjaði ég sfðan að láta niðr
þann 15. ágúst ; var þá útsynningr
með helliskúrum, en þurt á milli. Ekki
hafði ég annað til en rignt og blautt
héy. Neðst lét ég 10 kapla af mýr-
gresf úr rigndu dríli; sfðan 10 kapla
af rigndri og hraktri töðu og 10 kapla
af grænu stargresi, sitt í hvern enda.
]f>ar ofan á lét ég 20 kapla af valllendi
og síðan efst 15 kapla af mýrgresi.
Lét ég þannig als í tóftina 65 kapla
af votabandi. Heyið var látið niðr í
kvartélsþykkum lögum, stráð dálitlu af
salti yfir hvert lag og troðið sfðan; var
troðið á þá leið, að hesti var riðið
fram og aftr um tóftina. Nóttina milli
15. og 16. ág. stóð tóftin opin og seig
þá ekkert í henni. Síðan var tyrft
með blautu torfi og svo borin mold á;
var moldarlagið alin á þykt. Eftir það
lét ég sífeldlega bera mold á tóftina.
eftir því sem sprungur komu í mold-
ina. Heyið f tóftinni var á þykt rúm-
ir 60 þuml., er byrjað var að bera
moldina á, en nú er það um 30 þuml.;
er þó moldin ák.aflega þykk, en heyið
pressaðist ekki meira saman; mun hafa
komið af því, að það var svo mjög
hrakið.
Ég tók á tóftinni er komið var fram á
jólaföstu. Var þá ofboðlítil velgja í
henni, lyktin af heyinu sætsúr; leit
heyið út fyrir að vera vel verkað, nema
hvað, skemt það yar, . sem lá allranæst
veggnum. Éað, sem íátið var í tótt-
— - --------Jiiii-i—í:- 1 1
ina, var alt hrakið meira og minnay
nema stargresið. Er það nú dökkt í
tóttinni, sem hrakið var, en lyktar-
mikið; en störin er græn eins og þá
hún var látin niðr. Hey þetta hef ég
helzt gefið hrossum og hafa þau étið
það afbragðsvel; kúm bauð ég það
einusinni, en dræmt tóku þær í það og
komust ekki á að éta það, enda var
þvf ekki haldið að þeim.
•Seinna f sumar lét ég gjöra gröf í
túninu og lét þar f siðslegið valllendi,
óhrakið. Gröf þessi var minni en in
umrædda tóft, en ekki verkaðist eins
vel í henni; þó var heyið óskemmt
Og grænt, en ekki eins lyktarmikið.
þ>etta hej’ gaf ég bæði ám og hross-
um og ázt það vel. Komust ærnar
fljótt á að éta það og átu það upp f
mold. Hygg ég skoðun Torfa Bjarna-
sonar í Olafsdal alveg rétta, að ekki
verkist eins vel í litlum gryfjum ; byggi
ég það á því, að eins var látið niðr
hjá mér í tóttina, sem stærri var og
betr verkaðist f, og gröfina, sem minni
var og ver verkaðist í.
Um fóðrgæði súrheys í samanburði
við þurkað hey, get ég ekki dæmt að
svo komnu ; til þess hefi-ég ekki næga
reynslu; en hitt er víst, að gefa má
skepnum mun minna af þvíenþurkuðu
heyi. Einkum hygg ég, ' að gott
sé að gefa súrhey sauðfé á þeim
jörðum, sem pestgjarnt er á, því súr-
heyið mýkir og þynnir í görnunum,
svo fé hlassar afþví.
þ>að er því mín skoðun, að hver
bóndi ætti að hafa tilbúna gryfju ábæ
sínum, þar sem þvf er hægt við að
koma, sem hann gæti súrsað f hey f
óþerrisumrum og óþerriköflum á þurka-
sumrum.
Tíma- og vinnu-eyðslan, sem fer í
að sæta upp hey, breiða það, snúa því,
sæta það aftr, breiða það aftr, snúa
því aftr o. s. frv. í óþerriköflum, sem
koma f flestum sumrum, verðr varla
tölum talin í krónum og aurum; og
svo tekr yfir, að heyið er svo oft eftir
alt saman hálf-ónýtt og al-ónýtt til
fóðrs.
Fellivetrinn sæli og sumarið semleið^
ætti að geta vakið menn til þeirrar
hugsunar, að nauðsynlegt sé að nota
öll leyfileg meðöl og ráð, þótt nýstár-
leg séu, til að afla sér fóðrs fyrir skepn-
ur sfnar.
þ>að væri mjög æskilegt, að sem
flestir, er súrsuðu hey f sumar, vildu
.skýra. frá að ferð sinni.pg reynslu,: því