Norðanfari - 28.02.1879, Page 2

22
til að spilla, þótt slíkir eignuðust og keyptu
og syngju Sálmabókina. Aðalatriðið var, og
pað nægir Styrbirni að vita, að bókin var
af mannkærleika gefin út lianda mönnum.
Annars megið pjer að líkindum leggja yðúr
fram, ef pjer ætlið að fyrirbyggja pað, að
kristilegar sálmabækur komist til beiðingja.
En sleppum og pessu. |>að sem yður pykir *
ókostur á sálmabókinni, pað met jeg kost,
að hún lætur ser nægja pað að heita: Sálma-
bók til að hafa við Guðspjónustugjörð í
kirkjum og heimahúsum“. Efnið sýnir hvort
bókin er kristileg, og sjesvo, pánægirmjer,
en jeg sje minna eptir hinu, pótt hinn glæsi-
legi titill „evangelisk-kristileg,, vanti, með
pvi líka að sá titill er eigi, svo jegmuni,
settur á aðrar guðsorðabækur alpýðu hjer á
landi.
f>á farið pjer að tala um einstök vers
í Sálmabókinni frá 1871 og ráðist fyrst á 5.
versið í sálminum 210, og kallið petta vers
„hneyxli, óskáldlega Satanologíu, svívirðu“
o. s. frv., verðið enda skáld og kallið pað
„a...........1 e g t rusl.“ En penna dóm
sinn mun Styrbjörn purfa að skýra betur
fyrir fáfróðum almúga. Menn vilja fá að
heyra ástæður fyrir dóminum. Styrbjörn
virðist engann djöful vilja vita eða nefna,
— nema ef vera skyldi „skáldlegur djöf-
ull.“ Hann um pað; en pangað til ástæð-
ur hans koma, munum vjer vísa honum til
priðja kapítulans í barnalærdómi Balles, að
vjer eigi nefnum heil. ritningu. |>riðja
versið í sálmi 138. pykir Styrbirni „alveg
óhafandi, óalandi og óferjandi öllum skáld-
legum smekk“. |>að sýnist ekkert vera stórt
á Styrbirni nema munnurinn. En hvernig
er pví varið, að versið út af fyrir sig skuli
álitið óhafandi, en sálmurinn að öðru leyti
hafandi? — ]>jer segið, að skáldskapargáf-
an hjá sjera Helga sje eigi nógu mikil, en
mega menn pá reiða sig á, að pjer sjeuð
sjálfur svo mikið skáld, að pjer sjeuð bær
um pað að dæma?
það er annars bágt, pegar slíkir ritend-
ur talca að fjalla um svo mikilvæg málefni.
J>eir látast koma fram með vandlæti sann-
leikans vegna, en blanda 'par við haturs-
fullu og háðslegu gamni og pvílíkum gifur-
yrðum, að augljóst verður pegar í stað, að
peir koma raunar ekki fram í nafni sannleiks
og sannfæringar, heldur til pess að svala öf-
und eður heipt til einstakra manna. Svo
lfeíðis er ekki 'trútt um, að grein Styrbjarn-
ar beri keim af öviðurkvæmilegum rithætti
um pvílíkt efni, og lýsi einkum ofsóknar-
hug gegn biskupi landsins. J>að er að sönnu
mjög óheppilegt, pegar kirkjustórn vorri eð-
ur hinum andlegu leiðtogum verða mislagð-
ar hendur við útgjórð guðsorðabóka handa
almenningi, og mjög vítavert er að hafa
slikar bækur hroðvirknislega eður nánasar-
lega úr garði gjörvar. En eigi hlutaðeig-
endur að taka sjer fram, pá parf að vanda
um við pá með hógværum anda. |>eir eru
sjálfir í mestum vanda staddir; ein blað-
greinin níðir pá fyrir ofmikinn tilkostnað og
ofhátt verð bókarinnar, önnur aptur fyrir
hirðulauslegan frágang; milli pessara skerja
verða peir að synda, en sjálfsagt ber peim að
vanda fráganginn sem bezt á hverri guðs-
orðabók, hvað sem verðinu líður.
Ritað á rúmhelgan dag 1879.
Styrkár á Mýrum.
Hvernig lýzt þjer kunningi á
söguna í ísafold 16. nóv. 1878 ?
A.
Hver á að hafa ábyrgð á pví að toll-
skyldar vörur sjeu ritaðar á vöruskrá póst-
skipsins? Getur nokkur ábyrgst pað nema
sá sem vörurnar sendir eða pá póstskips-
kapteinninn ? Komist pað upp að tollskyld
vara hafi verið flutt í land án pess tollur
hafl verið greiddur, er pá ekki skylda fógeta
að heimta tollinn af eiganda, sje hann á
staðnum, en sje hann ekki viðstaddur, pá að
umboðsmanni hans eða að handhafa vörunn-
ar? Getur umboðsmaður eiganda fallið í
sekt nema hann hafi neitað að greiða tollinn,
eða haldið vörunni hjá sjer í prjá daga án
pess að greiða tollinn? Getur eigandi fallið
í sekt áður en hann fær vöruna í hendur,
og nema hann hafi sagt rangt til og nema
hann hafi eptir móttökuna haldið vörunni í
prjá sólarhringa án pess að segja til hennar
og greiða af henni tollinn ? Sje varan
kyrsett og henni haldið að veði fyrir tollin-
um án pess eigandi viti, getur pá eigandi
orðið sekur fyrir pað, að hann segir ekki til
vörunnar og greiðir ekki af henni toll, ekki
aðeins áður enn hann fær hana í hendur,
heldur og áður en hann veit hvort hún er
komin til landsins?
B.
Hafa allöopathiskir lyfsalar nokkurn
einkarjett til að selja homöopathisk meðul
meðan peir ekki hafa pau til sölu og meðan
pau ekki eru í peirra Pharmacopeu ? Lög-
gæzlu- og íslands-ráðgjafi S. Nellemann hefir
sagt í brjefi til Physicusar i Alaborgarstifti
28. des. 1877 að pað sje ísjárvert að átelja
eða lögsækja homöopatha pó peir úthluti
sjáliir meðulum sínum á peim stöðum, par
sem apothekin ekkí hafa homöopatisk meðul,
sjá Ministerialtiðindi á bls. 155.
J>ó skottulækna löggjöfin segi að pað
sje saknæmt að ólækningafróðir menn fáist
við lækningar og gjöri par með skaða (At
tage syge under Cur og der ved at gjöre
Skade). Er pað pá saknæmt að pessir menn
fáist við lækningar, pegar hinum veiku batn-
ar ? Getur pá eptir orðum og meiningu lög-
gjafarinnar annað verið saknæmt, heldur en
einmitt pað, ef sannað verður að skaði hafi
hlotist af lækningum slíkra manna, eða að
lífi og heilsu manna hafi verið hætta búin ?
sjábrjef lögstjórnarráðgjafans 31. marz 1857
til stiptamtmannsins. Eyrst að lyfsalinn í
Pivík klagaði fyrir stjórninni í fyrra einungis
yfir meðalasölu kaupmanna nl. á allöopathisk-
um meðulum, verður pá af ráðgjafabrjcíinu
10 jan. 1878 til landshöfðingjans , dregin
nokkur ályktun gegn sölu homöopathiskra
meðala ? Er pá ekki vafasamt hvort allöopath-
iskir lyfsalar hafa nokkurn rjett til að heimta
að menn sjeu lögsóktir fyrir sölu homöopath-
iskra meðala?
Hafði lyfsali Krúger nokkurn rjett til
að heimta að homöopatisk meðul væru kyr-
sett í Reykjavík 1 sumar hinn nafnf'ræga dag
31. ágúst? Hafði hjeraðslæknir Jónassen
nokkurn rjett til að heimta meðul kyrsett af
pví hann ímyndaði sjer að pau væru ætluð
til ólöglegra lækninga? Komu pau meðul
sem ætluð voru til manns í Vesturamtinu
lyfsala og hjeraðslæknir í Reykjavik nokkuð
við ? Ef að eigandi meðalanna hafði brotið
nokkuð á móti lyfsala og læknir, eða var á
leiðinni að gjöra pað, átti pá ekki lyfsalinn
og læknirinn í Stykkishólmi sök á pví cf
eigandinn var í peirra lyfsala og læknishjer-
aði? Ef maður í Dalasýslu, hcfir framið
lagabrot, hefir pá nokkur dómari rjett til að
rannsaka pað mál og dæma pað við undir-
rjett, nema dómarinn í Dalasýslu? En setj-
um svo að pví sum af meðulunum hefðu
eiturnöfn, pá hafi pau pótt purfa aðskilnað-
ar og rannsóknar við, gat pá ekki læknirinn
í Stykkishólmi aðskilið pau eptir nöfnum, og
átti ekki eigandi rjett á pví að hin saklausu
meðulin yrðu annaðhvort frá dæmd honum
eða til dæmd honum heima 1 hans hjeraði?
Er pað ósaknæmt að draga menn frá sínu
varnarpingi í undirrjettarmálum ? J>að var
máske vorkun pó landlæknirinn væri álitin
færari til að rannsaka eiturmeðuljn chemiskt
lieldur en hjeraðslæknir. En hvernig tókst
landlæknirnum hin chemhiska rannsókn ?
Gjörði ekki eigandi meðalanna vel í pví að
benda landshöfðingja og landlækni til að
senda meðulin heilbrygðisráðinu í Kaup-
mannahöfn til ýtarlegri rannsóknar ? En
mundi, hann ekki hafa, getað gjört og líka
gjört pað, pó málið hefði verið rannsakað
af sýslumanninum í Dalasýslu og meðulin
aðskilin af lækninum í Stykkishólmi ? Var
pá ekki eiganda meðalanna gjört auðsjáanlega
rangt með pví að rannsóknir og málarekstur
út af pessum meðulum, skyldu ekki til und-
dóms framfara heima í hans hjeraði, heldur
suður í Reykjavík? En ef pað var rangt,
og ef pað átti að baka nokkrum ábyrgð, átti
pað pá að baka kröfumönnum, kyrsetningar-
innar lyfsalanum og lækninum ábyrgð ? Eða
pá fógetanum sem framkvæmdi kyrsetninguna ?
Eða pem öllum ? — Úr pessu eiga dóm-
stólarnir að leysa, og er líklegt að peirri,úr-
lausn verði ekki álitið full-lokið fyrr en með
hæztarj ettardómi.
C.
Hafi landlæknirinn ekki við meðalaskoð-
unina 8. okt. tekið tappa nema úr fáeinum
glösum. Af hvaða ástæðum heimtaði liann
pá öll meðulin gjörð upptæk? Til saman-
burðar við hvað átti að hafa pessi meðul
síðar meir? Gat nokkur ímyndað sjer að
eptir pessu áliti landlæknisins mætti skipa
lögreglustjórum um allt land að gjöra upp-
tæk öll lxomöopathisk meðul undir pví yfir-
skyni að pau væru eitruð? Landshöfðinginn
heíir nú til allrar lukku fræðt menn um
pað, að pað megi ekki gjöra eigur manna
upptækar, og pað ekki einusinni homöopatisk
meðul nema með dómi.
D.
Hvað segja menn um meðferðina á hin-
um kyrsettu meðulum, umbúninginn ápeim,
afhendingu meðalanna 31. október og eptir-
rit pað sem fógetinn gaf út af afhendingar-
gjörðinni. Voru ekki meðulin í fyrstunni
innsigluð af hinum setta bæjarfógeta með
innsigli póstmeistarans, sem játaði sig að
vera umboðsmann eiganda, svo vissa væri
fyrir að enginn færi með pessi meðul nema
umbosmaður eða eigandi ? Var pví ekki
hinn nýji fógeti skyldur til að gefa umboðs-
manninum eða eigandanum kost á að vera
við, pegar innsiglið var brotið frá poka peim
sem meðalaglösin höfðu verið látin í? Voru
ekki meðulin 1 ábyrgð lnns setta bæjarfógeta
frá pví hann tók pau, og pangað til binn
nýi bæjarfógeti tók við ? Komust ekki moð-
ul pessi í ábyrgð hins nýa fógeta pegar hann
tók við embættinu ? Og voru ekki meðulin
í ábyrgð hans pangað til hann af'henti pau
eiganda 31. okt.? Var stóra gatið á botni
meðalapokans pegar meðalaglösin voru lát-
in í hann ? Eða kom gatið á pokann með-
an hann var í vörzlum lyfsala Krúgers og í
ábyrgð fógetanna frá 31. ágúst til 31. okt?
Gekk ckki allt petta með sæmilegum liraða,