Norðanfari - 09.10.1880, Qupperneq 2
— 126
og íslenzlcuna, pylja upp dönskuna fyrst og
síðan útlegginguna orðrjetta, en pegar farið er
að spyrja að hverju einstöku orði pá vita
pessir menn liarla lítið; pykir pessuin góða
«2» petta góð og hentug bók fyrir alpýðuað
læra dönsku af?
Iljer finnst öðru máli að gegna um
kennslubók II. Briems, par sem verið er að
kenna ensku, sem er milcið pyngra mál fyr-
ir alpýðu á íslandi að læra, pví hvorki get-
ur «2» nje aðrir neitað pví að ólílct er að
skilja enska klausu eða danska. Jeg gctfyr-
ir mitt lcyti mjög fáa galla sjeð á lestrar-
hók Steingríms, heldur pvert á móti marga
kosti, og að hún sje í hcild sinni mikið vel
búin til pess, sem hún er ætluð og pykir
mjer pví mjög leiðinlcgt ef nokkur góður
drengur vcrður til pess, að álíta alpýðu á
Islandi um megn að komast niður í danskri
tungu við lestur slíkrar hókar, og vil jeg á-
líta slílct brigzlyrði sem almenna einfeldni.
Látið pví eklci landar góðir pennaheiðr-
aða «2» telja yður svo ástæðulausa trú um
einfeldni yðar að pjer hættið við að kaupa
hina vel sömdu lestrarbók St. Thorsteinsson-
ar, pví jeg ætla að ritgjörð hans í «Mána» i
sje meir sprottin af persónulegu liatri til
höfundarins, en innvortis sannsýni svo framt
pessi heiðraði höf. «2» hafi heilbrigða skyn-
semi.
G. 2.
— I „Norðanfara“ nr. 47—48 hefir
bókavorður Bókmenntafjelagsdeildarinnar í
Reykjavík reynt að mótmæla pví sem sagt
var í nr. 37—38 „að pað sje óhagur fyrir
fjelagið að bókavörður hafi aðra sýslu á hendi,
svo hann sje hvergi að finna pegar spurter
um bækur“.
Bókavörðurinn, sem er launaður lög-
reglupjónn bæjarins og par að auki skrifstofu-
meðhjálpari póstmeistarans eða með öðrum
orðum bundinn við störf pessi allan daginn,
hann getur ekki skilið að bóksalar, sem ein-
göngu fást við bókasölu, standi betur að vígi
með að selja bækur. Slikt er merkilegt skiln-
ingsleysi og býður ekki svörum. Að bóka-
vörðurinn sem hann sjálfur segir, „hafi selt
talsvert af bókum fjelagsins undanfarin ár“,
getum vjer ekki undirskrifað, pvi oss virðist
salan lítil, einkum par sem fjelagið hefir á
forlagi dýrar bækur og hin dýru íslands-
kort.
Enginn skilji pessi orð -vor svo sem
vjer efumst um, að hjer hafi komið öll
sagði hún aptur: „Farið pjer nú, pjer pekk-
ið hann ekki“.
Jakob kom inn í herbergið, horfði til-
konu sinnar og mælti: „Hver er pessi mað-
ur?“
„|>að er biblíumaður, hann færði mjer
bókina pá arna. Og jeg pori að segja, að
pað er mikið góð bók“.
„|>ú veizt“, sagði hann með hryssings-
legri rödd, „jeg hefi eigi trú á pessháttar
hlutum, eða á pví, að neinn af minu fólki
fáist við petta; en — hann er nú hjer, hann
getur talað, ef hann vill.
„Jeg gjörða pað ogkom fram með hug-
leiðingar nokkrar, er jeg hugða ætti við og
mælti pá: „Eruð pjer vanir að koma heim
um pennan tíma dags?“
„Nei; en jeg er kominn heim til pess,
að biðja Jenny að fara og kaupa dálítið
banda mjer, handa sjer og handa börnun-
um“.
Konan mælti: „Yertu ekki að tala
kurl til grafar; hver skyldi efast um pað
pegar forsetinn er yfirdómari og bókavörður-
inn lögreglupjónn, sein áður hefir fengist við
bókasölu og kynnt sig að frábæru skilxúki í
peim efnum, eins og peir munu geta vitnað,
sem reynt hafa. Lögreglubókavörðurinn
hefir skilið greinina svo sem höf. hennar
langi til að verða bókavörður fjelagsins.
Margur ætlar mann af sjer, en svo
eigingjarnir erum vjer ekki. Yjer fórum
einungis fram á að bókavarðarembættið
yrði afnumið sem óparft, pegar fyrirkomu-
lagi fjelagsins yrði breytt. Allt pangað til
óskum vjer að lögreglupjónninn (eða lög-
gæzlumaðurinn, eins og liann er kallaður,
í skýrslum og reikningum) haldi tign sinni,
pví vjer ætlum lntnn í alla staði samboð-
inn hinni annari stjórn fjelagsins eins og
liún nú er.
í fyrra árs ísafoldar 32. tölubl. er grein
með undirskript: „Grlímugestur“ og er par
meðal ileíri kraptamanna getið þorsteins
Gruðmundssonar í Krossavík, að hann hafi
“stokkið upp á axlarháann garð, með vætt-
arpungan stein í fanginu, en jafnvel pó hann
alls vegna gæti faríð ljeitilega með vættar-
punga, hafði hann aldrei (svo jeg hafi heyrt)
Tamið sjer pá list að stökkva. Eins og
allir vita er petta stökk ekki fyrir aðra en
pá sem æfðir eru i peirri list, og pykirall-
vel stokkið með eigin pyngd, og mun petta
að yísu vera mishermt.
í tilefni af pessu leyfi jeg mjer hjer-
með að geta nokkurra af afiraunum p>or-
steins, er jeg veit rjettast, og kunnugir sam-
tiðamenn hans hafa sagt mjer. Á 20. ári
setti hann stein á hlóðir sem einhverjir af
rælm höfðu velt íj| hlóðunum nokkrum ár-
um eptir að jporst. var dáinn, en steinninn
stóð á hallandi klöpp og valt ofan í mýrar-
sund fyrir neðan klöppina. 4 menn áttu
fullerfitt með að koma hlóðum undir hann
aptur par sem hann lá í mýrinni. Jeg befi
heyrt að sjera Pjetur sál. á Yíðivöllum hafi
fengið mæling af steininum, og álitið hann
100 fjórðunga að pyngd. Steinn stendur
á hlaðinu i Krossavík sem þorsteinn opt
hafði leikið sjer að, að bera til og frá og
kasta aptur f'yrir sig, margir hafa síðan reynt
sig á að lypta steininum, en að eins getað
gjört honum grasbít, einungis einn mann hefi
jeg vitað taka hann í knje sjer. I Krossa-
vik er maður sem Grísli heitir nær áttræð-
ur, stór og allvel sterkur á yngri árum, liann
var á likum aldri og porsteinn heitinn og
uppalningar saman, og hafði þorsteinn liann
til að reyna afl sitt á lionum. Einu sinni
fór J>or=teinn með Gisla út í hlöðu, og ljet
liann talca stoð í fang sjer, og spenna greip-
ar um snærisliönk (heyvisk hafði hann við
brjóstið svo hann rneiddi sig síðut á stoð-
inni) fór þorsteinn með fingur í hönkina,
og dróg hana úr höndum hans. Oðru sinui
stóð G. í stiga, kom pá þ. par að, tók sinni
hendi um liverri mjóalegg lians og bar hann
pannig upp úr stiganum en bláir hringir
voru eptir á fótum Gísla.
Einhverju sinni var þorsteinn staddur
í Vopnafjarðarkaupstað, og kom par að
sem sex skipsmenn voru að reyna til að
koma á flot hlöðnum grjótbát, er liafði fjar-
að undan en gátu elcki losað liann, skipar
hann peim öllum burtu pví að peir „sjeu
dáðlausir“ gengur síðan framan undir bát-
inn, og ætlar pannig að íta honum út, en
gat ekki, pvi steinn var aptan undir, fer
hann pá aptur með hlið bátsins, tekur ann-
ari hendinni um póptu en hinni í borðstokk
hans, og drífur hann fram á sjó. Maður
sá er sagði mjer frá pessu og var par við-
staddur, hvað petta muudi vera eitt hið
mesta af tökum hans.
þorsteinn heitinn var laldega meðal-
maður á hæð, grannvaxinn með nokkurn
herðahring, æða og sinaber, liðamóta og
vöðvamikill eptir annari stærð, og vöðvarn-
ir sem beín harðir, er á peim var tekið,
finn skjálíti eða titringur hafði komið um
allan likama hans jafnan áður en hann
gjörði pessi heljartök, og merkilegt var pað,
að bæði fyrir, og einkum eptir tökin, var
hann jafnan mátíminni, petta sanna sög-
urnar okkar gömlu, um pá er eigi voru
kallaðir einjraniir. ^
í April 1880.
Yopnfirðingur.
Skólameistararöð
í Skálholti,
eptir Odd biskup Einarsson 1626, síðan auk-
in og viðbætt skýringargreinum.
(Eramhald).
NI. síra Jón Cfuðmiuulsson,
3 eða 4 ár. Hann var Baccalaureus artium,
vigðist og fjekk Hítardal eptir sjera Lopt
Narfason, hans lcona var Guðríður Gísladótt-
petta, Jakob; heimurinn er nóg hruninn
ol'an yfir mig samt; vertu ekki að hæða
mig“.
„þá mælti hann; „þetta er alvara
mín, kona!“ og tók um leið fram pung sinn
og hellti úr honum öllu, sem í honum var,
á borðið, sem svo var kallað.
Konuna grunaði, að petta, svona mikíð,
væri ekki vel fengið og varð náföl og sagði:
„þú he’fir svikið mig, pú ert ekki sá, sem
pú pykist vera. Ó, bezti Jakob, hvað hefir
pú gjort ? Hvar liefir pú fengið petta?
Æ, segðu mjer pað, lofaðu mjer að vita
hið versta. Ö, að pað skyldi nokkurn-
tíma koma til pessa! Og veslings blessuð börn-
in mín! “
Hún bar sig svo hörmulega, að jeg varð
hræddur um, að hún fengi krampa, tók jeg
pví til máls: „Kona góð, stillið yður. Mað-
ur yðar hefir rjett, fjeð hetír hann fengið
fyrir pað, að hann hefir lagt svo mikið á
sig og fyrir hófsemi sína og prekmannlega
ásetning11.
þá setti að henni grát mikinn, tók hún
utanum hálsinn á manni sinum, kysti hann,
og pá börnin, tók svo í hendina á mjer.
kyssti hana, kallaði upp og hló og var öld-
ungis af sjer komin af gleði.
Er allt var nú upplýst orðið, lagði jeg
pað til, að vjer bæðum til guðs, þetta að-
hylltist konan. En maðurinn sagði: „Jeg
vil gjöra allt sem pjer biðjið um, enjegget
ekki gjört petta“.
„ Jeg llafði ámóti honum, en hann vildi
samt ekki gjöra pað. Jeg lagðist á bæn, og
jeg undraðist, að sjá Jakob á knjám sín-
um; en jeg ætla, að hann liafi ekki vitað, að
jeg sá hann.
(Niðurl. síðar).