Fréttir frá Íslandi - 01.01.1874, Blaðsíða 22

22
{íJÓÐHÁTÍÐIN.
Síðan lögðu þau í haf; byrjaði þcim vel og komu þau við Skotland cptir
skamma útivist. í Edinburgh var konungi tokið með mikium virktum. par
var fyrir Alexandra kona Edwards prinz af Wales og dóttir konungs.
Fylgdist hún með konungi til Kaupmannahafnar; tóku Danir við honum
með mikilli viðhöfn og feginleik.
Við íslandsför pessa hafði mjög vaxið vegur og vinsældir Kristjáns
konungs hæði hjá þegnum hans í Danmörku og þá eigi síður á íslandi.
Keyndar hafa íslendingar ávallt þótt góðir konungamenn, þótt þeirsjeu af
fornum frelsishetjum komnir og gleymi aldrei hinni fornugullöld frolsisins,
og þótt frjáls stjórnarlögun eigi efalaustbezt við skaplyndi þeirra; í dcil-
um þeim, er þeir undanfarin ár hafa átt við Dani út af stjórnarskipun
landsins og fjármálum, hafa þcir aldrei vikið einu styggðar- eða óvirðing-
ar-orði til konunganna, heldur jafnan talað um þá vel og virðulega. En
enginn konungur hefur þó orðið jafn-vinsæll af íslendingum, sem Kristján
konungur hinn níundi nú varð, bæði sakir þess frelsis, er hann veitti þeim
með stjórnarskránni, og þó einkum sakir þess, að hann hoimsótti þá á
fagnaðarhátíð þeirra. pað voruþví eigi öfgareða tóm fagurmæli, er lands-
höfðingi mælti til konungs að skilnaði, að hann hefði komið og sjeð og
unnið hjörtu íslendinga.
Nú er aptur að víkja til þjóðhátíðarinnar, og er þá að geta um pJÓÐ-
HÁTÍDAKHÖLDIN VÍÐS VEGAR UM LAND. Sunnudaginn 2. dag á-
gústmánaðar var haldin guðsþjónustugjörð um allt land í minningu hátíð-
arinnar, svo sem fyrir var skipað. Prestar þeir, er höfðu fieiri en eina
kirkju, messuðu á tveimur eða þremur kirkjum sama daginn, þar sem því
varð við komið; en sumstaðar fluttu tveir söfnuðir saman í eina kirkju,
þar sem það var hœgt eða svo til hagaði, að vel fór á því. Aptur var
sumstaðar guðsþjónustugjörðin haldin næsta dag eptir, eða þá næsta sunnu-
dag eptir. Messur þessar fóru fram með nokkru meiri viðhöfn en venju-
legt er, þar sem það var unnt, bæði að því er söng snertir og annað;
þannig voru t. d. á einum stað (Hruna) haldnar þrjár hátíðarrœður í mess-
unni. Eptir að messum var lokið, voru víða haldin samsæti þá þegar um
kveldið, en sumstaðar daginn eptir eða næstu daga, og onn sumstaðar scinna
í mánuðinum. Samsæti þessi voru víða haldin á kirkjustöðum, en sum-
staðar á öðrum hentugum stöðum í hjeraði, ýmist í vel hýstum bœjum eða
tjöldum eða þá hvorutveggja; sumstaðar voru hátíðarhöld þessi fyrir eina
sókn, en sumstaðar fyrir einn hrepp eða þá eitt prestakall, og enn sum-
staðar fyrir tvo eða fleiri hreppa eða prestaköll. Má hjer nefna nokkur
hin helztu þeirra, er frjetzt hefur af. par til má telja: þjóðhátíðarhöldin
í Kleifahrepp, Leiðvallahrepp og Dyrhólahrepp í Skaptafellssýslu (2. ág.),
þjóðhátíðina í Vestmannaeyjum (2. ág.), þjóðhátíð Hreppamanna í Ámes-
sýslu að Hruna og Stóranúpi (2. ág.), þjóðhátíð Suðurnesinga í Gullbringu-
sýslu að Kotvogi, Gerðakoti og á Skaga (2. ág.), þjóðhátíð fyrir allan suð-
urhluta Gullbringusýslu að Njarðvik (15. ág.), þjóðhátíð Ilafnfirðinga að
Ilvaleyri (22. ág.), þjóðhátíð Scltjerninga í Ncsi við Scltjörn (3. ág.), aðra