Árbók Hins íslenzka fornleifafélags - 01.01.1912, Side 48

Bakstursöskjurnar frá Bessastöðum.
Einn meðal hinna merkustu gripa í Vídalíns-safni1), eru baksturs-
öskjur frá Bessastaðakirkju, er hér fylgja 2 myndir af.
Stærð askjanna erþessi: Lengd 12,6 sm., breidd 11,2 sm. og hæð
6,6 sm. Efnið er silfur,og eru öskjurnar algyltar utan og innan. Þyngdin
er 1 pund. Verkið er sérlega vel unnið að öllu leyti; öskjurnar eru
mjög vel slegnar út og, eins og myndirnar sýna, drifnar (ciseleraðar)
og grafnar mjög að utan, sveigar í skelstýl (rococco-stýl) á göflum
og hliðum, blöð á hornum, bekkur á umgjörð loks, og eru á því,
beggja vegna við sléttan flöt með áletrun, drifnar myndir og upp-
hleyptar af kvenlegum verum, er eiga að tákna tvær af höfuðdygð-
unum: Spehi vinstra megin, með. hók undir hægri hendi, og Réttvísi
hægra megin, með brugðinn brand í hægri hendi. — Þessar myndir
eru ekki settar af smiðnum á þennan grip af handahófi, heldur með
beinu tilliti til þess manns, er hann var gerður fyrir. — öskjurnar
standa á 4 steyptum ljónsmyndum; ljónin liggja og bera öskjurnar á
baki sér.
Neðan á botni askjanna er stimpill smiðsins, stafirnir S. T. S.
og ártalið (17)74 fyrir neðan þá, sama ártal og er í áletruninni á
lokinu. Þessi stimpill er merki Sigurðar gullsmiðs Þorsteinssonar,
er var í Kaupmannahöfn mestan hlut æfi sinnar og nefndist þar
Sivert Thorsteinsson. Hann var sonur Þorsteins Sigurðssonar sýslu-
manns í Múlasýslu (d. 1765), — bróðir Péturs sýslumanns sama stað-
ar, föður Guðmundar sýslumanns sama staðar og Sigurðar sýslumanns
í Gullbringu- og Kjósarsýslu, skálds. Sigurður Þorsteinsson fæddist
að Skriðu-Klaustri 1714. Hann fór til Kaupmannahafnar og lærði
gull- og silfursmíði og varð meistari 1742; hann bjó á Austurgötu
og er getið þar alt til 1789. Hann var »Oldermand eða öldungur
fyrir gullsmidalaginu í 18 samfeld ár« 1754—1772, síðar varð hann
»Capteinn vid þat fyrsta Borgerskabs-Compagnie í Kaupmannahöfn,
kallat Öster-Gompagniei — Óljóst er hvenær hann hefir andast, en
>) Sjá Árb. 1908, bls. 56-58, 1909, bls. 65-66, 1910 bls. 86, og 1911 bls. 91-93.