Fjallkonan - 11.07.1893, Blaðsíða 1

Nr. 28. Árg. 3 kr. (4 kr. erlendis). Gjalddagi 15. júlí. Skrifstofa og afgreiðsla: Þingholtsstr. 18.
X. ár.
FJALLKONAN.
Auglýsingar o'dýrri enn í öbrum blöíum. Reykjavík, 11. júlí 1893. Dppsöp skrifleg fyrir 1. oktober.
Ósanngjarn mismunr.
Eftir Sigwrð Sigurðsson.
Það er fóst regla hér á landi, að gjalda konum
miklu lægra kaup enn karlmönnum, oft þremr eða
fjórum pörtum lægra. Enn slíkt er jafnaðarlega
mjög ranglátt gagnvart gagnvart kvenmanninum,
því vinnumunrinn er ekki ávalt næsta mikill.
Kvenmenn ganga tíðast að sömu vinnu og karl-
menn, og eru jafnan tíma við verk og stundum
lengr. í eyrarvinnu í kaupstöðum ber kvenmaðr-
inn oft á börum móti karlmanni, og getr þá eng-
inn sóð neinn verulegan mismun á vinnu þeirra.
Enn að kveldi fær hann sínar 3 krónur, enn hún
1 kr., eða rúmlega það. Að heyvinnu gengr kven-
fólk jafnt karlmönnunum; það slær og rakar á víxj
eftir veðri, og sumstaðar er því sýnd sú ónærgætni,
að það er látið raka i hvaða veðri sem er. Enn að
raka ijá (slægju) í regni á blautri jörð er versta
vinna. Ef nauðsyn krefr að raka í regni, ættu karl-
menn að bera ofan af fyrir stúlkurnar, enn láta
þær ekki einar bæði raka upp heyið og bera það
til. Enn það er ekki nóg með það, að kvenfólkið
gengr út og inn með karlmönnunum. Þegar vinn-
unni er hætt og komið er heim, bætist við það að
draga vosklæðin af karlmönnunum og hirða þau.
Enn þeir þakka sínum sæla, að komast í rúmið
sem fyrst, og heimta margir hverjir, að stúlkurnar
þjóni þeim til sængr, leysi af þeim skóna, dragi af
þeim brók og sokka, og jafnvel breiði ofan yfir þá
sængrfötin. Því næst verða þær að hirða haminn
af þeim og vaka oft við það fram á nótt, kaidar
og votar. Að morgninum þykir sjálfsagt að þær
fari fyr á fætr enn þeir, til þess að rétta þeim alt
upp í hendrnar, brjóta sokkana á hæl, láta innan
í skóna þeirra o. s. frv., og svo eru þakkirnar vana-
lega aðfinningar og ónot. Það eru launin, sem þær
fá fyrir ómök sín. Það heyrist á mörgum karl-
monnum, að kvenmenn geri aldrei neitt, sem gagn
sé að. Þeir hinir sömu ætlast víst til, að þær rói
á vertíðum, ferðist einar með langar lestir, risti torf
og fleira þess konar. Enn nú vill svo vel til, að
kvenmenn hafa gert alt þetta og leyst það vel af
hendi. — Enn gæti þeir þess, er aldrei þykjast sjá
neitt liggja eftir kvenfólkið, að mörg störf þeirra
eru þannig vaxin, að karlmenn hvorki fást til að
gera þau, og geta það heldr ekki svo í lagi fari.
Enn þótt nú konur taki ekki jafnan þátt og karl-
menn í ýmsum stórvirkjum, þá vinna þær það upp
á annan hátt.
Það ber mjög oft við, þegar karlmenn slóra iðju-
lausir og reika út og inn, að kvenfólkið er við vinnu
sína, og ber einkum tvennt tií þess: það er til jafn-
aðar vinnusamara enn karlmenn og hlýðnara hús-
bændum sínum. Og í öðru lagi er störfum þess
þannig háttað, að þær hljóta að vinna þau á þeim
tíma, sem karlmenn hafast lítið að. Þegar því á alt
er litið, er mismunrinn á vinnu karla og kvenna
oft ekki næsta mikill, og störf konunnar jafnþýð-
ingarmikil og karlmannsins. Það sitr því illa á
því fyrir karlmönnunum, að miklast svo mjög af
störfum sínum, enn lítilsvirða alt er kvenfólkið ger-
ir. Þeir geta naumast verið án aðstoðar kvenfólks-
ins, fremr enn þær án karlmannanna. Er því rótt-
ast og sjálfsagt, að kvenfólkið njóti sannmælis; það
má ekki minna vera. Af þessu, sem tekið hefir
verið fram sést, að mismunrinn á kaupi karla og
kvenna er voðalega ranglátr, og er kominn tími
til að breyta því. Það er nógu lengi búið að stela
af kvenfólkinu, þó því sé nú hætt. Vinnuveitendr
geta gert mikið til að koma jöfnuði á i þessu efni,
enda liggr þeim það næst. Þegar vistarbandið verðr
rýmkað, er sennilegt, að þetta lagist. Einnig eru
líkindi til, að þá fáist meiri jöfnuðr á öll vinnulaun;
mönnum verði þá goldið eftir dugnaði og verðug-
leikum, enn ekki eins og nú er, að slóðar beri jafnt
úr býtum og sá duglegi. Það er einmitt mjög
ranglátt, hve lítill munr er oft gerðr á dugnaðar-
manninum og slóðanum. Liggr það að nokkru leyti
í því, að oft er samið um kaupið fyrirfram, áðr
maðrinn er reyndr. Enn það ætti að fara varlega
í það. Duglegum mönnum, bæði körlum og kon-
um, er sjaldan goldið eins og vert er. Aftr fá hin-
ir lélegri og ónýtari hærra kaup, enn þeir eiga með
róttu, borið saman við þá duglegri. Enn það hefir
mikla þýðingu, að mönnum só goldið eftir verkum
þeirra; það er atriði, sem vert er að veita athygli.
Mannúðin og róttlætistilfinningin krefr þess, að ein-
um og sérhverjum sé goldið eftir hans verkum.
Alþingi
n.
Skrifstofustj óri alþingis er yfirdómari Jón Jens-
son.
Fjárlaganefnd: Skúli Thoroddsen, Jón Jónsson
fiá Múla (fyr á Keykjum), séra Þórarinn Böðvars-
son, Jón Jónsson frá Bakkagerði (fyr á Sleðbrjót),
Bogi Melsteð, Jón próf. Jónsson, Jón Jakobsson
(form. Þór. Böðvarsson, skrifari Skúli Thoroddsen).
Keikningslaganefnd: Ólafr Briem, Ghiðlaugr
Guðmundsson og Einar Jónsson.
Aukatekjur (stj. frv.). Nefnd: Kristján Jónsson,
Þorkell Bjarnason, Þorleifr Jónsson, Sigurðr Ste-
fánsson, Guðjón Guðlaugsson.
Alþingiskosningar (stj. frv.). Nefnd: JónHjalta-
lín, Einar Ásmundsson, Guttormr Vigfússon.
Grjaldþrotaskifti (stj. frv.). Nefnd: L. E.Svein-
björnsson, Einar Ásmundsson, Kristján Jónsson,
Þorleifr Jónsson, Guttormr Vigfússon.
Þjórsárbrúin (stj. frv.). Nefnd: Guðlaugr Guð-
mundsson, Þórðr Guðmundsson, Þorlákr Guðmunds-
son.
Leysing vistarbands (lausamenskufrv. stj.). Nefnd: