Heimskringla - 19.10.1932, Blaðsíða 1

AMAZING NEWS
DR ESSES (h 4
Beautifully JK |
PHONE
37266
Dry Cleaned
and Pressed up.
PppIKs
MEN! YOUR CHANCE
Repilar nsu
* * Dry di
* * and Smartly
Service Pressed
cllfíl
Smartly u/ 0
essed 1
PHONB 37 2M
PeptKs
XLVII. ÁRGANGUR.
WTNNIPEG MIÐVIKUDAGINN 19. OKT. 1932.
NÚMER 3
DEILUMÁL STUBBS DÓMARA: leynilögreglan hafði samið, inn
OG DÓMSMÁLARÁÐHERRA. jí réttarskýrslurnar, en dómari
------- j bannaði það. Er hinn sótti á,
Þar var máli þessu komiðlsegir dómari: “Eg vildi ekki
síðast, er frá því var skýrt hér j þurfa að segja þetta, en eg tor-
í blaðinu, að dómsmálaráðu-j tryggi ætíð vitnisburð lögregl-
neytið í Ottawa hafði skipað unnar. Þegar lögregluþjónar
að láta rannsaka embættis- taka mann fastan, reyna þeir
færslu Stubbs dómara út af að fá hann sakfeldan og hætta
kærum, er dómsmálaráðherra | ekki fyr. Vitnisburður þeirra
Manitoba fylkis, Han. W. J. Ma- I er næstum altaf hlutdrægur.
jor, lagði fyrir ráðuneytið. — I Vitnisburður þriggja lögreglu-
Dómari var skipaður til þess þjóna er eg hlustaði á við síð-
að þinga í málinu, Hon. Frank ustu málssóknina, var mjög
Ford, yfirréttardómari frá Al-1 hlutdrægur. Vitnisburður lög-
berta, en sækjandi af hálfu rétt-! regluþjóna vekur ætíð hjá mér
vísinnar lögfræðingur hér í bæn grunsemd. Þeir eru hlutdrægir
um, að nafni Arthur Sullivan, j af eðlilegum ástæðum. Þeir lita
K. C., uppgjafa sveitarforingi og mála atburðinn verri en þörf
úr hernum. er á.” Með þessu var vitna-
Það helzta, sem síðan hefir teióslu lokið. Sneri dómari sér
gerst er þá það, að nokkur fé- Þ& að hinum kærða, varaði
lög sendu áskoranir til Ottawa- kann við drykkjuskap, er hann
stjórnarinnar, er málarekstur áleit að komið hefði honum í
þessi varð kunnur, þess efnis Þessi vandræði og sagði: Eg
að hún léti kærur þessar nið- æúa að gefa þér tækifæri, en
ur falla. Aðallega gengust fyrir Þú verður að láta alt áfengi
þessu Rationalista félagið, fé- vera- Þú kemst aldrei upp með
lag óháðra verkamanna og fé- smáþjófnað, eins og til dæmis
lag hinna blindu. jstela skammbyssum, þó þú
Við áskorunum þessum gat eigir a® heita að vera fullur.
stjórnin ekki orðið, nema dóms-1 'Hl þess að komast upp með að
málaráðherra byðist til þess að giæPÍ> verður þu að
draga kærurnar til baka, en það árýgja þá í stórum stíl, stela
vildi hann ekki gera. Sjálfur I einni e®a tveimur miljónum eða
lýsti Stubbs dómari því yfir, að j einhverju því um líku. Þú verð-
eigi væru þessar áskoranir gerð, ur a^ vera verulegur stórþjóf-
ar að sinni vitund, eður vilja, | ur> Þá getur skeð að þu komist
því miklu fremur óskaði hann' hjá refsingu, og þér verði jafn-
þess að sakaráburður dómsmála • vei iaunað fyrir það, þó tæpast
ráðherra yrði dreginn fram í á meðan þú ert verkamaður.
dagsljósið, svo almenningi yrði Duddles, eg ætla að dæma þig
gert auðveldara með að glögva fyúr hvert þessara brota (hús-
sig á málstað þeirra hvors um hrotin) undir 6 mánaða gæzlu
sig. Þá lýsti hann því einnig laSanna- ’
yfir, að eigi mundi hann láta J Síðara málið reis út af bif-
skipa verjanda fyrir sig við rétt- [ reiðarslysi, er orsakaðist fyrir
arhöldin, þó lög mæli svo fyrir ^ glannalega keyrslu manns nokk
og hann geti krafist þess, held-jurs, er James Tansowny hét.
ur muni hann sjálfur halda uppi Fyrir réttinum mæltist verjandi
vörnum fyrir sig.
Afrit af kærubréfum dóms-
málaráðherra eru nú lögð fram
til, að sakborningi væri hlíft
við strangri refsingiv æeð Þyí
að hann hefði orðið fyrir mest-
í dómsmáladeild fylkisins, og um meiðslunum sjálfur, og ver-
eru 3 talsins. Er hið fyrsta rit- ið frá verkum um lengri tíma.
að 15. desember 1930, annað Saksóknari hins opinbera
29. júlí 1932 og hið þriðja 4. kvaðst vera til með að láta
sept. s. I. Öll bera þau sakir á J dómara ráða því, hvað honum
dómara fyrir hegðun hans og (sýndist að gera. Úrskurðaði
ummæli í garð réttvísinnar og ^ dómari þá að sakborningur
dómsmálaráðherra. í síðasta skyldi sæta tveggja vikna fang-
bréfinu er svo komist að orði:jelsi fyrir hirðuleysi sitt og
“Eg legg hér innan í afrit af j glannaskap, en bætir því jafn-
skýrslu réttarskrifarans, og vil framt við, að dómarastaðan ger
eg sérstaklega vekja athygli ist nú vandasamari með degi
yðar á þeim ummælum Stubbs | hverjum. “Það er afar erfitt,”
dómara, er 'forsæti skipaði í, segir hann, “að vita með vissu
réttinum, er hann beinir að hverskonar dóm beri að kveða
yfirrétti fylkisins. Það er erfitt j upp f máli sem þessu, og hvers-
að hugsa sér nokkuð, sem frem konar refsingu eigi að leggja við.
ur myndi geta skapað fyrir- Það er stöðugt að verða erfið-
litningu fyrir dómstólum þessa
fylkis eða á beitingu refsilag-
anna en ummæli þessi, frá
dómara, er sjálfur situr í saka-
málaréttinum. Eg staðhæfi að
mál þetta sé þess eðlis,
ráðuneytið hljóti að láta taka
það fyrir.’’
Til þess nú að lesendur fái
betur áttað sig á þessum sök-
um, skal hér tilfærður útdrátt-
ur í þýðingu af orðum dómar-
ans, er dómsmálaráðherra kær-
ír, og í stuttu máli skýrt
ara fyrir suma dómara, að vita
með vissu, við hvað þeir skuli
miða hegninguna fyrir glæpi,
sem drýgðir eru, einkum fyrir
j þá sök, þegar að ríkum rumm-
ið samt með aðeins málamynd-
ar refsingu, þá veldur sumum
dómurunum eigí' all-lítillar
sturlungr. En það sem alvar-
legra er, það ruglar allri sið-
ferðismeðvitund þjóðarinnar.”
Þriðja kæran er tekin fram í
bréfi dómsmálaráðherra 29. júlí
s. 1., og reis út af ummælum
um dómsmálaráðherra, er dóm-
ari viðhafði nokkrum dögum
áður í dómi, er hann kvað upp
18. júlí yfir manni, er Yvonne
Gibson heitir, öðru nafni Flynn,
og sakaður var um meinsæri.
Hann komst svo að orði:
“Þér hafið játað á yður, það
sem að réttu lagi í lögum er á-
litinn að vera mjög alvarlegur
glæpur — það er að sverja rang
an eið. Utan réttarins nefnist
þetta einu nafni að ljúga. í
réttarsalnum, þegar með lýgi
er farið, er það nefnt meinsæri,
— en lýgi er lýgi jafnt innan
réttarins sem utan, eiðlaus eða
að eiði viðlögðum, hvort borin
er fram af dómsmálaráðherra
fylkisins á þingi til þess að ó-
frægja einn af dómurum hans
komið í allri réttarsögu Can-
ada. Eftir samkomulagi beggja
málsaðila kemur það ekki fyrir
fyr en í desember, þó búið sé
að skipa dómara. Er því nokk-
urrar stundar að bíða eftir úr-
slitunum.
UTANLANDS VIÐSKIFTI
CANADA.
Eftir nýútgefnum skýrslum
frá hagstofunni í Ottawa, hafa
útfluttar vörur á fyrsta helm-
ing þessa yfirstandandi áxs,
numið $237,955,383, en innflutt-
ar vörur $221,646,460. Eftir því
hafa viðskiftin verið Canada
mjög í vil, eða útflutt vara num
ið $16,308,923 meira en inn-
kaupin. Þó markaður sé enn
hvergi nærri góður, er þetta þó
töluverð umbót við það sem
var á sama tíma árið sem leið.
Skýrsla þessi nær aðeins til
31. júlí. Aftur sýna mánaðar-
skýrslurnar, að yfir september
mánuð hafa verið flutt út 26,-
874,237 bushels af hveiti. Sama
mánuð árið sem leið voru flutt
hátginar, eða af umkomulitijum ^ 14,335529 bushels. Söluverð
borgara sem yður, er lent hefir | kom upp á $15,246,529, en í
í greipum laganna, í þeim fá- I fyjTa upp á $8,009,593. Við ára-
nýta tilgangi að reyna með því 1 mQtm voru um 15c afföll af
að losa sig við afleiðingar iþis- dollarnum, en hafa smá-lækkað
gerða sinna. síðan, svo nú eru þau tæp 7c.
Fjórða kæran er tekin fram innanlands hafa viðskiftin vax-
í síðasta bréfi dómsmálaráð- ig að mun, en markaður enn
herrans, er ritað er 4. septem-1 mjög óhagstæður fyrir óunna
ber. Frá henni var skýrt í því, voru. Vöruflutningur með járn-
sem hér var áður sagt frá þessu brautum hefir vaxið mikið við
máli, og skal því aðeins litlu það sem hann var á síðastliðnu
við það bætt. Rltur að nrfni hausti. Yfir september og það
Rae var tekinn fastur síðást-'sem af er þessum mánuði (15.
liðið vor og sakaður um þjófn- okt.) hefir vöruflutningur inn-
að frá húsbændum sínum. — | anlands vaxið um rúmar 4,000
Hann hafði bókfærslu og gjald- járnbrautar vagnhleðslur á viku
kerastöðu á hendi. Úr vörzlum j við það sem hann var í fyrra.
félagsins höfðu horfið, að því | Yfir fyrstu vikuna af yfirstand-
er álitið var $2,480.13. Ýmsir j an(ji mánuði nam flutningur-
samverkamenn hans höfðu einn j inn fram og aftur um land, 51,-
ig tekið á móti fé félagsins fært 959 vagnhleðslum. Þegar þess
það til bókar og á banka. Pilt- er gætt, að í hverri vagnhleðslu
ur þessi var búinn að vera nær er sem svarar 36,000 pund, er
því þrjá mánuði í haldi, þegar vöruframleiðslan allmikil, þrátt
mál hans kom fyrir. Þá var fyrir atvinnudeyfðina. Gjald-
nýafstaðin málshöfðun gegn | þrotum hefir heldur fjölgað. —
lögfræðingi er Martin heitir, er; Upp að 8. október 1931 töld-
dregið hafði undir sig $284,177.- ust þau 1590, en nú þetta ár
18 af fé, er almenningur hafði ( 1689. Leiðir það af sjálfu sér,
trúað honum fyrir. Málið gekk eftir því sem lengur þarf að
til yfirréttar og féll sá dómur verjast óhagstæðum og óábyggi
Baldur Guðjohnsen
Fæddur 19. nóv. 1879 — Dáinn 8. maí 1932.
Æfiágrip hans, samið af æskuvini hans séra Albert E.
Kristjánssyni í Seattle, var birt í síðasta blaði. Mynd hans var
þá ekki fullgerð í myndamótasmiðjunni, og er því birt hér nú.
Eins og segir í æfiágripinu, var Baldur heitinn hinn mesti skýr-
leiksmaður. Fráfall hans er mikill missir íslenzka hópnum í
Seattle. Hann var heimilisfaðir ágætur og hinn bezti drengur.
MINNINGARRIT
DAKOTA-ISLENDINGA.
að ungum og vellauðugum fönt-
J um, er pólitísk áhrif hafa og
| völd í þjóðfélaginu, er slept
með málamyndar dómi og lítils-
háttar refsingu. Það er að
verða afskaplegt vandræðamál
fyrir samvizkusaman dómara,
er einhvern snefil hefir af jafn-
aðar- og réttlætistilfinningu,
í því þar, að Martin væri dæmd.
ur í 18 mánaða fangelsi. Var
nú vitnað í þetta Martins mál,
er eigi leiddi til annars en
þeirra ummæla, sem dómsmála-
ráðherra hneykslaðist á. Kvað
dómari mál þessi eigi vera hlið-
stæð. Martin hefði tekið á móti
fé viðskiftamanna sinna, og
farið óráðvandlega með það.
Rae aftur á móti væri kærður
sem þjónn, fyrir að hafa stolið
frá húsbændum sínum. Martin
hefði reynst sannur að sök, en
eftir þeim upplýsingum, er fram
hefðu komið í máli Rae’s, væri
enginn sá dómari eða tylftar-
dómur til, er dæmt gæti hann
eftir þeim framburði.
bætir hann svo við,
legum markaði, bæði í inn-
kaupum og útsölu, að verzlun-
argjaldþrotum fari heldur fjölg-
andi þangað til að fram úr
raknar.
ÞRIGGJA VIKNA STRÍÐ, ER
ENGINN HEFIR VITAÐ UM
Um 400,000 Rússar eru inn-
an takmarka pólska ríkisins,, og
eru það mest bændur. Er mik-
il óánægja meðal þeirra yfir
stjórn Pólverja og voru samtök
á meðal þeirra í sumar um að
neita að borga alla skatta. —
Gekk þetta þannig um hríð, að
ekki greiddust skattarnir, en
Fyrra laugárdag, þann 8. þ.
m., var hornsteinninn lagður
að hinni skrautlegu og miklu
þinghússbyggingu Norður Da-
kota-ríkis í Bismarck. Fór at-
höfnin fram með mikilli við-
h'öfn. Voru þar viðstaddir allir
hinir helztu leiðandi menn rík-
isins auk fjölda gesta. — Sem
venja er til, var lagður stál-
kassi í hornsteininni. 1 hann
voru lagðar bækin* og skjöl, er
á einn eður annan hátt snertu
sögu ríkisins. Þar á meðal var
Minningarrit fimtíu ára afmæl-
is íslenzku bygðarinnar. Var
það eina minningarritið hinna
mörgu þjóðflokka, er þar hafa
tekið sér bólfestu, sem komst
í steininn. Mun það eingöngu
hafa verið að þakka Guðmundi
dómara Grímssyni, er þátt tók
í athöfninni og mætti þar sem
fulltrúi íslendinga. — Annars
höfðu hinir þjóðflokkarnir þar
enga sérstaka talsmenn, eru
þeir þó æði mikið mannfleiri
en vér Islendingar.
j talað um að leita aðstoðar hjá
i Mr. Garden, fyrverandi félaga
sínum, er hann sagði að væri
auðugur vel, hefðu þeir grætt
stórfé fyr á árum, meðan velti-
árin voru í landasölu og húsa-
braski. Var það á árunum 1906
—10. En ekkert varð þó úr
þeirri liðsbón. Liðu svo dagar
og vikur að ekkert var gert ann
að en að skrafa og boða til
funda. Loks lýsir Machray
gjaldþroti. Það var hið síðasta;
þar með var loku fyrir það
skotið, að hann endurgreiddi
nokkuð af því fé, er hann var
búinn að eyða. Tap háskólans
kvað Mr. Craig aldrei yrði unt
að ákveða með vissu, hlyti það
jafnan að verða ráðgáta, hvað
mikið í raun og veru hefði tap-
ast. Byrjað hefði verið snemma
að ganga í háskólasjóðunum,
og um það myndi engar upplýs-
ingar verða að fá.
í næstu viku kvað eiga að
kalla þá ráðherrana fyrir rétt-
inn.
ÞJÓFNAÐARMÁLIÐ
í HÁSKÓLANUM.
Þau hjónin, Capt. og Mrs.
Joseph B. Skaftason, yfirum-
sjónarmaður með fiskiveiðum
hér í fylkinu, fluttu al-
komin hingað til bæjar með
dætrum sínum síðastl. fimtu-
dag. Setjast þau að í húsi sínu
Yfirheyrslunni í mali þessu 396 Maryland stf þar sem þau
hefir lítið miðað áfram þessa
frá tildrögum, er að þeim lúta. j að ákveða hversu dæma skuli
Sem getið er um hér að fátæka almúgamenn, er leidd-
framan, er fyrsta kærubréfið ir eru fyrir hann, er ekkert vald
samið og sent 15. desember. hafa í þjóðfélaginu og eiga
1930, út af ummælum dómara, J enga pólitíska vini.”
er hann hafði við tvenn réttar- “Hin æfagamla umkvörtun, áð
höld, sem þá voru nýafstaðin. lögin séu látin bera tvennskon-
F’yrra málið reis út af réttar- Jar þýðingu, aðra fyrir þann fá-
haldi yfir manni, er hét William tæka og hina fyrir þann ríka,
H. Duddles, er sakaður var um hefir komið greinilega í ljós
tvenn húsbrot, um innbrots- j yfir endilangt Canada á þessum
og að veita móttöku stolnu fé. síðustu tveimur árum eða svo.
t réttinum voru síðari kærurn- [ Og þegar svo fáeinir ríkir rumm
ar báðar dregnar til baka, en ungar geta stolið meira fé, en
hinni fyTstu haldið til streitu. j því nemur, er allir bankaþjófar,
Annar saksóknarinn fyrir hönd allir stigamenn og allir algengir
hins opinbera, vildi fá að lesa þjófar hafa stolið til samans,
“vitnisburð” hins ákærða, er síðan Canada varð til, og slopp-
þá var sent herlið gegn bænd-
En>’’ j um, fjórar deildir fótgönguliðs,
þessi mað- j fjórar deildir riddaraliðs, auk
ur hefir setið marga mánuði f; flugvéla og brynvarðra bifreiða.
fangelsi fyrir sök, sem eigi hefir J Varð úr þessu seríð, sem stóð í
verið á hann sönnuð. Martins þrjár vikur, og fór stjórnarher-
málið hefir verið dregið inn í | lnn fram með hinni mestu
þetta mál hvað eftir annað. Ef | grimd. Féllu margir af bændum
eg ætti nú að finna mann þenna
sekann og dæma hann í sam-
ræmi við úrskurð yfirréttarins
í Martins málinu, — ef, eins
og yfirrétturinn heldur fram að
18 mánaða fangelsi sé hæfileg
refsing fyrir $284,177.18 stuld,
hvað mundi þá vera álitin hlut-
fallslega hæfileg refsing fyrir
þenna mann? Eg ætla að frí-
kenna yður, Mr. Rae, og í næsta
skifti sem þér komist í vand-
ræði, eigið þér mikið til góða
upp í þá yfirsjón.”
Mál þetta er að líkindum eitt
hið einstakasta, er upp hefir
en margir flýðu í skóga. En
þeim, sem til náðist af þeim,
sem sýnt höfðu beina mót-
1 spyrnu, var sýnd hin mesta
grimd. Voru margir hengdir, en
aðrir húðstrýktir. Hafa menn
utan Póllands ekkert vitað um
þetta til skams tíma, því Pól-
verjar hafa haft ströngustu
skeytaskoðun, svo ekkert hefir
frézt úr landi. En nýlega hefir
enska jafnaðarmannablaðið Dai
ly Herald komist á snoðir um
þetta og látið rannsaka málið,
og kom þá í Ijós það, sem hér
að framan er greint.
viku, aðeins einn maður verið
yfirheyrður, vara-forseti há-
skólaráðsins, og fyrv. dóms-
málaráðherra Brackens, Mr. R.
W. Craig, K. C. Er hann minn-
ugur framar öllum vonum, og
hefir sagt frá fundum er haldn-
ir hafa verið látlaust frá því
snemma á þessu vori. Hefir há-
skólaráðsmenskan verið lengst
af til umræðu. Síðari hlutann í
sumar hefir aðallega verið rætt
um, hversu Machray gæti bætt
upp tap það, sem orðið væri,
en engir útvegir fundist. Var
Machray ráðlagt að leita til
mága sinna, þeirra Drewry-
bræðra, eigenda ölgerðarhúss-
ins mikla, en hann taldist und-
an því, kvað þá eigi mundi
vilja sinna þessu fyr en yfir
skoðun væri lokið, því að þeir
væru kaupsýslumenn og kynnu
betur við að sjá hreina reikn-
bjuggu áður. Capt. Skaptason
var skipaður vorið 1921 yfir-
umsjónarmaður með fiskiveið-
um, af sambandsstjórninni, er
umboð hafði yfir öllum vötn-
um og veiðiskap í vesturland-
inu, og fluttust þau hjón þá
til Selkirk, þar sem fiskiskrif-
stofur stjórnarinnar voru. —
Hafa þau því dvalið í ellefu ár
þar nyrðra. Nú hefir umboð
þetta verið fengið fylkisstjórn-
inni, er hún tók við ráðsmensku
allra náttúrufríðenda fylkisins;
fylgdu þar með fiskivötn og
fleira. Hefir stjórnin nú flutt
skrifstofurnar hingað til bæj-
arins.
Allir vinir og kunniiigjar
þeirra hjóna bjóða þau hjartan-
lega velkomin aftur á fornar
stöðvar, eftir hina löngu —, það
má ekki kalla það útlegð —
burtveru frá stöðvum þeim, þar
sem þau hafa lengstan tíma
inga! Sjálfur hafði Machray dvalið.
/