Þjóðviljinn + Þjóðviljinn ungi - 13.02.1915, Blaðsíða 4

ÞJOÐVILJINN.
XXIX., 6.-7.
22
Hrossamarkaðír.
-G03-
um 120 þiis. tunnur af salti árlega.
En náman sjálf er sem borg í jörð
niðri, þar sem göng, borð, súlur,
bekkir, líkneski o. fl. o. fl. er út-
höggvið í saltsteininn, eða saltberg-
ið, og talin því eigi sjaldan eitt af
hinu einkennilegasta, sem til er í álfu
vorri.
Að öðru leyti sækja Eússar enn
fram í Karpata-fjöllunum, og hafa
þar aðal-stöð sína í Dukla-skarðinu,
sbr. ófriðar-fréttirnar í síðasta nr. blaðs
vors. —
VI. Þar sem aðflutningar til Þýzkalands
eru nú alteppth ad kalla, að því er
sjóleidina snertir, nema að eins um
Eystrasalt, frá Norðurlöndum heí'ur
fjöldi verksmiðja þar nú þegar
orðið að hætta, vegna vöntunar á
baðmull o. fl. o. fl.
Matgi/ kvida þvi og ad litid geti !
ordid um matvöt ubirgdimat, er á |
líður, og er stjómin á Þýzkalandi
því nýlega farin að hafa mjög ná-
kvœmt eptirlit med matvœlum öllum,
og rækilega brýnt fyrir mönnum, að
halda þar nú sem sparlegast á öllu.
„Aerolit11 er nafnið á nýju sprengi-
efni, sem danskur maður, er K. W. Niel-
sen heitir, hefur nýlega fundið upp.
Sprengiefnið kvað vera afar-aflmikið,
— áhrifin enda nær aflskaplegri, en allt
sem afskaplegt er.
Verðið þó hálfu minna, en verðið á
„dynamit“ er almennt.
Að undauförnu hafa hrossamarkaðir
verið haldnir að sumrinu, eptir að gróð-
ur hefur verið kominn nógur, og hross
orðin vel útlítandi. Samt hafa markaðs-
hross slæpst mikið á löngum rekstri og
iíðan þeirra verið mjög slæm, einkanlega
sjóleiðina til útlanda.
I vétur var byrjað á því, í ýmsum
héruðum landsins, að halda hrossamark-
aði fyrir jól, eptir að kominn var mikill
snjór og frost og ár íllar yfirferðar. I
staðinn fyrir að hross hafa opt og tíðum
verið tekin inn um það leyti og alin inni
við gott tóður allan veturinn, voru þau
nú rekin úr högunum, sett í hestaréttir
eða hús, handtekin þar, mýld eða beizl-
uð, siðan rekin undir þau skaflajárn, ein-
hverjar körtur, ekki verið að vanda slík-
ar járningar. Gott til bráðabirgða, segja
járningamennirnir. Þessir aumingja mál-
leysingjar vita ekkert hvað til stendur,
reyna að hoppa og stökkva og rífa sig
úr höndum þeirra, sem á þeim taka, ekk-
ert dugar, þeim er fast haldið. Nú er
farið af stað með hrossahópinn, sem flest
eru ótamin trippi, óvön öllu ferðalagi,
nema hlaupa sjálfala um hagann á sumr-
j in, og taka þar spretti við og við sér
í til gamans. Þau verða óþekk að fara úr
átthögum sínum, en með því að yfirferð
er slæm, dasast þau fljótt. Kunna ílla
við að ganga á skaflajárnum, rífa sig til
blóðs á fótunum þegar í ófærðina kemur,
og því tremur, sem hópurinn stækkar og
troðningurinn verður meiri.
Þetta sjá rekstrarmenn, en geta ekk-
ert að gjört. Þeir verða að halda áfram
eptir því sem mögulegt er, til að ná á-
kveðnum gistingaatað handa sér og hest-
unum. Mönnunum er vel tekið þar sem
þeir taka sér náttstað, en hrossahópur-
inn verður að vera úti, hverju sem viðr-
ar, og hvernig sem hann er útleikinn
eptir ferðalagið yfir daginn, rennandi
blautur af vatni úr ánum og svita, heit-
ur og móður undir nóttina. Þannig á
hann að taka jafnt á móti norðanfrostbyl
eða bleytukafaldi eins og góðu veðri. Allir
vita, að tíð er optast óstöðug og köld
eptir að komið er fram í nóvember og
desember. Þar sem hrossunum er sleppt
að kvöldinu eru ekki alls staðar góðir
hagar, og fönn talsverð. Þau fara á beit
fyrst að kvöldmu, pví þau eru svöng
eptir að hafa lítið bitið að deginum.'þeim
verður kalt þegar fram á nóttina kamur,
fara að híma og skjálfa og sviða í kaun-
in á fótunum. Strax eptir að nóttin er
liðin, er lagt af stað með hrossin og þann-
ig gengur það til Reykjavíkur. Nú er
það versta eptir hjá hrossunum, og það
er að fara sjóleiðina um hávetur, vera
sett ofan í þröngt og slæmt pláss í skip-
um, velkjast þar til og frá, meiðast af
biltum, sem þau fá, hafa lítið að éta,
vera allt af svöng, þola ekki loptleysið
í skipunum, og deyja siðan út af eptir
miklar þjáningar, eins og eg hefi heyrt
að hafi átt sér stað með hrossín, sem
1/4
hug!“ svaraði Gío, all fjörlega. Hver fæst við þess kon-
ar raDDBÓknir?^
„Að líkindum hver lyfsali, eem jafnframt er efna-
fræðÍDgur, og ska! eg gjarna sjá um það fyrir yður, ef
einhver dúfan kynni odd að sálast! Jeg býst við, að
þeim, sem drepizt hafa, hafi þegar verið kastaðÞ
rEn börnin góð! Fáum vér eigi bráðum eitthvað
að borða?“ kallaði Nikke' frænka, er sat í sóffanum“. —
Jeg er hungruð, sem úlfur! En kötturinn hefur eftil vill
stolið steikinni frá matsveininum yðar!“
Onesta teygði úr sér, er þetta bar á góma, — faDnst
hún enn vera húsmóðirin í húsinu, og var óvön því að
fá svona ofanigjöf.
EDgu að siður beit hún þó saman vöruDum, og
hlammaði sér aptur í hægindabekkinn, er hún heyrði
Gio svara hlægjandi:
„Nú skal eg gá að, hvað matnum liður, fræoka!
Reiðstu mér ekki, þó að það sé ekki enn löngu orðið!
Jeg er ný eiin þá í húsmóður-tignÍDDÍ hérna!“
Naumast hafði bún sleppt orð'nu, er þjónninn kom
inn, og sagði að lagt væri á borðið, og glaðnaði þá held-
ur en ekki yfir Nikkel frænku.
„Jæja! Guði sé lof!“ mælti hún. „Komið í mig
garoagaul, — sveDgdin svo afskapleg!“
Meðan setið var að borðum, skemmtu menn sér,
með gamansömum samræðum, nema hvað Gío var óvana-
lega þegjandaleg, og fór svo að lokum, að frú Verden
veitti því eptirtekt.
„Gío, litla! Er munnurinn á þér frosinn aptur, í
1 itaoum, sem héma er þó?“ kallaði hún, all-klunnaleg í
orðum, sem vant var.
129
ur, yfir því, að vera svo um setinD, sem hanD er. —
Farið dú á undaD! Jeg kem strax á eptir! Verið nú
skynsöm! Jeg segi ekkert að ástæðulauau, og heti hér
tvennt á að byggja!“
„En vel á minDzt!“ mælti hann enr. fremur. „Gætuð
þér ekki i kvöld, eða þó fremur snemma í fyrra-málið,
fundið yður eitthvað til, og látið Ritu koma inn til mín?“
Gio starði forviða á hann, en áttaði sig þó brátt.
„Það á jeg hægt með!“ svaraði hún. og gekk svo
bægt inn í salinD
En þaðan barst ómurÍDn af fiólínhljómleik hr.
Morghan’-.
Wirdmuller SDeri sér nú að herbergjunum, sem
vorn til v'Dstrí handar í dimmunni.
Hlerar voru eigi fyrir gluggum, og lagði því svo
mikla skímu frá gas-ljóskerunum úti, að hann gat vel
ratað
Hann gekk dÚ beint inn í herbergið, þar sem söíd-
in voru, en nam þó stundarkom staðar á þrepskildinum,
ef ske kynni, að haon sæi þá sömu sýnina, sem Assunta,
og Gío, höfðu séð, eða héldu eig hafa séð.
En hann sá ekkert, nema myrkrið, og skuggana af
hlutunum, og fannst haDn þó vera þar eitthvað öðru visi,
en hann átti að sér, og fékk þvi og töluverðan hjartslátt.
„Þetta stafar af imyndun minni“, hugsaði hann.
„Sízt að furða, þó maður fái hjartslátt í þessu þögnla
herbergi, þar sem maður veit, að dauðinn hefur dvalið,
sem gestur!“
Hann herti nú engu að síður upp hugann, gekk
inn í herbergið, ýtti lokinu af glerskápnum, næst dyrun-