Reykvíkingur - 01.03.1896, Blaðsíða 1

Af grei Oslnstofa
Reykvlkings er nú
hjA ötgefanda, Aðal-
strœti nr. 8, opin
hvern virkan dag
allan. Nýir kaup-
endur gefl sig fram.
Reykvíkingur.
BlaOið kemur út
einu sinnii hverjum
rnánuOi og kostar
1 Rvik 1 kr. um áriO,
út um land og er-
lendis burðargj. a8
auki 25—50 a. Borg-
ist fyrir lok júli.
VI, 3.
Raftysing og rafhitun í Reykjavík.
Það eru víst fá nýjungamál, sem fengið
hafa liðlegri undirtektir hjer í bænum en
þetta mál, og þó voru þær ekki svo góðar,
að nokkurt raíiýsingarfjelag vildi ganga að
kostum þeim er bæjarmenn buðu, og lítur
því helzt ót fyrir, að það mál verði að engu.
Það er mjög leiðinlegt fyrir bæjarbúa, ef
svo verður, þegar þess er gætt, hversu marg-
ir vóru málinu hlyntir, og sumum var það
mjög mikið áhugamál. Af því er auðsjeð,
að það er talsvert komiðinn í meðvitund al-
mennings, að raflýsing og rafhitun muni
vera betri og ódýrri en sú hitun og lýsing
sem við nú höfum. Svo ef því er slegið
föstu, sem Frímann B. Anderson skrifar í
Fjallkonunni, síðast þegar hann skrifar um
málið, sem allar líkur eru til, að satt sje,
„að Beykvíkingar sjeu svo efnum búnir,
að þeir, ef þeir bara vildu, gætu myndað
hlutaflelag, og fengið með því nóg fje til
fyrirtækisins; þeir gætu kostað að öllu leyti
raflýsing og rafhitun hjá sjer“, þá sýnist
eins og málið sje komið svo langt, að það
vanti að eins framtakssama og duglega for-
gangsmenn til að safna fjöldanum saman
og mynda hlutafjelagið. Mjög er líklegt,
að fjöldi manna sje því fráhverfur (þó
það væri hægt), að útlendingar sjeu fengnir
til að setja hjer upp raflýsingarstöðvar, á
sinn kostnað, því það dylst víst fáum, sem
dálítið þekkja til, að það með tímanum verð-
ur stór gróði, að selja Reykjavíkurbæ raf-
hitun og lýsing, og líka ættu menn að sjá
það, að við á undanfarandi áratugum höf-
um látið útlent auðvald okra nóg á okkur,
þó við reyndum í þetta eina skipti að ná í
þann ágóða, sem kann að verða af þessu,
og það er ekki efamál, — við getum það
bara ef við viljum. X.
Aths. ritstj.: Vjer skulum nú vona, að
þetta mál fái meira gengi áður enn langt
líður en nú áhorfist. Notkun rafaflsins er nú
óðum að ryðja sjer til rúms í Noreg og Sví-
þjóð, enn Danmörk er hjer á eptir, ogkem-
ur það af því, að þar hagar öðruvísi til, þar
sem þar vantar vatnsaflið, sem svo mikið
er af í Noregi og Svíþjóð. Danir verða þvi
Nöineriö
kostar 10 a.
að nota önnur öfl í staðinn til að framleiða
rafmagnið, sem annaðhvort eru dýrari eða
ekki jafnhentug, svo sem gufuafl eða vind-
afl. Er þvi eðlilegt, að þeir sje skemmra
komnir í þessari grein en Norðmenn og
Svíar.
Það er ekki raflýsingin og rafhitunin
ein, sem hjer er um að ræða, þótt bæði þessi
atriði, einkum hitunin, sje mjög þýðingar-
mikil, heldur er ef til vill mest um það
vert, að jafnframt fengist vinnuafl til að
hreyfa verkvjelar, og má einnig beita því
við ýmsa venjulega vinnu með litlum útbún-
aði. Þar sem raflýsing er á komin á Norð-
urlöndum með framleiðslu fossa, er þegar
farið að nota aflið á þennan hátt, svo sem
til að hreyfa vjelar við skurðgrepti og önn-
ur stór mannvirki.
Þannig er nú í vetur verið að grafa
jarðgöng gegnum háls einn í Noregi, og er
vinnuaflið leitt frá fossi sem er í 10 kíló-
metra (D/s d. milu) fjarlægð. — Það er
einnig lengsta leið, sem rafmagn hefur ver-
ið leitt á þann hátt í Noregi, enn sem kom-
ið er.
Tillögu höfundarins um, að reynandi væri
að stofna hlutafjelag til að koma máli þessu
áleiðis hjer, erum vjer samdóma, og munum
innanskamms ræða málið ítarlegar í þessu
blaði.
3. bæjarstjórnarfundur, 6. febr.
1. Beiðni framborin frá kaupm. Birni
Kristjánssyni, um leyfi til að mega byggja
pakkhús, austur úr húsi hans, er nái hjer
um bil 91/, al. austur fyrir lóð hans, við
grófina. Bæjarstjórnin sá sjer ekki fært, að
veita hið umbeðna leyfi. — 3. Beiðni frá
G-uðm. Guðmundssyni og Friðriki Gíslasyni,
um lán á leikfimishúsi barnaskólans ókeyp-
is til leikfimisnáms, undir forustu J. Fergu-
sons prentara, eitt kvöld í viku einn tíma
í senn. Leyfið var veitt til loka barnaskóla-
tímans í vor, og þannig, að skólastjóri á-
kveði nánar hvenær húsið er notað. — 3.
Eptir tillögu skólanefndarinnar var Þórði
Guðmundssyni í Vesturgötu 10 veitt kaup-
laus kennsla, yfirstandandi skólaár, fyrir son
hans Guðmund. — 4. Meiri hluti skóla-
Marz 1896.