Lögberg-Heimskringla - 25.02.1965, Blaðsíða 4

4
LÖGBERG-HEIMSKRINGLA, FIMMTUDAGINN 25. FEBRÚAR 1965
Lögberg-Heimskringla
Published every Thursday by
NORTH AMERICAN PUBLISHING CO. LTD.
Printed by
WALLINGFORD PRESS LTD.
303 Kennedy Street, Winnipeg 2, Man.
Edilor and Business Manager: INGIBJÖRG JÓNSSON
Board of Directors' Executive Committee
President, Grettir L. Johannson; Vice-President, Grettir Eggertson; Secretary,
S. Aleck Thorarinson; Treasurer, K. Wilhelm Johonnson.
EDITORIAL BOARD
Winnipeg: Dr. P. H. T. Thorlakson, chairman, Haraldur Bessason, Rev. Valdimor
J. Eylands, Caroline Gunnarsson, Johann G. Johannson, Thorvaldur Johnson,
Jakob F. Kristjansson, Rev. Philip M. Petursson. Vancouver: Dr. S. E. Bjornsson.
Boulder, Col.: Askell Love. Minneapolis: Valdimar Bjornsson. Grand Forks
Richard Beck. Reykjavik: Birgir Thorlacius. Akureyri: Steindor Steindorsson.
London: Dr. Karl Strand.
Subscription $6.00 per year—payable in advance.
TELEPHONE WH. 3-9931
Authorized as second class mail by the Post Office Department, Ottawa,
and for payment of Postage in cash.
Ársþing Þjóðræknisfélagsins
„Þetta er það bezta þjóð-
ræknisfélagsþing sem ég hefi
sótt!“ sagði roskinn og ráð-
settur bóndi frá Leslie í Sas-
katchewan við mig að lok-
inni síðustu kvöldsamkomu
ársþings félagsins á miðviku-
dagskvöldið síðastl. viku. —
Ekki mun hann hafa sótt þau
öll, því nú eru þau orðin
fjörtíu og sex að tölu en hann
mun hafa sótt mörg þau
fyrstu, þegar starfskraftarnir
voru e.t.v. öflugri en nú, og
þótti mér því vænt um þessi
ummæli hans, því þau gefa til
kynna að ekki er um afturför
að ræða hvað snertir þessa
miðsvetrar stórhátíð okkar.
Þrátt fyrir óblítt vetrarveður
sátu þingmenn fundi í þrjá
daga og kvöldsamkomurnar
fjórar voru fjölsóttar.
Vegna þess að L.-H. verður
að koma út hvernig sem á
stendur, var mér ekki mögu-
legt að sækja fundi á þriðju-
daginn og fyrir hádegi á mið-
vikudaginn, en vænti þess að
ritari félagsins, frú Hólmfríð-
ur Danielsson gefi yfirlit hér
yfir gjörðir þingsins síðustu
tvo daganna; fyrsta deginum
voru gerð nokkur skil í síð-
asta blaði.
Við höfum sannfrétt að
ræðumaðurinn í miðdegis-
verðarboði Icelandic Canadian
Club á þriðjudaginn, Sigtrygg-
ur O. Bjerring hafi flutt afar
skemmtilega ræðu um ís-
lenzka viðskiptamenn á fyrstu
árunum hér í Winnipeg og
séra Sveinbjörn Ólafsson hafi
flutt íturhugsað og skörulegt
erindi á samkomu félagsins þá
um kvöldið og munu þær ræð-
ur væntanlega birtast í næsta
riti félagsins. Ennfremur var
til þess tekið hve formaður
félagsins Bill Finnbogason
stjórnaði þessum samkomum
með mikilli lipurð og háttvísi.
Miðdegisverðarboð Þjóð-
ræknisfélagsins í Paddock
Restaurant Sigurði Helgasyni
og frú til heiðurs var ánægju-
legt, salurinn þéttsetinn og
framreiðsla góð. Þar var
staddur Guttormur J. Gutt-
ormsson skáld frá Riverton
og ávarpaði hann samkvæm-
ið, kvaðst hann þangað kom-
inn til að biðja Sigurð for-
stjóra að flytja Loftleiða-
mönnum þakkir sínar fyrir
höfðinglegar og ógleymanleg-
ar móttökur og fyrirgreiðslu,
er hann heimsótti Island
sumarið 1963. Síðan flutti
hann þeim vísu með viðeig-
andi inngangsorðum og lét
skrítlurnar og gamanyrðin
fjúka, þannig að hlustendur
veltust um af hlátri. Vænt
þætti okkur um ef hann yrði
að tilmælum okkar að láta
blaðinu í té vísuna til Loft-
leiða og inngangsorðin.
Stjórnarnefnd
Þjóðræknisfélagsins
Á þingfundinum eftir há-
degi var samkvæmt lögum
gengið til kosninga og voru
allir embættismenn félagsins
endurkosnir og er nefndin
þannig skipuð: Forseti, séra
Philip M. Pétursson; varafor-
séti, próf. Haraldur Bessason;
ritari, frú Hólmfríður Daniels-
son; vara-ritari, Páll Hallson;
féhirðir, Grettir L. Johannson;
vara-féhirðir, Jóhann T. Beck;
fjármálaritari, Guðman Levy;
vara-fjármálaritari, frú Krist-
ín Johnson; skjalavörður,
Jakob F. Kristjánsson.
Snorri Gunnarsson var kjör-
inn sérstakur fulltrúi Þjóð-
ræknisfélagsins á Kyrrahafs-
ströndinni. Yfirskoðunarmenn
reikninga voru endurkosnir —
þeir Davíð Björnsson og
Gunnar Balwinsson.
Allir þessir nefndarmenn
hafa starfað mikið og vel á
árinu (sjá skýrslu forseta) og
var því ánægjulegt að þeir
gáfu kost á sér aftur í nefnd-
ina.
Lokasamkoma Þjóðræknis-
félagsins var með afbrigðum
vel sótt, þannig að naumast
voru nægileg sæti fyrir alla.
Þeirri samkomu stjórnaði,
samkvæmt venju varaforseti,
Haraldur Bessason prófessor.
Höfðu mörg skemmtiatriðin á
þessari samkomu og á Fróns-
mótinu fengist fyrir hans at-
beina.
Góður rómur var gerður að
hinni ágætu og tímabæru
ræðu Sigurðar Helgasonar
forstjóra og var hún birt í síð-
asta tölublaði L.-H. — Sjald-
an hafa verið sýndar fegurri
litmyndir frá íslandi en þær
er hann kom með og skyldi
hann þær eftir í vörslum ræð-
simannsins, Grettis L. Johann-
son, svo sýna mætti þær í
fleiri Islendingabyggðum.
Jóhannes Pálsson lék af
mikilli list, eins og ávalt, á
fiðlu sína og hefðum við
gjarnan viljað hlýða á hann
lengur. Systir hans, frú Lilja
Martin, lék undir á píanó, eins
og bezt verður ákosið. Ungu
stúlkurnar Carol Thorstein-
son og Doreen Borgford
skemmtu gestum vel með söng
sínum og voru kennara sínum
Mrs. Ölmu Gíslason til sóma,
en hún lék undir.
Heiðursfélagar
Að skemmtiskrá lokinni tók
forseti, séra Philip M. Péturs-
son aftur við stjórn og bað
hann ritara að bera upp til-
lögur stjórnarnefndar um
kjör heiðursfélaga og voru
þessir kjörnir heiðursfélagar í
Þjóðræknisfélagi Islendinga í
Vesturheimi: Dr. Bjarni Bene-
diktsson, forsætisráðherra Is-
lands, frú Ingibjörg Jónsson,
ritstjóri Lögbergs-Heims-
kringlu og Grettir L. Johann-
son ræðismaður íslands og fé-
hirðir Þjóðræknisfélagsins, og
afhenti forseti skrautrituð
skírteini í fallegri umgerð
þessu kjöri til staðfestingar.
Að því loknu sagði hann hinu
fertugasta og sjötta ársþingi
Þjóðræknisfélags Islendinga í
Vesturheimi slitið.
Bréf til Ingibjargar
Kæra vinkona, Ingibjörg,
Þetta verður bara ófullkomið svar við þínu góða og
skemmtilega bréfi sem ég þakka innilega.
Hér verða taldir aðeins fáir af mörgum merkis atburð-
um sem skeðu í hinu söguríkasta samkomuhúsi íslendinga í
Winnipeg. I gömlum blöðum
fleiri að fjalla.
I minningunni er Tjaldbúð-
arkirkjan ennþá uppistand-
andi á horninu á Furby Str.
og Sargent Ave. í Winnipeg.
Hún var reist fjórum eða
fimm árum fyrir síðustu alda-
mót, af söfnuði sem klofnað
hafði út úr söfnuði Fyrstu
lútersku kirkjunnar, norður
söfnuðinum svonefnda. Tjald-
búðin er ferkantað kassalagað
timburhús með krossþaki (of-
'an að sjá úr flugvélum sem
ekki voru til þá) og pínulitl-
um turni upp úr miðju þak-
inu.
Skömmu eftir að hún var
fullgerð og tekin í nótkun,
skeði sá ömurlegi atburður að
þakið bilaði undir turninum,
líklega fyrir óvandvirkni
kirkjusmiðanna, og sökk, með
turninn ofan á sér, djúpt nið-
ur í efri tasíuna. Sem nærri
má geta olli þetta mikilli óá-
nægju innan safnaðarins.
Lýsti einn safnaðarstólpinn í
heyrenda hljóði á safnaðar-
fundi, yfir því að hann sæi
sér ekki fært, samvizku sinn-
ar vegna, að tilheyra kirkju
sem væri sliguð. Má vera að
frá slíku erfiðleikatímabili sé
komið upphaf einnar sam-
komuræðu séra Hafsteins Pét-
urssonar: „Ég er þreyttur,
dauðans þreyttur af störfum
og áhyggjum næstliðinna
daga“.
Hann var fyrsti prestur
Tjaldbúðarinnar; hafði áður
þjónað í Argyle byggð, elsk-
aður og virtur af öllum, ógift-
ur og barnlaus. Hann var tal-
inn fluggáfaður; flutti allar
sínar ræður af munni fram
blaðalaust. Hann hafði og
forframast norður við íslend-
ingafljót, búið þar börn undir
fermingu, fært gild rök að því,
að allir hlutir sönnuðu þrenn-
ingar kenninguna: t.d. rúmið
sem við sofum í, það er lengd
þess, hæð þess, breidd þess.
Ekkert var eðlilegra og
skiljanlegra en það, að sann-
og doðröntum er um marga
leikurinn kæmi fram meðal
fiskimanna í norður Nýja ís-
landi. En hitt verður aðeins
lærðra manna hlutskifti að
vita, hve náinn skyldleiki er
með afstæðirkenningu Ein-
steins og rúmstæðiskenninu
Hafsteins. —
Kirkjulegur félagsskapur og
samvinna hafa sennilega
hvergi verið betri en í tjald-
búðinni á þeim dögum. Áhuga-
málin voru mörg á döfinni.
Eitt þeirra, gizka ég á, að
verið hafi brýnast: að fá gert
við tjalbúðar þakið áður en
fólki færi að þykja það fallegt
og byggingameistarar að taka
það til fyrirmyndar.
Árið 1895 orti síra Hafsteinn
sálm og var hann sérprentað-
ur og sunginn með laginu Eld-
gamla Isafold, við mörg há-
tíðleg tækifæri í Tjaldbúðar-
kirkju. Ekkert man ég nú
annað en þetta úr sálminum:
Hér er guðs heilagt orð,
helg skírn og náðarborð
Tjaldbúðar trú.
Aldrei var meira tómahljóð
í Tjaldbúðinni og aldrei sýnd-
ist hún meira niðurbrotin en
þá er síra Hafsteinn hvarf úr
íslenzkum félagsskap og flutt-
ist til Danmerkur og giftist
þar.
En svo vel vildi til að mað-
ur kom í manns stað. Síra
Bjarni Þórarinsen, þá nýkom-
inn frá íslandi gerðist þjón-
andi prestur í Tjaldbúðar-
kirkju. Áður hafði hann
nokkrum sinnum embættað í
„Northwest Hall“ sem þá var
stærsti samkomusalur Winni-
peg-íslendinga, og fengið svo
mikla aðsókn áheyrenda að
ekki mátti meiri vera rúms-
ins vegna. Síra Bjarni virtist
hafa alla kosti sem einn prest
má prýða; ræðumaður svo af
bar; framkoma og flutningur
málsins með ágætum. Auk
þess var hann gleðimaður
mikill, góð glettinn (humor-
iskur) og hláturmildur, en
stiltur og staðfastur, þegar því
var að skifta, sem eftirfylgj-
andi smásaga vitnar um.
Sodakexmessan svonefnda
var morgunmessa einn sælan
sunnudag í Tjaldbúðinni, full-
skipaðri fólki. Síra Bjarni
hafði lokið einni af sínum á-
gætu stólræðum, búinn að
blessa yfir fólkið og var að
lesa sálminn eftir colektu fyr-
ir altari. Þá öllum á óvart
kemur inn í kirkjuna öldruð
kona með körfu á handleggn-
um sem í voru nokkrir bréf-
bögglar, og gengur rakleitt inn
ganginn og upp á söngpall,
sezt hjá söngfólkinu og fer að
éta sódakex upp úr körfunni.
Mörgum varð að brosa að
þessu, en séra Bjarna stökk
ekki bros. Hann lauk við að
lesa sálminn og söngflokkur-
inn stóð upp til að syngja. Þá
leggur gamla konan frá sér *
körfuna og stendur upp með
munninn fullan af sódakexi
og hóf að syngja með söng-
flokknum en hélt áfram að
tyggja — líklega taktlaust.
Söngflokkurinn varð að hætta
að syngja, ætlaði alveg að
s p r i n g a af niðurbældum
hlátri. Gamla konan settist þá
bara niður og hélt áfram að
éta sódakexið upp úr körf-
unni.
Allir í kirkjunni reyndu
auðvitað að halda niðri í sér
hlátrinum, en flestir, ef ekki
allir, að undan skildum hinum
óvænta kirkjugesti og síra
Bjarna, biluðu og mistu út úr
sér hláturinn.
Ef þetta hefði verið skipu-
lagður hlátur í leikhúsi, þá
mundi ærinn hvellur hafa
kveðið við. En þessu var ekki
þannig farið, aðeins óvenju-
legir smellir heyrðust á víð og
dreif um alla kirkjuna, líkt
sem sprengdar væru knell-
hettur.
Sjálfsagt hefur síra Bjarni
trúað því að synd væri að
hlæja í kirkjunni meðan á
messu stæði, og gert sér grein
þess að syndin var hin sama,
hvort sem hláturinn var inni-
byrgður, látinn laus, eða mist-
ur út fyrir slys. Þess utan
hefur hann fundið, að hann
mátti ekki hlæja upphátt
vegna síns geislega embætt-
is. Hann varð að standast próf-
ið frammi fyrir siðuðum
mönnum ef nokkrir voru.
Andlit hans bólgnaði og tútn-
aði út af ofraun að standast
það. Og sjá, hann sigraði og
hélt sínum helgidómssvip, þó
nokkuð örðugt væri að greina
hann, því andlitið stóð á
blístri. Ef allir hefðu verið
eins samvizkusamir og síra
Bjarni, þá hefðu allir orðið
eins og hann í framan, og
hann ekki getað stilt sig
frammi fyrir slíkum söfnuði.
Þetta fór allt á annan og
betri veg. Síra Bjarni las út-
gönguversið með andakt og
skjálfraddaður, eins og hann
Framhald á bls. 5.