Lögberg-Heimskringla - 16.03.1972, Blaðsíða 5

LÖGBERG-HEIMSKRINGLA, FIMMTUDAGINN 16. MARZ 1972
5
Lagðprútt skinn gleður sinn
Reporfr on the Radio Programs
GRALLARASÖNGUR
(Given ai ihe Icelandic Naiional League conveniion,
February 19ih, 1972).
I mörg ár hafa íslenzk
gæruskinn verið seld á er-
lendum mörkuðum, aðallega
óunnin, en nú í seinni tíð hafa
skinnin verið sútuð og seld
sem „teppagærur“ (R u g s).
Teppagærurnar hafa náð
miklum vinsældum enda ó-
dýrar og fallegar og munu
þær prýða mörg heimili um
víða veröld. Ég he£ heyrt að
Eatons hafi eitt sinn haft þær
á boðstólum.
Gæði íslenzka gæruskinns-
ins eru fólgin í léttleika þess
og hinni silkimjúku ull sem
þekur skinnið. Ég hef heyrt
því haldið fram, að gæði og
séreinkenni íslenzka gæru-
skinnisins væru því að þalkka,
að hárin vaxa ekki mjög þétt
samán á skinninu. Þar af leið-
andi myndast loftrúm inn við
skinnið en l'oftið heldur kuld-
anum frá, eða hitanum ef svo
ber undir. Ekki hefur náttúr-
an látið þetta nægja, heldur
útbúið „þelið“ til að loka
þessu loftrúmi og þar utan
yfir teygir sig hið langhærða
„tog“ sem ver sauðféð gegn
regni og stormi. Þeir .sem
þekkja íslenzka veðráttu
skilja hversvegna þessi vel
Framhald af bls. 4.
þó að aðrir gerðu betur (að
hans dómi). Það hefði þrosk-
að hans meðfæddu gáfu, og
hlutgengur gat hann orðið þó
að ekki yrði hann í fremstu
röð.
Loks skal svo þess getið,
sem ég tel að um fram allt
eigi að v a r ð v e i t a nafn
Gunnbjarnar Stefánssonar frá
gleymsku, og það er hans
mikla starf í þágu íslenzkra
þjóðræknismála vestan hafs.
Hann var alltaf ótrauður og
ósérhlífin, og þessara eigin-
leika hans hefir mjög gætt í
þjóðræknisstarfinu, bæði í
útbúna kápa er nauðsynleg
íslenzku sauðfé.
Draumur margra íslendinga
rættist þegar Samband ísl.
I Samvinnufélaga opnaði nýja
og fullkomna sútunarverk-
smiðju norður á Akureyri s. 1.
sumar. Verksmiðjan sútar
eingöngu íslenzk gæruskinn
og hefur verksmiðjan nefnt
framleiðslu s í n a „Mokka-
Skinn“. Mokka-skinnin eru
notuð til að framleiða úr
fatnað, kápur, jakka og húfur
o. fl. og eru að því leyti frá-
b r u g ð i n teppagærunum að
hægt er að framleiða fatnað
úr þeim.
í sambandi við sútunarverk-
smiðjuna hafa svo risið tvær
verksmiðjur sem framleiða úr
Mokka-Skinnum. Önnur verk-
smiðjan framleiðir vetrar
jakka og kápur en hin vetrar
húfur og vetlinga. Sala er
þegar hafin og hefur varan
líkað mjög vel, enda hin
vandaðsta í alla staði.
Þessir nýju atvinnuvegir
færa íslendingum fjölbreytni
í atvinnuháttum og aukin
verðmæti f y r i r framleiðslu
sína, auk þess sem atvinnu-
öryggi er aukið en því hefur
oft verið ábótavant hjá þjóð
sem verður að treysta á fisk-
veiðar nær eingöngu.
Vonandi verður ekki langt
að bíða þar til Vestur-íslend-
ingar eiga kost á að styðja
íslenzkan iðnað með því að
kaupa íslenzkar vörur í Kan-
ada. Ég þori að ábyrgjast að
engin verður fyrir vonbrigð-
um með þau kaup. Því eins
og einn þýzkur vinur minn
sagði, „lagðprútt skinn, gleð-
þjóðræknisfélögunum og í
einbeittum og þrautseigum
stuðningi hans við Heims-
kringlu. Á hvorumtveggja
vettvanginum vann ‘ hann
mikið starf. En hann sóttist
ekki eftir neinni viðurkenn-
ingu fyrir þetta, og því má
vera að liðsemd hans hafi
dregið að sér minni athygli
en skyldi.“
Snæbjörn var manna fær-
astur til að rita um fornvin
sinn Gunnbjöm, og væri því
ókunnugum ofrausn að reyna
að bæta þar um. — H. B.
The first program fol'low-
ing the last Icelandic National
L e a g u e convention was in
March and featured the First
Lutheran Church Choirs, with
Snjolaug Sigurdson as direc-
tor. Soloists were Mrs. Pearl
Johnson and Reg Frederick-
son. Rev J. Arvidson gave a
very interesting commentary
on the history of the Church
and the Choirs.
The sixth in the series fea-
tured the Saga Singers from
Edmonton, as they had been
kind enough to send me a
tape by Air Express. I am
very grateful to them for
their fine work and co-opera-
tion. The Singers number
18-20, and are directed by
Mrs. Della Rowland. Some of
the choir members are not
Icelandic but have admirably
mastered the words of the
songs. The soloists were all
from our Manitoba Icelandic
communities: Mrs. Doreen
Borgford Joachim from Win-
nipeg; Mrs. Margaret Helga-
son Decosse from Hekla Is-
land; Mrs. Jóhanna Nordal
Couves from Arborg. They
sang some of our most cher-
ished lyrics. Prof. H. Bessa-
son, gave a short address on
Icelandic Canadian poetry,
Mrs. Danielson gave the com-
mentary.
The July program featured
the Festival Opera group,
organized and directed by
Elma Gislason. This group
sang at the Manitoba Music
Festival and received much
praise. When they held a con-
cert at St. Mary’s Academy
Concert Hall in June, they
delighted the audience and
the critics with their fine
renditions of various opera
excerpts. There are several
Icelandic singers in the
groups and some of them
sang solos. Chief soloist with
the choir is Gerry Patterson,
who hás won the Rose Bowl
at the Manitoba Music Festi-
val: This was truly a very
fine entertainment.
The October program fea-
tured the well known Ice-
landic Mezzo-soprano, Heath-
er Sigurdson Ireland, who
now 1 i v e s in Vaneouver,
where she was given recitals
and belongs to the Vancouver
Opera Association. She was
invited to Winnipeg to be a
soloist with the Winnipeg
Philharmonic. At that time
she gave a recital at the Uni-
versity of Manitoba School of
Musie, and graciously allowed
us to use some of the program
which was taped. Mrs. Elma
Gislason gave a talk on Ice-
landic Canadian singers and
musicians in Manitoba. Mrs.
Danielson gave the commen-
tary.
The December radio pre-
sentation was a special Christ-
mas program featuring Mrs.
Emily Sigurdson Steinke for-
merly of Gardar, North Da-
kota and now living in Cali-
fornia. Mrs. Steinke started
her singing career as soloist
with the children’s choirs that
were organized in North Da-
kota in the early 1950’s and
directed by her. Since then,
Emily, who has an exception-
ally beautiful voice, has stu-
died for many years in Min-
neapolis and in California.
She sang some of our well-
beloved Christmas numbers,
among them: A Stranger of
Galilee, O Holy Night, O Di-
vine Redeemer. Mrs. Freda
Danielson gave an address on
Christmas customs and tradi-
tions in Iceland. Consul-Gen-
eral Grettir L. Johannson
gave the commentary.
Nine programs have now
been given in this series. And
the original idea has been
carried out that is to feature
singers and musical ta'lent
from as wide a sphere as pos-
sible, and to give talks on
Icelandic cultural matters, so
that the general public may
learn something about Ice-
landic culture. Soloist, choirs,
instrumentalists h a v e been
featured from various parts
of Manitoba, from Toronto,
Edmonton, Vancouver and
California, as well as from
Icéland. There has been a
wide variety of good music,
and good talks.
The voice of Station CFRW
does not reach very far, but
it has a fairly large listening
audience. We have received
many letters and phone calls
commending the excellence of
our programs, and we believe
they are doing something to
spread out the knowledge of
Iceland and Icelanders and to
enhance the cultural activities
among us. It is of course not
known how long I can keep
on doing these programs, but
while they last they are of
value to our general culturál
life here.
Holmfridur Danielson,
Co-ordinator.
Framhald af bls. 3.
eru svona laus og hringlandi,
Dá flýtur af því, að hver leik-
ur sér í lögunum upp á sinn
hátt, eftir því sem hans eigin
andi gefur honum inn, svo
þegar sumir leika sér uppeftir,
þá leika aðrir sér niður á við
og hver fer í sína áttina, og
stundum verður enginn öðr-
um samróma, mikinn part af
því, marg oft, að hver vill
vera sinn eigin herra, í þessu
sem öðru, og hafa það frjáls-
ræði að syngja eftir sínum
vilja og smekk, en ekki ann-
arra, og laga sig ekki eftir
öðrum, sem betur syngja og
smekklegast.
Það er alloft svo í kirkjum,
að það er ekki nóg með það,
að sinn hefir eiginlega hvert
1 a g i ð eða lagmyndina, að
nokkru leyti frábrugðið, hver
upp á sinn hátt, heldur og
keppist stundum hver fram
yfir annan, svo einn eða tveir
eða svo eru lengst á undan.
— Svona syngja menn stund-
um, rétt eins og í smáhópum,
þar sem hver hópur syngur á
undan öðrum, svo dæmi munu
til,. að þegar hinir fyrstu eru
búnir með vers eru hinir síð-
ustu í miðju versi, svo að
þeirra, sem bezt og réttast
syngja, gætir ekki eða þeir
þagna, af því að þeim líkar
ekki söngurinn. Þegar hver út
af fyrir sig syngur þannig í
sjálfræði, reglulaust upp á
sinn hátt, mætti svo kallá,
sem sérhver söngmanna þess-
ara sé lagasmiður (kompon-
ist); hver býr til sit lag.“
Þessi Grallarasöngur varð
lífsseigur. Hann hófst á dög-
um Guðbrands biskups, og í
lýsingu Kálfholtssóknar 1857
stendur þetta: „Hér er aldrei
annað sungið en gamli grall-
arinn, í kirkjiun og heimáhús-
um á helgidögum."
Þ e g a r Latínuskólinn var
fluttur frá Bessastöðum til
Reykjavíkur 1846, var Pétri
Guðjónssyni falið á hendur að
k e n n a skólasveinum söng.
Fyrir tilstilli hans urðu marg-
ir skólapiltar góðir söngmenn
og 2. apríl 1854 höfðu þeir
söngskemmtun fyrir bæjar-
menn, og mun það eflaust
fyrsti samsöngur á Islandi.
Pétri tókst að leysa þjóðina
úr álögum Grallarans, og fyr-
ir það má hann með réttu
heita „faðir söngs á ísamold“
eins og eitt skáldið kallaði
hann. Árið 1861 kom út sálma-
söngsbók hans með nótum og
fögrum lögum. Hún mætti
mótspyrnu hjá þeim, sem
vildu halda í „gamla sönginn“,
en samt fór nú svo, að „nýi
söngurinn“ sigraði. Hann and-
aðist 1877, og þá var annað
að heyra sönginn í kirkjunum
heldur en var á dögum Grall-
arans.
Frá horfnum tíma.
Mgbl. 19. des., 1970.
ÍSLENZK FRÍMERKI OG KÓRÓNUMYNT
Ef þér hafið áhuga á að kaupa íslenzk frímerki,
ný eða notuð (lýðveldið), ásamt F.D.C., seðla, sem búið
er að taka úr umferð og kórónumynt.
Þá skrifið undirrituðum.
Steinþór Helgason,
. Box 178,
Akureyri — Iceland.
Garlic-laukur er heilnæmur
Garlic-laukur er sóttvamarmeðal, sem hreinsar blóðið og
hamlar gegn rotnunarsýklum. 1 Adams Garlic Pearles er
sérstök Garlic-olía er notuð hefir verið til lækninga árum sam-
an. Milljónir manna hafa um aldir neytt Garlic-lauks sér til
heilsubótar og trúað á hollustu hans og lækningamátt. Eflið
og styrkið heilsu ykkar. Fáið ykkur í dag í lyfjabúð einn pakka
af Adams Garlic Pearles. Ykkur mun líða betur og finnast þið
styrkari, auk þess sem þið kvefist sjaldnar. Laukurinn er í
hylkjum, lyktarlaus og bragðlaus.
ur sinn.“ — Á. Á.
Gunnbjörn Ingvar Sfrefánsson