Alþýðublaðið - 21.06.1963, Blaðsíða 8

• \
JAPONSK GEISHA í KIMONO
[[[k SÓLIN bakar flugvélarbúkinn.
•■■R Kælikerfi vélarinnar á í fullu tré
[:::: við að verja okkur hitanum. Far-
[[::: begar eru flestir fáklæddir.
jy|[ Þriggja daga flugferð er að ljúka.
[[::: Menn eru orðnir stíflimaðir af set-
::::: unni. „Nú er landsýn” hrópar ein-
UÍÍI hver. Það verður uppi fótur og fit
|j[fil * vélinni. Þeir sem áður móktu í
[::H sætum sínum og virtust velktir
::?[[ eftir ferðalagið glenna nú upp
::[y skjáinn og þyrpast að gluggunum.
[[[:: Þreytan er horfin.
::[[[ Land árroðans birtist okkur
[[[| fyrsta sinni. Hér sýnast okkur ein-
jjjíj tóm fjöll. Á bak einum fjalla-
jj|3 hryggnum tekur annar við. „Hvar
eiga þessar 90 milljónir að búa”
:[[[j verður sessunaut mínum að orði.
[jjjj Hér eru jú fjöll ein og hvergi
IIIÍÍ mannabústað að sjá.
Það er þröngt um íbúa Japan.
Illl: Fjórir fimmtu hlutar landsins eru
::::! fjalllendi og ekki byggilegt land.
Níutíu milljónir manna búa því á
landsvæði, sem er um 3/4 hlutar
íslands. Mundi líklega einhverj-
um bóndanum þykja þröngt fyrír
dyrum, að búa við slíkt nábýli.
j Flugvélin lækkar flugið. Það cr
tekið að skyggja. Ljóshaf birtist
framundan. Tokyo breiðir á móti
okkur faðminn flóðlýstan. Það er
stór og breiður faðmur. — í hon-
/ um undum við okkur vel. — í
' flugstöðvarbyggingunni rekumst
við á stóra tilkynningu við inn-
göngudyr. Hún er á mörgum
tungum og biður okkur auðmjúk-
lega að afsaka, að verið sé að
stækka og endurbyggja stöðina,
svo að ekki sé allt eins fellt og
strokið sem vera skyldi. Það er
von stöðvarstjórnar, að hún geti
tekið þeim mun betur á móti okk-
ur að ári, stendur á spjaldinu.
Japanska kurteisin lætur ekki á sér
standa. Lítil landfreyja með hnetu-
brún augu leiðir okkur um marga
ganga, langa og mjóa, yfir díki og
kringum vinnuskýli, þar til í tolla-
1 hneigja sig ekki einu sinni, ekki
tvisvar, heldur þrisvar eða fjórum
sinnum. Síðan hneigja mennirnir
sig fyrir konunum og konurnar
| sig fyrir mönunum og konurnar
sig hvor fyrir annarri. Karlmenn-
irnir eru klæddir jakkafötum að
vesturlenzkum sið, í hvítri skyrtu
og með slips. Konurnar eru í jap-
anska búningnum, kimono. Það er
eins kyns sloppur sem haldið er
að sér með linda. Þessi athöfn tek-
ur drjúga stund. Svo skiljast leið-
ir og önnur hjónin skunda inn í
stöðvarbygginguna og virðist nú
liggja mikið á, þótt ró þeirra virt-
ist óendanlega mikil og eins og
ekkert annað mundi gerast í ver-
öldinni um ókomin ár, meðan á
hneigingunum stóð. Hin hjónin
stíga inn í svarta bifreið meðan
ekiUinn hneigir sig I ákafa.
naut, sem þykir sér of naumt
skammtað rýmið eða er á leið út
af stólbrúninni.
Leið okkar lá víða. t'ið skoðuð-
um hof og guðshús, sem voru j
skrautlegri en nokkur orð fá lýst.
Við komum í skrautgarða og trjá-
garða sem hrifu mann með ein-
faldleik sínum eða með blóm-
skrúði. Við heimsóUum slórborg- 1
ir með fleiri milljónir íbúa og
komum í smáborgir, sem höfðu
eina til tvær milljónir íbúa bg
þaðan af minna. (Og það sem
meira var, manni fannst milljón
íbúaborg Util eftir aö hafa verið í
hinum stærri.)
Langferðavagn bíður okkar ut-
an við bygginguna. Hann á að
flytja okkur inn í borgina. Það er
þröngt í sætinu. Ekki er rúm fyr-
í Kamakura skoðuðum við Hina
miklu ímynd Búdda. Hann Ieit
luktum augum aUan manngrúann,
sem kom til þess að sækja hann
heim. Skál með ávöxtum stóð við
fótstaU guðsins og bar í blakkan
málminn í Búdda. Hann sneri sara
an þumalendum, en sú stelling
Japanskir nemendur í sk
afgreiðslu og vegabréfaskoðun er
komið. Það eru vinsamlegir en ná-
kvæmir embættismenn, sem
hleypa okkur inn í landið sitt. —
Vegabréfaskoðunin fer fram í
áföngum hjá þrem mismunandi
embættismönnum. Þó fer aUt Up-
urlega fram. Ekki veit ég, hvort
Japanir hafa Hka lært skriffinnsk-
una af Vesturlandabúum. Ég efast
um það, en sé það nú samt svo, þá
eru þeir mjög móttækilegir fyrir
bakteríunni.
Nú liggur landið okkur opið.
Hér ætlum við að dveljast í þrjár
vikur. Þær reyndust síðan fjórar
og grét !:að enginn, að viðdvölin
lengdist.
Þegar við komum út úr stöðvar-
byggingunni verða á vegi okkar
tvenn h;án sem eru að heilsast.
Mennirn/r hne-'gja sig hvor fyrir
öðrum. Þeir setja hendurnar á
hnén, skjóta aftur mjöðmunum og
Kjartan Jóhannsson, ungur og arkitektar ásamt prófess-
Hafnfirðingur, sem nýlega orum.
hefur lokið verkfræðinámi við tækniháskólann í Stokk- Kjartan hefur skrifað þrjár
hólmi, fór snemma í sumar greinar um ferðalagið fyrir
til Japan. Alþýðnblaðið og birtist sú
. í þessari för tóku þátt 80 fyrsta hér. Hinar tvær munu
nýútskrifaðir verkfræðingar birtast næstu daga. i
ir meir en hálfan annan mann í
tveggja manna sæti og hnén standa
í næsta stólbaki.
Svona vagn á að flytja mig
nokkur þúsund kílómetra. Ég á
eftir að sanna það áþreifanlega á
skrokknum á mér, að Japanir eru
smávaxin þjóð. Verði mér á, að
gleyma því eitt andartak, er ég
óðara minntur á það með hnjá-
doða eða olnbogaskoti frá sessu-
handanna er vænlegust til þess að
ná einbeitingu hugans á sem
hæst stig. Þetta er ekki stærsti
Búddinn í Japan, en hann þykir
einna listrænast gerður. Skikkju-
fallið og handstellingin er heims-
fræg, að því er japanskur leiðsögu
maður okkar tjáði mér. Búddinn
er gerður af bronzi og er holur
innan. Það kostar túkall að fá að |
krjúpa inn í guðinn. Gluggar eru
á baki Búdda og má þar líta niður-
á mannfjöldann utan styttunnar
úr „guðdómlegum Iiæðum”. Tveir
Japanir treystu þó ekki guði sín-
um meir en svo, að þeir höfðu Ieit-
að á náðir annars guðs í köldti holi
Búddans. Þeirra Nirvana var á
valdi Bakkusar, enda stútuðu þeir
sig óspart á pyttlunni með brís-
grjónabrennivíninu.
Fjöldi af skólabörnum var að
skoða guðinn. Þau lconra ekki til
þess að krjúpa á hné fyrir honum
eða færa honum fórnir. Þati komu
einungis til þess að skoða þjóðar-
auð, menningararf. Slvar sem ég
kom í fagurt hof, gamalt eða nýtt
var krökkt af börnum í skólaferða
Þessar japönsku konur starfa
að gatnahreinsun. Þær eru
hér að gæía sér á tesopa í
vinnuhléi. í stað þess að
moka ruslinu í hjólbörur
setja þær það í bastkörfur,
sem þær bera á handleggn-
um.
lagi. Kynning á þessum lilutum er
ákveðinn partur af náminu. Skóla-
börnin voru öll einkennisklædd í
svarta búninga og strákarnir hafa
kastskeiti. Mér þótti bekkirnir
hafa á sér nokkuð hernaðarsnið
og áttu einkennisbúningarnir
drýgstan þátt í því. Japanir telja
hins vegar, að hér sé xmi praktísk-
an hlut að ræða. Þetta er ódýr
klæðnaður og í honum eru allir
jafnir.
Eitt sinn sátu nokkrar konur á
vegbrúninni, þar sem vagninn
stanzaði á rauðu ljósi. Mér þótti
klæðnaður þeirra, — hátterni og
tilvera nokkuð undarleg og tók af
þeim mynd. Birtist hún hér með-
al annarra. Þær sátu á bastmott-
rnn og höfðu hvít handklæði á
höfði. Ein var að prjóna. Leiðsögu-
maður okkar saá'ði mér, að hér
væri á ferðinni hreinlætisstarfs-
menn viðkomandi borgar og væru
þeir í tehléi. Þessar konur sagði
hann einkum ekkjur, sem drýgðu
ekknaiífeyrinn með því að ráðast
í þennau starfa. Þessar konur voru
þeirra götusóparar. Kústarnir
voru strávendir og skóflurnar
voru tágaskúffur. í stað hjólbara
höfðu kerlur bastkörfur, scm þær
báru á milli sín.
A myndinni má ennfremur sjá
hinn einkennilega fótabúnað, sem
skiiur stóru tána frá hinum. Þann-
ig eru sokkarnir og þannig voru
stígvélin, sem þessar sómakonur
notuðn.
Kyoto er hin gamla höfuðborg
Japan. Þar er mest xun geishur.
Þar dvaldist ég í viku.
Margur hélt, að geishan mundi
líða undir lok með nýrri vest-
rænni menningu, bíóhúsum, út-
varpi og sjónvarpi. Sú hefu' ekki
orðið raunin. Það er ennþá mest
og bezt skemmtun ríkismannanna
að njóta af listum geishanna. Jap-
önum er mjjög í mun að lífsstarf
geishanna sé ekki misskiiið. Þær
eru fyrst og fremst listamcnn og
góðir slíkir. í Kyot'o eri engin
meiriháttar veizla haldin nenta
geishur séu þar við. í veizlunum
g 21. júní 1963 — ALÞÝÐUBLÁÐIÐ