Norðurland - 19.05.1917, Page 2

fil
74
Frá blóðvellinum.
Khöfn 15. maí.
Nefnd er skipuð í Bandaríkjun-
um til þess að hafa eftirlit með öll-
um útflutningi matvæla paðan. Á
hún að skifta jafnt hlutfallslega
milli Breta og bandamanna peirra
sem í óíriðnum eiga, en afganginn
sem peir ekki purfa má selja og
fiytja til hlutlausra pjóða.
Bandamenn hafa tekið samtals40
púsundir Pjóðverja til fanga á vest-
urvígstöðvunum í aprílmánuði en
fallið hafa par á sama tíma um 100
pús. Þjóðverja.
Borgbjergjjafnaðarmaðurinn danski,
var stöðvaður í Haparanda á leið til
Petrograd, en er nú kominn pang-
að. Hann hefir afhent rússneskum
jafnaðarmönnum uppkast til friðar-
samninga frá pýzkum jafnaðarmönn-
um. Þeir vilja að alpjóðagerðadóm-
ur ákveði framtíð Póllands eftir
pjóðaratkvæði par og sömuleiðis
landamæri Elsass Lothringen, Serbía
fái aðgang að Adríahafi og Pjóð-
verjar enga landaukning.
Bræðingsráðuneyti er myndað í
Rússlandi. Hermálaráðherrann og
hermálastjóri Pétursborgar hafa sagt
af sér.
Khöfn 18, maí.
Bretar hafa gert svo harða árás
á Zeebrugge bæði frá sjó og úr
lofti að höfnin er gersamlega ónýt
fyrir herskipastöð.
Petain yfirhershöfðingi er skipað-
ur yfirherstjóri Frakklands.
Eftir mannskæða orustu er var-
aði hvíldarlaust fulian mánuð, hafa
nú Bretar tekið borgina Roeux og
alt héraðið umhverfis.
Bethmann Hollweg, kanztarinn
pýzki lýsir yfir að hann sé ósam-
pykkur friðarsátímálaskoðunum jafn-
aðarmanna og íhaldsmanna og vilji
fara par meðalveg. í pýzka ping-
inu hafa verið miklar æsingar. Kanzl-
arinn neitar að láta uppi pá friðar-
skilmála sem hann telji aðgengiiega,
fiokkur maiina vtll steypa honum
úr kanzlarasæti og setja Hindenburg
í staðinn.
ítalir hafa byrjað ákafa sókn frá
Talmino og til sjávar.
var það skolið tundurskeyti fyrirvara-
laust. Skipshöfn og farþegar gengu
þá f bátana þrjá að tölu. Skipstjóri
náði landi f Aberdeen, og annar bát-
ur komst til Peaterhead. Hinn þriðja
rak á land hjá Dunstonburough
Castle f Norðymbralandi. Höfðu upp-
haflega verið io skipverjar í honum,
en nú voru aðeins þrír á lffi. Hinir 7
voru dauðir úr kulda og vosbúð. Lfk-
lega hafa 7 menn aðrir látist Ifka af
hinum bátunum. (»Mbl.«)
v
Ákureyri.
Húsakaup. Stefán Ó. Sigurðsson kaup-
maður hefir keypt íbúðar- og verzlunarhús
það, sem hann og Einar Gunnarsson hafa
rekið verzlnn sína í undanfarið.
>Leikfélag Alcureyrar< heitir nýstofnað
félag hér í bsenum er hefir það markmið
að halda uppi sjónleikum og efta leiklistina
eftir föngum. Stjórnina skipa: Hallgrímur
Valdemarsson, Júlíus Havsteen, Sigurður
Einarsson.
Skílnaðarsamsœti var peim hjónum jakob
H. Líndal og frú Jónínu Líndal haldið í
leikhúsinu 5. þ. m. Var þar margt manna
og stóð fram undir morgun með dansi og
ýmiskonar gleði og fylgdu þátttakendur þeim
hjónum að lokum í skrúðgöngu heim í
Gróðrarstöðina. — Líndal laetur nú af starfi
sínu við Rsektunarfélagið og flytja þau
hjónin vestur að Lækjamóti í Víðidal og
hefja þar búskap í vor, fór frúin áleiðis
þangað á .Lagarfossi" en Lfndal og faðir
hans fóru á stað í gær, landveg vestur.
Loftskeylanámi lauk í Kaupmannahöfa í
,f. m. Garðar Guðmundsson (Vigfússonar)
héðan úr bænum. Hann er nú loftskeytamaður
á „Gullfossi" fékk þá stöðu þegar er hann
hafði lokið prófinu.
Frá útlöndum komu á .Lagarfossi" ymsir
bæjarbúar er þar hafa dvalið vetrarlangt:
Ásgeir Pétursson kaupm. og frú hans, Jó-
hann Havsteen og ungfrú Póra Vigfúsdótt-
ir unnusta hans, Sillehoved kaupmaður,
ungfrú Elísabet Friðriksdóttir 0. fl. Guðm.
Pétursson kaupm. kom heim á „Gullfossi".
Aðkomumenn hafa margir verið hér und-
anfarið: C. Hemmert verzlunarstj. Skaga-
strönd, E. E. Sæmundsen verzlunarstjóri
Blönduósi, E. E. Möller verzlunarstj. Haga-
nesvík og frú hans, Helgi Hafliðason kaup-
maður Siglufirði, Sig. Sigurðsson skólastjóri
á Hólum, Baldvin Friðlaugsson sýslubúfr.
á Reykjum.
Rœktunarfélag Norðurlands hélt aðal-
fund sinn á >Hótel Akureyri* héríbænum
7. og 8. þ. m. og voru þar mættir 28 full-
trúar. — Við framkvæmdarstjórn félagsins
tekur nú Sigurður Baldvinsson kennari og
hefir hann dvalið árlangt undanfarið í út-
löndum til þess að búa sig undir þaðstarf,
kynna sér trjárækt o. fl.
Khöfn. 19. maí,
ítalir hafa farið yfir Isonzofljótið
uppi á fjöllum prátt fyrir harð-
snúna vörn Austurríkismanna.
Voðalegar orusiur í Frakkiandi,
Ítalíu og Makedoníu. Sókn af hendi
bandamanna.
Stórkostleg sjóorusta er háð á
Miðjaröarhafinu. Austurrikismenn á
móti Bretum og ítölum.
' X
»P 0 1 1 u x« sökt.
Svo sem áður hefir verið getið unf
hér í blaðinu, hefir Bergensskipinu
»Pollux« sem um hrfð var í förum
hér við land, verið sökt. Skipið var
þá á leið frá Tyne til Trondhjem með
kolafarm. Farþegar voru 20, kaup-
menn, og sjómenn af norskum skip-
um, sem sökt hafði verið. Skipverjar
voru 20 líka, skipstjóri hét Sivertsen.
Þegar skipið var komið svo sem
4; ajómfiur norðaustur af Girdlenese
lt m I á ð 0 g / ö g.
—, Willemoes* skipið sem keypt
var fyrir landsjóð nýlega i Kaup-
mannahöfn, er nálega nýit, smiðað
1914. Pað er einungis vöruflutninga-
skip og ekki œtlað til fólksflutninga, er
1200 smálestir að stœrð og kostaði
um 1100 þús. kr.
— „Fálkinn“ fór til Kaupmanna-
hafnar 6. maí með ytirráðherrann Jón
Magnússon og kom þangað 14. mai.
Ýmsir Reykvíkingar fengu að fara
með „Fálkanum" þar á meðal ýmsar
konur. Er sjaldgœft að kvenfólk fái
þar flutning, en ,nauðsyn brýtur lög".
— Vorprófi var slept i Mentaskól-
anum i þetta sinn vegna kolaleysis,
nema gagnfrœða og burtfararprófi.
Fjöldi skólasveina að norðan og aust-
an kom að sunnan á ,Flóru*.
— „ Dagsbrún * er farin að koma
Héraðslæknirinn á Akureyri.
Heima Kl. 1—2 e. h.
Á spitalanum kl. 9 — 12.
Eg vil biðja bæjarmenn að láta
mig vita, að svo miklu leyti sem
mögulegt er, fyrir kl. 2 á daginn ef
þeir vilja að eg vitji sjúklinga á
heimilum þeirra.
Steingrimur Matthíasson.
út ajtur og er nú gefin út af ýmsum
verkafélögum en Ólafur Friðriksson
er ritstjóri eins og áður.
— Höfrungahlaup mikið var inn á
Siglufjörð i morgun. Fóru margir á
bátum út fyrir þvöguna og ráku hana
alla leið inn á Leiru. Var þar verið
að hamast við að vega að höfrung-
unum og höfðu menn náð um 75 þeg-
ar blaðið fór i pressuna.
Drengileg blaðamenska!
Hr. S. E ritstj. »íslendings« kvart-
ar undan því, í »ísl.« f gær, að eg sendi
sér tóninn í Nl.—Þetta er nokkuð ó-
ákveðið, en ókunnugir geta ætlað, að
eg hafi svívirt ritstjórann eitthvað. En
það er ósatt. — Um hann er ekkerf
niðrandi orð ( grein þeirri, er eg rit-
aði f Norðurland, og hann talar um.
Hitt er rétt að ritstjórinn sá ekki
grein mfna; eg sýndi honum hana
ekki, af þeirri ástæðu að haun neit-
aði að taka af mér svar gegn níðinu
í »ísiendingi«, hvernig svo sem
eg vildi orða Jþað. Hvað hefði
hann átt að gera með að sjá svar
mitt þegar svo var komiðf — Eg
bauð honum að í greininni skyldi ekki
standa neitt, er verið gæti særandi
eða ertandi fyrir Framsóknar- eða
Bændafl., ef hann tæki svar mitt í
tíslending«. Þetta gerði eg af því að
eg fann það að ritstjóranum var sárt
um klíku þá, er nefnist þeim nöfnum.
En eg áleit réttast að svara greinun-
um í sama blaði og þær komu f. —
Ritstj. ísl. réði því að það var ekki
gert. — En þá var eg orðinn frjáls
þess, hvernig eg orðaði svar mitt. —
Nú lítur svo út að ritstjórinn þykist
hafa komið ár sinni vel fyrir borð, með
því fyrst og fremsl að varna þess að
níðgreinunum um Norðurland, og rit-
stjóra þess yrði svarað í »íslendingi«
og. sfðan með þvf að bera það út í
»Isl.« að grein mín hafi verið óþverri
einn. — Sá dómur ritstj. »ísl.« er
ekki studdur með rökum, enda mæla
ýmsir að honum sé annað betur lag-
ið. — En grein mín var — eins og
lesendur Norðurl. vita — rökstutt svar
við níðgreinunum í »íslendingi«,og eng-
inn óþverri f henni atinar en sá,
er eg neyddist til að taka orðréttan
upp úr níðgreinunum, vegna þeirra
lesenda »Norðurlands«, er ekki lesa
»íslending«, og þeir eru margir. Eg
nenni ekki að fara fleiri orðum um
þetta. Lesendur »Norðurl.« og »íslend-
ings« verða að dæma' milli mfn og
ritstjórans, Og verður hann einnig að
svará til sakar fyrir hönd dulmerkinga
sinna. — En eitt ráð ætla eg að
gefa ritstjóranum: að hann láti ekki
oftar hafa sig til að flytja í >ísl.«
aðrar eins ritsmíðar og þessar marg-
nefndu greinar, er hin fyrri var merkt
n. n., og hin »Norðlendingur« Mig grun-
ar að Framsóknarflokkurinn »þoli ekki
þessháttar undir« margar. Eg vona að
ritstj. skilji það að þetta ráð get eg
honum í góðu skyni, því gjarnan vil
eg að »Framsóknarflokknum« blceði út,
og sem fyrst.
*, Annars hefir herra Sigurður dýra-
læknir staðfest svo ummæli mín um
hina drengilegu blaðamensku hans, að
eg get ekki betur kosið Ætla eg að
ekki finnist, þó lengi verði leitað með-
Vel hreinar alullar
= PRJÓNATUSKUR,^s-
og vel hreinar ónýtar Skóhlífar
(og annað úr gúmmi) eru keyptar
hæsta verði kontant.
Bald. Ryel.
al blaðamanna þeirra, er heiðvirtir
vilja teljast, dæmi þeirrar blaðamensku,
er hann telur sér sæma: að jlytja
nafnlausar níðgreinar um náung-
ann, en neita svo að flytja vörn
gegn níðinu með fullu nafni undir.
Ritað 19. maí 1917.
Árni Árnason,
(frá Höfðahólum.)
%
Frá dauðanum til lífsins.
Blaðið Light (Ijósið) birtir eftirfar-
andi grein eítir skygna konu, sem
kveðst aldrei hafa þekt spíritista eða
seausa, en hafi yfir 20 ár verið yfir-
sjúkrakona við spftala; leynir þó nafni:
Stjörnumeistararar hafa rannsakað
himingeiminn og uppgötvað nýjar og
nýjar veraldir með sjónpípum sfnum.
En engin tæki hafa fundist, er gera
oss auðið að sjá nokkurn hiut hinu-
megin grafarint ar. Hvorki vfsindin,
heimspekin né nokkur fræði kenna oss
nokkuð áreiðanlegt um það líf er komi
eftir þetta líf. Guðfræðingarnir kann-
ast oftlega raunalega, við hvað lítið þeir
viti með nokkurri vissu, og prestar
þykjast oftast eiga erfitt þegar þeir
eiga að færa huggun syrgjandi sálum.
Fæstir þeirra geta nokkuð sagt um
dána menn. En eins og firðsjáin og
smásjáin gera sýnilegt það sem er
ósýnilegt rneð berum augum, og eins
og talsíminn lætur oss heyra raddir
úr fjarlægð: eins er þeim auðið sem
sérstakar sálargáfur hafa þegið að sjá
gegnum tjaldið, er skilur þetta líf og
annað, og bæði sjá og heyra sem þeim
er meinað, sem hafa ekki þá gáfu
þegið eða hún sefur hjá.
Þessar gáfur fylgjast alls eigi að
miklum lærdómi, miklu mannviti eða
grandværri hegðun. Af engum þeim
eiginleikum get eg hrósað mér. En af
þvf mér hefir verið veitt óvenjuleg
skygnisgáfa, hefir mér auðnast að nema
mikið at þvi sem hulið er miklum meiri
hluta mannkynsins hérnamegin grafar-
innar. Kynni eg að rita eins og skáld-
ið Maeterlink, eða vissi hann og kynni
alt, sem eg veit, mundi birtast vitnis-
burður, sem mundi gleðja óumræði-
lega ótal sorgmædd hjörtu þeirra, sem
nú gráta ástvini sína. En þótt eg lítið
megni vil eg gera njína skyldu, því
vera má, að ýmsir trúi því sem eg
segi. Skáldið Longféllow kvað: »Lffið
alt er umbreyting, og enginn dauði
er til « Þessi orð eru ekkert skálda-
leyfi, heldur bláber staðhöfn. Þá »um-
breyting«, sem hann nefnir, hefi eg
oftlega horft á þegar menn deyja. Því
eg hefi haft sjúkragæzlu á hendi í 20
ár. Oftiega horfði eg á hinn >andlega
lfkama* Ifða í loft upp frá hinum
dauðlega; var sá andlegi líkami fklædd-
ur einhverjum Ijósvaka (eter) eins og
björt og fögur ímynd hins dána. Ekk-
ert sjúkt eða hrumlegt ber sú mynd
með sér, heldur skein við mér glöð
og brosieit ásjóna svipsins. En mest
undraðist eg mótsetninguna: Þessi sýn
og hið magra og afmyndaða andlit
hins framliðna. Aldrei, að minni vit-
und, hverfur hinn dáni aleinn inn í
hið »mikla og ókunna land«, semmenn
kalla. Nei! ávalt koma á móti þeim
svipir úr andlega heiminum til þess
að bjóða þá dánu eða deyjandi vel-
komna inn í æðri tilveru. Við þau
andlát, sem eg hefi verið nærstödd
hafa þessir englar (sem eg vil kalla
svo) ávalt birzt áður en viðkomaudi
sjúklingur var skilinn við. Og eg hefi
1