Verkamaðurinn - 10.05.1957, Síða 2

9
i
VERKAMAÐURINN
Föstudaginn 10. maí 1957
VERfomiHÐimifm
RiMjóri: ÞORSTEINN JÓNATANSSON
Útgefandi: Sósíalistafélag Akureyrar.
Blaðstjórn: ltjörn Jónsson, Einar Kristjánsson, Jakob Arnason.
Afgreiðsla: Hafnarstræti 88. Sími 1516. Pósthólf 21.
Askriftarverð 40 krónur árg. Lausasöluverð 1 kr. eintakið.
Akureyri. — Prentverk Odds Björnssonar h.f.
Siðleysi íhaldsins
MINNINGARORÐ
Óskar Gíslason
múrarameistari
Útlit Morgunblaðsins og inni-
hald var allóvenjulegt 1. maí sl. í
stað þess, að á undanförnum ár-
um hefur blað þetta jafnan fjand
skapast við verkalýðinn og talið
allar hans kröfur byggðar á
ósanngirni og blekkingum, helgar
blaðið nú kröfum verkalýðsins
alla forsíðu blaðsins, og á annarri
síðu fagnar það yfir því, að nokk-
ur félög skvtli nú hafa sagt upp
samningum sínum og hyggist
fara fram á hærra kaup.
Nú er ekki minnst á, að at-
vinnuvegirnir þoli ekki hærra
kaup og allt atvinnulíf muni
leggjast í rúst, ef verkalýðsfélög
þau, sem sagt hafa upp, fái kröf-
um sínum framgengt. Nú er ekki
orðað, að um tilræði við þjóðar-
búskapinn sé að ræða, eins og
jafnan áður hefur verið sagt,
þegar félögin hafa sett fram nýj-
ar kröfur.
Hvað veldur? Fyrst atvinnu-
rekendablaðið hefur jafnan hing-
að til> talið allar kaupkröfur
stefna atvinnulífinu í voða og
barizt gegn þeim af fremsta
mætti, hvers vegna fagnar það
þeim þá nú? Og hvernig stóð á
því, að iðnrekendur, sem jafnan
hafa talið sig standa höllum fæti,
buðu nú iðnverkafólkinu hærra
kaup, enda þótt samningum væri
ekki sagt upp? Já, hver' er
ástæðan fyrir þessu breytta hug-
arfari atvinnurekenda og íhalds-
blaðsins?
Morgunblaðið, og þar með
íhaldsflokkurinn, hefur ekkí
meiri áhuga nú en áður fyrir
bættum kjörum verkafólks. Það
hefur alls engan áhuga fyrir
kjarabótum fólksins í verkalýðs-
félögunum. Það hefur engin
stefnubreyting orðið og hennar
er ekki að vænta. En íhaldið hef-
ur áhuga fyrir falli ríkisstjórnar
vinstri flokkanna. Það veit, sem
rétt er, að sú ríkisstjórn hefur
sett sér það höfuðmarkmið að
stöðva verðbólguna, sem á und-
aníörnum árum hefur leikið
lausum hala, og koma lagi á
efnahagsmál þjóðfélagsins. íhald-
ið veit einnig, að það væri sú
haldbezta kjarabót, sem verka-
lýðurinn gæti fengið, því að þeg-
ar óhindrað er hægt að spenna
upp allt vöruverð kemur engin
kauphækkun að gagni til fram-
búðar, verður ekki varanleg
kjarabót.
Með þvi að berjast gegn ríkis-
stjórninni berst íhaldið gegn
kjarabótum alþýðunnar. Og
íhaldið er að reyna að fella ríkis-
stjómina með brögðum. Það veit,
að ekkert væri ríkisstjórninni
erfiðara en að henni yrði gert
ókleyft að stöðva verðbólguna. —
Þess vegna býður það nú fram
kauphækkanir i því skyni að
reyna að knýja síðan fram verð-
hækkanir eða stöðva frarrileiðsl-
una ella og gera ríkisstjórninni
ómögulegt, að standa við þau lof-
orð, sem hún hefur gefið.
íhaldið hugsar sem svo: Það
gerir okkur ekkert til þó að við
hækkum kaupið núna svo og svo
mikið, ef það getur orðið til þess
að við komum núverandi stjórn
frá. Þegar hún er farin tökum
við sjálfir við stjórnartaumunum
og þá verður okkur innan handar
að jafna metin aftur og kannski
vel það.
Þetta er það, sem á bak við
liggur, og þetta er það, sem mun
gerast, ef íhaldinu tekst að láta
einhvern verulegan hluta verka-
lýðsfélaganna gleypa tálbeitu
sína. Sem betur fer eru ekki
miklar líkur til að svo fari. Verka
lýðurinn þekkir orðið það vel af
langri reynzlu, hvað leynist að
baki þeirrar verkalýðsvináttu,
sem íhaldið hefur nú sveipað
um sig. Oð alþýðan er nú, góðu
heilli, menntaðri og athugulli en
svo, að hún láti vélast af jafn
gagnsæjum blekkingum og hér
er um að ræða.
Niðurstaða verkalýðsfélaganna
almennt hefur líka orðið í sam-
ræmi við það. Alþýðusamband
íslands hefur að vel athuguðu
máli ráðlagt sambandsfélögunum
að segja ekki upp samningum nú
og gera kröfur um hækkað kaup.
Flest sambandsfélögin hafa tekið
þessa ráðleggingu til greina og
mjög mörg einmitt lýst því yfir,
að þau vildu veita ríkisstjórn
vinstri flokkanna starfsfrið til að
koma fyrirheitum sínum í fram-
kvæmd og þau teldu, að á þann
hátt myndu kjör alþýðunnar á
ýmsan hátt taka breytingum til
batnaðar, án þess að um beinar
kauphækkanir að krónutölu væri
að ræða.
En framkoma íhaldsins í þess-
um málum er svo siðlaus og ein-
kennd af blindu hatri á ríkis-
stjórninni að furðu gegnir, jafn-
vel þó að íhaldið eigi í hlut. Hér
er ekki barizt gegn stjórninni á
neinum málefnagrundvelli. Allir,
íhaldsmennirnir ekki síður en
aðrir, viðurkenna í orði, að þjóð-
inni sé nauðsyn, að verðbólgan
verði stöðvuð. Samt sem áður
berjast þeir með öllum þeim ráð-
um, sem þeir geta upphugsað
gegn því, að það takizt að stöðva
hana, og þeir skirrast jafnvel
ekki við að reyna að blekkja al-
þýðuna til að láta hafa sig að
leiksoppi í þeirri baráttu. Það er
greinilegt af þessu, og greinilegra
en nokkru sinni fyrr, að íhaldið
kærir sig ekki einasta kollótt um
velferð launastéttanna heldur og
þjóðarinnar yfirleitt. Það eru að-
eins hagsmunir fárra, auðugra
braskara og stóratvinnurekenda,
sem það hugsar um.
Þess er því að vænta, að lodd-
araleikur íhaldsins verði aðeins
til þess að þjappa alþýðunni fast-
ar og betur saman um þá ríkis-
stjórn, sem fyrir hennar tilstilli
er komin til valda á íslandi og
byggir tilveru sína á samstarfi og
samvinnu við samtök alþýðunn-
ar.
Samtök bænda og launþega
hafa líf þessarrar ríkisstjórnar í
hendi sér og þá jafnframt aðstöðu
til að marka stefnu hennar í öll-
um atriðum. Og með því þannig
að hafa beint og óbeint áhrif á
gerðir hennar hafa þau bezta að-
stöðu til að koma sínum málum á
framfæri og í framkvæmd. Og
þessi samtök verða að vega og
meta vel allar aðstæður áður en
þau verða til þess að setja stjórn-
ina fr á. Ef íhaldið tæki þá við,
sem líklegast væri, myndi verða
þröngt fyrir dyrum um allar
kjarabætur. Þá myndi lýðskrums
gríman falla og braskararnir aft-
ur fá frjálsar hendur.
Er til nokkur verkamaður eða
verkakona, sem í raun og sann-
leika óskar, að svo verði?
Kirkjan. Messað í Akureyrar-
kirkju á sunnud. kemur. Minnzt
bindindismálanna og aldarminn-
ingu Sigurðar Eiríkssonar reglu-
boða. — P. S.
Sundlaugin er opin almenningi
allan daginn.
Óskilamunir frá Skíðalands-
mótinu eru geymdir á Lögreglu-
varðstofunni.
Um miðjan síðasta mánuð var
til grafar borinn hér í bæ einn af
beztu og vinsælustu borguium
þessa bæjar, Óskar Gíslason
múrarameistari. Hann lézt í
Fjórðungssjúkrahúsinu hér eftir
þunga legu hinn 8. apríl, aðeins
56 ára að aldri.
Óskar var Svarfdælingur að
ætt og ólst þar upp til 16 ára ald-
urs, en þá fluttizt hann hingað til
Akureyrar og vann hér að ýms-
um störfum fyrst í stað, en 22 ára
hóf hann múraranám og vann að
þeirri iðn alla tíð síðan. Stóð
hann fyrir fjölmörgum bygging-
um, stórum og smáum, og varð
einn hinn þekktasti og eftirsótt-
asti múrarameistari bæjárins. —
Bar þar margt til, bæði dugfiað-
ur og vandvirkni í störfum og
sanngirni, lipurð og heiðarleiki í
öllum samningum og viðskiptum.
Óskar var ætíð reiðubúinn að
leysa hvers manns vandræði i
sambandi við byggingamál og
þeir voru margir, sem leituðu til
hans um ráð og leiðbeiningar, er
þeir hugðu á byggingar íbúðar-
húsa, breytingar eða lagfæringar.
Framkoma Óskars einkenndist
alltaf af sömu ljúfmennskunni og
þess vegna hændust menn að
honum og þótti gott við hann að
ræða og hollt að fylgja hans ráð-
um.
Óskar Gíslason var félagslynd-
ur maður og gaf sig nokkuð að
slíkum störfum, enda þótt hann,
sakir mikilla anna við verkleg
störf, gæti rhinna sinnt þeim, en
margur hefði kosið. Hann var
róttækur í skoðunum og var einn
af stofnendum Sósíalistafélags
Akureyrar og í hópi beztu stuðn-
ingsmanna þess alla tíð. En slíkur
maður var hann, að þrátt fyrir
það, þótt hann markaði sér ákveð
ið stöðu á vettvangi stjórnmál-
anna treystust andstæðingar
hans á þeim vettvangi aldrei til
að vega að honum með hinum
pólitísku vopnum, heldur naut
hann einnig trausts þeirra og
vináttu. Með honum þótti öllum
gott að vinna, hvort sem það var
við byggingaframkvæmdir eða að
félagslegum málefnum. Honum
hélzt einnig sérstaklega vel á
góðum starfsmönnum og unnu
sömu mennirnir jafnan hjá hon-
um ár eftir ár og undu hag sín-
um vel.
í bygginganefnd bæjarins sat
Óskar um mörg ár, og á þeim
vettvangi, ekki síður en annars
staðar, þótti gott til hans að leita
og urðu ýmsum vonbrigði er
hann hvarf þaðan fyrir fáum ár-
um.
í stjórn Útgerðarfélags Akur-
eyringa h.f. sat hann hin síðustu
ár, og á vegum þess félags vann
hann að síðustu byggingunni,
sem honum auðnaðist að reisa,
en það var hin myndarlega hrað-
frystihússbygging, sem risin er á
Oddeyrinni. Óskari entist að vísu
ekki aldur til að ljúka því verki
að fullu og sjá vinnu hefjast í
hinni glæsilegu byggingu. En
byggingin var samt risin af
grunni og verður senn lokið und-
ir stjórn elzta sonar hans og sam-
starfsmanna.
Kvæntur var Óskar heitinn
hinn ágætustu konu, Agneu
Tryggvadóttur, sem lifir mann
sinn ásamt sjö uppkomnum og
mannvænlegum börnum þeirra.
„Þeir, sem guðirnir elska, deyja
ungir.“ Þannig fór um Óskar
Gíslason. En minning hans mun
lifa lengi, minningin um góðan
dreng, góðan félaga, heilsteyptan
og heiðarlegan mann.
K. A.-félagar! Frjálsíþróttaæf-
ingar eru á hverju kvöldi kl. 7.30
á íþróttavellinum.
AFGÖMLUM BLÖDUM
FRÉTTÍR INNLENDAR.
„Úr Skagafirði höfum við heyrt, að Hofshreppingar séu að safna
fé til þess að kaupa fyrir „organ“ til Hofskirkju og munu sóknar-
menn fela herra verzlunarmanni Lárusi Tómassyni að leika á það.
Það er gleðilegt, hvað menn smátt og smátt eru þó að leitast við að
bæta kirkjusönuginn, er víðast hefir verið og er enn mjög svo
ábótavant.
Hingað hafði borizt á skotspónum þau ófagnaðartiðindi, að kláða-
vart hefði orðið í Miðfirði, en því er betur, að Skagfirðingar er sam-
stundis komu hingað, bera þetta til baka.
Hér hefir viðhaldist til langs tíma ágætur síldarafli og þarf lítið
fyrir að hafa, því síldin veður stöðugt upp við landsteina; daglega
er hún flutt í stórlestum í allar áttir til matar og fóðurs og er tunn-
an seld á 50 aura. Einnig er óvanalegur þorskafli út á firði, frá 30—
40 í hlut.
Tíðarfar hefir alstaðar er fréttst hefir til verið hið bezta; en í
fyrradag snerist hann þó í norðrið og setti niður nokkurn snjó, þó
er engin harka enn í veðrinu.
Heilbrigði er manna á meðal og búsæld í bezta lagi.
Jón Ólafsson á Hallgilsstöðum, er samstundis kom að vestan,
sagði kláðalaust í Húnavatnssýslu; veðurblíðu hina sömu og hér að
undanförnu, þó var töluverður snjór í Dalasýslu, heilbrigði sagði
hann góða á meðal manna, en á leið hans hafði víða stungið sér nið-
ur hið vestur-heimska bráðafár, og er sagt að rúmar 200 mann-
skepnur hafi „forskrifað sig“. Sama fárið, og engu minna, kvað hafa
fylgst í fótspor Sigtryggs Jónssonar „agents“, um Austurland, sem,
eftir að hafa sýkt mikinn hluta þess með „vestu(r)-heimsku“, fer
nú um Langanesstrendur og svo hingað.
Sunnanpóstur kom í gær; segir hann óstöðuga veðráttu þar syðra,
og enga skipkomu, útbreiðslu kláðans og ósamlyndi í útrýmingu
hans, og líkindi til hallæris í Vestmannaeyjum."
(Norðlingur 18. febrúar 1876.)
„Það var haft hér um sveitir til írásagna um tíma, að tvær úr því
olræmda kvenna-þjófafélagi í Rvík muni hafa gert gis að lögreglu-
stjórninni og brugðið sér til Ameríku í þ. m., farið með hestaskip-
inu til Englands, þó geta sumir að agentinn máske hafi innskrifað
þær á hjarta sitt. En ótrúlegt er slíkt, að löggæzlan hafi látið fara
svo í kringum sig. Nöfn þessarra eru hin alþekkta Sigga „12“ og
Gunna Berg; aðrar tvær úr sama félagi eru stroknar vestur á Vest-
firði.“
(Norðlingui' 22. sept. 1876, eftir bréfi að sunnan.)