Tímarit Hins íslenzka bókmentafélags - 01.06.1880, Blaðsíða 136

272
nein furða«. þá kemur staður, sem hingað til hefir verið mis-
skihnn eða alls eigi skihnn, og munum vér tilfæra orðrétt orð
sögunnar: »Hon lætr fylgja slátrinu sinn stein fyrir hvem
þeirra; þeir spurðu, hvat þat skyldi merkja. Hon svarar:
mest hafi þér þat brœðr, er ei er vænna til en steina þessa,
er þér hafit ei þorat at hefna Halls bróður yðars, þvílíks
manns sem hann var, ok era þér orðnir langt frá yðrum ætt-
mönnum, er mikils eru verðir, ok eigi mundu þeir þvílíka
skömm eða neisu setið hafa, sem þér hafit þolat um hríð, ok
margra ámæli fyrir haft«. Hér er alt ljóst nema fyrstu orð
þuríðar: »mest hafi þér þat, brœðr«, o. s. frv. Menn gæti
ef til vill hugsað sér, að þau þýddi sama sem: »mest
hafi þér af því, er ei er vænna til en steina þessa«, og
yrði þá »vænna« að standa í merkingunni: »betra, ágæt-
ara«, og ættu þá orðin að þýða, að þeir hefðu mest af þeim
eiginlegleikum, sem eigi væri betri en steinarnir; en fyrst og
fremst hefir vœnn sjaldan merkinguna »góður« í fomu máh,
auk þess verður orðinu til alveg ofaukið, og í staðinn fyrir
steina þessa hefði menn vonazt eptir: steinar þessir; loks er
sá hængur á, að steinar eruísjálfu sér hvorki góðir né vondir,
og samlíkingin verður því eigi alls kostar rétt. Eask hefir
getið til, að orðið hjarta væri felt úr á eptir mest, en þá kom-
ast menn í sömu vandræðin með orðin vœnna og til og með
myndina steina þessa. Jeg ímynda mér, að í frumhandritinu
hafi staðið melt í staðinn fyrir mest, og gæti verið, að svo
stæði í Stokkhólmshandritinu, sem sagan er prentuð eptir,
því að allir, sem nokkuð hafa fengizt við forn handrit, vita
hve hægt er að villast á It og st. Melta hefir 2 merkingar í
fornum ritum, fyrst um mat að melta, sem enn er sagt, og
þar næst að velta einhverju fyrir sér, búa yfir einhverju án
þess að framkvæma neitt í verkinu. Ef melt er ritað fyrir
mest verður alt ljóst. þuríður leggur á borð fyrir sonu sína
það, sem sízt er »vænt til« þess að melta, en það eru stein-
arnir, og hún eggjar þá með því að segja þeim, að þeir hafi
melt eða setið hefndalaust það, sem eigi sé vænna til (o: að
melta) en (o: að melta) steina þessa: þá stendur vœnn í þýð-
ingunni hklegur, eins og optast er, og verður þá auðskilið
orðið til og myndin steina þessa. Að svo skuh rita, virðist
sömuleiðis ljóst af því, sem þuríður segir siðar: »ok eigi mundu
þeir þvílíka skömm eða neisu setið hafa«.
Björn Magnússon Ólsen.