Alþýðublaðið - 09.06.1964, Blaðsíða 4

BELTI OG B
v •*>,'**
*>. ■•• ' v’t**
Égl
v'
Bercó beíti og beltahlutir á allar beltavélar
Höfum á lager og pöntum til skjótrar afgreiðslu hin viðurkenndu BERCO
belti og beltahluti, svo sem
KEÐJUR, SKÓ, RÚLLUR, DRIFHJÓL, FRAMHJÓL OG FLEIRA.
B E R C O
belti og beltahlatir er við-
urkennd úrvalsvara, sem
hefur sannað ágæti sitt við
íslenzkar aðstæður undan-
farin 4 ár.
|B|
EINKAUMBOÐ
á íslandi fyrir
Bertoni & Cotti verksmið.iurnar
Almenna verzlunarfélagið h/f
Laugavegi 168. Súnar 10199 & 10101.
6UNNLAUGUR SCHEVING SEXTUGUR
Framhald af síðu 5.
o— maðurinn og listamaðurinn.
Hér verður hvorki reynt að
rekja æviferil Gunnlaugs né marg
Jþætt listastarf hans, og þetta er
■aðeins litil kveðja.
Gunnlaugur lrefur vissulega
verið köllun sinni trúr og verið
reiðubúinn að fórna öllu íyrir
listirro \ ;,st hans liefur verið í
^tóðugri þróun og rís jafnt og
í>étt hærra og hærra. Scnnilega
eru málverk þau, sem hann er nú
-fið vinna að fyrir Kennaraskólann
Jþróttmestu og glæsilegustu verk
lians. Þrjú þeirra eru nú á sýn-
Ingu í Listasafni íslands.
Það er ánægjulegt að vita til
Jþess, að kennaraefni þjóðarinnar
.skuli verða í daglegri snertingu
við listaverk, sem þau, á meðan
íá' námi þeirra stendur. Málverk
Gunnlaugs eru gædd þeim töfr-
Tttm, að mí.öur þreytist aldrei á
horfa á þau — og þau vekja
4vallt glfcdi og uppörvun, en slíkt
ér einungis ósviknum listaverk-
ém gefio. — Það er vel að Kcpn-
4raskólinn skuli vera skreyttur á
Jþann hátt er fyrr getur og ætti
ajaunar að vera skylda að verja
Afissum hundraðshluta byggingar-
líostnaðar við hyggingar á vegum
'pess opinbera í slíku skyni.
Méð list Gunnlaugs var brotið
lllað í listasögu okkar. Hann setti
tnálaralisUna í beinni téngsl við
jþjóðina sjálfa en fyrirrennarar
fearís í íslenzkri list höfðu gert.
•Bjöll og firnindi voru ekki helzta
1‘iðfangsefni lians, heldur fólkið
<ög húsin, sem það bjó í.
* Sjávarsíðan, opið haf og ára-
frátur, eða sjómenn í vélbáti, er
■bs hefur verið eitt af kærustu við-
^angsefnum hans. ,Sá guli’ hefui'
•pðlpzt nýtt líf og er orðinn næst-
■júmí að guðaveru í höndum hans.
JEilgin stétt á ríkari taug í hjarta
<5unnlaugs Schevings en sjo-
^nannastéttin.
Hann sagði einu sinni við mig,
Íö honum fyndist hann stanaa í
«bættri þakkarskuld við sjómenn-
ina, sem stæðu í því að draga iisk
£ þjóðarbúið.
I ,Klessumálari’ var hann kallaður
og -það átti að svelta hann til
auðsveipni, hér um árin, en slíkt
var óhugsandi.
Gunnlaugur Scheving er einn
bezti mannkostamaður, sem ég
hef kynnzt, jafnan reiðubúinn að
taka svari þess, sem á er hallað,
eða að leita að þeirri hlið máls,
sem megi horfa til heilla og gleði.
Eáðhollur og vingóður, bjargfast-
ur og trúr list sinni.
List hans er samofin þjóðar-
sálinni og er hluti af þjóðinni og
íslenzka þjóðin mun jafnan standa
í óbættri þakkarskuld við hann.
Gunnlaugur Þórðarson.
Minnkandi
(Framhald af 16. síðu).
eftir 10391. Þarna er því um hlut-
fallslega kyrrstöðu að ræða.
Á hinn bóginn hefur svo orðið
viss aukning í hópferðum með út-
lendinga, en ferðir sem íslend-
ingar efna til með langferðabíl-
um falla gjarnan niður vegna þátt
tökuleysis og mun einkabílum um
að kenna.
LAXNESS
iFramhald af 1. slðu).
væri ekki til í íslenzkri útgáfu.
Enn sagði skáldið, að allir vildu
Lilju kveðið hafa, en útgáfa af
ívæðinu væri ófáan.eg, og loks
nefndi hann miðaldakvæði, sem
bann taldi með því fremsta í bók
menntum íslendinga, en væru
morg oútgefin.
Laxness hóf mál sitt á að ræða
viðhorf smáþjóðar til stórra ná-
granna, sem að vísu héidu ekki
uppi skipulegri sókn gegn menn-
ingu hins smáa en væru hæita
engu. að síður. Hefði gengið á
ýmsu, sumar smáþjóðir glatað
tungu sinni og menningu, en aðr
ar spymt við fæti.
Þá varpaði hann fram þeirri liug
mynd, að velmegun hlyti að hafa
menningu í för með sér. Lýsti
hann því á eftirminniiegan hátt,
hvernig bókmenntir Fom-Grikkja
hefðu orðið dl í sárri fátækt, en
þær hefðu þó reynzt máttarstólpi
allrar vestrænnar menningar í
þrjú þusund ár. Á sama liátt
kvað hann íslenzkar fombókmennt
ir hafa orðið til, en það hefði dul
izt umheiminum í mörg hundmð
ár, að þessi fái.æka bændaþjóð,
sem þótti standa næst viilimönn-
um allra Evrópubúa, ætti ódauð-
legar bókmenntir. 0
Laxness minnti á þá tíð, er kon
ungsvald kom á lútersku hér á
landi. Þá hefði ver.ð auðveli. að
fá ókeypis biblíur á dönsku og
danskar prédikanir af stólum
kirknanna. Íslendingum hafi þá
þótt sjálfsagður hlutur að þýða
Nýja testamentið, og engum kom-
ið til hugar, að það væri mannrétt
indamál að fá ókeypis danskar
biblíur.
Se.ning Listahátíðarinnar hófst
á-því, að dr Páll ísólfsson stjórn-
aði flutningi þjóðsöngsins. Þá setti
Jón Þórarmsson tónská.d og for-
maður Bandalags íslenzkra lista-
manna, hátíðina með ræðu. *Rakti
hann forsögu slíkra hátíða og til-
drög þess, að nú er þráöurinn lek
inn upp á nýjan leik. Hann la.di,
að sambúð listamanna og ríkis-
valds hefði aldrei betri verið en
nú, en varaði við ýmsum hættum,
sem steðja að menningu og listum
þjóðarinnar.
Gylfi Þ. Gíslason menntamála
ráðherra flutti hádðinni kveðju.
Minnti hann á, að vísindi og listir
yrðu að haldast í hendur, hvorugt
væri eitt nóg heilsteyptum manni
Þessa væri gott að minnast á þeim
tímum ,er vísindum færi ört fram
og ný þekking væri vegsömuð. Ráð
herrann minntisi, á f jöldamiðla nú
tímans, sem væru jafn sjálfsagð
ir og fjöldavald lýðræðisms, þótt
vel þyrfti að fara með.- Taidi hann
það afturhaldsmenn okkar tímaT
sem snerust gegn þessum fjölda-
miðlum. Að lokum árnaði ráð-
herrann íslenzkum listamönnum
allra heilla.
Geir Hal.grímsson borgarstjóri
ræddi þær hugmyndir, að menning
þjóðarinnar hefði varðveitzt og
tílómgazt í dreifbýli. Það værl rétt
en nútimalistir þyrftu borga við
og borgirnar lis.anna ekki síður.
Flutti hann hátíðjyini kveðjur
Reyk j avíkurborgar.
Sinfóníuhljómsveit íslands og
söngfólk úr Fílharmóníu og Fóst-
bræðrum fluttu undir stjórn Igor
Buke.offs, Minni íslands eftir' Jón
LeifS ög Lofsöng eftir Pál ísólfs-
son. Loks lásu þrír höfundar upp,
Guðmundur Hagalín, Guðmundur
Böðvarsson og Þórbergur Þórðar
son.
Á sunnudag var opnuð í Lista
safni íslands sýning á myndlist
síðustu fimm ára og um leið var
opnuð í Bogasal Þjóðminjasafns-
ins bókasýning. Ragnar Jónsson
forstjóri Helgafells opnaði báðar
sýningar með ræðu. Forseta
hjónin voru viðstödd er þessar
sýningar voru opnaðar.
ÖRYGGIÐ
(Framhald af 1. slðu).
manna á þeim. Upplýsingar um
aflabrögð hæstu skipanna kynnu
að hafa fréttagildi, en ekki al-
mennt upplýsingagildi að því
leyti, að þær gætu gefið almenn-
ingi a.veg ranga hugmynd um laun
sjómannastéttarinnar í heild og af
komu ú.vegsmanna, en gæfu ekki
rétta heildarmynd af þessu. Ekki
mætti heldur miða við tekjurnar
einar, útgjöldm þyrftu að koma
með, ef meta ætti afkomuna. í
mörgum úlfellum gæti skip með
lítinn afla komizt betur af en skip
með mikinn afla, ef útgjöldunum
væri me.ra í hóf stillt .
Þá minnnti ráðherrann á, að
brátt yrði haldið upp á 20 ára af-
mæli lýðveldjisins og taldi, að
segja mæ.ti, að stjórnarfarslegt
sjálfstæði þjóðarinnar hefði eflzt
á ýmsan hátt á þessum 20 árum
og minnti í því sambandi á, að
íslendingar hefðu nú öðlazt óskerc
an rétt yfir 12 mílna fiskveiði.and
helgi sinni í smð 3 áður, auk þess
sem samstarf okkar og vinátta við
erlendar þjóðir hefði aukizt. Emil
sagði, að margir undruðust, að við
skyldum geta hald.ð hér uppi sjálf
stæðu menningarríki. Forsendur
þess væru fyrst og fremst okkar
forni menningararfur og afrakstur
þjóðarinnar af a<.vinnuvegunum,
sem skotið hefði fjárhagslegum
stoðum undir pólitískt sjálfstæði
og menn.ngu hennar. Þar bæri
fyrst og fremst að telja sjávarút-
veginn, þó að ekki mætd gleyma
landbúnaði og iðnaði. Ekki væri
nema mannsaldur síðan íslending
ar stunduðu mestmegnis fiskveið-
j ar á árabátum qða litlum seglbát
um, en nú ættu þeir stóran og
glæsilegan fiskveiðiflota og hefðu
lileinkað sér beztu veiðiaðferð-
ir, sem nú þekkjast, svo að afla-
| magn og tekjur þjóðarinnar færu
j sívaxandi. Enn sem fyrr kvaðst
j ráðherrann vænta mesta búsílags-
ins frá sjávarútveginum. Þess
vegna bæri að sýna honum fulía
alúð og ræktarsemi og tryggja
þróun hans og vöxt hér efúr sem
hingað til.
Þá gat Emil þess, að undanfarið
hefði gengið illa að manna nokk-
urn hluta flotans, einkum togar-
anna. Hann kvaðst ekki ætla að
rekja ástæðurnar úl þess, en sagð
ist vilja undirstrika, að það mætti
ekki koma fyrir, að skipin lægju
bundin í höfn vegna þess, að ekki
fengjust áhafnir á þau, af því að
svo margir stunduðu vinnu í landi
ýmist við óarðbær störf eða önn-
ur, sem bíða mædu að skaðlausu.
Hann sagði loks, að öllum bæri
nú saman um, að aldrei hefðu ver
ið jafngóð tækifæri og margir
möguleikar til veiða og nú af ýms
um ástæðum, en ótti hefði þó kom
ið upp um, að nýjungarnar væru
ekki með öllu hættu.ausar, enda
hefðu í seinni tíð orðið hér óeðli
lega margir skipstapar, og ynni
nú sérstök nefnd að því að rann-
saka orsakir þeirra og gera tiltögu
til úrbóta. Þó að góð aflabrögð
veru eftirsóknarverð og bezt væri
að fjárhags.egur ávinningur sjó-
manna og ú.gerðarmanna væri
sem mestur yrði öryggið alltaf að
ganga fyrír. ,,Nú eru síldveiðar fyr
ir norðan og austan að hefjast“,
sagði Emil og minnti á, að þar
hefði oft verið tefU á tæpt vað. Og
þó að sumarveðráttan væri þar oft
góð, gæti það reynzt nauðsynlegt
að setja um þær veiðar svipaðar
reglur og setiar voru um shdveið
arnar sunnanlands í vetur. ^
Loks óskaði hann sjómönnum
allra heilla og velfarnaðar í lífi
og starfi og lét í ljós þá von, að
þeir mættu jafnan koma heilir i
höfn úr hverri ferð um höfin.
Hannes á horninu
(Framhald af Z. síðu).
ast. Eg veit hvernig það bregzt
við hégómanum og hisminu. Það
hlustar á þögult. Það skiptir sér
ekki af. En það ber í sér fræ fram
tíðarinnar.
Á TÍMUM ÞRENGINGANNA skóp
það, einmit það, listaverkin í málí
og myndum, ekki aðeins á íslandi
heldur og í mörgum öðrum lönd
um og álíuiii. Þetta er elkki
„menntað“ fólk. En í sál þess em
fræin. Og það er einmitt þessi
arfur, sem við vitum nm og beztu
listamennirnir þekkja i innsta inni
sem valda bjar sýni okkar og gera
lífið svo fagurt og ríkt af fyrir-
heitum, — þrátt fyrir allt.
Hannes á horninu.
9. júní 1964 — ALÞYÐUBLAÐIÐ