Vestri - 28.04.1915, Blaðsíða 3

VESTRÍ
63
16. bl.
Joffre.
Menn eru nokkuð farnir að,
kynnast honum, þessum þöejula,
Ötula og varkára, en stálharða
hershöfðingja Frakka. Sumir
líkja honum við Napóleon gamla.
En þeiin er eiginle^a ekkert
sameiginlegt, og heruaðaraðferð
þeirra er svo ólik, sem nokkuð
getur verið. Napóleon hefðialdrei
barist eins og Joftre gerði við
Marne og Aisne. Einkenni
Napoleons voru þau, að koma
óvinum sínum að óvörum, ráðast
á þá þar, sem þeir áttu ekki von
á neinni árás. — Það er nú orðið
ómögulegt. Flugmennirnir sjá nú
úr lofti ofan, hvar herskararnir
fara og geta í tækan tíma gefið
vinum sínum vitneskju um það,
hvert þeir stefni. Allir eru því
viðbúnir.
Nú snúaSt herflokkarnir hver
um annan, og hver veit af öðrum.
Öll stríðsaðferð er breytt orðin.
Joffre sést varla nokkurntíma á
hestbaki, eins og Napóleon, en
meirihlutann af degi hverjum er
hann í hraðskreiðum mótorvagni,
frá einum enda fylkinganna til
annars, og ökumaðurinn dugir
honum sjaldan lengur en háltan
dagion, þá verður annar að taka
við. En þegar hann er ekki á
ferðinni, þá situr hann yfir landa-
bréfum inni í bóndabæ einhverj-
um eða í hlöðu, eða í einhverri
skotgröfinni að baki herdeilda
sinna, og með honum heill hópur
áðstoðarmanna hans og hershöfð-
ingja. Þar hafa þeir kortin á
stórum borðum og merkja þar á
með prjónum hverja hersveit sína
og óvina sinna. Þangað liggja
svo ralþræðir trá öllum herdeild*
unum, og nú færa þeir til prjóm
ana með flöggin, einkum et bar-
dagi er; jog viiji þeir láta eina
eða tíu herdeildir færa sig til og
ráðast á óvinina, þá senda þeir
skipanir með rafþráðum og loft-
skeytum til foringjanna, og þegar
deildin er komin á nýjan stað,
þá er prjónninn sá fluttur á kort'
inu. Þarna veit Joffre á hverri
minútu hvar hver einasta deild
þessara 2 miljóna Frakka er á
hinum langa vfgvelli, og þurfi
hún hjálpar við, þá er hjálpin
komin á stað á sömu mínútunni
frá syeitum þeim, sem eru á bak
við þá, sem eru í skotgröfunum.
Aldrei má Joffre fara svo langt
frá þessum stöðvum, að hann
geti ekki innan fárra roínútna
tengið tregnir um það, et að
eitthvað sériegt bæri við, eða
et að Þjóðverjar gerðu skyndi-
lega áhlaup. Napóleon átti hvorki
kost á jafnskjótum sendiboðum
og rafmagnið eða loftskeytin eru,
og ekki heldur á öðrum eins
njósnarmönnum og flugmennirnir
eru, sem heita mega altsjáandi
eða alskygnir. — Það eitt er líkt
með þeim báðum, að Joffre er
heldur smár maður og feitur
nokkuð, eins og Napóleon var
á fyrri árum. Er það nokkuð
einkennilegt. að flestir hinirmestu
hershöfðingjar heimsins hata verið
smáir menn. svo sem Alex mdcr
mikli, Gengiskau, Atli Uúnkon'
ungur, Gsnseric, Tamerlan, Pipin
lítli — voru aliir litlir vexti og
sumir haltir.
Joffre er enginn bégómamaður
og hirðir ekkert um lofgjörð
blaðamannanna; honum er mein'
illa við allan vind og blástur;
hann er ekkert gefinn lyrir að
sýnast. Honum er alveg sama,
hvort hann er hafinn upp til
skýjanna, eði hann er atyrtur
og skammaður. Hatin fyrirlýtur
orðróminn, Það sém honu .1 er
ant um, er að gera skyldu sína
og vera að gagni.
En þó að hann skitti sér ekki
af því, sem um hann er sagt, þá
lítur hann e:tir öðrum og hlustar
á leiðbeiningar annara, og er
sérstaklega kurteis. Hann er
mjög vandlátur að því að öll
fyrirtæki séu vel hugsuð út í æsar,
hvert einasta smáatriði; og eim
mitt fyrir það hefir honum aldrei
verið »á kné komið«.
Hann er þjíöveldismaður og
frímúrari.
Það, sem hann fyrst lagði
mikla áherslu á, var þad, að fá
góða fyrírliðasveit (general staff).
er sagt að hann hafi hina skörp1
ustu og gáfuðustu fyrirliða, sem
til eru á Frakklandi, og hlýða
þeirhonum orðalaustog tatarlaust
Alla pólitík hefir hann þverbannt
að í herbúðuuum. Og bestu hers-
hötðingjar hans og aðstoðarmenn
eru andstæðingar hans I pólitík.
Mest traust ber hann til hers-*
höfðingjanna De Castelnau og
Pau, hins einhenta. Fimm yfir-
hershötðingja rak hann undir eins
og hann tók við yfirherstjórninni
og tjölda annara, sem hötðu
fengið stöðu sína fyrir fylgi hinna
pólitísku flokka. — Hann vildi
ekki taka i mál, að hata þessa
menn.
Uppgangur Joffre.
Hann varð baccalaureus (Batche>
lor of Sciense) ióáragamall; 17
ára gamall fór hann á fjöllista-
skólanD. Þá kom stríðið 1870.
Fékk hann þá þegar orð á sig
tyrir tramkomu sína og var gerð<
ur að undirtoringja; síðan var
hann látinn fara að byggja víg>
girðingar. FJm Parfsarborg var
hann látinn starta að víggirðingi
um og líkaði Mac Mahon hers-
höfðingja það svo vel, að hann
gerði hann að kaptein, þegar
hann var 22. ára. Úr því fékst
hann mest við þetta starf, og
tókst svo vel að byggja varnar’
vígi í hinum mörgu nýlendum
Frakka, að hann fór að verða
hræddur um, að hann myndi
aldrei annað gera, það sem eftir
væri æfi sinnar, en íramar öllu
öðru langaði hann til að stýra
‘nerliði.
Loks var honum falið það fyrst
í Cochin China (Suður Kioa), og
síðan í Soudan f Atrfku, og fór: t
honum hvorttveggja vel. Síðan
varð hann prótessor í þessari
aðaltræðigreih sinni, vélafræði og
víggirðingum, og kendi á hen
mannaskólanum’ i Fontainebleau
skamt frá Patís og munu víst fáir
lærisveinar hans þar hafa ætlað
það, að hann myndi síðar verða
yfirhershöfðingi yfir öllu herliði
frakka og mest metinn allra
manna á Frakklandi. Hann er
svo blátt átram og hrokalaus, og
laus við alla tilgerð og spjátr-
ungshátt; þess vegna var hann
í litlu alhaldi hjá fíuu Irúnum og
dansmeyjunum. Hann var ekki
þeirra maður. Hann var her-
maður og vísindamaður um leið.
Og hann skildi hermennina svo
vel og vissi, hvað haun gat heimt>
að af þeim, óbreyttu liðsmönunum.
Hann er stuttorður og fáorður
og sem dæmi þess er ávarp hans
til hermannanna í Marnebardagi
anum mikla og langa. Það er
á þessa leið: —
„Þér ve öiö að deyja, heldur en
aö hopa undLan. L'óðurtnenska
þolisl ekki“.
Þetta er mjög ólíkt því, er
Napóleon ávarpaði hermenn sína,
sem að vísu ætíð var einkeunii
legt og bar vott um trábaera
vitsmuni. Þau voru skáldleg
ávörpin hans, en æfinlega tull af
stóryrðum og fagurgala.
Menn þektu Joffre svo sem
ekkert, þegar hann tók við yfir>
herstjórn og táir til þess að gera
höíðu heyrt hann netndan. Þegj<
andi hafði hann unnið og startað
öll þessi ár.
Nú eru menn farnir ad geta
sér tii þess, að Frokkar muni að
stríðinu loknu taka sér konung
eða keisara, annanhvorn þeira:
Albert Belgakonung eða Joffre.
En íyrst og fremst er þaðl óvíst
eg svo hitt, að ltklega kærir sig
hvorugur um það.
(Eftir Iieimskringlu).
K v æ ð i.
(Flutt á afmælishátíð kvenfélagsina
„Brautin“ i Bolungarvík 1914).
\ - '
Eitt ár er liðið — lagt 1 tölu alda
sem liðin eru burt í timans skaut.
Yor æíi líður, áfram skulum halda
að efla og stjðja gott á vorri braut,.
Það er tvo margt og mikið til að atarfa
að memta og göfga vora eigiu sál.
Vor stefua sé, að efla alt það þarfa
og inna af höndum fjölmörg h&leit mál.
Því þjóðin vor hún þarf að eiga dætur
tem þekkja vel og skilja meinin -þau,
sem myndað hafa margra alda þrætur
og marið sundur hverja góða taug.
Við heyrum margt úr fornum frægðar-
sögum
um fljóðin þau er þjéðin hefir átt.
Sú minniug skín frá löngu liðnum dögum
og lýair oi* að stefua nógu hátt.
Og enn |»á lifir andi þeivra kvenna,
gem aldrei vildu svikja göfugt m&l.
Og bornum vorum boöorð þau skal kenna,
þá birtir yfir hvern ungri s&l.
Vort kjörorð sé, að keppa að hinu sanna
og krjúpa ei eð fótum harðstjórana.
Af hjarta að vinna að heillum allramanna
og hlúa að hverju fræi þessa lands.
Með elfdum dug má ótal vinDa þrautir.
Með einum hug má brúa hverja vök.
Og leggj^ um klangur Ijóssins fagrar
brautir
þótt liggi í vegi óttal Giettistök.
Með sannleiksást má sigra myrkraveldi
úr svölum vetrum gjöra sumar hlý
að fornum sið, að fara um landið eldi
með frelsismerki nema óðul ný.
Þá birtir yfir bygðum landsins kæra,
þá breikkar sléttist framavegur þinn
og afkomendur ótal þakkir færa
er öllu stjórnar fagur sannleikion.
Jóhamtes Friölaugsson.
Hvornlg f ióðvor.jar sparn
matinn.
• IsIp.nBk kona, sam á heima í Svis»
segir sve í bréfi, sem hún hefir ritað
ættingjum sírtum hér:
I morgun komu hingað allar lestir
fullar af þýBku ríkislólki, sem ætlar að
dvelja hér til þess að spara matinn í
sinu eigin landi. Svisslsngingar geta
ekki mótmælt þessu, þvi fólk þetta
kemur hingað sem anuað ferðafólk og
sest að á gistihúsunum, sem áður stóðu
auð. Um þúsund manns kom hingað i
fylkið og um önnur fylkl dreifir það
sér einnig, svo og til Danmerkur og
Noregs.
„Morgunbl.“
NýSiomiB
fjölbreytt úrval at
k r ö n s u m.
Jólia;ma Olgeirsson.
geta fengið kaupavinnu Um 8
vikna tíma, trá 7 —10 júlí að telja.
Gott kaup.
Bræáurnir Proppé,
tingeyrl.
30 hafsíldarnet
með Kabel, kútum og öllu til
reknetaveiða, lítið brúkað, tæst
fyrir háltvirði.
Ritstjóri vísar á seljanda.
Lítið, þægilegt herbergi
helst fyrir i — 2 einhleypar stúlk-
ur, til leigu. Ritstj. vísar ú.
Gullbaugup
tundinn á götunum.
Vitja má á prentsm.
krentsmðja Vöstfirðmga.
Z'