Vísir - 02.05.1960, Blaðsíða 9

9
JMán&daginn 2. mai 1960
V í S I R
Ræða Hi?gis Kjarans —
f Framh. af 3. síðu.
yil svara því neitandi. Þessi
stefna er í beinni andstöðu við
liagsmuni og hugsun allrar ís-
lenzku þjóðarinnar og þó ef til
vill fyrst og fremst til mestrar
kjararrýrnunar fyrir verkalýð
Og launþegana í landinu. Þessi
stefna er engum þénanleg nema
jþeim, sem notfæra vilja sér
hana, sem tæki til þess að koll-
steypa núverandi þjóðskipulagi
©g innleiða efnahagskerfi ríkis-
sósíalismans á íslandi. Innflutn-
ings- og gjaldeyrishöft eru eðli-
legur hluti og bein nauðsyn í
sósialistiskum áætlunarbúskap
Og þau eru einmitt ein af or-
sökunum fyrir því að við að-
hyllumst ekki þá búskapar-
hætti. Þau eru þar nauðsynleg,
því að annars myndu öll plönin
góðu fara út um þúfur. Okkur
eru plönin bara einskis virði,
afkoma fólksins er okkar áhuga-
mál.
J i ij * j 'l j '
Kjósum viðskipti
við sem flestar þjóðir.
Ég mun nú víkja að einstök-
um atriðum í gagnrýni þeirra
Alþýðubandalagsmanna á frum-
varpi þessu og þó sérstaklega
staldra við eitt atriði, sem eru
viðskiptin við jafnkeypislöndin,'
löndin í Austur-Evrópu. Hátt-
virtur þriðji þingmaður Reykja
víkur hefur sagt með leyfi
hæstvirts forseta: „Það er hat-
ast við þessi viðskipti.“------
„Frílistinn mun draga úr við-
skiptum við sósíalistísku ríkin.“
-----En hvað er sannleikurinn
í þessu máli? Það verður að
vísu engu spáð um jafn óvissa
hluti, sem þróun utanríkisverzl-
unar' einnar þjóðar, en hinu er
auðveldara að gera grein fyrir,
að hverju stefnt er. Það dettur
víst engum heilvita manni á ís-
landi í hug að hatast við verzlun
við einstök lönd, þar ráða ein-
faldlega hagkvæmnis sjónarmið
in. Eins og bæði hæstvirtur for-
sætisráðherra og hæstvirtur
viðskiptamálaráðherra hafa
ítrekað lýst yfir vilja íslendinga
vitaskuld eiga sem mest og
bezt viðskipti við allar þjóðir,
við hvaða þjóðfélagshætti, sem
þær annars kunna að búa. Hitt
er svo önnur saga að það hefur
verið talinn hygginna manna I
háttur að dreifa utanríkisvið-
skiptunum, sem mest og verða
engum um of háður og að leggja
meiri áherzlu á þau viðskiptin,
sem gefa af sér frjálsan gjald-
eyri, en þann sem bundin er
með klíringsamningum, því að
of miklum klíringsamningum
getur fylgt sú mikla hætta, að
kaupandinn fái þá aðstöðu að
hann fari óbeint að taka ákvarð-
anir um gengi myntar okkar,
með því að skammta okkur að
eigin geðþótta, jafnt verð á út-
flutum, sem innfluum vörum.
Þetta er fyrirbæri, sem Þjóðverj
ar voru ásakaðir um á dögum
nazista og einnig hefur þótt
gera vart við sig í viðskiptum
Rússa við grannríki þeirra.
Sannleikurinn í málinu er sá,
að ef nokkuð er þá gerir þetta
frumvarp ráð fyrir sérlegri
vernd einmitt til handa við-
skiptunum við jafnkeypisiönd-
in, staðreynd, sem við fylgjend-
ur fríverzlunarinnar hörmum
1 að gera hefur orðið af illri nauð
' syn. Með þeim listum er gefnir
verða út, er frumvarp þetta hef-
ur oi’ðið að lögum er meiningin
að tryggja beint með aðgerðum
hins opinbera að viðskiptin við
þessi lönd geti ekki, ef ekki
eitthvað alveg óvænt kemur
fyrir orðið minni en 87% af því
sem þau voru árið 1958. Og
verður þá varla til minna ætl-
ast en samkeppnishæfni þeirra
sjálfra tryggi þau 13%, sem á
vantar til þess að viðskiptin
haldist a. m. k. óbreytt. Hinu er
ekki að leyna, að að dómi fróð-
ustu manna á því sviði þurfa
viðskiptin við jafnkeypislöndin
endurskoðunar við, endurskoð-
unar, sem framkvæma hefði
orðið alveg án tillits til þessa
frumvarps, ég vil leyfa mér að
segja alveg án tillits til þess
frumvarps, ég vil leyfa mér að
segja alveg án tillits til þess
hvort núverandi stjórn fer með
yfirstjórn þessara mála eða
einhver vinstri stjórn, en hún
er sú að koma þessum viðskipt-
um á grundvöll heimsmarks-
verðs, eins og viðskipti okkar
við t. d. Rússa byggjast á. Það
er ekki frambúðar fyrirkomu-
lag að reyna að selja óvandaðri
tegundir útflutningsvöru á
hærra verði í þessum löndum,
en fyrsta flokks vara er seld
annarsstaðar. Alveg jafn óeðli-
legt og það er að greiða í þessum
löndum sumum 20% hærra verð
fyrir járn og 10% verð fyrir
sykur, en hægt er að fá sömu
vörur keyptar á í öðrum lönd-
um, svo að dæmi séu nefnd.
Austui’-Evrópu þjóðírnar hljóta
að gera kröfu til betri vöru og
við hljótum að gera kröfu til
hagstæðara verðs með hliðsjón
af þessum staðreyndum munu
viðskiptin við jafnkeypislöndin
vafalítið mótast, en ekki af ein-
hverjum pólitískum fordæmum.
Því hefir verið haldið fram
að viðskiptum við sósíalistisku
ríkin fylgdi eitthvert sérstakt
efnahagslegt öryggi. Því miður
er þetta ekki staðreynd, um það
bera viðskiptin við Pólland,
minnkandi síldarkaup Rússa og
vanefndir á afgreiðslum sam-
kvæmt samningum frá öðrum
þessara ríkja augljóst vitni.
Enda tel eg að háttvirtur þriðji
þingmaður Reykjavíkur hafi
einmitt við þessar umræður
lagt fram sönnunargögn í mál-
inu, sem sanna svo ekki verður
um villzt, að þessi viðskipti eru
sízt tryggari en viðskipti við
kapítalisk lönd, en hann sagði
með leyfi hæstvirts forseta:
„Mér er kunnugt um að umtal-
ið um frílista hefir þegar á und-
anförnum þrem mánuðum haft
mikil áhrif, þannig að hin sósí-
alistísku ríki eru farin að gera
samninga við önnur lönd um
kaup á vörum, sem þau hafa
keypt af okkur. Tékkar hafa t.
d. samið um fiskkaup af Norð-
mönnum.“ Sér er nú hvert efna-
hagslegt öryggið, ef lauslegt
tal eitt um frílista rýfur fyrir-
varalaust viðskiptatengsl, sem
staðið hafa nú í hálfan annan
áratug. — Eg veit ekki nema
þeir þarna austurfrá muni segja
um þessi ummæli háttvirts
þriðja þingmanns Reykjavík-
ur eins og karlinn: „Guð forð-
aðu mér frá vinum mínum,
sjálfur get eg séð um óvini
mína.“
Nei mergurinn málsins, er að
þessu frumvarpi er ekki beint
gegn viðskiptum við neina þjóð,
því er hinsvegar ætlað að reyna
að auka viðskipti Islendinga
við sem flestar þjóðir.
Það er að vísu ótal margt
fleira, sem segja mætti um efni
þessa frumvarps og það sem
menn héfðu getað hugsað sér
að því væri til viðbótar. Frum-
varpið fjallar t.d. aðallega um
aukna fríverzlun í innflutningi
og vissulega eru hagkvæm inn-
kaup til landsins jafn mikils
virði fyrir þjóðarbúskapinn og
hátt verð á útílutningsafurðum,
því ef hægt er að spara 5—10%
ef erlendum gjaldeyri með því
að kaupa vörur á lágu verði
kemur það þjóðhagslega svipað
út og samskonar verðhækkun
á útflutningsframleiðslunni.
í þessu felst sú kjarabót, sem
hin nýja verzlunarstefna á að
geta fært neytendunum í land-
inu, hinni glevmdu stétt, sem
við þó allir tilheyrum. Frjáls
verzlun er nefnilega alls ekki
fyrst og fremst hagsmunamál
fárra ríkra auðhringa og heild-
sala, sem sumir hverjir vafa-
laust hagnast mun betur á tím-
um haftakerfisins, heldur hags-
munamál almennings í landinu
og þá fyrst og fremst launþeg-
anna, sem byggja afkomu sína
á að fá sem bezta vöru við sem'
lægstu verði. Fríverzlun er því
í raun og veru alþýðutrygging-
ar út á við
Önnur hlið málsins er það,
sem lýtur að útflutningsverzl-
un landsmanna og þetta frum-
varp fjallar lítið um. Sumir
hafa viljað halda því fram að
frjáls útflutningsverzlun sé
nauðsynleg forsenda frjálsrar
innflutningsverzlunar. Svo er
þó alls ekki. Hinu er engin laun
ung á að þeir eru margir, sem
telja enga ástæðu til þess að
viðhalda núverandi einokun á
útflutningi ýmissra framleiðslu
vara, þegar nýtt viðskiptjafn-
vægi hefur tryggt framleiðend-
um viðunandi verð fyrir afurð-
ir sínar, en um það skal ekki
fjölyrt að sinni, þó að þar sé
vissulega margt íhugunarefnið
og þar þurfi að hefja nýja sókn,
aukinnar hugkvæmni og nýrrá
Framh. á 11. síðu.
FIKMAMEPPIVI
Bridgesambands Islands 1960
Að tveimur umferðum loknum er staðan þessi:
225 Homsteinn
219 Dagblaðið Tíminn
218 G. Helgason og Melsted
214 Flugfélag íslands
214 Ölgerðin Egill Skalla-
grímsson
215 Vátryggingarfélagið
212 Opal
210 Baðstofa ferðaskrifst.
210 Tjarriarbíó
210 Steindórsprent
210 Gefjun—Iðunn
209 Skeljungur
207 Viðtækjaverzl. ríkisins
207 Heildverzl. Hekla
207 Víkingsprent
207 Osta- og smjörsalan
207 Einar J. Skúlason
205 Penninn
205 Leiftur
204 Alþýðubrauðgerðin
202 Olíuverzlun Islands
202 Skartgripaverzlun
Kornelíusar Jónssonar
201 Harpa h.f.
201 Húsgv. Kr. Siggeirssonar
201 Sælgætisgerðin Víkingur
200 Hamar h.f.
197 Sindri
196 Rekord
196 S.Í.S.
195 Verzlunin Vísir
194 Iðnaðarbankinn
193 Akur h.f.
192 Eimskipafélag Rvíkur
192 Áburðarsala ríkisins
192 Teikist. Tómasarhaga 31
192 Eimskipafél. íslands
191 Alþýðublaðið
191 Prentmyndir
190 Bernh. Petersen
190 Skeifan húsgagnaverzl.
190 Asiufélagið
189 Sláturfélag Suðurlands
189 Samkaup
189 Steypumöl
188 Samtr. ísl. botnvörpunga
188 Þjóðviljinn
188 Linduumboðið h.f.
188 ísafoldarprentsm. h.f.
187 Kexverksm. Esja
178 Ásbjörn Ölafss., heildv.
187 Smjörlíkisg. Smári h.f.
187 Sjálfstæðishúsið
187 Pétur Pétursson
187 Kr. Kristjánsson
187 Fálkinn
185 Silli & Valdi
186 D.A.S.
186 Ólafur Þorsteinsson & Co
186 Síld og Fiskur
186 Gunnar Ásgeirsson
186 Brunabótafélag íslands
185 Leðurv. M. Víglundssonar
185 J. B. Pétursson
185 Lárus Arnórsson
184 Búnaðarbankinn
184 Bæjarleiðir
184 Trygging h.f.
184 Veitingast. Sjómannask.
183 Félagsprentsmiðjan
183 Sparisj. Reykjavíkur
183 Mancher & Co.
183 K. ; r.rsteinssqn & Co.
V..; 1 Arr-a Pálssonar
182 Sælgætisgerðin Freyja
1 í;- - öil
182 Sánitas
181 Sölumiðst. Hraðfrystih.
181 Bílasmiðjan
181 K. Þorvaldsson
181 K. Þorvaldsson & Có.
181 Helgi Magnússori & Co.
181 Kjöt & Grænmeti
181 Belgjagerðin
180 Mjólkursamsalan
180 Gotfreð Bemhöft
180 S. Stefánsson & Co.
180 Northern Trading Comp.
180 Vátr.fél. Sigf. Sighvatss.
180 Dagblaðið Vísir
180 Vífilfell
180 Egill Vilhjálmsson
180 H. Eenediktsson & Co.
180 Verzlunarsparisjóourinn
180 Haraldarbúð
179 Naust
179 Biörnsbakarí
179 Véla- og raftækjasalan
179 Veiðimaðurinn
178 Sparis.i. Kópavogs
178 Hans Petersen
177 Fgill .Takobsen
177 Áburðarsalan
177 Kjörbúð S.Í.S.
177 Veiðarfæraverzl. Geysir
177 Pétur Snæland
177 isl. Erl. Verzlunarfélagið
177 Hreyfill s.f.
177 Reynir Þórðarson heildv.
176 Björn Kristjánsson & Co.
175 Tryggingarmiðstöðin
175 Landssmiðjan
174 Haraldur Árnason heildv
174 Sveinn Egilsson
174 Sig. Þ. Skjaldberg
174 Prentsm. Oddi
173 Dráttarvélar
173 Markaðurinn
173 Öngvegi
173 Morgunblaðið
173 Drekinn
173 Húsgagnaverzl. Austurb.
172 Þórscafé
172 Árni Jónsson
172 Hagabúð
171 Happdrætti Háskólans
170 Helgafell, bókaútgáfa
170 Verzlunarfélagið Festi
169 G. J. Fossberg
168 Aðalverktakar
168 E. B. og Guðl. Þorl. málaf.
163 Almenar Tryggingar
168 Katla h.f.
167 Meiður húsgagnav.
166 Prentcm. Edda
165 Vöruhappdr. S.Í.B.S.
165 Afgr. smjörlíkisg.
164 Samvinnusparisj óð urinn
163 G. Albertsson
163 Björninn smurbr.
163 Útvegsbankinn
163 Slippfélagið
163 Álafoss
162 Elding Trading Company
162 Málning h.f.
162 Jöklar
162 Ræsir
162 Sjóvá
162 Ljómi
161 Málarinn
160 H. Jónsson & Co.
159 Borgarbílastöðin
158 Kitídabúð
158 Verzlunarsambandið
158 Kjötbúðin Borg
157 Kol & Salt
156 SIF
156 Bökaútg. Guði. O.
155 Máln. Jóns Magnússonar
155 Edinborg
153 Loftleiðir h.f.
153 Ora h.f.
153 Samvinnutryggingar
152 Ásgarður
150 Ó. Johnson & Kaaber
150 Efnagerðiri Valur
148 Lýsi h.f.
147 Eggert Kristjánss. & Co.
147 Miðstöðin
141 Árni Jónsson timburv.
137 S. Árnason & Co.
•- v . -. r•• 4 • a' • ■ j'-v
Úrsiitaumferðin verður spiluð í Skátaheimiiinu n. k. þriðjudagskvöld kl. 8