Vísir - 16.05.1960, Blaðsíða 6

V I S I R
WKSXR
D A G B L A Ð
Útgefandi: BLAÐAÚTGÁFAN VÍSIR H.F.
Vísir kemur út 300 daga á ári, ýmist 8 eða 12 blaðsíður.
Ritstjóri og ábyrgðarmaður: Hersteinn Pálsson.
Skrifstofur blaðsins eru í Ingólfsstræti 3.
Ritstjórnarskrifstofur blaðsins eru opnar frá kl. 8,30—18,00.
Aðrar skrifstofur frá kl. 9,00—18,00.
Afgreiðsla: Ingólfsstræti 3, opin frá kl. 9,00—19,00.
Sími: 11660 (fimm línur).
Vísir kostar kr. 30,00 í áskrift á mánuði.
Kr. 3,00 eintakið í lausasölu.
Félagsprentsmiðjan h.f.
ÓmerkiEegt mál.
Myndir eftir Kjarval og
Ásmund í Biennale.
Síðan árið 1895 hefir farið íslandi. En í staðinn var sótt
fram alþjóðleg listsýning í Fen-j um að fá aðstöðu til að sýna ís-
eyjum á Ítalíu annaðhvert ár, lenzka myndl. í Biennale í höll
nema þegar styrjaldir eða aðrar ítala. Tókst að fá hið umbeðna
óviðrðanlegar ástæður hafa leyfi til þátttöku, þótt eftir-
Viðbrögð Þjóðviljans út af
fregninni um að Rússar
hefðu skotið niður banda-
ríska njósnarflugvél, eru
harla brosleg. Rússar eða öllu
heldur einvaldsherra þeirra,
Krúsév, hefir reynt að gera
sér mat úr þessu til áróðurs,
með hliðsjón af fundi „æðstu
manna“, sem hefst í París
nú í dag. Þessi áróður hef-
ir vafalaust haft tilætluð
áhrif víða um heim, þar sem
almenningur er fáfróður um
. refskák stórveldanna, en hér
á íslandi veit fólk svo mikið
um gang heimsmálanna, að
óhugsandi er að kommúnist-
um verði að ósk sinni um að
gera þetta að hitamáli hjá
okkur.
f sjálfu sér er þetta flugvélar-
mál nauða ómerkilegt, en
það er gott dæmi þess, hve
lítilfjörleg'ar ástæður má
stundum nota til áróðurs og
æsinga, ef rétt stund er val-
in og réttri aðferð beitt.
Allir sem eitthvað fylgjast með
tafli stórveldanna, vita að
njósnir eru stundaðar í stór-
um stíl, bæði af Rússum og
Vesturveldunum. Fréttir
hafa þrásinnis borist um það
úr ýmsum löndum, að Rússar
gangi allra þjóða lengst í
þessu efni. Þeir láti starfs-
menn sína í sendiráðunum
stunda þessa iðju, eða rétt-
ara sagt hafi njósnara í
hverju landi, sem látið er
heita að séu starfsmenn í
sendiráðum þeirra. Þessum
náungum er iðulega visað úr
landi, þegar stjórnarvöld
hlutaðeigandi ríkja komast
að hinu sanna um dvöl
þeirra. Núna þessa dagana
hafa fregnir borist frá Sviss
um að tveimur „starfsmönn-*
um“ rússneska sendiráðsins J
í Bern hafi verið vísað úr
landi fyrir njósnir.
Þá er það heldur ekkert laun-
'ungarmál, að Rússar hafa
sent flugvélar til njósna inn
yfir önnur lönd. Nægir þar
að nefna Vestur-Þýzkaland. ^
Þá þykir það og sannað, ao
kafbátar þeirra séu snuðr-
andi um öll heimsins höf og
við hverja strönd, sem þeim
leikur forvitni á að athuga.
Þetta vita Vesturveldin of-
ur vel, og þau fara eflaust
líka það sem þau komast í
þessu efni, þótt færri sögur
hafi gengið um njósnir
þeirra fram að þessu.
Okkur íslendingum þykir þetta
ekkert tiltökumál. Við höf-
um flestir heyrt og lesið um
þessa njósnastarfsemi síðan
við vorum börn. Frá sjónar-
miði okkar flestra er þetta
ílugvélarmál því heldur ó-
merkilegur viðburður enn
sem komið er, hvað sem Krú-
sév kann, með aðstoð Banda-
ríkjamanna sjálfra, að gera
úr því!
hindrað. Er sýning þessi þekkt
um allan heim undir nafninu
,,La Biennale Venezia" og þyk-
ir jafnan mikill viðburður
meðal þeirra, sem áhuga hafa
á myndlist. — Á sýningarsvæð-
inu hafa margar þjóðir komið
sér upp sérstökum sýningar-
höllum eða sýningarskálum,
þeirra meðal Danmörk og
Finnland, og er finnski skálinn
þó einungis bráðabirgðabygg-
ing. Um hríð hefir vei’ið raett
um það meðal ráðamanna á
Norðurlöndum, að Norðurlönd-
in reistu sameiginlega sýning-
arhöll. Hefir það nú orðið að
spurn eftir sýningarhúsnæði sé
jafnan mjög mikil.
Sýning sú, sem haldin verð-
ur á þessu ári í Feneyjum, er
hin þrítugasta í röðinni og hefst
18. júní nk. og stendur til 16.
október. Sýningarrúm það, sem
íslandi er ætlað, eru 24 lengd-
armetrar og var talið hæfilegt
að senda tíu málverk. Hefir
verið ákveðið að sýna að þessu
sinni tíu olíumálverk eftir Jó-
hannes Sveinsson Kjarval og
þrjár járnmyndir eftir Ásmund
Sveinsson.
Að beiðni menntamálaráðu-
neytisins og að höfðu samráði
ráði, að Noregur, Finnland og við Menntamálaráð íslands,
Svíþjóð reistu í félagi sýning- hafa þau dr. Selma Jónsdóttir,
arhöll hjá danska skálanum. I umsjónarmaður Listasafnsins,
Sumarið 1958 átti Birgir
Thorlacius, ráðuneytisstjóri,
viðræður við forráðamenn sýn-
ingarinnar í Feneyjum um það,
hvort og þá með hvaða kjörum
ísland myndi geta orðið þátttak-
andi í sýningunni. Varð niður-
tsaðan sú, að Island myndi eins
og margar aðrar þjóðir geta
fengið að sýna í Biennale di
Venezia án þess að leggja í
kostnað við byggingu sýning-
arskála, þar eð ítalir lána
mörgum þjóðum, stórum og
smáum, sýningarhúsnæði í
stórri höll, sem þeir eiga á
sýningarsvæðinu.
Að fenginni þeirri vitneskju
var hætt að hugsa um þátttöku
í skáalbyggingu hinna Norður
landanna í Feneyjum,
og stjórn Félags íslenzkra
myndlistarmanna, iistmálar-
arnir Sigurður Sigurðsson for-
maður, Hjörleifur Sigurðsson
og Valtýr Pétursson valið verk
þau, sem sýnd verða.
Alþingi veitti fé til sýning-
arinnar.
Menntamálaráðuneytið
13. maí 1960.
Vorsýning
Handíða- og myndlistaskól-
ans, sem nú er opin í húsa-
kynnum skólans í Skipholti 1,
Á sýningunni eru sýnishorn
af vetrarvinnu nemenda í
sem námsgreinum þeim, sem kennd-
myndi hafa orðið allkostnaðar-'ar eru í skólanum, en þær eru:
samt og vafasamt að verja fé til, Listmálun, teiknun, sáldþrykk,
a. m. k. meðan ekki er til við-, htógrafía, dúk- og trérista, mo-
hlítandi listsýningarhúsnæði á
Þai má bara ekki komast upp!
Það er broslegt að sjá hvað rit-
stjórum Þjóðviljans getur
hitnað í hamsi, þegar þeir
fara að skrifa um þetta
njósnalflug. Þeir segja að
þessi „ögrun við Sovétríkin
sé eins dæmi. á friðartímum
og virðist beinlínis til þess
gerð að viðhalda slíkri
spennu í heimsmálunum, að
hún geti snúist upp í heims-
styrjöld hvenær sem er.“
Eftir þessum skrifum og látun-
um í Krúsév að dæma, virð-
ist allt vera í stakasta lagi,
þótt flogið sé inn yfir önnur
lönd og kafbátar sendir upp
að ströndum þeirra til
njósna, bara ef njósnararnir
nást ekki eða eru ekki bein-
línis staðnir að verki. Það
gerir ekkert til þótt einhver
ríkisstjórn viti það upp á
sína tíu fingur, að njósnar-
flugvél frá öðru ríki hafi
verið yfir landi hennar og
náð þar ljósmyndum og öðr-
um mikilvægum hernaðar-
legum upplýsingum. Sleppi
flugvélin með þesasr upplýs-
ingar út fyrir landamærin og
komist með þau heim heilu
og höldnu, er allt í stakasta
lagi og eins og það á að
vera; en sé hún skotin niður,
er málið svo alvarlegt, að
ástæða getur þótt til að fara
í styrjöld ^ið það ríki, sem
flugvélina sendi.
Sé Krúsév alvara, þegar hann
segir, eða gefur í skyn, að
annar atburður af þessu tagi
gæti leitt til heimsstyrjald-
ar, er fullkomin ástæða til
að ætla, að hann sé farið að
langa svo mikið í stríð, að
hann mundi alveg eins nota
eitthvert annað tækifæri,
sem gæfist, einhverja aðra
átyllu, ef til vill ennþá ó-
merkilegri.
Eitt er vist — að þann langar
mikið í stríð, sem mundi
nota þetta njósnamál sem
ástæðu fyrir árás.
saik, batik, mynsturteiknun,
alm. vefnaður, myndvefnaður,
útsaumur, tauþrykk og bók-
band. Þar er einnig fjölbreyti-
leg vinna barna, m. a. teikning-
ar, vatnslitamyndir, mosaik,
föndur o. fl.
Aðgangur að sýningunni er
'ókeypis og öllum heimill.
Fyrirspurnir
til Sjómannadagsráðs.
Fyrirspurnir til Sjómanna-
dagsráðs vegna Dva'larh. aldr.
sjóm.
Er það rétt aðstofnkostnað-
ur Laugarásbíós sé rúml. 10
mill. króna — en fyrir þá fjár-
hæð hefði efíaust mátt byggja
vistmannaálm’Ur dvalarheimil-
isins, sem nú skortir svo mjög.
Eru nokkra áætlanir til um læðst á svipaöan hátt inn til
það að slíkt bíó, með 460 sæt- | þeirra og haft á brott með sér
um, geti boríð sig, jafnvel þótt mikið af fatnaði frúarinnar þar,
selja eigi hvern aðg.miða á allt þ. á. m. pels og 4 kjóla. Um 700
að 40.00 kr.?
(Hér birtist útdr. úr viðtali,
Innbrot
Frh. af bls. 12:
í húsinu búa ungversk mæðgin
á T. hæð, og hefur þjófurinn
krónur í peningum fann hann
þar einnig og stal. Ekki urðu
sem bíóstjórinn átti við eitt , þau mægðin heldur vör við
ferðir þjófsins fyrr en í morg-
un, — þegar frúin ætlaði að
fara að klæða sig og greip í
tómt. J
Þessi innbrot gefa enn einu
sinni tilefni t;l þess að áminna
fló.k alvarlega um að loka að
sér íbúðum og svefnskálum að
nóttu til. Sök sér er að missa
fjármuni sína, en oft er ekki
langt á milli slíkra þjófnaða og
alvarlegri glæpa.
dagbl. þ. 24. f. m.: „Til gam-
ans má geta þess að hver filma
kostar yfir hundrað þúsund
krónur í innkaupi og sýningar-
vélarnar munu kosta innflutt-
ar í dag um tvær og hálfa millj.
Eflaust fýsir marga að sjá svona
dýrar kvikmyndir, sem sýndar
eru með svo dýrum vélum“.)
Er það rétt að formaður Sjó-
mannadagsráðs hafi látið samþ.
að greiða sér allt að kr. 50.000,00
á ári, fyrir „umsjón“ bíóbygg-
ingarinnar, á sama tima sem
hann þyggur full laun hjá
SVFÍ?
Gamall sjómaður.
•jfc- Gei-t er ráð fyrir, að um
80.000 bandarískir háskóla-
stúdentar ferðist um ýmis
Evrópulönd í suniar. ,
Mánudaginn 16. maí 1960
Með eldmóði trúboðans og
atorku íþróttamannsins.
Vestur í Kanada vekur mikla
athygli á vettvangi stjórnmál-
anna ungur, kanadiskur lækr.ir,
heilbrigðis- og velferðarmálaráð-
herra Manitoba, sem vinnur að
málum „með eldmóði trúboðans
og atorku íþróttamannsins", er
virtur vel jafnt af flokksmönn-
um sem stjórnarandstæðingum,
sem „hljóta að dást að honum“,
eins og talsmaður stjórnarand-
stöðunnar sagði fyrir nokkru,
,,en það er nú einu sinni hlutverk
stjórnarandstöðunnar a ð finna
að og vera á rnóti." Og það reynd
! ist erfitt að „finna að“ og „vera
á móti“ umbótaáformum þessa
manns. Hann, George Johnson
er af íslenzku bergi brotinn.
Hann gerði nýlega á þingi grein
fyrir áætlun sinni um aðstoð og
umönnun við gamla fólkið og
húsakost þess, en í þessari áætl-
-un eru víðtækar umbótatillögur
um bættar aðstæður til að sjá
um sjúkt og aldrað íólk, m. a.
um að samræma umsjá ríkis,
bæja- og sveitarfélaga, svo að
allir sjúklingar og öll gamal-
menni, sem ekki eru í sjúkra-
húsum og hælum, eigi tryggt að
vel sé um það annast. Einnig
vekja mikla athygli tillögur hans
um bætt atvinnu- og lífsskilyrði
Rauðskinna. — George Johnson
er læknir á Gimli.
I Árborg
í Manitoba-fylki er mikið um
framfarir, að því er segir í Lög-
bergi—Heimskringlu. Þetta er
einn af smábæjum þeim, sem is-
! lenzkir landnemar gáfu heiti á
öldinni sem leið, er þeir komu á
þessar slóðir til þess að brjóta
land og reisa sér býli. Arborg er
í norðurhluta Nýja Islands, eins
og það eitt sinn var kallað, og er
vist enn i dag kallað svo af gamla
fólkinu, í sléttufylkjunum. Með-
al þess sem íbúar i Arborg hafa
gert að undanförnu er að koma
sér upp skautahöll fyrir 40.000
dollara. -— Þetta er smábær í
sveitarhéraði. í höfuðstað ís-
lands hefur varla verið hægt að
fá nokkurn mann til að ræða um
að koma upp skautahöll, hvað
þá meira. — En sem betur fer
hyllir nú undir það, að eitthvað
verði gert svo um munar með
jbyggingu hinnar miklu iþrótta-
j hallar i Laugardainum, því að
j þar verður að sjálfsögðu skauta-
J skáli. Skautahöll er líka i River-
j ton og á 12 árum hafa verið reist
6 samkomuhús í Geysi, Viði og
Arborg.
j
Dráttarvélaslysin.
Vorið er komið og dráttarvél-
arnar í aukinni notkun um land
allt. Fregnir af fyrstu dráttar-
vélaslysum eru farnar að berast.
Hér fara börn og unglingar með
þessi tæki. Lagafyrirmæli eru
ófullnægjandi og er þó skammt
að sækja fyrirmyndir, til ná-
grannalanda. Menn muna and-
mæli bændaleiðtoga um aldurs-
takmark o. fl. er bifreiðalögin
voru til umræðu. Hér þarf að
koma gagnger endurskoðun og
gagnger brcyting. Kennsla i með
ferð dráttarvéla og banna börn-
um meðferð slíkra véla, en leyfa
hana ekki unglingum innan 15
ára, og skulu þeir læra meðferð
þeirra og taka próf. Strangt eft-
irlit með dráttarvélunum sjálf-
um og fari fram árleg skoðun
þeirra. Hefja þar sókn til þess
að girða fyrir dráttarvélaslys. Þá
sókn ber að heyja í blöðum og
i útvarpi og í sölum Alþingis.