Vísir - 20.05.1960, Blaðsíða 4

4
V í S I R
Föstudaginn 20. maí 1960
Uyndavélar 12 ná pi
ii myndum ír irahæl.
IVirfifV ú €»ítMSsssifýísöid lití-
tar úm húliÞftswajúsma.
Bandaríkin eiga 50 U2 flugvélar og flug Powers
var ekki sérstæð fífldirfskuför.
Einn af kunnustu varnar-
málasérfræðingum brezkra
blaða gerir hlutverk hálofta-
njósnaranna að umtalsefni í
blaði sínu og segir bá gegna
sve mikilvægu lilutverki á
eldflaugaöld, að bað sé höfuð-
hlutverk, — varnirnar séu und-
ir 'því komnar, verði árásar-
styrjöld hafin, að geta náð til
eldflaugastöðva fjandmann-
anna.
Þetta viti öll herveldi — og
Rússar stundi háloftanjósnir
eins og Bandaríkjamenn, eftir
því sem þurfa þyki — og
standi. ólíkt betur að vígi en.
þeir, vegna þess að yfir vörn-
um þeirra sé ekki sama leynd
— og ekki hægt að hafa sömu
leynd yfir hvar eldflaugasatöðv
ar séu staðsettar og í hinum
viðlendu Sovétríkjum.
Hvert höfuðhlutverk hér var
um að ræða kom fyrst í ljós
þegar fyrstu eldflaugarnar
korou til sögunnar á dögum
HitJ.ers, því að það var að þakka
brezkum flugmönnum og Ijós-
myndavélum þeirra, að tókst
að hafa upp á eildflauga-til-
raunastöðvunum milli furu-
trjáhna í grennd við Peene-
múnde.
í augum herfræðinganna í
Pentagon, höfuðstöð herstjórn-
ar Bandaríkjanna, segir varnar-
máJasérfræðingurinn, er há-
loftanjósnarinn sem hálmstrá-
ið, er drukknandi maður reyn-
ir að grípa í. Þeir verði að horf-
asl í au.gu við þá ógnvekjandi
•staðreynd, að Rússar eru komn-
ir fram úr í eldflaugatækni, og
aoeins meS aðstoð háloftanjósn-
arans — himnagægisins — geta
þeir gert sér vonir um, að geta
gert sér grein fyrir hinum raun-
verulega styrkleika og getu
Kússa á þessu sviði — og fund-
ið hinar földu eJdflaugastöðvar
þeirra. Og það sem enn mikil-
vægara er, liáloftanjósnararnir
leggja til uppdrættina af hinum
lítt kunnu, víðlendu flæmum
stöðvar þar. I Bandaríkjunum
hafa verið birtar fregnir um
hvar til mála gæti komið að
koma upp stöðvum fyrir lang-
drægar eldflaugar eins og Atlas
og Thirflaugar. Það væri ekki
hægt að halda þeim leyndum
frekar en Thor-flaugastöðvun-
um í Austur-Angliu á Eng-
lar.di.
Af þessu gete menn skilið,
segir varnarmálasérfræðingur-
inn, að Bandaríkjastjórn telur
mikilvægt, að starfsemi himna-
gægjanna falli ekki niður jafn-
vel þegar fundur æðstu manna
er framundan.
Frá sjónarmiði herfræðing-
anna í PENTAGON væri hættu-
legt öryggi Bandaríkjanna og
vestrænna þjóða að láta niður
falla slíka starfsemi, aðeins
vegna þess að Krúsév hefði feng
ið vestræna stjórnmálamenn
til að fallast á ótryggt sam-
komulag.
Flugferð Powers var ekki
sérstæð fífldirfskuför. Hann
hefur stundað þetta starf sitt
frá 1956.
lega hægt að fljúga í 23 km.
hæð, — a. m. k. 1600 m.
bærra en U2 flugvélin var,
sem Rússar skutu niður.
U2 hefur þrjú „augu“.
Ilún hefur ratsjár-útbúnað,
sem Bandaríkjamenn full-
yrða, að nota megi til að taka
með nákvæmar mvndir af
nærri 500 km. breiðu belti
úr 19.8 km. hæð.
Þá hafa þær Ijósmyndavélar
af annari gerð, sem taka til-
töluJega nákvæmar myndir af
landinu fyrir neðan — um 120
km. á hvora hlið flugvélarinnar
Og loks eru sannkölluð furðu-
ljósmyndunartæki, kölluð
,,Long Toms“, sem ná svo ná-
kvæmum myndum af yfir 6
ferldlómetra svæði, að því er
jafnvel haldið fram, að greina
megi á þeim einstaklinga, þótt
myndirnar hafi verið teknar í
23 km. hæð.
Af þessu má ljóst vera, að
þegar Powers flaug í áttina til
Sverdlovsk var hann að „opna
fyrir Pentagon“ landsvæði, sem
lieríræðingar þar kalla B-land-
ið (Country B) — hið mikla
landflæmi austan Úralfjalla,
þar sem mikið hefur verið að-
haíst á undangengnum tíma.
Það er þar, sem eldflaugarnar
eru framleiddar og prófaðar.
Það getur jafnvel verið að þar
hafi verið komið fyrir eða verði
eldflaugastöðvum til notkunar
í hernaði. Því að B-landið er
hið mikla landflæmi það langt
inni í Sovétríkjjunum, að Rúss-
ar gera sér vonir um að geta
haldið þar öllu óskertu til nýrr-
ar lotu í kjarnorkustyrjöld.
Og þetta er í rauninni góð og
gifd ástæða fyrir Krúsév til að
greiða þungt högg nú. í PENTA
GON að minnsta kosti verður
ekki litið á það einvörðungu
sem „diplomatiskt snilliverk
rétt fyrir fund æðstu marjna“.
í augum bandarískra herfræð-
inga er það miklu harðara högg
sem Krúsév hefur greitt. Þeir
lrafa fengið aðvörun, einmitt
þegar mjög alvarlega horfir
vegna bilsins sem er milli vest-
rænna þjóða og Rússa á sviði
eldflaugatækni. Frá í dág
verða beir kannske að horfast
í augu við bau vandamál án
aðstoðar háloftanjósnara.

Framh. af 3. síðu.
í lilíðinni skammt frá Kleif-
um býr einn hinna gömlu bjarn-
arbana, hann var að nokkru
leyti lærimeistari Paltos og
hafði oftar en einu sinni bjarg-
að lífi hans. Mig langaði til að
hitta karlinn, en hann er ekki
sérlega tunguliðugur við fram-
andi fólk. Auk þess kaus hann
ekkert mál nema lúleönsku
(lappamál). Þótt gamall sé þá
aflar hann sér matar og klæða
með því að leggja snörur. Fá
ár eru síðan að hann vann einn
erfiðasta björn sem sögur fara
af á Kleifasvæðinu. Var björn-
inn bæði óvenjulega stór og
slóttugur. Alltaf hafði þeim
gamla þrjóti tekizt að .sleppa
Bandaríkjamenn eiga um'úr veiðigildrum og mörg hrein-
dýr hafði hann gripið úr hjörð-
um sem voru vel vaktaðar af
mönnum og hundum. Dæmi
voru til þess að hann hafði
stokkið yfir gerði með fullvax-
ið hreindýr . í fanginu og marg-
ar hreindýraskyttur hafði hann
limlest eða drepið. Venjulega
seildist hann til þess að rista
síðuna frá hryggnum í einu
höggi — rétt eins og er vík-
50 U2-flugvéIar, ekki aðeins
„um það bil tylft“, eins og
þeir hafa játað opinberlega.
Sannanir fyrir þessu eru, að
slíkra flugvéla hefur verið
getið í fregnum frá ýmsum
hlutum heims, — Japan,
Þýzkalandi, Nýju Mexico,
Argentínu — og frézt hefur
til þeirra yfir Kyrrahafi.
Og nú spyr greinarhöfundur:.
Kvernig má það vera, að Pow- j ingar ristn blöðörn. Hann hafði
ers og félagar hans hafa getað Þa® iiiía 'tii að sópa hársverðin-
stundað þetta starf svona lengi,
án þess að það kæmi þeim í
koll? Og hann, svarar spurn-
ingunni á þessa leið:
í fyrsta lagi er þetta leikur
beggja aðila. Viðurkennt er, að Vinur refa
um af höfði manna, rétt eins og
indíánar gjöra. Sumir lifðu það
af enn hinir voru fleiri, sem
söfnuðust til feðra sinna.
aði snjónum í gusum ofan í
malpokann ef reynt var að ná
í bita. í slíkum tilfellum skreið
gamli maðurinn venjulega und-
ir slútandi greinar eða leitaði
að hellisskúta. Hann fann gil-
skorning sem var hálf lokaður
af furubrúskum. Hár hjalli var
framundan en fannalög neðar
í gilinu.
Galdrafuglinn kvakar.
Að vanda hafði karlinn byss-
una sina hlaðna með sér- og svo
skeiðhnífinn væna, hann skreið
inn í skógarþykknið og varð þá
fyrir honum hellisskúti dimm-
ur. Þarna settist hann niður,
lagði frá sér byssuna og byrj-
aði að leysa frá mal sínum.
Hánn þekkti vel handtökin, tók
til snæðings og smjattaði á
hangiketi og þurrkuðum berj-
um. Þá skeði það: Rauði galdra-
fuglinn pípti svo, að sveið í
eyrun. Að baki karlsins reis upp
híðisbúinn rymjandi af vonsku.
Þegar hann fann mannaþefinn,
öskraði hann og brölti á fætur.
Karlinn var ekki seinn að
draga sig til baka út úr liellin-
um. vitanlega sneri hann sér
ekki við því það hefði verið
óvirðing við björninn. Þannig
hrökklaðist hann aftur á bak
Rússar hafa ekki sömu þörf
fyrir að njósna um eldflauga-
stöðvar í vestrænum löndum
(sbr. það sem áður var sagt),
en þeir gera það þegar þeim
og hrafna.
Sagt var að björn þessi hefði
vinskap refa og lirafna, sökum
þess áð hann gekk ætíð frá
, , , ^ leifðu. Lét hrædýrin gramsa í
Sovetrikjanna, þar sem leita hentar. Og við hofum skotið a leifum en Jagði gig rólegur m
verður felustaðanna. An þeirr- jþeirra flugvelar alveg ems og vefng> yitandi að krummi
ar vitneskju semþannig er afl-iþeir hafa skotið a okkur — | mundi vekja sig ef skytta kæmi
á vettvang. Svo var það rauði
galdrafugiinn, er hjálpar björn
um, heldur vörð um bjarn-
dýrin í híðum áínum, villir
hafa skotið á okkur
að koma hinir „elektronisku stundum með árangri. Og .slíkt í
he.í.]ar“ vestrænna flauga að hefur gerst í öðrum löndum. |
engu gagni, ef grípa verður til í Pakistan var skotin niður!
þeirra til varnar. Það væri Canberra-njósnaflugvél frá
með hnífinn í liendinni, gætti
þess ekki að hjallinn var fram-
undan. Féll því fram af brún-
inni og niður í .snjófönn í gil-
inu. Þetta var hátt fall, en snjór
inn djúpur- og mjúkur, tók það
nokkurn tíma að losna úr fönn-
inni, en þá skeði hið óvænta.
Björninn henti bæði poka,
byssu og öðru lauslegu út úr
híðinu niður til gamla manns--
ins, sem var ekki seinn að ná
í byssuna sína góðu
Skaut í gin bjamarins.
Bjarndýrið stóð þarna á:
brúninn og skók hrammana,
rak upp ferleg öskur of velti
sér síðan fram af hamrin-
um. Karl hafði rétt tíma til að
forða sér undan ferlíkinu. Með
byssuna á lofti beið hann þess
sem verða vildi.
Björninn sökk enn dýpra í
snjóinn, en reisti sig svo á aft-
urlapirnar, hóf upp hrammana
með gapandi kjafti.
Karlinn, sem hertur- var í
mörgum raunum og lét hvorki
bjarnaröskur eða galdrafugla
skelfa sig, hóf upp byssuna
góðu og hleypti af skoti beint
í gin bjarnarins. Sennilega hef--
ur þetta snjallræði bjargað lífi
gamla mannsins, því þótt bjarn- •
dvr sé skotið í hjartastað getur
það enn veitt þung högg. En.
rennilóðin úr byssunni sundr--
uðu haus bjarnarins, og hann
Frh. á 11. s.

ekki einu sinni hægt að hæfa
með þeirn Rauða torgið í
Moskvu. Þetta er þá vandamál-
ið: segir hann.
Eússar beita líka hugkvæmni
sinni og þekkingu við þá ágætu
aðstöðu sem járntjaldið veitir
þeim í kaJda stríðinu til þess
að leyna öllu, sem vestrænu
þjóðunum mætti varnarleag að
gagni verða. Jafnvel er haldið
leyndu. hvar stjörnufræðilegar
athugunarstöðvar eru, en í
Bretlandi og Bandaríkjunum
geta menn gengið inn í bóka-
verzJanir og keypt nákvæma
lippdrætti sem sýna slíkar
Indlandi.
Gullna reglan.
Hin gullna regla í þessum
leik er að fljúga svo hátt, að
fJogi'ð sé; yfir skothrið fjand-
n'.annanna. Þeir mu.nu því að-
eins reyna að koma ■ slíkum
fJugvélum fyrir kattarnef, að
þdr séu vissir um að það heppri
ist. Þei'r vilja ógjarnan látá í
Jiós nokkur veikleikamerki.
U2 fullkp’unasta
njósnaflugvélin.
U2 er án nokkurs vafa
íullkonmasta njósnaflugvél-
in, sem til er. Henni er vissu-
menn svo að þeir ana beint
í fari’g bjarnarins. Það er vegna
fugls þessa og svo hins, að híð-
björn getur brugðið sér í állra
allra kvikinda líki, að lappa-
skyttur forðast híðin í lengstu
lög. Jafnvel þótt þeir sjái gufu-
- móðuna frá bælum bjarnanna
á kvöldum vetrarkvöldum.
Það var eiginlega tilviJjun
ein að gamla bjarndýraskyttan
drap Stalobjörninn (Stalo þýð-
ir jarðarandi).Hann hafði verið
að vitja um snörur í fjallshlið-
um og skjóta rjúpur. H.inn
stutti heirriskautsdagUr var
kaldur og austanvindurinn þyrl
HjcllreiSa-pólá er ný íþrótt, en vinsæl meðal ungra hjóJreiða*
rnana. Einu tæki sem til þarf eru trékvlfa og bloti. Leika verður
á sléttum velli. Það liostar næstum jafnmikla leilaii að stjórna
reiðhjóli í Iciknum og hesti í reglulegu póló. Þátttakendur í
hjólreiða-póló geta verið eins maryir og verkast vill. Leik-
endur geta útbúið trókylfur handa sér og notað stinna gúmmí-
bolta. Sama er hvernig hjálmur er notaður. Eitt stig er reiknað,
þegar knötturinn fer yfir markalínuna. Leiknum er skipt I
fjórar lotur og livílast leikmenn milli beirra.