Vísir - 14.06.1962, Blaðsíða 9

■

'■ . :
'
'
■M;Æ
: :: : ? ■:

:
x:-XxK:;:
/;..
.
; v-.
.■
A
.
"x:-:-:x':l
:

.
.<
'
• ■■:

Fimmtudagur 14. júní 1962.
VISIR
Um Gyðinga-
ofsóknir í
Rússlandi
A ð undanfömu hefur það ver-
ið mjög rifjað upp, hvemig
meðferðin á Gyðingum var i
Þýzkalandi á ^ögum Hitlers. í
sambandi við réttarhöldin yfir
Eichmann hefur fengizt ýtar-
leg rá„ögn af hryðjuverkum
nazistanna í löndum þeim, sem
þeir hemámu á stríðsárunum,
en milljónum Gyðinga var þá
útrýmt í fjölmörgum fangabúð-
um Þjóðverja.
En Gyðingahatur hefur við-
gengizt víðar og þá ekki sízt i
Sovétríkjunum, þar sem Stalín
fyrirskipaði skipulagðar ofsókn-
ir gegn Gyðingum og náðu þær
hámarki unum eftir heims-
styrjöldina.
Nýlegr krifaði þýzki aiaða-
maðurinn Henry Kolarz um
þetta vandamál í vikublaðið
Stern. Hafði hann farið í kynn-
isfcrð tii Sovétríkjanna og er
hann var staddur í borginni
Tiflis í Grúsíu mælti hann sér
mót við Gyðing einn, sem þar
var búsettur, og ræddi við hann
um vandam C ðinga. Sýnir sú
frásögn, sen hér fer á eftir, : 'í
víðar er pottur brotinn en hjá
nazistum.
yðingurinn er stundvís, ég
hitti hann á tilsettum ‘íma
við garðinn. Hann kvaðst vilja
ganga nokkrum skrefum á und-
an mér, ég skyldi fylgja eftir.
Ég fylgdi til Gyðingahverfisins,
sem er umhverfis kirkju þeirra.
Þac er einn elzti borgarhluti Tifi
is, mrð þröngum og hlykkjótt-
um stígum cj sundum og göml-
um úr sér gengnum húsum.
Sólin var se zt og ljós hafði
verið kveikt innan margra
glugga. En gluggarnir voru svo
litlif að minnti á brúðuleikhús.
Cg kom upp að leiðsögumanni
mínu. og spurði hann:- „rr
þetta Ghetto — Gyðingahverfi?
Nei, svaraði hann, hér búa
líka nokkrir Grúsíumenn.
Hann ge' ' gegnum Iágan hlið
boga inn I þröngt húsaport og
— Þau hafa hvergi nefnt á
nafn orðið Gyðingur.
— Hvernig vissu menn þá, að
hinir ákærðu voru Gyðingar.
— Gyðingur má ekki breyta
nafni sínu. Þær reglur giltu þeg-
ar -á dögum keisaranna. Þannig
er nc^, að birta nöfn hinna á-
kærðu,, þá vita allir, hvað er á
seyði.
— í^egar ég var I Moskvu sá
ég stillt út myndum og
teikningum af réttarhöldum yfir
manni, sem var sakaður um leti
og svartamarkaðsverzlun. Og
maðurinn hét Katz.
— Já, þarna sjáið þér. Mað-
ur tekur einn Gyðing út úr hópi
með hundrað Rússum. Allir
hafa þeir brotið það sama af
sér. Og alltaf gerist það sama
í éttarhöldunum. Gyðingurinn
er tekinn fastur og dæmdur. Á
síðastliðnu ári var sagt opinber-
lega frá fimm stórréttarhöldum
og í þeim voru ellefu manns
dæmdir til dauða og teknir af
lífi. A. þessum ellefu voru tíu
Gyðingar. Það er engin tilvilj-
un, heldur er það ákveðið.
Og til þess að torgáfaðir les-
endur skilji hvað er á seyði
hjálpa b'öðin þeim með smá
hjálparmeðulum. Setningum
Framh. á bls. 13
MYNDIN
'Hópur fólks safnast sam-
» an við auglýsingakassa í
»Moskvu er sýnir réttar-
[ höld yfii svartamarkaðs-
»braskara i borginni. Hinn
, ákærði er eins og venju-
' legji Gyðingur. Þeir eru
i teknir og ákærðir, en rúss-
1 neskum mönnum, sem
! voru samsekir þeim, er
' sleppt. Þannig koma Gyð-
, ingaofsóknir m. a. fram í
1 Rússiandi.
*
10 A F
Iauk upp lágum dyrum. Við urð-
um báðir að beygja okkur, þeg-
ar við gengum inn. Við tóku
handriðalausar tröppur og í
tröppuganginum var ekkert ljós.
Ég varð "" fikra mig upp með-
fram veggnum.
Húsið minnti mig á gamalt
Max.elúkkahús í Kairo í Eg-
yptalandi, en var þó miklu þrifa
legra.
'C'élagi minn bjó á fyrstu hæð.
Á forstofuhurð hans var
hvorki handfang né loka. Hann
ýtti bura á hurðina og þá opn-
aðist hún. Á næxta augnabliki
stcðum við í eldhúsinu. Þar
stóð myndarleg kona við eld-
inn og þurrkaði hendurnar á
svuntu sinni.
— Þetta er konan mín, sagði
gest, jafinr. og við aana sagði
hann: — Gestur okkar frá
Þýzkalar.di.
í eldhúsinu var góð lykt af
steyktu kjöti og kryddi.
Gestgjafi minn dró tjald til
hliðar sem hékk á gardínu-
stöng. Tjaldið kom i staðinn
fyrir vegg milli eldhúss og setu
stofu. F" sto an var augsýni-
lega líka svefnherbergi hjón-
anna, því að herbergin voru
ekki tleiri
Þes„, stofa, sem gestgjafar
mínir bjuggu í, s' ifu og eld-
uð': matinn i. var þröng og
1C _t undir loft henni, en tepi
in, sem htngu á kalkveggjun
um, gerðu hana heimilirlegri
Sg pu i .■ — Búa börn yðar
hérna '1: '
— Nei, þær eru giftar, tvær
dætu., önnu í Sinferopol, hin
í Moskvu
Hann hc ,gdi frakkann inn i
skáp og það marraði í hurðun-
um. Út úr san.u skáp dró hann
flösku af grúsísku rauðvíni.
Við settumst við lítið borð
við gluggann en áður kveikti
gestgjafi minn ljós og dró tjald
fyrir gluggann. Það þurfa ekki
allir að já, að þér séuð í heim-
sókn hjá mér, sagði hann af-
sakandi.
— Tjér búið þérna snoturlega,
sagði ég.
— Það er nokkuð þröngt. —
Eldhús og stofa í sama herbergi.
— Hafa aðrir meira pláss?
— Þeir sem eiga börn heima
fá eiti herbeigi í viðbót.
— Er stór nópur Gyðinga í
Tíflis?
— Um það bil fimm þúsund.
En þó eru fleiri, sem vilja ekki
telja sig til hópsins, sérstak-
lega eftir réttarhöldin s.l. haust.
— Um hvað voru þau réttar-
höld?
— Þetta venjukga. Gjaldeyr-
isbrc Fyrir það voru þrlr Gyð-
ingar dæmdir til dauða. Einn
þeirra var orðinn 94 ára gamall.
— Og voru dauðadómarnir
framkvæmdir?
— Já, og meira að segja öld-
ungurinn var kotinn. Gyðin^
ar eru alltaf h. fðir að skot-
spæni.
Höfðu hinir æmdu þá
framið brotin?
— Já, svo virðist vera, að
minnsta kosti er sagt að sönn-
unargögnin sýni það í 3yð-
ingarnir voru ekki þeir einu
brotlegu. Það voru einnig nokkr
ir Grúsíumcnn, sem voru ákærð-
ir. £n þsir fengu aðeins nokk-
urra -ra far isi. Þetta var ailt
sam..a af ásettu ráði, cfsóknir
gegn Gyt ingum.
Kona hans tók nú fram í:
— Hvers vegna ertu að segja
þessum ókunnuga manni allt -
þettí ?
Tj'g hélt áfram: — Hafið þér
sannanir fyrir því að þetta
hafi verið ofsóknir gegn Gyð-
ingum?
— Heyrið þér, svaraði hann,
sjáið þér nokkurn tíma í rúss-
nesku-i .'.Jðum að skýrt sé frá
öllum málavöxtum. Þegar blöð-
in birta eitthvað, þá býr alltaf
eitthvað að baki frásögninni,
einhver stefna, einhver aðvör-
un, eitthvao sem er fyrirskipað
af yfirvöldunum.
— Og að þau hafi þá beitt
sér fyrir Gyðingaofsóknum.
— Eins og ég sagði þá erum
við Gyðingar alltaf hafðir að
skotspæni. S’-arti irkaðurinn
með gjaldeyri og fleiri ólöglega
muni ■ orðmn mikill og það
þurf ". að gefa mönnum fordæmi
og hræða þá. Og það var eins
og venjulega ger i okkur Gyð-
ingum.
- En -ssar hafa líka starf-
að í þessum ólöglega markaði’
— Já, auðvitað voru Rússrx
í því, rússneskir menn stjórnuðu
allri hinni ólöglegu verzlun. En
þessurr. tímu er ekk: 'uægt
að skjdta rús. skan mann Þyr-
'r óir-glega verzlun neð gjald-
eyri. Það myndi almenningur
ekki sætta sig við. Hins vega:'
þurfti ríkisstiór.in stranga
dóma til þe að hræða menn
frá slíkri starfser i Þess vegna
vori' "■ ->ar teknir og dæmd-
ir og aflifaðir Og litið var svo
á ,að Rússarnir hefðu aðeins lát-
ið til '.eiðast að taka þátt í brot-
unum.
— Hafa ulöðin skýrt ýtarlega
frá þessu öllu?
11 SHNNA LÍFLÁTNU

DKíSSJ'íiKSE