Tölvumál - 01.07.1992, Blaðsíða 11

Júlí 1992
hugtakið "verulegt" í þessu
samhengi, m.t.t. hvort gallinn
hafi lítil áhrif eða óveruleg á
hagsmuni kaupandans eða mikil
áhrif.
Ef um smávægilegan galla er að
ræða í tölvu eða hugbúnaði,
getur kaupandi krafist afsláttar af
kaupverðinu í samræmi við þá
verðrýrnun senr gallinn hefur í
för með. Kaupandinn getur
hinsvegar ekki krafist þess að
kaupin gangi til baka og seljandi
endurgreiði kaupverðið.
Ábyrgöaryfirlýsing
(garantí)
í sumum tilvikum gefur seljandi
að vöru eða þjónustu sérstaka
ábyrgðaryfirlýsingu, sem nefnd
er garantí, um að hið selda sé
haldið ákveðnum eiginleikum
eða sé ekki haldið tilteknum
göllum. Samkvæmt lögum um
verðlag, samkeppnishömlur og
óréttmæta viðskiptahætti, má því
aðeins gefa slíka yfirlýsingu að
hún veiti kaupanda betri rétt en
hann hefur skv. gildandi lögum.
Kaupalögin gera ráð fyrir einu
ári að þessu leyti. Slíkar yfir-
lýsingar, sem eru í raun hluti af
samningsskilmálum milli kaup-
anda og seljanda, geta aukið mjög
á ábyrgð seljanda en jafnframt
aukið réttindi seljandans til þess
að lagfæra söluhlut sjálfur, eða
afla annars hlutar, frá því senr
kaupalögin mæla fyrir um.
Sem dærni um þetta má nefna að
seljandi tölvubúnaðar getur í
kaupsamningi eða nreð sérstöku
garantí ákveðið, í fyrsta lagi,
hvað teljist galli. í öðru lagi
getur seljandi mælt fyrir urn til-
tekin úrræði til úrbóta ef galli
kernur upp. Seljandinn geturmeð
þessum hætti skapað sér nrun
rýnrri möguleika á að gera við
söluhlut eða skipta honum úl, en
kaupalögin veita honunr. Jafn-
franrt getur seljandi, í ábyrgðar-
skilmálum, beinlínis þrengt þá
kosti senr kaupandi getur gripið
til skv. kaupalögum.
Kaupalögin eru frávíkjanleg, eins
og getið var um í upphafi, og
gilda unr viðskipti manna, nenra
því aðeins að annað leiði ekki
af samningi, verslunartísku eða
annarri venju.
Lagaheimildir til að
breyta samningi
Þó að meginreglan um samn-
ingsfrelsið sé í gildi, þá verða
nrenn stundum að sæta því að
samningi sé breytt eða lronunr
vikið lil hliðar, ef í honum eru
ósanngjörn ákvæði í garð annars
hvors samningsaðila.
Seljandi getur t.d. átt það á hættu
að ákvæði senr eru sett í
ábyrgðarskilmála og varða lrags-
nruni seljandans á kostnað kaup-
andans, verði breytt nreð dómi.
A árinu I986 var nýtl ákvæði
fellt inn í samningalögin og er í
þessu ákvæði heimild fyrir
dómstól að víkja samningi til
hliðar, í Ireild eða að hluta, eða
breyta samningi, ef það er talið
ósanngjarnt eða andstætt góðri
viðskiptavenju að bera samning-
inn fyrir sig.
Við mat á því hvað teljist
ósanngjarnt, líta dómstólar til
stöðu samningsaðila, atvika við
samningsgerðina og atvika sem
konru til síðar.
Þetta ákvæði er nrikilvæg
breyting frá því sem áður var, því
að eftir gildistöku þess, er
nrögulegt fyrir annan aðila
samnings, t.d. kaupanda eða
verkkaupa, að rifta sanrningi,
Punktar...............
Maður einn hugðist kaupa
nokkrar segulbandssnældur í
jólagjöf handa móður sinni.
Þegar að því konr að borga,
setti afreiðslukonan þær allar
á stað sem var vandlega
merktur: "Setjið ekki
greiðslukort eða bankakort
nærri þessu tæki".
Maðurinn spurði þá: "Ef
tækið getur skenrnrt
segulgögn á kortunr, er þá í
lagi að setja segulbönd á
það?" Eftir að hafa ráðfært
sig við aðra aðstoðar-
manneskju (á meðan stóðu
segulböndin enn á tækinu),
sagði afgreiðslukonan að
betra væri að hafa vaðið fyrir
neðan sig, og byrjaði að
fjarlægja böndin af tækinu.
Þá konr að þriðji starfs-
krafturinn, ábúðarfullur
nrjög, og sagði að tækið gæti
ekki skemnrt segulböndin.
Þannig væri, að aftan á
snældunum væru lítil
plasthök, senr væru brotin til
að koma í veg fyrir óviljandi
löku yfir efni snældunnar.
Lítil þekkingarbrot geta gert
heiminn einfaldan.
Til eru tveir flokkar manna -
annars vegar þeir sem skipta
öllu fólki í tvo hópa, hins
vegar þeir sem gera það ekki.
11 - Tölvumál