Dagur - 29.07.2000, Blaðsíða 8

II
8- LAUGARDAGUR 29. JÚLÍ 2000
FRÉTTASKÝRING
Ofsaakstur boðskort
GUÐNÝ
JÓHANNES-
DÓTTIR
SKRIFAR
Fimmtán hafa látið
liiió í umferðarslysimi
það sem af er árimi.
Fyrstu fjóra mánuði
ársius slösuðust 230
mairns í umferðiuui.
Um síðustu verslunar-
mauuáhelgi voru 95
teknir íyrir ölvuu við
akstur. Á hverju ári
slasast að meðaltali
400 maims alvarlega í
umferðinni. Hvað er
hægt að gera?
Tölurnar eru ekki fallegar og vit-
að mál að þær snerta líf fjölda
manns. I ekki stærra þjóðfélagi er
nokkuð víst að hver Iandsmaður
þekkir eða er náinn aðstandandi
einhvers sem Iætur lífið í um-
ferðaslysi. Slysin gera ekki
mannamun og enginn veit hver
verður næstur. Hjá Umferðarráði
standa menn ráðþrota gagnvart
þessari þróun og kennir OIi H.
Þórðarson agaleysi þjóðarinnar
um. „Það er svo mikið agaleysi í
þjóðfélaginu. Menn eru að keyra
hraðar en lög gera ráð fyrir, menn
eru að keyra undir áhrifum
áfengis þrátt fyrir að það sé ólög-
legt og síðast en ekki síst eru
menn síblaðrandi í síma á meðan
á akstri stendur. Allt eru þetta
slysavaidar."
„Menn eru að keyra alltof,
alltof hratt. Tölurnar sýna að það
er samhengi á milli þeirra sem
slasast alvarlega og þeirra sem
keyra alltof hratt. Þrátt fyrir að
við séum alltaf að hamra á þess-
um staðreyndum gerist ekki
neitt,“ segir Ragnheiður Davíðs-
dóttir forvarnafulltrúi hjá VIS.
Góðar tölor og slæmar
Umferðarráð tekur árlega saman
tölur þeirra sem lenda í umferða-
slysum. Nú þegar liggja fyrir tölur
þeirra sem lent hafa í slysum
fyrstu Ijóra mánuði þessa árs.
Berum þær tölur saman við
næstu tveggja ára á undan.
Sjá töflu 1
Miðað við þessar tölur hefur
heldur dregið úr slysatíðni en
þrátt fyrir það eru fleiri Iátnir en
áður. Tölurnar sjálfar segja ekki
allt. „Það er nánast vonlaust að
ætla að vera með nákvæmar tölur
á slysum hér á Iandi. Tölur þær
sem Umferðaráð hefur miðast við
tölur sem þeir fá uppgefnar hjá
lögreglunni. Þeim tölum ber ekki
saman við þær tölur sem við höf-
um né þær tölur sem sjúkrahúsin
hafa. Ekki eru öll umferðarslys
tilkynnt til Iögreglu. Sérstaklega
ekki ef eitthvað er ekki eins og
það á að vera,“ segir Ragnheiður
Davíðsdóttir sem daglega er í
sambandi við fórnarlömb um-
ferðarslysa. „Fjölmiðlar fjalla ekki
um slys nema um „alvarleg slys“
sé að ræða. Afleiðingar slysa eru
svo margar. Eg er að horfa á ungt
fólk sem þarf að breyta öllu sínu
lífi vegna þess að það eða ein-
hverjir aðrir fóru ógætilega í um-
ferðinni. Þetta fólk og þeirra nán-
ustu þurfa að setja allt sitt á bið á
meðan barist er við afleiðingar
slyssins. Stundum fer lífið aldrei
aftur í samt horf. Þetta fólk má
samt þakka fyrir að vera á lífi.“
Blönduósslögreglan til
fyrirmyndar
En hvað er hægt að gera? „Auka
Iöggæslu. Löggæsla í Iandinu er
ekki nándar nærri því nógu góð
og fólk er farið að reikna með því
að komast upp með að brjóta af
sér. Nema í Húnavatnssýslum.
Maður heyrir um fólk sem er að
gorta sig af því hvað það gat keyrt
hratt úti á þjóðvegum nema í
Húnaþingi, þar slá allir af. Enda
man ég ekki eftir neinu alvarlegu
umferðaslysi í umdæmi Blöndu-
ósslögreglunnar síðustu ár. Þessir
menn eru til fyrirmyndar og ef
fleiri væru eins og þeir væri vand-
inn minni," segir Ragnheiður.
„Það þarf að fylgja þessu mun
betur eftir. Bæði með aukinni
löggæslu og áróðri,“ segir Óli H.
Þórðarson. - Ef við víkjum að
þeim sem eru gerendur í þessu
máli þ.e. þeim sem valda slysun-
um kemur í ljós að þeir eru ekki
svo margir. „Það eru kannski ekki
nema 15% allra ökumanna sem
eru að keyra á skakk og skjön við
aðra í umferðinni en þessi 15%
geta eins og dæmin sanna skapað
milda hættu. Sjálfur segi ég alltaf
að þetta fólk sé að misnota bílinn
sinn. Það er ekki að keyra eftir
aðstæðum og oftar en ekki á
manndrápshraða. Flest slys eiga
sér stað úti á þjóðvegum og oftar
en ekki eru það hraðakstur eða
framúrakstur sem slysinu valda.
Við verðum að læra að slaka að-
eins á og taka tillit til næsta
manns í umferðinni. Fari menn
að lögum á allt að geta gengið
vel.“
TAFLA 1 (Hér er miðað við íyrstu 6 mán.)
Ár Slasaðir mikið slasaðir látnir
1998 290 67 12
1999 301 53 10
2000 230 34 15
TAFLA2
Ár slasaðir, mikið sl. lítið sl. ölvaðir undir stýri látnir
1994 13 2 11 51 0
1995 21 5 16 73 2
1996 18 4 14 66 0
1997 21 3 18 62 0
1998 24 7 17 48 2
1999 14 2 12 98 0
Hraðakstur, ölvunarakstur, framúrakstur og mal í farsíma á meðan á akstri stendur eru aðal-orsakaþættir bílslysa. Það.
ferðinni og framundan er mesta ferðahelgi ársins.
98 ölvaðir imdir stýri
Framundan er verslunarmanna-
helgin en hún er að öllu jöfnu
mesta umferðahelgi ársins. Þrátt
fyrir mikinn viðbúnað lögreglu þá
helgi er alltaf eitthvað um slys.
Lítum á síðastliðin sex ár.
Sjá töflu 2
Þarna vekur mesta athygli
fjöldi ölvaðra ökumanna. Hann
virðist allaf fara hækkandi.
Einnig vekur athygli að þrátt fyrir
aukna löggæslu verður mikið um
slys þessa helgi. Hefur þessi
aukna löggæsla þá ekkert að
segja? Eða hefðu slysin orðið enn
fleiri hefði logreglan ekki verið
svona vel á verði og þessir 98 sem
teknir voru fyrir ölvun við akstur
allir verið á ferðinni úti á þjóðveg-
um Iandsins? „Eg er nú reyndar
ekki alveg sammála þessu. Ef við
Iítum á árið í fyrra og berum það
saman við árið þar áður sjáum við
að þar hefur brðið veruleg breyt-
ing. Minna er um slys og þá sér-
staldega þessi alvarlegu. Skýring-
in á því er sú að í fyrra vorum við
með herta Iöggæslu úti á þjóðveg-
unum. Við vorum sýnileg sem
gerði það að verkum að fólk dró
úr hraða og í framhaldinu
fækkaði slysum. Hvað þessa ölv-
uðu varðar þá þýðir aukin lög-
gæsla að fleiri eru teknir. Það
þarf því ekki að vera að það hafi
verið fleiri ölvaðir í fyrra en árin á
undan,“ segir Hjálmar Björgvins-
son aðalvarðstjóri hjá Ríkislög-
Úli H. Þórðarson, hjá umferðarráði:
„Það er svo mikið agaleysi í þjóð-
félaginu. Menn eru að keyra hrað-
ar en lög gera ráð fyrir, menn eru
að keyra undir áhrifum áfengis
þrátt fyrir að það sé ólöglegt"
reglustjóra. Hann segir jafnframt
að erfitt sé að kortleggja slys og
því sé ekki hægt að segja til um
hvort þessi aukna löggæsla hafi
dregið út tíðni slysa eða hvort það
var eitthvað annað. „Það er ekk-
ert hægt að segja um hvað hefði
gerst hefðu allir þessir 98 getað
keyrt óáreittir heim. Hugsanlega
hefðu þeir allir getað lent í slys-
um og hugsanlega enginn þeirra,
það er einfaldlega ekki hægt að
setja þetta svona upp.“
Flestir flillir í miðbænum
Neikvæða þróun ölvunaraksturs
er ekki aðeins hægt að tengja við
verslunarmannahelgina því sam-
kvæmt nýrri samantekt Lögregl-
unar í Reykjavík hefur verið mik-
ill stígandi í ölvunarakstri og hafa
menn þar á bæ miklar áhyggjur af
þróun mála. Bara í þessari viku
voru tvö slys sem rekja mátti til
ölvunar undir stýri. Samantektin
nær til fyrstu sjö mánaða ársins
og sé hún borin saman við árin á
undan kemur aukningin berlega í
Ijós. Árið 1997 voru 472 teknir
fyrir ölvun á þessu tfmabili. Árið
1998 voru þeir 633, í fyrra voru