Dagblaðið Vísir - DV - 11.09.1982, Blaðsíða 22

DV. LAUGARDAGUR11. SEPTEMBER1982.
„Enginn vtll gleymn
rohhúrum ævi sinnar"
— Eggert V. Kristinsson hjá SÆTTíspjalli um LIFANDITÓNLISTí landinu
Vöxtur og viðgangur lifandi tónlistar hefur aukist
með jöfnum hraða í þjóðfélaginu á allra síðustu árum.
Nægir að benda á allan þann fjölda íslenskra rokk-
sveita, er stofnað hefur verið til undanfarin misseri,
aukinheldur þann vaxtarkipp sem hlaupið hefur í
innlenda hljómplötugerð — og síðast en ekki síst skal
geta þeirra gleðilegu tíðinda að tónleikar ungra
rokkara teljast ekki lengur til undantekninga.
Flytjendur lifandi tónlistar og tónskald þeirra eiga
með sér félag. Það nefnist Samband alþýðutónskálda
og tónlistarmanna og ber þá hljómþýðu skammstöfun
SATT. Félag þetta var stofnað á haustmánuðum árið
1979. Meðlimir teljast nú um tvö hundruð. Fram-
kvæmdastjóri þess og raunar eini starfsmaður er Egg-
ert V. Kristinsson — gamall poppari sem þekktur er úr
bransanum frí árum áður. Hann er tekinn tali í eftirfar-
andi spjalli um tilgang SATT, stefnu og starf.
Á þriðju hæð
Vitastígs þrjú
„Megin verkefni félagsins um þess-
ar mundir er byggingarhappdrættiö
okkar”, segir Eggert og heldur áfram.
„Viö stefnum aö því að koma upp fé-
lagsmiðstöð fyrir starfsemi SaTT
og félagsmenn þess, og til þess þurfum
viö vitanlega fjármuni.
Viö fórum af staö meö þetta happ-
drætti snemma í vor og í því verður
dregið þrettánda október. Jú, ég get
ekki sagt annað en það hafi gengið
þokkalega vel. Það er mikið í húfi að
þessi fjáröflunarleið okkar gangi upp.
Því fyrr sem félagsmiöstöðin verður
tekin í gagnið, því betra fyrir gang lif-
andi tónlistar í landinu.”
— Hvar verður þessi félagsmiðstöð
til húsa og hvenær er áætlað aö hún
verði opnuð?
„Það er þríðja hæðin að Vitastíg þrjú
sem við höfum fest kaup á, og
fermetrafjöldinn er um tvöhundruð og
fjörutíu. Við leigjum það út eins og er,
en stefnum að því að standsetja það
snemma á næsta vori, ef allt gengur aö
óskum.”
í næði til æfinga
og tónsmíða
— Hvernig hafið þig hugsað y kkur að
nýta rými hússins fyrir félagsmiðstöð?
„Við erum með tvær hugmyndir í
kollinum um nýtingu hússins eins og
er. Annars vegareraðsetja uppstóran
sal fyrir um tvöhundruð manns í sæti.
Hins vegar að skipta hæðinni niður i
smærri einingar, þar sem rúmaðist lit-
ill tónleiksalur fyrir um fimmtíu
manns, sem og smærri salir þar sem
tónlistarmönnum gæfist næði til æf-
inga og tónsmíöa. I þessu tilliti mætti
einnig hugsa sér litla setustofu fyrir fé-
lagsmenn.
En það hefur ekki neitt verið endan-
lega ákveöið í þessum efnum enn sem
komiö er. Það er stjómar S ATT að
dæma um hvor þessara ofangreindu
hugmynda er heppilegri fyrir starf-
semina.
— Nú kvarta tónlistarmenn mjög
yfir því hversu erfitt þeim hefur revnst
að fá inni fyrir tónleika. Varla afstýrir
þessi eina félagsmiðstöö þessum
kvörtunum?
Æ fleiri hús taka
fyrir tónleikahald
„Þetta er alveg rétt. Það hefur verið
mjög mikill hörgull á stööum þar sem
hljómsveitir eiga greiöa leið að með
sína tónleika. Og útlitiö í þessum efn-
um er í raun alltaf að verða svartara.
Æ fleiri hús eru að taka fyrir allt rokk-
tónleikahald.
Draumur SATT er vissulega sá aö
geta reist stórt og virðulegt hljóm-
leikahús meö um þúsund manna sal og
annarri aðstööu fyrir hljómsveitir að
æfa sig. En þetta er vitanlega ekki
raunhæfur draumur enn sem komið er.
Verður það kannski einhvern tíma. Ég
skal ekkert um þaö segja.
SATT er ekki auöugt félag, og þaö
er okkur æriö verkefni að koma á fót þó
ekki sé nema þessari litlu félagsmið-
stöð, sem við erum að vinna í núna.
Hitt er annað mál, að ég þykist vita, að
sá vaxtarkippur sem hlaupið hefur i
lifandi tónlist i landinu opni fýrr eöa
siðar augu danshúsaeigenda fyrir því
aö hleypa hljómsveitum á ný inn til
sín. Sú unga kynslóð sem nú er að vaxa
úr grasi með allt sitt dálæti á kröftugu
tónleikahaldi hlýtur innan fárra ára,
éða jafnvel mánaöa, að krefjast þess
af eigendum skemmtistaða að þeir
opni hljómsveitum aðgang að þeim. Og
þessir skemmtanakóngar geta ekki
leyft sér annað en að fara að kröfum
f jöldans í þessu tilliti.”
Fimmtán tónleikar
ráðgerðir í vetur
— Snúum okkur að starfi félagsins á
komandi vetri. Hvað er á dagskrá ?
„Starfið verður vonandi bæði fjöl-
breytt og kröftugt. Við reiknum með að
halda um fimmtán tónleika á næstu
vetrarmánuöum. Það má því búast við
þetta tveimur til þremur hljómleikum í
hverjum mánuði, sem hlýtur að teljast
all gott. Á hverjum þessara tónleika
munum við svo bjóða upp á tvær til
fjórar 'grúppur, þekktar sem óþekkt-
ar.”
— Og varla einvörðungu rokksveit-
ir?
„Nei, við ætlum okkur það takmark
að ná til sem flestra með þessu
tónleikahaldi. 1 því tilliti má nefna
pönk, nýbylgju, hressilegt rokk og létt
popp. Og svo munum við sinna þörfum
eldra fólks með djass-böndum, þjóð-
lagaflokkum og vísnasöngvurum.
Meö þessu móti vonumst við til að ná
til sem flestra. Það er nefnilega ekki á
stefnuskrá SATT aðeinblínaárokk-
tónlist eingöngu, heldur miklu fremur
að stuðla að vexti og viðgangi allrar lif-
andi tónlistar i landinu, hvernig sem
hún er svo skilgreind.”
Hleypidómar
í garð poppara
og tilheyrenda þeirra
— Mun félagið gangast fyrir hingað-
komu einhverra eriendra hljómsveita
á næsta ári eða í fyrirsjáanlegri fram-
tíð?
„Það hefur ekki verið á dagskrá að
flytja erlenda tónlistarmenn hingað til
lands. En það gæti vel komið til greina
einhvern tíma á næstu árum, þegar við
verðum búnir að tryggja íslenskum
grúppum öruggan sess í tónlistarlífi
þjóðarinnar.”
— Vindum okkur í annað. Finnst þér
örla á hleypidómum í garð þeirra sem
starfa í hljómsveitum og eða þeirra
unglinga sem hlusta á lifandi tónlist ?
DV. LAUGARDAGUR11. SEPTEMBER1982.
23
„Fordómar í garð þeirra sem vilja
halda merki lifandi tónlistar á lofti
meö tónleikum hafa alltaf verið fyrir
hendi í einhverri mynd, og þá jafn-
framt í garð þeirra sem hlusta á þessa
tónlist.
Ástæðuna tel ég vera einkum þá, að
fólk geri sér ekki grein fyrir því hversu
lifandi tónlistarflutningur er snar þátt-
ur í lífi hvers manns eða hefur verið
einhvern tíma á lífsskeiði hans. Ég er
alveg viss um þaö að enginn — hversu
gamall sem hann er — vill gleyma
þeim árum ævi sinnar þegar hann lifði
sig inn í rytma rokksins og hrærðist í
því.
Rokkið vex upp
með fólkinu
Það falla allir fyrr eða síðar fyrir
þessum hressilega takti sem rokkiö
býr yfir — og þetta rokk sem fólk sat
yfir í æsku vex upp meö því. Það
heldur áfram að hlusta á þetta æsku-
rokk sitt þó aldurinn færist yfir,
kannski ekki í eins ríkum mæli og það
gerði áður, en það fær þaö samt alltaf
til að rifja upp einhverjar ljúfar
minningar frá sínum yngri árum.
Þannig ber þetta fólk alltaf ríkar
tilf inningar tii rokksins allt sitt líf.
Én á sama tima og þessir
einstaklingar hlusta á sitt gamla og
góða rokk, þá tekur það því miður til
við að gagnrýna tónlist þá er böm
þeirra hlýða á. Finnst hún of hávaða-
söm og frjálsleg eða eitthvað í þá átt-
ina. Og þetta er ekki hægt að kalla ann-
að en tvískinnung hjá fólki. Og þessum
tvískinnungi gleymir það, eða vill ekki
vita af, þegar það er að ráðast á tónlist
unglinganna, sem er í raun ekkert
annað en einhver angi af þeim takti er
um óþurftarmanni. Viðundri sem er að
leika sér við aö glamra á gítar allan
daginn. Á sama tíma er dáðst aö þeim
er leikur á óbó í sinfóníuhljómsveit. I
raun er þetta sama starfið; að miðla
ákveðinni tónlist til vissra hlustenda.
Og það sem meira er, hlutfallslega
miklu fleiri hlusta reglulega á popptón-
list en sígilda tónlist. Þannig á síst að
lita niður á starf popptónlistarmanns.
Hann veitir mun fleirum ánægju, en sá
er situr í sinfóníu, þó ég sé ekki þar
með að rýra gildi þeirrar tónlistar sem
þarerflutt.
Popparar stétt sem á
fullart rétt á launum
eins og aðrir
Fólk verður, og á með réttu, að líta á
popptónlistarmenn sem eðlilega stétt í
þjóðfélaginu. Þjóðfélagshóp sem eigi
fullan rétt á eðlilegum og reglulegum
launum. Það er því miður ekki gert.
Lifibrauð þessara tónlistarmanna —
hljómplötur og tónleikar — er skatt-
lagt áður en til launagreiöslna kemur.
Það er einsdæmi um stétt í landinu. Og
þessu verður að breyta. Því mun
SATT berjastfyrir.”
— Þú nefnir lifibrauð poppara og þá
meðai annars tónleika þeirra. Hvað
kostar það hljómsveit um þessar
mundir að halda eina tónleika?
„Ég gæti trúað að það væri einhvers
staðar í kringum tuttugu og tvö þúsund
krónur. Inni í þeirri upphæð felst leiga
á húsnæði, tækjum og svo flutnings-
kostnaður milli staða. Einnig aug-
Eggert V. Krist-
insson fram-
kvæmdastjóri
SATT, Sambands
alþýðutónskálda
og tónlistar-
manna, í viðtali
um tilgang
félagsins, starf og
stefnu, svo og lif-
andi tónlist
yfirleitt.
DV-mynd
Einar
Olason.
þaö hreyfði sig sem ákafast eftir á sin-
umyngriárum.
Litiö á starfandi rokkara
sem óþurftarmann
En það er alltaf jafn erfitt að berjast
gegn þessum hleypidómum fólks. Þeir
eru eitthvað sem það hefur bitið í sig
og vill ekki sleppa, rétt eins og ungl-
ingamir vilja ekki sleppa sínu rokki.”
— Er málið ekki bara það, að
fullorðnir viija ekki samþykkja þaö aö
lifandi tónlist sé hluti af menningunni?
„Vissulega. Það er gengið að starf-
andi rokktónlistarmanni sem einhverj-
lýsingakostnaöur og bölv.. .
skemmtanaskatturinn. Og svo eru það
launin sem hljómsveitarmennirnir og
hjálparmenn þeirra þurfa að fá fyrir
sjálfa tónleikana. Þau eru jafnan látin
sitja á hakanum og ef um slæma
aðsókn er að ræða verða þau engin.
Þetta dæmi um tuttugu og tvö þúsund
króna kostnað ætti að ganga upp ef
þrjúhundruð manns mæta á staðinn og
hver þeirra greiðir áttatíu krónur í
aðgangseyri.
Ríkið ætlar tónlistar-
mönnum ekki laun
til að lifa af
En það vill samt sem áður allt of oft
koma fyrir að poppararnir ganga
snauðir frá borði eftir tónleikahald
sitt, sem í raun er þeirra annað lifi-
brauð. Það er því forkastanlegt að rík-
iö skuli leggja skemmtanaskatt á
þessa viðleitni þeirra að hafa í sig og á.
Og þessi skattur lýsir því raunar vel,
að ríkið virðist ekki ætla popptónlistar-
mönnum laun til að lif a af. ”
— Við höfum talað mikið um vöxt og
viögang lifandi tónlistar i landinu.
Sérðu fyrir þá tíma, Eggert, að
skemmtistaðimir fari á ný að bjóða
gestum sínum upp á lifandi tónlist.
Hún ríöi þannig diskómenningunni að
fullu?
„Ég held að þessi þróun sé þegar
farin af stað. Ég er á því að þáttur lif-
andi tónlistarflutnings á skemmtistöð-
um og raunar hvar sem er, sæki jafnt
og þétt á á komandi ámm og ýti þannig
diskóvæðingu danshúsanna til hliðar.
Lifandi tónlist á ný
innan veggja danshúsa
Áður en diskómenningin kom til, gat
ekkert danshús verið þekkt f yrir annað
en að bjóða upp á eina eöa fleiri hljóm-
sveitir á hverju kvöldi. Þessu viðhorfi
mun skjóta upp á yfirborðið á næstu
misserum. Spumingin er bara hversu
fljótt. Það er ekkert annaö en eðlilegt
að hlutirnir endurtaki sig á þennan
hátt — við heyrum það raunar núna að
sjálf tónlistin er aö endurtaka sig,
gamla rokkið frá sjöunda áratugnum
er aftur að vakna til lífsins — og í k jöl-
farið mun sú endurtekning fylgja að
lifandi tónlist fari á ný að heyrast inn-
an veggja danshúsanna.”
-SER.