Dagblaðið Vísir - DV - 06.10.1982, Blaðsíða 16

16
DV.RHÐVIKUDAGUR 6. OKTOBER1982.
Spurningin
Finnst þér gaman að har-
móníkulögum?
Guðmundur Guðmundsson. Fer eftir |
því hvemig nikkan er þanin. Ekki
sama hvemig þaö er gert. Held að j
harmóníkan sé ágætt hljóðfæri. Jú, ég'
hlusta mikið á tónlist.
Björg Helgadóttir, húsmóðir. Já, já, i
þau eru ágæt. Hlusta þó ekki mikið á ,
þau, helst ef maður heyrir nokkur lög j
í útvarpinu. Besti nikkarinn? Eg held-
mest upp á Gretti Bjömsson. Hann er i
mikill stuðkarl.
Katrín Sigurðardéttlr, prjónakona. Já,'
það verð ég að segja. Harmónikulögin
eru bæði skemmtileg og sérlega upp-
lífgandi. Nei, ég á ekki nikku, en spila
mikið á píanó.
Trausti Ingólfsson, vélstjóri: Finnst
harmoníkulög ágæt, en geri þó lítið af
að hlusta á þau. Helst ef þau eru í út-
varpinu, að maður hlustar.
Rúna Gestsdóttir, húsmóðir: Finnst
þau prýðileg. Uppáhaldsnikkarinn?
Grettir Bjömsson er góöur.
Ósk Gunnarsdóttir, vinnur í franska
sendiráðinu: Jú, mér finnst gaman að !
harmonikulögum. Þau eru hressileg.
Uppáhaldsnikkarinn? Grettir Bjöms-
son, hann er líklegast bestur.
Lesencður Lesendur Lesendur Lesendur
Gilda
sérstök
lög í
Ölfus-
GuOmunaur UuOmundsson spyr hvort hlutverk hroppsnefndar ölfushrepps si okki að gæta hagsmuna
allra ibúa hreppsins, eða hvorthún eigi fremurað taka upp á arma sina „ainhverja gœðinga". Myndin er
afskálanum i Henglinum sem varð kveikjan að brifi Guðmundar.
hreppi?
—fyrirspum til
hreppsnefndar
og sveitarstjóra
Guðmundur Guðmundsson, 3066-6127,
skrifar:
Vegna skrifa í DV, þríðjudaginn 28.
sept., um skála í Henglinum, undir
fyrirsögninni: „Þarna er um slæmt
fordæmi að ræða”, langar mig til þess
að spyrja viðkomandi aðila hvort hlut-
verk hreppsnefndar Olfushrepps sé
ekki að gæta hagsmuna allra ibúa
hreppsins, eða hvort hún eigi að taka
upp á arma sína einhverja gæðinga
sem hún velur sér eftir eigin geðþótta
og láta hagsmuni íbúanna sitja á
hakanum?
Hvað varöar staösetningu skálans,
þá er alveg forkastanlegt hvemig
vinnubrögðin eru hjá hreppsnefnd að
láta sem þeir viti ekki aö svæöi þetta er
á náttúrumin jaskrá.
Þeim virðast eitthvað vera mis-
lagðar hendur sem sitja í hreppsnefnd-
inni með þau mál sem þar ber á góma
og snerta að einhverju leyti hagsmuni
gæðinganna.
Sem dæmi má nefna svonefnt
„sjoppumál”, sem skrifaö var um í DV
í febrúar 1982. Þar viðurkennir Stefán
Garðarsson sveitarstjóri að „sjoppan”
hafi ekki rekstrarleyfi og að hún upp-
fylli ekki skilyrði heilbrigðiseftirlitsins
til þess að hún fái rekstrarleyfiö.
Vegna undirskriftalista sem gengu
um Þorlákshöfn var látið undan þrýst-
ingi þeirra er þar skrifuðu. Það var
ekki veríö aö setja út á það að fáir úr
því hverfi sem „sjoppan” er í hafi
skrifað á listann, og hvað þá nöfn
manna er búa í höfuðborginni.
Mikiö væri gaman ef háttvirtur
sveitarstjóri og hreppsnefnd gætu gef-
ið skýringu á þeim vinnubrögöum sem
tíðkast í þeim herbúðum, þó ekki værí
nema vegna þessara tveggja mála
sem hér er minnst á. Eða þurfa fleiri
að líða fyrir þau forkastanlegu vinnu-
brögð sem fara í gegnum hendur
hreppsnefndarmanna?
Svo væri fróðlegt að vita hvort ein-
hver sérlög og reglur giltu fyrir ölfus-
hrepp og/eða þá sem þar stjóma og
hvort enginn er dreginn til ábyrgðar
fyrir að leyfa starfsrækslu „sjoppu”
án þess að hún uppfylli þau skilyröi
sem sett eru. Svo ekki sé nú minnst á
þá slysahættu sem staösetning hennar
hefur í för með sér.
„ Viljum koma tilmóts
viö þóttbýlisfölk"
„Sjoppumáliö er mér óviökomandi.
Eg var ekki í hreppsnefnd þegar það
var til umræðu,” sagöi Engilbert
Hannesson, hreppstjóri ölfushrepps.
— „Hvaö skálanum margumrædda i
Henglinum viðvíkur þá réðu þar þau
sjónarmiö að við vildum og viljum
koma til móts við þéttbýlisfólk, eiga
við það vinsamleg viðskipti, ekki
einungis selja því mjólk og kjöt. Við
viljum líka lofa því aö spóka sig á
okkar löndum.
Þegar leyfi til þessa skála var veitt
kom það einnig til umræðu að
björgunarsveitin okkar fengi þama
æfingaaöstöðu og var því vel tekið af
hálfu umsækjenda.
I þriðja lagi fengi skíða- og göngu-
fólk eins konar öryggisaðstöðu í
skálanum. Á þessu svæði hafa oft átt
sér stað slys og við töldum að þarna
yrði kjörin aðstaöa til þess að hlynna
að fólki sem þess þyrfti með.”
Að lokum kvaðst Engilbert mundu
leggja bréf Guömundar fyrir hrepps-
nefnd ölfushrepps. Nefndin ákvæði þá
hvort hún s varaöi því nánar.
„Hreppsnefnd mun taka afstööu til
þessa bréfs og hvernig ber aö svara
því,” sagði Stefán Garöarsson, sveit-
arstjórí ölfushrepps. -FG.
Hættum miðaldabúskap og
sveitamennsku
— byggjum upp nýtísku landbúnað *
„Það er nú einu sinni svo að byggð hefur lagst niður á sumum byggða-
svæðum og skal aðeins minnt á Hornstrandir," — segir Siggi flug m. a.
Siggi flug, 7877—8083, skrifar:
Island er rösklega 103.000 ferkíló-
metrar að stærð, stendur í landafræð-
inni okkar. Af þessum 103 þús. ferkm
eru eitthvað um 23 þúsund
ferkm ræktanlegt og beitiland. Eitt-
hvaö um 10 þús. ferkm er undir
jöklum, en af þeim er Vatnajökull
stærstur eða tæplega 10 þús. ferkm.
Afgangurinn er svo eyöisandar, vötn
o.þ.h.
Er nú þessi hólmi okkar eða 103 þús.
ferkm byggilegur, ræktanlegur eða
ekki?
Þegar landsnámsmennimir komu til
Islands fyrir 1100 árum var samkvæmt
Ara fróða landið vaxið viði frá fjalli til
fjöru. Hvaöa skilning leggjum við svo í
þetta?
Eg hefi oft veríð að brjóta heilann
um það hvort allt landið sé hæft til
búsetu eöa ekki. Hefi ég komist aö
þeirri niðurstöðu aö svo er ekki. Skal
þetta nú nokkuð útskýrt.
Landnám innflytjendanna fór fram
svo til að mestu leyti á láglendinu í nú-
verandi Rangárvalla- og Ámessýslu
og svo Borgarfjarðar- og Mýra- og
Daiasýslu.
Með öðrum orðum settust menn
fyrst að á S-V landi. Þetta hefur mér
alltaf þótt nokkuð skrýtið, og það aö
Austfirðirnir skyldu verða síðastir, eða
svo til. Þessir landnámsmenn sóttust
eftir flatlendi (grösugu) en sóttust lítt
eftir þröngum fjörðum og útkjálka
annesjum, en af þeim höfðu þeir haft
nóg í Noregi, en Iramir þekktu ekki
þrönga firöi, eins og allir vita. Aust-
firðirnir urðu síðbúnir til landsetu
enda þótt þeir væm næstir Noregi og
styst þangaðþaðan.
Nú er reynt að gera allt landið hæft
til búsetu með illu eða góðu, með eða
án styrkja og oft með hinum hörmuleg-
ustu afleiðingum eins og allir vita.
Það er nú einu sinni svo að byggð
hefur lagst niður á sumum byggða-
svæðum, og skal aðeins minnt á Hom-
strandimar, og að nokkm leyti era
byggðirnar á N-A landi að fara í auðn.
Langanesiö er svo til f arið.
Algerauðn erskilin eftír
Á landinu ganga á sumrin eitthvað
um 2 milljónir fjár, auk hrossastóös
sem er nokkrir tugir þúsunda. Allur
er þessi sægur að leita sér aö æti og
nagar sumstaðar svo nærrí gróðrinum
að alger auðn er skilin eftir. Þar tekur
svo við sandfok sem allir þekkja.
Við erum nú á góðrí Ieið með það að
ofsetja landið og hinn gamla sögn Ara
fróða að verða að gamalli munnmæla-
setningu.
Allur sveitabúskapur er nú þegar
styrktur mjög drengilega, enda þarf
hann þess vissulega meö. Hvaö skyldi
vera langt þar til N-A landið verður
yfirgefið líkt og Strandirnar, það
hlýtur að koma að því áður en lýkur.
Sumar sveitir upp af Austf jarðadölun-
um leggjast líka í eyði það getur ekki
verið annaö. Sjávarútvegur verður
stundaður á ýmsum f jöröum um lang-
an tima enda stutt á miðin.
Sjávarútvegurinn hefur haldiö uppi
taprekstri sveitabúskaparins, og enda
þótt trollið um borð í togurunum þurfi
á nautshúðinni aö halda, þá er slíkt svo
smásmugulegt að varla þarf að hafa
orðáþví.
Þaö er enginn að tala um að leggja
sveitabúskapinn niður, slfkt er mesta
fásinna, en honum þarf aö breyta og
hverfa frá því búskaparlagi sem nú er
við lýði. Blessað dilkakjötið er býsna
gott en við getum áreiðanlega ekki
keppt við lönd eins og S-Ameríku eöa
Ástralíu, þar sem eini kostnaðurinn við
að koma upp lambi er slátrunar-
kostnaöurinn þegar þar aö kemur, en
hér þarf að hafa allt fé inni stóran
hluta ársins. Þetta er verið að reyna,
og skattborgararnir borga svo brús-
ann.
Það þarf að leggja sum byggðarlög
niöur; byggöarlög sem ekki eru til
neins nema að borga meö þeim í formi
ótal styrkja, niðurgreiðslna o.s.frv.
Eg veit aö þetta er ekki sársauka-
laust fýrir ýmsa, en hvað skal gera? Á
að halda öllu farganinu áfram? Eg
heldekki.
Þá er það mjólkin; Við drekkum allt
of mikið af mjólk, a.m.k. fullorðna
fólkið. Afurðir úr íslenskri mjólk til út-
flutnings era of dýrar, ostar og smjör
og þ.h. Allt þetta er hægt að fá frá út-
löndum miklu ódýrara, því þar era líka
smjörfjöll.
Það er dýrt að vera Islendingur. Eg
held aö það sé dýrasta sport í heimi.
Ekki étum við handritin, þaö er liðin
tíð. Menningin veröur ekki í askana
látin. Við verðum að semja okkur að
nýtísku rekstri á þessum hólma okkar,
sem er nyrst í Atlantshafi, langt frá
öðrum löndum eins og stendur í landa-
fræði Karls Finnbogasonar. Við höfum
lagt undir okkur fallvötnin og flytjum
út orku þótt í formi áls sé. Snúum viö
blaðinu og hættum þessum miðaldabú-
skap og sveitamennsku, og byggjum
upp nýtísku landbúnað sem ekki þarf á
gegndarlausum styrkjum að halda.