Dagblaðið Vísir - DV - 10.04.1991, Blaðsíða 16

16
MIÐVIKUÐAGUR 10. APRÍI. 1991.
Ráðherrahroki
gagnvart
smábátaeigendum
Pennastrik ráöherra er núna
meö öfugum formerkjum, þ.e.a.s.
strokleðrið snýr niður, og núna á
að ganga frá þeim mönnum sem
stundað hafa smábátaútgerð,
þannig að þeir geti ekki séð fjöl-
skyldum sínum farborða né staðið
undir þeim fjárskuldbindingum
sem þeir hafa farið út í.
Hvað segir svo ráöherra þegar
hann kemur fram í fjölmiðlum? Jú.
„Enginn bað þessa menn að fara
út í þetta.“
Ef það á að kallast að skella
skollaeyrum við einhverju þá er
Halldór Ásgrímsson sérfræðingur
í því.
Sala og búferlaflutningar
Aðvaranir af hálfu Landssam-
bands smábátaeigenda um fjölgun
smábáta voru að engu hafðar held-
ur leyft nánast að raðsmíða á ann-
að hundrað nýja báta inn í kerfið
að ógleymdum bátum sem aldrei
stóð til að sjósetja meira til veiða.
Allir ætla að græða á einfeldnings-
skap ráðherra sem verður að kall-
ast meö eindæmum. Er þetta ráð-
herra sem fer í fararbroddi flokks
sem kennir sig við byggðastefnu? -
Ég segi, nei.
Hvemig er með hina stjórnmála-
flokkana sem voru í stjórn? Hvern-
ig í ósköpunum fór frumvarp ráð-
herra í gegnum þingið?
Eftir rúm þrjú ár þurfa margir
af þeim mönnum, sen stundað hafa
smábátaútgerð og hafa haft það að
aðalatvinnu sinni, aö selja sín hús
og báta sem verða þá varla sölu-
hæfir á útsölu eftir síðustu aðför
ráðherra og flytja sig á suðvestur-
hornið og leita eftir atvinnu þar.
Eða er það ekki markmið smala-
KjáQariiui
Brynjólfur Lárusson
trillusjómaður, Bolungarvík
mennskunnar í dag? Hvar ætlar
hroki og einstrengingsháttur Hall-
dórs Ásgrímssonar að enda?
Er ekki kominn tími til að Hall-
dór Ásgrímsson fari í langt frí, svo
hann geti ekki lagt líf fleiri hundr-
uð manna í rúst með duttlungafull-
um ákvörðunum sínum?
Hverjir eru það svo sem hafa efni
á því að kaupa kvótann sér til eign-
ar? Ekki smábátaeigendur. Því
kílóið af þorski kostar kr. 160,00.
T.d. 15 tonn af þorski kosta í dag
óveidd úr sjó kr. 2.400.000,00 til
eignar.
Það eru stórútgerðirnar sem hafa
komist í feitt, einn smábátur með
20-50 tonna kvóta virðist ekki vera
mikill biti fyrir þá, nánast undan-
tekningarlaust eru þessir bátar
staðgreiddir.
Eina hálmstráið
Vinnslustöðvar í sjávarútvegi
hafa getað treyst á afla smábáta og
vinnslu hans í landi, því hann er
ekki fluttur út né verkaður í fljót-
andi fiskvinnslustöðvum úti á sjó.
Afleiðing aðgerða ráðherra verður
aukið atvinnuleysi hjá fiskverkun-
arfólki og öðrum sem tengjast sjáv-
arútvegi á einn eða annan hátt.
Eina hálmstráið, sem undirritað-
ur sér fyrir sér núna, er að bann-
dagakerfið verði látið standa eftir
rúm þrjú ár. Það etur mönnum
ekki út í þá geðveiki að gera smá-
báta út allt árið um kring með ófyr-
irsjáanlegum afleiðingum.
Reyndar hefur það vakið furðu
mína að slysavarnafélög um land
allt hafi ekki látið í sér heyra hvað
þetta varðar.
Úthald smábáta myndi undirrit-
aöur telja eðlilegt 6-8 mánuði á
,JEr ekki kominn tími til að Halldór
Asgrímsson fari 1 langt frí, svo hann
geti ekki lagt líf fleiri hundruð manna
í rúst með duttlungafullum ákvörðun-
um sínum?“
ar? Ekki smábátaeigendur."
ári, sem ætti að teljast nokkuð eðli-
legt miðað við stærð báta og veður-
far.
Undirritaður veit um tillögu sem
lögð var fram á síðasta aðalfundi
Landssambands smábátaeigenda
og var komið til nefndar á vegum
sjávarútvegsráðuneytis það varð-
andi að skilið verði milli Unu- og
handfæraveiða, þar sem vitað er
að línuveiðar eru mun afkasta-
meiri veiðiskapur, og handfæra-
veiðar gefnar frjálsar með bann-
veiðidögum.
Óvissa er óþolandi
Það hlýtur að vera allflestum
ljóst að færabátar geta ekki aflað
svo mikið á úthaldinu að um eitt-
hvert verulegt magn sé að ræða.
Veður og smæð bátanna sjá fyrir
því, svo og banndagarnir.
Fengist slík tillaga samþykkt yröi
það til að létta þungu fargi af mörg-
um, þvi þessi óvissa, sem fylgt hef-
ur þessum umræðum undanfarna
mánuði, hefur lagst þungt á marga.
Geta smábátaeigendur' haldið
sinni útgerð áfram eftir rúm þrjú
ár eða sitja þeir uppi með verð-
lausan bát og atvinnulausir?
Þessi óvissa er hreint óþolandi
og ekki mönnum bjóðandi, síst þar
sem svo mikill hluti smábáta er
utan af landi, þar sem litla vinnu
er yfirleitt að fá og fjölbreytni í at-
vinnu litil.
Undirritaður skorar á þá flokka,
sem bjóða fram til næstu alþingis-
kosninga í vor, að koma með grein-
argóða stefnuskrá um stjórnun
fiskveiða fyrir smábátaútgerð á
komandi árum, svo menn geti verið
rólegir en búi ekki alltaf við þá
óvissu að eiga yfir höfði sér að vera
sviptir atvinnunni og geta þá ekki
séð sér og sínum farborða né staðið
við fjárskuldbindingar sem farið
var út í í góðri trú.
Góðir smábátaútgerðarmenn.
Það fer að líða að kosningum og
undir okkur komiö núna að fylgj-
ast með og sjá hver af flokkunum
ber hag smábátaútgerðar fyrir
brjósti og kemur með viöunandi
lausn á þeim málum, svo við getum
horft björtum augum til framtíðar-
innar. Atkvæði okkar skipta veru-
legu máh þar sem skráðir smábáta-
eigendur hjá Landssambandi smá-
bátaeigenda eru 2.600-2.700 að tölu.
X-um við þann flokk sem gefur
okkur skýra stefnu og sanngjarna
tilvist.
Brynjólfur Lárusson
Rekstur heilbrigðisþjónustu á Islandi
Ingimundur Gíslason
Ég sat í stól og var að lesa í Kvöld-
blaðinu. Þar var grein eftir Karl
Karlsson bifvélavirkja. Fyrirsögn-
in var „Brot úr samtímasögu" og
var greinin eitthvað á þessa leið:
Málefni bifreiðatrygginga
„Einu sinni voru málefni bif-
reiðatrygginga og viðgerða niðri í
skúffu í tryggingamálaráðuneyti.
Þá voru þessi mál að margra áliti
í góðu lagi. Menn þurftu ekki að
bíða lengi eftir viðgerð á bílum sín-
um og menn gátu valiö hvert þeir
fóru með þá til viðgerðar. Fólk leit-
aði til þeirra sem þaö treysti og
sumir gerðu meira að segja við bíla
sína sjálfir.
Aðrir kvörtuðu yfir háum ið-
gjöldum og töldu tryggingafélögin
maka krókinn með okri og jafnvel
einokun og samráði um að halda
verði trygginga uppi. í miðopnu-
grein fjallaöi Þjóðfylkingin um
stórgróða tryggingafélaga. Bifvéla-
virkjar og bifreiðasmiðir voru
sagðir hátekjumenn, enda vinnu-
tíminn oft langur. Iðgjald fyrir bif-
reiðatryggingar var stór liöur út-
gjalda svo til hverrar fiö'lskyldu.
Raddir heyrðust um að ástand allra
þessara mála væri í miklum ólestri
og krafa um úrbætur varð æ há-
værari.
Lagt var til aö stofnað yrði sér-
stakt bifreiöatrygginga- og við-
gerðaraðuneyti. Þá væri unnt að
koma skipulagi á þessi mál til veru-
legra hagsbóta fyrir tryggingataka
og viðgerðarverkstæöi. Nýskipan
þessara mála yrði örugglega til að
beina þróun viöhalds og viðgeröa á
bifreiðum í ákveðinn farveg. Þann-
ig fengju stjórnvöld betri upplýs-
KjaUajinn
Ingimundur Gíslason
augnlæknir á
St. Jósefsspitala, Landakoti
ríkið innheimti. Á móti framlagi
ríkistrygginga greiddi fólk svo fast
gjald fyrir hverja komu á verk-
stæði. Nefskatturinn varð fljótlega
mjög óvinsæll.
Svo kom kreppan
Árin liðu. Hið nýja ráðuneyti óx
og dafnaði. Starfsmönnum þess
fiölgaði. Fjöldi laga og reglugerða
leit dagsins ljós. Bifreiðaráðherra
úr þingflokki Sjálfstæðisflokksins
lagði fyrir Alþingi áætlun um að
allir bílar yrðu í lagi áriö 2000. Al-
þingi samþykkti að nefskatturinn
óvinsæli skyldi niður lagður og
tryggingagjaldið fellt inn í almenn
fiárlög. Þannig varð þetta iögjald
fólksins til bifreiðatrygginga smátt
og smátt að „hluta af kostnaði hins
opinbera til greiðslu bifreiðaviö-
„Sjómaður á Eskifirði var ósáttur við
að mega ekki sjálfur gera við bílinn
sinn. Hann leitaði réttar síns til dóm-
stóla landsins með þeim rökum að
bannið væri brot á stjórnarskrá lýð-
veldisins. Hæstiréttur dæmdi ríkis-
valdinu 1 hag.“
ingar og yfirsýn yfir þennan mála-
flokk og þá mætti gera viðeigandi
ráöstafanir til að minnka útgjöld
alls almennings til viðgerða og við-
halds á bílum.
Ákveðið var með lögum aö færa
bifreiðatryggingar frá tryggingafé-
lögum til ríkis og um leið var lagð-
ur á verulega hár nefskattur sem
gerða“.
Svo kom kreppan. Hún var
stundum kölluö „móðuharðindi af
manna völdum". Fjármál ríkisins
voru í ólestri og með-miklum halla
ár eftir ár. Margs konar niður-
skurðartillögur voru ræddar.
Fjármálaráðherra, sem ekki var
í þingflokki Alþýðubandalagsins,
sagði í umræðu um fiárlög að koma
yrði böndum á verkstæðiskóngana.
„Þessir menn líta á bílaviðgerðir
sem eins konar „bisness" og skirr-
ast ekki við að gera sér vandræði
samborgaranna að féþúfu.“ Hann
ákvað nokkru síðar að verðandi
bifvélavirkjar skyldu greiða mun
hærra gjald fyrir sveinsbréf sín og
meistarabréf en aðrir iönaðar-
menn.
Hann ræddi við sjónvarpsfrétta-
menn fyrir framan stjórnarráðs-
húsið við Lækjartorg á leið sinni á
ríkisstjórnarfund og sagði að bif-
vélavirkjar með sjálfvirkt Gullkort
í hendi teldu sig greinilega geta
gert frjálst út á hin óþrjótandi mið
Bifreiðatryggingastofnunarinnar.
Fjármagn á fiárlögum til bílavið-
gerða var skoriö niður um fiögur
prósent. Verkstæðin voru neydd til
að veita ríkinu umtalsveröan
magnafslátt. Bifreiðaverkstæöum
var bannað að taka sérstakt gjald
fyrir varahluti. Mörg þeirra urðu
gjaldþrota.
Bifreiðaráðherra úr þingflokki
Framsóknarflokksins sagði í ræðu
á Alþingi að saman færi fiármála-
leg og rekstrarleg ábyrgð. Ákveðið
var að ríkiö tæki aö sér allan rekst-
ur bifreiðaverkstæða á íslandi.
Byggð voru ný, rúmgóð og glæsileg
verkstæöi um allt land. Til að
„bæta viðgerðir bifreiða og auka
þannig öryggið í umferðinni" var
með lögum lagt bann við tóm-
stundaviögeröum. Sjómaður á
Eskifirði var ósáttur við að mega
ekki sjálfur gera við bílinn sinn.
Hann leitaöi réttar síns til dómstóla
landsins með þeim rökum að bann-
iö væri brot á stjórnarskrá lýðveld-
isins. Hæstiréttur dæmdi ríkis-
valdinu í hag.
Lagtfram frumvarp um ...
Atvinnugrein þessi er nú á heljar
þröm. Bifvélavirkjar vinna nú auk
vakta fastan dagvinnutíma á milli
níu og fimm. Þeir eru í vaktafríum
margar vikur á ári. Biðtími fyrir
pláss til bílaréttinga er nú eitt og
hálft ár. Hægt er að fá tíma fyrir
viðgerð á lakkskemmdum eftir þrjá
mánuði. Kvörtunum yfir lélegri
þjónustu og slælegum vinnubrögð-
um rignir yfir stjórnvöld. Víða má
sjá bilaða bíla, sem staðið hafa
óhreyfðir mánuðum saman, með-
fram vegum landsins. Sums staðar
hafa menn tekið að gera við bíla á
laun. Lögreglan hefur þurft að gera
heilu verkstæðin upptæk. Nýlega
fannst eitt þessara ólöglegu verk-
stæða í gamalli hlöðu í eyðifirði í
Múlasveit við norðanveröan
Breiðafiörð.
Heyrst hefur að forsætisráðherra
hyggist skipa nefnd til að vinna að
lausn á vanda bifreiðatrygginga og
bifreiðaviðgerða á íslandi. Bif-
reiöaráðherra hefur á Alþingi lagt
fram frumvarp um Bifreiöavara-
hlutaverslun íslands."
Skyndilega vaknaði ég við vond-
an draum. Kaldan svita lagði af
enni og mig verkjaði í höfuð og
hnakká. Mér leið þó strax betur
þegar ég var búinn með kornflexið
mitt með rúsínum og sykri ofan á
og hafði drukkið fyrsta kaffibolla
dagsins. Frásögnin í Kvöldblaöinu
hafi bara birst mér í draumi og svo
fiallaði hún að mestu um bíla og
aðra dauða hluti en ekki lifandi
fólk.