Dagblaðið Vísir - DV - 05.06.1992, Blaðsíða 14

Útgáfufélag: FRJÁLS FJÖLMIÐLUN HF.
Stjórnarformaður og útgáfustjóri: SVEINN R. EYJÓLFSSON
Framkvaemdastjóri og útgáfustjóri: HÖRÐUR EINARSSON
Ritstjórar: JÓNAS KRISTJÁNSSON og ELLERT B. SCHRAM
Aðstoðarritstjórar: HAUKUR HELGASON og ELlAS SNÆLAND JÓNSSON
Fréttastjóri: JÓNAS HARALDSSON
Auglýsingastjórar: PÁLL STEFANSSON og INGÓLFUR P. STEINSSON
Ritstjórn, skrifstofur, auglýsingar, smáauglýsingar, blaðaafgreiðsla, áskrift,
ÞVERHOLTI 11, 105 RVlK, SlMI (91)63 27 00
SlMBRÉF: Auglýsingar: (91 )63 27 27 - aörar deildir: (91 )63 29 99
GRÆN NÚMER: Auglýsingar: 99-6272 Askrift: 99-6270
AKUREYRI: STRANDGÖTU 25. SlMI: (96)25013. Blaðamaður: (96)26613.
SlMBRÉF: (96)11605
Setning, umbrot, mynda- og plötugerð:
PRENTSMIÐJA FRJALSRAR FJOLMIÐLUNAR HF„ ÞVERHOLTI 11
Prentun: ARVAKUR HF. - Áskriftarverð á mánuði 1200 kr.
Verð í lausasölu virka daga 115 kr. - Helgarblað 150 kr.
Alvarlegur ágreiningur
Sérkennilegar deilur hafa staðið um Fiskveiðasjóð.
Einkavæðingamefnd á vegum forsætisráðuneytisins
hefur gert tillögur um að taka verulegan hluta sjóðsins
og selja hann og láta andvirðið renna í ríkissjóð. Þetta
skal gert í nafni einkavæðingar, hvernig svo sem það
kemur heim og saman. Þessu hefur Krislján Ragnars-
son, formaður Landssambands útvegsmanna, mótmælt,
enda tekur hann fram að bæði útgerð og sjómenn hafi
greitt í sjóðinn og eigi sinn hlut í honum. Það sé ekki
ríkisins að ráðskast með þá innstæðu og Kristján dreg-
ur í efa að Alþingi muni nokkru sinni samþykkja þá
„eignaupptöku“. Þessi ummæh Kristjáns urðu tilefni
skætings í hans garð.
Skörin hefur hins vegar færst upp í bekkinn þegar
forsætisráðherra og sjávarútvegsráðherra hafa verið að
senda hvor öðrum kveðjur og snuprur í svipuðum anda.
Þorsteinn Pálsson hafnar „einkavæðingaráformum“
nefndarinnar og Davíð Oddsson svarar Þorsteini með
því að segja að hann „komi að málinu úr sérkennilegri
átt, enda verið suður í Róm“. Þorsteinn svarar á móti
og telur ummæli forsætisráðherra ekki svaraverð, en
vill þó skýra „frumhlaup“ Davíðs á þann hátt að hann
sé að verja undirmenn sína!
Að því er varðar þessa fiskveiðasjóðsdeilu efnislega,
þá hafa báðir nokkuð til síns máls. Ríkissjóður hefur
vissulega lagt fram fé til sjóðsins og ríkissjóður getur
auðvitað lagt til að hlutur hans í Fiskveiðasjóði sé seld-
ur á hlutabréfamarkaði. Hins vegar er það jafn fráleitt
að hægt sé að ákveða að sjóðurinn sem slíkur sé einka-
væddur og andvirðið renni allt í ríkissjóð. Það er áreið-
anlega rétt hjá Kristjáni Ragnarssyni að það má mikið
vera ef sú ráðstöfun hefur fylgi á Alþingi.
Á hinn bóginn má segja að deilur um framtíð Fisk-
veiðasjóð séu ekki lengur tímabærar eftir þau geigvæn-
legu tíðindi um ástand þorskstofnsins og ætla má að
bæði Fiskveiðasjóður, útvegsmenn, sjómenn og ráðherr-
ar hafi öðrum hnöppum að hneppa en einkavæðingu á
sjóði, sem aðallega byggir veð sín og eignir á verðmæt-
um sem eru kannske að engu orðin. Þau eru ekki hátt
skrifuð, verðmætin í hlutabréfamarkaði sjávarútvegs-
ins um þessar mundir.
Deila þeirra Davíðs Oddssonar og Þorsteins Pálssonar
er þó alvarleg að því leyti að hún staðfestir enn einu
sinni djúpstæðan ágreining og stirt andrúmsloft milli
þessara tveggja ráðherra. Það er lítið stjómmálasam-
band þar á milli og eru þó þessir tveir ráðherrar 1 for-
ystu sama flokksins. Meðan það andar svo köldu á milli
forsætisráðherra annars vegar og sjávarútvegsráðherra
hins vegar dregur það úr líkum á því að samstaða náist
um þau langstærstu hagsmunamál sem þjóðin á við að
glíma. Deila um Fiskveiðasjóð er aðeins toppurinn af
ísjakanum. Skoðanir eru algjörlega öndverðar í fleiri
málum og stærri málum og hlýtur sá ágreiningur að
verða til mikilla trafala þegar ríkisstjómin þarf að leggja
línumar í þeirri uppstokkun og endurhæfingu sem sjáv-
arútvegurinn stendur frammi fyrir.
Þessar deilur vérður að seýa niður. Ríkisstjómin
verður að vera samstiga ef einhver árangur á að nást.
Menn geta hent gaman að strákapörum og orðahnipp-
ingum um teorískar vangaveltur um örlög einstakra
sjóða, en það er ekkert gamanmál ef forsætisráðherra
og sjávarútvegsráðherra geta ekki talað öðravísi saman
en með skætingi þegar kemur að heildarstefnumótun í
stærsta atvinnuvegi landsmanna. Ellert B. Schram
FÖSTUDAGUR 5. JÚNÍ 1992.
H. Ross Perot. - „Þriðjl kosturinn, mótmælaatkvæði sem gæti haft mikil áhrif... “
Að taka mark
áPerot
Svo mætti virðast að aUt væri
klippt og skorið í forsetakosning-
unum í Bándaríkjunum í haust. En
allt í einu er kominn jóker í spilið.
Sá er Ross Perot, sem getur gert
kosningabaráttuna aö skrípaleik
og hefur þegar snúið við þeim
venjulegu gildum sem fylgja for-
setakosningum.
Til að byija með er Ross Perot svo
fáránlega ríkur aö jafnvel John F.
Kennedy stenst ekki samanburð,
en Perot er fidltrúi þess hóps
Bandaríkjamanna sem auðguðust
í tíð Reagans og skilja ekki hvers
vegna þeir ættu ekki að halda því
áfram.
Utan og innan flokka
Fyrirkomulag kosninga í Banda-
ríkjunum er engan veginn lýöræð-
islegt. Ríkin eru 50 og sú regla gUd-
ir að sá frambjóðandi sem hefur
meirihluta fær aUa fuUtrúa síns
flokks á þinginu sem velur fram-
bjóöandann. Sá sem lendir í minni-
hiuta er einfaldlega úr leik, rétt
eins og tíðkaðist í Sovétríkjunum
sálugu.
Það er einmitt þess vegna sem
Ross Perot gæti áett aUt á annan
endann. Hann er nefnilega utan
flokka. Ekkert meinar fuUtrúum á
þingum repúblíkana eða demó-
krata að hafna annaðhvort George
Bush eða BiU Clinton og Kjósa þess
í stað Ross Perot, sem er bæði utan
flokka og innan þeirra beggja.
Þar með er ekki sagt að Ross Per-
ot sé vænlegt forsetaefni. Skoðanir
hans á efnahagsmálum hefðu Uk-
lega átt vel við á tímum Neander-
dalsmanna í Þýskaiandi fyrir æva-
löngu. Hans hugmyndir eru satt að
segja svo utan við almenna vitund
að það eina sem suðurríkjamenn
muna um Ross Perot er að hann
gaf svörtum manni einu sinni far-
gjald í strætó. - Þess háttar kunna
menn aö meta í Georgíu.
En Perot er engu að síður maöur
sem auðgaðist á því að selja þaö
sem var ekki tíl, fyrir fé sem myndi
kannski verða tU, ef efnahagsaö-
stæður leyfðu, sem og varð, og
græddi ekki bara milfjón, heldur
miUjarð doUara.
Efnahagsmál
Engu að síður er Ross Perot mað-
ur sem taka verður mark á, vegna
þess hvemig kerfið er. Svo háttar
tíl að hvert ríki kýs ákveðinn fjölda
kjörmanna, sem er samanlagöur
fiöldi þingmanna í báðum deUdum
Kjallariim
Gunnar Eyþórsson
fréttamaður
þingsins, og í flestum ríkjum fær
sá sem fær meirihluta líka aUa
kjörmenn. Þetta kerfi hefur gert
repúblíkönum kleift að hafa for-
setaembættið síðustu áratugi, enda
þótt demókratar séu í yfirgnæfandi
meirihluta meðal kjósenda.
Nú, þegar Perot er kominn í
dæmið, gæti svo farið að enginn
fengi hreinan meirihluta kjör-
manna og þá ætti fulltrúadeUd
þingsins að skera úr. Þaö hefur
aðeins einu sinni gerst. Árið 1824,
þegar minnihlutinn kaus John
Quincy Adams þótt Andrew Jack-
son hefði fengið meirihluta kjör-
manna í kosningunum.
Perot er maðurinn sem gæti látið
það hneyksU endurtaka sig. Sam-
kvæmt skoðanakönnunum er Pe-
rot nú tekinn alvarlega, vegna þess
að hann gæti komið í veg fyrir aö
CUnton eða Bush fengju aUa kjör-
menn í stærstu ríkjunum, sem eru
Kalifomía, New York og Pennsyl-
vanía auk Texas. Meðal almenn-
ings er almenn óánægja með þróun
mála og einkum með Bush forseta.
Hann féUi fyrir nokkum veginn
hvaða gagnframbjóðanda sem
væri, þó ekki fyrir BUl Clinton.
Nafnlaus demókrati - hver sem
hann er - hefur vinninginn gagn-
vart Bush. - Perot er hvorugt, hann
er eins og hann er, þriðji kostur-
inn, mótmælaatkvæði sem gæti
haft mikU áhrif.
Texas
Það er augljóst að kosningamar
í haust verða öðmvísi en kosningar
hafa verið síðustu ár. Efnahags-
ástandið í Bandaríkjunum er ekki
gott og þá Uta menn upp tU hetju á
borð við Perot, sem hefur risið úr
engu. Perot boðar enga sérstaka
hagfræði, hann viU halda áfram
eins og aUt var undir stjóm Reag-
ans. Bush í hans augum og margra
annarra er svikari, hann hækkaði
skatta og sveik yfirstéttina sem
hann tUheyrir sjálfur. En auðæfi
Perots em svo stórkostleg að hann
er hugsanlega maður sem gæti
bókstaflega keypt forsetaembættið,
og ef svo færi, sem ekki er líklegt,
væri forystuhlutverk Bandaríkj-
anna í heimsmálunum úr sögunni.
En hver er Ross Perot? Hann er
maður sem hefur í áranna rás stað:
ið aftast í allri íhaldssemi og boðað
siðferði Viktoríutímans í Englandi,
þvert ofan í augljósa hluti. I mörg
undanfarin ár hefur hann styrkt
fjárhagslega aUs konar „kristUega
starfsemi", þar með taUð sjón-
varpsprédikanir og biblíufjas sem
er landlægt í Texas.
Hann hefur lagt fram ótrúlega
fiármuni tíl stuðnings við ólíkustu
hluti, þar á meðal Bush forseta og
The Flat Earth Society, en sjálfur
er hann látlaus og yfirvegaður, ef
frá er taUð stöðugt gort hans af fort-
íð sinni í landgönguUöinu í Kóreu.
Ross Perot er engu að síður maður
sem taka veröur alvarlega, hann
er þriðji kostminn sem bandarískir
kjósendur hafa um að velja í nóv-
ember og hann gæti skipt sköpum
ef mjótt verður á mununum.
Gunnar Eyþórsson
„Nú, þegar Perot er kominn í dæmið,
gæti svo farið að enginn fengi hreinan
meirihluta kjörmanna og þá ætti full-
trúadeild þingsins að skera úr.,Það
hefur aðeins einu sinni gerst. Árið
1824... “