Alþýðublaðið - 24.03.1968, Blaðsíða 2

Bitstjórar: Kristján Bersi Ólafsson (áb.) og BenediKt Gröndal. Símar: 14900 —
14903. — Auglýsingasími: 14906. — Aðsetur: Alþýðuhúsið við Hverfisgötu,
Reykjavík. — Prentsmiðja Alþýðublaðsins. Sími 14905. — Áskriftargjald kr.
120,00. - f lausasölu kr. 7,00 eintakið---Útgefandi: Nýja útgáfufélagið hf.
Ríkisstjórnin og verkfalliö
Tíminn gerir mikið úr því, að
nýafstaðið <verkfall hafi verið at
laga gegn stefnu ríkisstjórnarinn-
ar, Sú ályktun veldur naumast
ágreiningi. Verkfallið kom til
vegna þess, að launþegasamtökin
viídu ekki una því, að horfið yrði
fr£ vísitölubindingu kaupsins.
Þetta er ástæðulaust að gera að
æsingamáli og saka ráðherra og
þingmenn stjórnarflokkanna um
f jandskap við launþega. Slíkt sem
þetta gerist iðulega í iýðræðis-
löndum. Verkalýðshreyfingu er
ekki hægt að binda á höndum og
íótum nema með einræði.
Þess eru og mörg dæmi, að
Framsóknarflokkurinn hafi horf-
ið að sv.'puðu ráði og ríkisstjórn
in og þinglið hennar í haust. í
þessum efnum er stjórnarflokk-
"um jafnan meiri vandi á höndum
en stjórnarandstöðu. Væri ástæða
til fyrir ritstjóra Tímans að færa
þetta í tal við jafnreynda stjórn
málamenn og Eystein Jónsson og
Hermann Jónasson.
Alþýðublaðinu dettur ekki í hug
að kappræða við Tímann, hvort
ráðherrar Alþýðuflokksins séu
velvilj aðir launþegasamtökunum
eða andvígir þeim. Og það er ær-
in ósvífni að telja ríkisstjórnina
óalandi og óferjandi vegna verk-
fallsins. Hjá þvílíkum atburðum
verður ekki komizt í lýðræðis-
landi. Tímanum ætti að vera það
kunnugt af reynslu Framsóknar-
flokksins, því að hann hefur
stundum verið öðru vísi settur
en hanga í pilsfaldi kommúnista
og deila v:ð þá hlutskipti stjórn-
arandstöðunnar.
Alþýðublaðinu kemur ekki á ó-
vart, að jafnaðarmenn í launþega
samtökunum taki í kjaramálum
afstöðu gegn ríkisstjórn, sem Al-
þýðuflokkurinn á þátt í og styð-
ur. Sama hefur eðlilega hent
kommönista og Framsóknarmenn
þó að beir hafi vanizt ríkum
flokksasa. Stjórnarfar lýðueeðis-
ins ætlar einmitt þegnunum slík
an rétt. Sá er munurinn á því og
einræðinu.
Þessi fræði ætti Tíminn að
kunna og sér í lagi ritstjóri hans,
er samið hefur sögu Framsóknar
flokksins og veit því skil á henni
áður en Framsóknarmenn lentu
í stjórnarandstöðunni með komm
únistum. Hún ætti ekki að svipta
Framsóknarmenn minninu.
Verkalýðshreyfing
og vinnulöggjbf
Verkfallið hefur orðið tilefni
nokkurra umræðna um vinnulög-
gjöfina og hugsanlegar breyting-
ar á hennij Auðvitað kemur slíkt
til greina, en Alþýðublaðið ætl-
ar farsælast, <að launþegasamtök-
in hlutist til um að þoka skipu-
lagsmálum sínum í það horf, að
nýr háttur verði tekinn upp um
kjarasamninga í framtíðinni.
Þetta mun og ábyrgum og fram
sýnum leiðtogum íslenzku verka
lýðshreyfingarinnar ljóst. Þegar
eru komnar til sögunnar ærnar
breytingar á skipulagi launþega-
samtakanna en þær eru þó að-
eins byrjunin. Sú þróun er miklu
álitlegri en hæpnar breytingar á
vinnulöggjöfinni, þó að einnig
komi til greina að gera hana öðru
msi úr earði en nú er.
A6 sprengja úr sér glyrnurnar
'l^erkföllin eru eins og kosn-
ingar: að þeim loknum hafa all
ir unnið sigur Þeir sem spá-
mannlega eru vaxnir meðal
deiluaðilja láta þess raunar
•getið að það hafi enginn unnið
sigur; allir hafa tapað, segja
þeir. En þetta er auðvitað sama
vizkan upp á nýtt - bara „með
öfugum formerkjum“.
Nýafstaðin verkföll verða sjálf
sagt minnisstæð og lærdóms-
rík hagspekingum, stjórnmála-
frömuðum, broddum verkalýðs
og vinnuveitenda, - þó kannski
sé ekki allskostar að marka allt
sem þeir góðu menn segja nú
um lausn deilunnar og sigur
sinn eða minnsta kosti ósigur
alira annarra í henni. Þeim
sem álengdar standa virðist
deilan einkum lærdómsrík fyrir
það hve ástæðulaust var að láta
hana leiða til verkfalla teygja
verkföllin á langinn í hálfan
mánuð þó til þeirra kæmi.
Hvað sem öðru líður ieiddi þessi
deila áþreifanlega í ljós að þeir
aðilar sem ætlað er að semja
um kaup og kjör á vinnumark-
aði eru alls ekki vaxnir sínu
starfi. Það er engin ástæða til
að dá þrek og þolgæði samninga
manna þegar loks kom til samn
inga; þeirra hlutverk er ekki
að sprengja úr sér glyrnurn-
ar á næturvökum meðan þeir
eru áð koma einhverri mála-
mynd á samkomulag sitt. Þeirra
lilutskipti er að vinna sitt verk
í tæka tíð, á skapiegum tíma,
afstýra verkföllum fremur en
ráða fram úr þeim. í þetta sinn
kostaði það hálfsmánaðar vöku-
stand að maetast miðra vega,
Annað sem athygli vakti í
d;ilunni var afskipíaleysi Al-
þ.::gl-j. Öilum virtist bera sam-
an um að það væri einungis
til hins verra að taka málið upp
á þingi og yrði ekki til annars
en draga deiluna á langinn; þeir
on vildu „leggja málið fyrir
K«.vva” [ ú varpsumræðum
voru augljóslega í áróðursvon
um, von um einhvern pólitiskan
Av nning. Eins og allir vissu
°kki fyrirfram hvað þeir hefðu
íil málanna að leggja, þessara
eða annarra, eftir sínar hundr
að þúsyr.d. átvarpsræður! En ó
neitanlega er það hart aðgöngu
að Alþingi sjálft skuli einungis
vera til trafala í deilumálum
sem þessum -þó annars sé varla
að vænta meðan sú hugmynd
gildir að ráðið verði fram úr
ei'fiðustu efnahagsvandamálum
með einföldu valdboði þings og
stjómar í beinu ósamþykkj
verkalýðs og launþegasamtaka.
Þeim sem álengdar standa
virðist þetta og virðist hitt. Þeir
sem spámannlegar eru vaxnir
segja. og segja það alveg satt,
að í víðiækum verkföllum þar
sem mest allt atvinnulíf lamast
standi enginn álengdar. Verkf.
eru ekki einasta styrjöld verlca
lýðs og vinnuveitenda heldur
styrjöld beggja þessara aðilja
saman við almenning, einnig þá
sem engan hlut eiga að deilunni
sjálfri. Til að komast að þeirri
víadómslegu niðurstöðu að slaka
íivor um sig íil hálfs á kröfum
slnu.m þurfa b'nir virðulega
vökumenn yfir samningaborðinu
að terrorísera náunga sinn með
því að meina börnum hans um
mjólk, reka sjúklinga heim af
sjúkrahúsum, eða bara láta
tunnuna hans fyllast af rusli svo
að dauninn leggi um allt.
Talað hefur verið um að óeðli-
legt sé að fámennir félagsfund-
ir á stórum félögum, eða stjórn
þeirra ög trúnaðarmenn einvörð
ungu, hafi vald til að boða verk
fall. jafnvel með naumum meiri
hluta. Það má vera satt - en að
vísu felst það í lýðræði að ó-
kleift er að skylda menn til að
sækja fundi, greiða atkvæði þó
um hin mikilsverðustu mál sé
að ræða. Og til þess eru rétt
kjörnir trúnaðarmenn að taka
ákvarðanir; það hefur minnsta
kosti stjórnmálamönnum hing-
að til verið prýðilega ljóst. En
einkennilegasta fréttin af að-
draganda v>*kfallsins var þó af
félagi sem efndi til allsherjar-
Framhald á 14. síðu
.
-aáv'
KjALlA iRi
• m V'Wf #7“1 mmm m— ár \ 1 V,.-%*■»——-T', :.
2 24. marz 1968 - ALÞÝÐUBLAÐIÐ
NÚ er tæp vika síðan verkfalli
lauk. Meðan á verkfallinu
slóð snjóaði mikið og götur
borgarinnar urðu margar hverj
ar illfærar. Menn reyndu þó
að brjótast áfram á bílum sín
um og brátt kom að því að
slóð hafði myndast eftir hjól
bifreiðanna, en á milli hjól-
faranna voru háir snjóhryggir,
hættulegir bifreiðum, og um
daginn hvolfdi bifreið og má
rekja orsakir veltunnar til
snjóhryggjar, sem stóð upp úr
miðri götunni.
□
Dagar líða, en borgaryfir-
völdin virðast ekki gefa mál-
um þessum neinn gaum, og á
hverjum degi skemma menn
bíla sína, er snjóhryggirnir
rekast í undirvagninn og gera
jafnvel gat á hann. Þetta veld
ur einnig árekstrum, því bíl-
ar eiga vanda til að snúast á
veginum er hjólið öðru megin
lenda upp á slíkum hrygg.
□
Að verkfalli loknu las ég í
blöðunum að starfsmenn borg
arinnar væru að hefjast handa
af fullum krafti við að hreinsa ,
til á götum og gera þær sæmi-
lega færar bílum. Skelfing þyk
ir mér seint ganga verkið þeg
ar jafnvel fjölförnustu götur.
eru illfærar venjulegum fólks-
bílum.
□
Lætur maður sér gjarnan
detta í hug að starfsmönnum
borgarinnar sé dreift á göt-
urnar með matskeiðar í hönd
um, því merki þess að reynt haíi
verið að kippa þessum málurtí
í lag hef ég ekki komið augá
á. Hvar eru öll hin stórvirku
moksturstæki borgarinnar. Mal
bikunarframkvæmdir liggja
niðri á þessum órstíma svo,
mannaflinn ætti að vera nóg-
ur. Hvar eru vegheflarnir?
□
Það er langt gengið þegarj
borgaryfirvöldum tekst ekkl
að halda daglegum samgöngu
leiðum borgarbúa sæmilegá
greiðfærum hafandi til þesg
svo marga daga sem raun beí
vitni. Af þessu leiðir að ekki
þarf mikið að snjóa íil að hér
skapist algjört neyðarástand;
þegar svona er á spöðunum
haldið .
□
Vegheflana og ámoksturstæk-
in á snjóhryggina! Þetta cr
sanngjörn nauðsynjakrafa öku
manna á borgarsvæðinu, ekki!
sízt þeirra sem aka litlum bíl
um.
□
Vaknið af blundinum bæjar-
menn og látið hendur standa
fram úr ermunum!
V.G.K. (