Dagur - 01.02.1945, Blaðsíða 3

Fimmtudaginn 1. febrúar 1945 /
ÐAGUR
3
JjNN snýst hjól tímans án af-
láts, og jiú er sjálfur jóladag-
urinn 1944 runninn upp. Lítill
drengur rogast með stóran bögg-
ul heim til mín. Ég opna bögg-
uílinn; það kemur þá í ljós, að í
honum eru tíu all-álitleg glímu-
belti af mismunandi stærðum.
En hver skyldi nú vera gef-
andinn?
Og í hverju skyni eru mér
send glímubeltin?
Því er fljót-svarað, að gefand-
inn er enginn annar en Hjörtur
Gíslason bílstjóri og hestamað-
urinn góði.
Hjörtur er gamall og góður
glímumaður og einlægur vinur
og áhugamaðux íslenzku glím-
unnar. Hann íhugar vandlega,
hvernig hann megi verða þessari
hugsjón siinni serii bezt að liði.
Hann hlustar, — og hann heyrir
rödd síns innra manns, — hlýðir
henni og færir hugsjóninni þessa
þjóðlegu gjöf, og velur til ]>ess
helgustu stund ársins, — í ljósa-
skiptum náttúrunnar.
En ég skoða það þannig, af því
hann sendir mér beltin, að ég
eigi að afhenda þau sem eign til
æskuhallarinnar á Akureyri.
Og við Hjörtur ætlumst svo
til, að hver einasti skóli á Akur-
eyri, jafnt bamaskólinn sem
sjálfur menntaskólinn, — gagn-
fræðaskólinn sem iðnskólinn,
verði þeíirra aðnjótandi. Ög ekki
nóg með það, heldur og að hver og
einn einstaklingur, sem vill iðka
glímu, geti fengið þau til afnota,
hvort sem hann er innan vé-
banda íþróttafélaganna eður
eigi. Og ég vonast eftir því, að
þessi gjof Hjartar megi verða
hvatning til glímuiðkana, og það
einmitt á þeim stað, þar sem
glíman átti um langan aldur ítök
í huga og hönd hvers einasta
manns.
Flugmál.
í siglingaleysinu og snjó-
þyngslunum í vetur, hafa flug-
vélarnar verið mikil samgöngu-
bót. Flugið hefur náð almenn-
ingsliylli. Þeirj* sem þurfa að
feiðast milli landsliluta á þess-
um tíma árs, kjósa oftast frekar
að bíða dögum saman eftir veðri,
en leggja á sig erfitt og dýrt
ferðalag á sjó og landi. En í
þcssu efni, eins og svo mörgum
öðrum, hafa umhleypingarnir
og óstillurnar verið okkur þung-
ar í skauti. Dögum saman er
ekki „flugveður" og má þó segja,
að flugmenirnir komi vonum
oflar þegar tekið er tillit til þess
hve lendingarstöðvar eru fáar og
ófullkomnar á landi hér og veð-
ur misjöfn í ýmsum landshlut-
urn.
Bœtt aðstaða.
Nauðsynin á fjölgun lending-
arstöðva og bættri aðstöðu að
öðru leyti, dylst engum, sem um
samgöngumál hugsar. Þetta er
ekkert sérmál flugfélaganna
heldur opinbert framkvæmda-
atriði, sem hollt er að ræða á
opinberum vettvangi. í sumar
yar rætt um nauðsyn þess, hér í
Ég sé líka fleiri merki nýrrar
dagrenningar við efstu brún.
Glíman virðist nú vera að hefjast
aftur til fornrar frægðar í Þing-
eyjarsýslu fyrir dugnað og áhuga
þeirra Einarsstaðabræðra og
fleiri góðra manna þar austur
frá. Til dæmis er nú árlega glímt
í Mývatnssveit um hinn forkunn-
arfagra Geirfinns-bikar, sem
Guðmundur Sigurjónsson, bróð-
ir Fjalla-Bensa og þeirra syst-
kina, gaf til minningar um hinn
glæsilega glímumann Mývetn-
inga, Geirfinn Þorláksson, sem
dauðinn hreif svo skyndilega
burt af leikvangi íþróttanna.
Sú er og ósk mín í sambandi
við þessa gjöf Hjartar, að jafnan
yrði valinn hinn hæfasti maður
til að kenna yngstu nemöndun-
um undirstöðuatriði glímunn-
ar, til þess, ef unnt væri, að forð-
ast ljóta glímu með meiðslum,
því að ef svo færi, þá væri verr
farið en heima setið.
Fyrir eitthvað um það bil tíu
eða tolf árum síðan kom Sigurð-
ur Helgason rafvirki hér opin-
berlega fram með dálítánn hóp
ungra glímumanna. Ég veitti
bæði kennslu Sigurðar og þess-
um glímuflokki hans sóistaka at-
hygli vegna þess, að í honum var
eitt það mesta glímumannsefni,
sem ég hafði þá séð um langan
tíma. Hann hafði alla beztu
kosti góðs glímumanns til að
bera. Ég skal segja ykkur hver
þessi unglingur var. Hann er
auðvitað fullorðinn núna, það
var Jónas Hallgrímsson verzlun-
armanns, Traustasonar. — Þeir
munu fáir vera, sem standa Sig-
blaðinu, að koma upp lendingar-
brnutum fyrir flugvélar í Þing-
eyjar-, Skagafjarðar- og Húna-
vatnssýslum. Raunar mætti
nefna fleiri héruð, en þessi dæmi
voru nærtæk og sanna ágætlega,
að slíkar .framkvæmdir á þessum
stöðum mundu gera tvennt í
stnn: bæta stórum samgöngu-
skilyrði héraðanna og jafnframt
auka öryggið í innanlandsflug-
inu til muna. Fyrir atbeina
t'yrrv. samgöngumálaráðherra,
fjallar þingið nú um frumvarp
un byggingu flugvalla af ýmsum
stærðum. víðsvegar um landið.
Er þár gert ráð fyrir starfrækslu
þeirra flugvalla, sem ríkið fær í
arf eftir herinn, og byggingu
nýrra mannvirkju þar sem
þeirra er helzt þörf. Frumvarp
þetta þokast nú áleiðis í þing-
inu. Vitanlega verður þess langt
að bíða, að þær fyrirætlanir
allar verði að veruleika, en með
þcim eru línurnar markaðar.
Kcpp er bezt með forsjá..
J þessu efni, sem svo mörgum
óðrum, er rétt að benda á, að
þótt æskilegt sé, að leggja sem
mest land undir plóginn, er þó
hitt ekki síður nauðsynlegt, að
urði Helgasyni jafnfætis í að
kenna íslenzka glímu.
Á Reykjavíkurárum sínum
gerðist Hjörtur meðlimur
Glímufélagsins „Ármanns“, og
nemandi Jóns Þorsteinssonar
íþróttakennara var hann árin
1928 og 1929. Við þá kynningu
fékk Jón hinar mestu mætur á
Hirti, og kemur Jón jafnan heim
til hans, þegar hann er héráferð.
Árið 1931 starfaði Hjörtur að
leikfimikennslu á Blönduósi.
Eftir það mun hann hafa flutzt
hingað norður.
Síðastur Akureyringa, eða
næstur á eftir Gunnari Jónssyni
sjúkrahússráðsmanni, fer Hjört-
ur suður til að þreyta fangbrögð
við þaulæfða glímumenn
Reykjavíkur, sem búa við hin
ágætustu skilyrði og undir hand-
leiðslu hinna hæfustu kennara.
Við þessi og þvílík lífsþægindi
Reykvíkinga á öllum sviðum —
illu heilli í það skiptið — eru
íþróttalögin samin, og síðan lát-
in koma til framkvæmda út um
land, þar sem ekki er neitt til
neins, nema þar sem náttúran
sjálf er börnum sínum svo gjöf-
ul, að veita þeim heitt vatn frá
vörmu hjarta sínu eða önnur
ámóta góð skilyrði til manndóms
og þroska.
Þó getur nú skotizt á ská hjá
Reykvíkingum, ekki síður en
hjá okkur hér í allsleysinu og
vesaldómnum, því að íslands-
glíman sumarið 1944 er sú lang-
lélegasta glíma, sem ég hef séð.
Og þar skorti heldur ekkert á
um slys og meiðsli. — Þetta er
nú árangurinn af „glímukon-
hcfa gát á, að önnur ræktun fari
ekki í niðurníðslu á meðan.
Þ.tnnig er þessu farið með flug-
\ dlina. Þótt ágætt sé, að leggja í
nýiar framkvæmdir víða um
land væri það liörmulegt ef þeir
ve'lir, sem fyrir eru, færu í ó-
h’tðu. Eg vil í þessu sambandi
iðeins benda á einn þeirra,
Vlelavöllinn svonefnda. Hann
’htfir því nær eingöngu verið
notaður af íslenzkum aðilum nú
um langa hríð. Hvernig er um-
horfs þar?
Eg gisti einu sinni næturlangt
í c.yðibýli langt uppi á heiðum.
Þar voru kofarnir hálffallnir og
túnið í megnustu órækt. 111 um-
gcngni ferðamanna jók á ömur-
leikann.
Eg get ekki að því gert, en
Melavöllurinn minnti mig á
þessa mynd nú í haust. Þar hafði
cnginn hreyft hönd né fót til
þtss að viðhalda mannvirkinu.
byggingarnar eru óásjáleg kofa-
skrifli. Þetta mannvirki mun
hafa kostað mikið fé á sinni tíð
og er stórum fullkomnara en það
hefði orðið í bráð, að minnsta
kosti, ef ekki hefði notið við
utanaðkomandi afla. Nú er það|
að grotna niður. Það er vitanlega
ungs“-tigninni, ásamt voninni
um fánýtt glingur í ofanálag.
Ætli það væri nú ekki eins
viturlegt að veita einungis
fyrstu, önnur og þriðju verð-
laun fyrir fegurð og bragðfimi
í glímunni og losna þar með við
þá leiðindasjón að sjá menn bol-
ast við að hnoða hver öðrum
niður í gólfið í von um glímu-
konungs-tign, sem þó er ekki
nema nafnið tómt.
I fyrrnefndri glímuför til
Reykjavíkur gat Hjörtur sér
góðan orðstír, þegar gætt er hins
mikla aðstöðumunar, sem hann
átti hér við að búa og þeir — þar
fyrir sunnan, og hélt hann hlut
sínum fyllilega og hlaut lof fyriir
frammistöðuna alla í heild.
Glímuför þessa fór Hjörtur sum-
arið 1942, eða tólf árum eftir að
hann var í þjálfun, og enn bæt-
ast þrjú ár í viðbót við hin tólf,
en Hjörtur er samt ekki af baki
dottinn. Nú er helzt í ráði, að
Íslandsglíman fari fram hér á
Akureyri á komanda sumri, og
enn brennur Hjörtur af löngun
til að taka þátt í glímunni, —■
helzt með heilan hóp ungra
manna af Norðurlandi.
Hjörtur Gíslason!
Ég flyt þér þakkir frá öllum
glímumönnum víðsvegar af
Nocrðurlandi, jafnt þeim yngri
sem hinum gömlu og góðu, og
öðrum vinum og áhugamönnum
glímunnar, fyrir þessa einkenni-
lega hugulsömu gjöf þína til efl-
ingar glímunni. Ég flyt þér og
þakkir allra Akureyringa, skól-
anna og nemenda þeirra, og
síðast en ekki sízt mínar inni-
legustu þakkir — frá höll æsk-
unnar á Akureyri.
Migjörlega ofviða flugfélagi því,
sevn starfrækir ferðir hingað, að
búa svo um hnútana á þessum
stað, að vel megi við una. Raun-
verulega ekki skylda þess að sjá
um viðhald valla fremur en bíl-
stjóra að annast vegargerðir.
Þetta er opinbert mál, sem alla
varðar og þó sérstaklega þetta
hérað, því að völlurinn er mik-
ilsverður þáttur í samgöngukerfi
þess.
Rafmagn.
Hér er nauðsyn á breytingu.
Auk eðlilegs viðhalds á renni-
brautum, þurfa að koma þarna
vistleg farþegaskýli og sjálfsagt
niciri þægindi og betri aðstaða
fyrir flugvélar og flugmenn. Þar
við bætist svo óumdeilanleg
nauðsyn þess, að koma rafmagni
á þessar slóðir og skapa aðstöðu
til lýsingar á vellinum. Lýsing
vallarins felur í sér aukið ör-
yggi og möguleika á tíðari ferð-
um. Auk þess mundi rafmagns-
leiðsla til flugvallarins, tengja
Ijölmenna og blómlega sveit við
orkuver héraðsins. Hinn tvíþætti
tilgangur þessarar leiðslu ætti
Framhald á 5, síðu
Kraftaverkamaðurinn
Sýnishorn aí ómenningu
nazista.
Af brezkum blöðum er svo að
sjá, sem fullvíst sé talið, að
stjórn styrjaldarmála Þýzkalands
hafi að mestu verið dregin úr
höndurn Hitlers og. raunveruleg
stjórnarforysta sé nú í höndum
Gestapo og herforingjanna.
Jafnframt þessu hefir verið
lögð áherzla á, að sannfæra
þýzku þjóðina um yfirnáttúrlegt
eðli Hitlers, gera persónu hans
að dýrlingi og guðdómi. Gott
dæmi um þenna málaflutning er
grein eftir Göbbels í blaðinu Das
Reich, laust fyrir jólin. Þar seg-
ir:
Foringinn hugsar um stríðið
af meiri alvöru en nokkur ann-
ar stjórnmálamaður. Ekkert,
hvorki smátt né stórt, um styrj-
aldarreksturinn, er honum hul-
ið. Þetta gildir jafnt hvort sem
vel gengur eða- illa. Enginn er
þess megnugur að blekkja hann.
Á nóttu jafnt sem degi unir
hann með ráðunautum. sínum
við athugun styrjaldarmálefna.
En jafnvel mitt á meðal þeirra er
hann einmana, persónuleiki lians
gnæfir hátt yfir þá alla.
Aldrei heyrist af vörum hans
eitt léttúðar- eða grófyrði. Hann
tekur engan þátt í lífsþægindum
borgarastéttarinnar. Ef jafnmik-
illar hófsemi væri gætt á hverju
matborði í Þýzkalandi, þyrftum
við ekki að hafa áhyggjur af mat-
arskorti.
Hitler ær nú jafngamall og
Friðrik mikli var, þegar hann
hlaut viðurnefnið „Friðrik
gamli“. En þó lítur Hitler út fyr-
ir að vera ungur maður og ef
hann er lítillega lotinn orðinn
stafar það af því, að hann hefir
löngum stundum grúft yfir
landabréfum og stríðskortum.
Hitler þekkir hvert mál út í
yztu æsar. Þar er hann snilling-
ur. Það er leiðinlegt, að andstæð-
ingar hans skuli ekki þekkja
‘ fyrirlitningu hans á þeirn og á
hernaðar- og stjórnmálaaðferð-
um þeirra. Hitler getur leyft sér
að vera þögull mánuðum saman,
þótt ýmsum þætti betra að hann
talaði, til þess að geta gert sér
einhverja hugmynd um fyrira:tl-
anir hans. Hann er hið þýzka
kraftaverk. Allt annað í landi
okkar má útskýra. Hann einn er
leyndardómur og helgidómur
þýzku þjóðarinnar. Öll þjóðin
hefir breytt um eðli fyrir vilja-
kraft hans, liann er alltaf hinn
sami.
Það er kraftaverk, að hann
skuli vera jafn óþreyttur andlega
og jafn staðfastur þeirri tfú
sinni, að hann sé verkfæri hærri
forsjónar, sem leiðir hann -
um stund um þyrnum stráða
braut — að takmarkinu. Hann
hefir sjötta skilningarvitið, —
getur séð það, sem öðrum er hul-
ið. Hann veit fyrir óorðna hluti.
Hann er sannleikurinn persónu-
gerður. Traust og viljaþrek
(Fmmhald 6 7. Á
Jón Benediktsson,
prentari.

>######################################################1
1
AF SJÓNARHÓU NORÐLENDINGS
.•######################################################^<
♦♦######################################################, |