Dagur - 17.12.1988, Blaðsíða 17

sakamálosogo
17. desember 1988 - DAGUR - 17
P
Þegar vetrarstormar hvítfyssa
hafið og stórsjóir brotna á
klöppum, fer hrollur um þorps-
búana í lágreistum húsum,
verði þeim hugsað til þeirra
skuggalegu atburða, sem ennþá
lifa í minningunni. Þeir eru til,
sem fullyrða, að enn í dag ýfir-
gnæfi neyðaróp manna þeirra
og kvenna, sem létust í skips-
skaða fyrir 200 árum, storm-
gnýinn og ölduniðinn.
Öll urðu þau ekki fórnarlömb
storms og sjóa. Að minnsta
kosti einn farþeganna, mjög rík
kona, var drepin af miskunnar-
lausum þjófum. Nöfn þeirra
hafa ekki farið hátt, en atvikið
verið smánarblettur í hugum
íbúanna.
Að sumarlagi hljómar hlátur
leikandi barna baðgestanna,
sem njóta sólar og yls, í Thurle-
stone Sands í sunnanverðu
Devon. En að vetri, löngu eftir
að síðasti sumargesturinn er
farinn, og stormbyljirnir hvína
frá Atlantshafinu, þá er auðvelt
að ímynda sér síðustu stundir
briggskipsins Chantiloupes áður
en það fórst á leið til Plymouth
árið I772.
Siglingin frá Vestur-Indíum
hafði verið áfallalaus, en þegar
dró að leiðarenda, skall á þeim
suðvestanstormur svo skyndi-
lega, að ekki vannst tími til að
beita upp í vindinn. Skipstjór-
inn átti einskis annars úrkosta,
en að lensa framhjá Plymouth
og inn á Ermarsund. Aður en
varði sáust há björg framundan
og þeir neyddust til að fella segl
og leggjast við akkeri. En þau
héldu ekki í stormi þeim og
stórsjóum, sem á buldu. Pá
ákvað skipstjórinn að tefla í
tvísýnu til að reyna að bjarga
farþegum og áhöfn.
Hann skipaði fyrir um full segl,
breytti stefnu um tvö strik og
stefndi á slétta sandströnd við
Thurlestone Sands. Ætlunin var
að reyna að sigla eins langt upp
í sandinn og gerlegt væri, svo að
hægt væri að stökkva frá borði
og upp í fjöruna.
Þeir slitu af henni
eyrnalokkana
Farþegarnir fórú í klefa sína til
að ná í ýmis verðmæti. Einn
þeirra var frú Burke, sem gift
var föðurbróður þess þ^kkta
stjórnmálamanns Edmund
Burke. Hún kom á dekk klædd
sínu fínasta og með alla skart-
gripi sína á sér.
Briggurinn litli sigldi stórt að
ströndu eins og þöndum vængj-
um og það leit út fyrir, að áætl-
un skipstjórans myndi
heppnast. Skyndilega kom alda
öllum öðrum stærri undir skipið
að aftan, framkjölurinn nam við
botn, skipið snerist þvert á báru
og var nærri að velta.
Alla, sem voru um borð, tók út
og flestir létust innan fárra mín-
útna. En frú Burke synti í átt til
strandar og tókst, eins og fyrir
kraftaverk að ná landi lifandi.
Sterkar hendur gripu hana og
drógu á land.
En mennirnir þrír voru engir
bjargvættir, heldur þjófar og
morðingjar. Tæpast hafði neyð-
aróp hennar borist burt með
storminum áður en þeir slógust
um skartgripi hennar.
Þeir slitu af henni eyrnalokkana
og til að ná hringjum hennar
hjuggu þeir af henni fingurna.
Síðan grófu þeir hana í sandinn
og áður en á löngu leið hafði
ólgandi hafið afmáð öll vcgsum-
merki.
Ódæðið hefði tæpast komist
upp, hefði ekki Daniel Whidd-
on farið í gönguferð á strönd-
inni með hundinn sinn. Hund-
urinn fór að róta í sandinn og
gróf ofan á lík frú Burke.
Leyndarmálið var afhjúpað og
bæjarblaðið lýsti morðinu svo:
„Einhverjir voru þeir, sem tóku
á möti konunni, sem komst af,
rifu utan af henni fötin, hjuggu
af henni fingurna og rifu upp í
eyrun á henni í óþoli eftir að ná
tökum á skartgripum hennar.
Síðan var hún gefin örlögum
sínum á vald."
Krufning staðfesti, að drukkn-
un var ekki dánarorsökin. Hin
látna hafði náð landi lifandi.
Réttur var settur og kviödómur,
fólk úr héraðinu, komst að
þeirri niðurstöðu, að hún hefði
verið „myrt af einum eða fleiri
óþekktum".
Ekki er nokkur vafi á, að ein-
hverjir í nærliggjandi bæjum,
Thurlestone Sands, Glampton,
Hope og Bolberry hljóta að
hafa vitað, hverjir morðingjarn-
ir voru. En enginn kjaftaði frá.
Edmund Burke kom sjálfur til
að leita sannleikans en án
árangurs.
Rúmum 100 árum síðar reyndi
séra Frank Coope, sóknarprest-
ur í Thurlestone (1897-1921),
að komast til botns í leyndar-
málinu. Hann skrifaði: „Flestir
vissu vel, hverjir liinir seku voru
og nöfn þeirra eru þekkt enn í
dag. Mennirnir þrír, sem áttu
aðild að glæpnum, fengu refs-
ingu sína áður en árið var liðið.
Einn hengdi sig í hlöðu, annar
brjálaðist og drekkti sér og sá
þriðji dó af slysförum."
Var þetta sannleikurinn, eða
saga til að klerkur léti af hnýsni
sinni?
Nú til dags eru smábæirnir í
grennd við Thurlestone Sands
vingjarnlegir og skemmtilegir
heim að sækja. En innan hvít-
kalkaðra veggja, þungra eikar-
hurða og undir hálmþökunum
gæti búið fólk, sem veit nöfn
löngu liðinna morðingja.
Njóttu feröarinnar!^fC2>
Aktu eins og þú vilt að aðrir aklirvr

Góðaferð! Uráo™^
Vandadar finnskar hillusamstæður
úr bæsaðri eik
Verð aðeins kr. 65.450,- stgr.
★
Lítið inn og skoðið únratið.
KKI \örubœr'{'
l HÚSGAGNAVERSLUN
TRYGGVABRAUT 24 PÓSTHÓLF 266 602 AKUREYRI S(MI (96)21410